Betrouwbare Bronnen

De Kamer had zich nog zó voorgenomen het deze keer echt goed te doen. Na het fiasco in 2021 van de verkenners Kajsa Ollongren en Annemarie Jorritsma kregen we nu het Gom van Strien debacle. Geert Wilders, sinds 22 november aanvoerder van de grootste partij, moest nu toch wel met iets zéér overtuigends komen. Dat werd oud PvdA-minister Ronald Plasterk. Jaap Jansen en PG Kroeger schetsen zijn profiel, buitenissigheden en de bijzondere band met de PVV-leider.      *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Deze aflevering bevat een advertentie voor Bamigo. Ga naar bamigo.com [http://bamigo.com] en gebruik de geheime code: betrouwbaar25 En deze aflevering heeft ook en advertentie van Triodos Bank. Kijk voor fossielvrij sparen en een aantrekkelijke spaarrente op triodos.nl/betrouwbaar [http://triodos.nl/betrouwbaar] Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij nemen contact met u op Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** In de wetenschap was hij een topper. De Nobelprijs lag binnen handbereik. Als minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in Balkenende IV viel Ronald Plasterk op door een soms tomeloze ambitie om de nieuwe Thorbecke te worden. Net als de liberale staatsman poogde hij het hoger onderwijs fundamenteel te hervormen en ook nog de vakbonden voor zich te winnen met hogere lerarensalarissen. Zijn ‘Californisch model' kwam nauwelijks van de grond. Wat nog wel lukte was een gedurfde hervorming van de HBO-Kunstopleidingen, maar dat was vooral dankzij voormalig kunststudent en toenmalig KNAW-president Robbert Dijkgraaf.      In Rutte II werd hij niet minister van Financiën of vicepremier - nadat hij de strijd om het PvdA-leiderschap had verloren van Diederik Samsom - maar kreeg de restanten van het departement van Binnenlandse Zaken. Ook nu weer poogde hij de nieuwe Thorbecke te worden. Zijn herindeling van Nederland in vijf landsdelen sneefde. Plasterk viel ook op door een verrassende politieke naïviteit waarin te merken was dat zijn brille als bèta-geleerde hem vaker dwars zat, dan hielp. En het was duidelijk dat hij graag in het middelpunt van de aandacht stond op vernissages, gala's, kunstceremonies, feesten en partijen. Soms overdreef hij dat wat, zoals bij het 200-jarig bestaan van de KNAW.      Dat de PVV deze zelfbenoemd ouderwets-linkse sociaaldemocraat wist aan te trekken lijkt bizar, maar is dat allerminst. Jaap en PG vertellen hoe oud de bijzondere band met Geert Wilders al is. In 2005 trokken zij gezamenlijk op tegen het vermeende monstrum van de 'Europese Grondwet'. Al vroeg vertelde hij dat het negeren van mensen als Janmaat en Wilders hem allerminst beviel. Al riep hij in 2009 over de PVV nog wel: "God verhoede dat een club met deze opvattingen ooit aan het roer komt in dit land.” Met NSC-aanvoerder Pieter Omtzigt deelt hij dan weer een soms onpolitieke bèta-kijk op de realiteit en de ontwikkeling naar steeds duidelijker euroscepsis op het rechtse spectrum van de politiek. Maar tussen hen gaapt ook één diepe wond. Als minister vond Plasterk niet alleen het Engels aan universiteiten van levensbelang, hij verzette zich ook tegen erkenning van het Nedersaksisch. Omtzigts Tukkerse NSC-genoot Eddy van Hijum botste op dat punt buitengewoon fel met de PvdA-bewindsman.      Zo is er nog veel meer dat Plasterk kleurrijk en onvoorspelbaar maakt. Politiek bedrijft hij met passie. Bachs Passie dan toch vooral. Zijn academische collega's zagen daarbij al een ongeremde ambitie: “In alles wat hij doet, wil hij het hoogst haalbare bereiken.” De actuele omstandigheden maken het dan ook allerminst denkbeeldig dat Ronald Plasterk binnenkort aantreedt als premier. Hij is dan sinds Joop den Uyl en Wim Kok de eerste uit de PvdA afkomstige minister-president en steekt daarmee zijn ‘intieme vijand’ Frans Timmermans de loef af. En dat alles onder Geerts genade. *** Verder kijken Persconferentie bij het aantreden van verkenner Plasterk (28 november 2023) [https://www.youtube.com/watch?v=x3fmwAUJYSA&ab_channel=BureauWoordvoeringKabinetsformatie] *** Verder luisteren 357 – Kabinetsformatie 2021: House of Cards aan het Binnenhof. Annemarie Jorritsma en de obsessie met Pieter Omtzigt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/bc4a6b03-1bbc-4c25-a667-4c66e6022e5e] 330 – Politieke paradoxen. Lessen uit de kabinetsformatie van 2021 [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ba698432-f0d7-4c55-97d8-d6f06e036849] 249 - Gedrag en omgangsvormen in de Tweede Kamer [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8a3426a3-3871-4bb1-9f1c-2949b636ca4a] 232 – Kabinetsformatie 2021: Kan de Kamer haar rol wel aan? En wat te doen met antidemocratische partijen? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a3361123-d9eb-431b-b7a0-8d604be3b59a]  180 - Kabinetsformatie 2021: Hoe Mark Rutte de eenzaamste man van het Binnenhof werd [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f088c526-c34b-4511-8ca5-aa4b127f5eee] 179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a807c2ff-01e9-4861-a47d-dc02c311c6cf] 177 - Kabinetsformatie 2021: Formeren is faseren, dus het begint met verkennen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d6523e05-2e04-4149-b30d-be491dd4f358] 169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4d64ef4e-63f6-46d6-b808-9dd33bc7d429] 48 - Wilders gewogen: Gerrit Voerman en Koen Vossen over de PVV [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6dc4b17d-c28c-46a7-bc80-93e6509fc853] 278 - Frans Leijnse over de belabberde staat van ons onderwijs en hoe je dit oplost [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/fc70b4a6-5d47-48f3-b155-9a25b4e63ca4] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:33:23 – Deel 2 01:12:30 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Terwijl Wilders' verkenner binnen enkele dagen opstapte wegens verhalen over corruptie, verschijnt nu de biografie van de man die als 'gouden standaard' van verkenners en informateurs geldt. Jan de Koning was ongeveer alles. Van senator tot Europarlementariër, van partijvoorzitter tot minister. In elke rol was hij een uitblinker, hij kreeg het vaak onmogelijk geachte voor elkaar. Jaap Jansen en PG Kroeger praten over hem met zijn biograaf Peter Bootsma en zijn zoon Chris de Koning. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij nemen contact met u op Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Het levensverhaal van De Koning, opgetekend in de deze week verschenen biografie ‘Als het niet kan zoals het moet…’ [https://www.boomgeschiedenis.nl/product/100-14582_Als-het-niet-kan-zoals-het-moet] is een portret van ons land in de twintigste eeuw, maar ook een liefdesverhaal waar Hollywood de vingers bij zou aflikken. Het vertelt over zijn jeugd in het verzet tegen de nazi-bezetting en zijn deelname aan de politionele acties in Nederlands-Indië waar zijn broer de dood vond. En het bevat een briefwisseling van twee geliefden die elkaar ontdekken als soulmates en tegen alle vooroordelen van het witte Nederland onvoorwaardelijk voor elkaar kiezen. De politicus Jan de Koning was niet minder bijzonder dan die jongeman. Hij had geen vijanden - alleen dat al is rond het Binnenhof uitzonderlijk. Hij leek altijd rustig en relaxed, maar was een werkpaard, een zware roker en intens gedreven. Hij werd bijna vereerd om zijn wijsheid en politiek inzicht, maar vond zichzelf ‘een solide middenmoter’. Dat verhinderde niet dat De Koning juist door die bescheidenheid een van de machtigste mensen in Den Haag werd. Premiers als Dries van Agt en Ruud Lubbers wisten dat zij zonder hem aan tafel in de ministerraad niet zouden slagen. Hij was de senior in het Catshuis en de Trêveszaal. In zijn partij, de ARP, was hij de voorman die de club bij elkaar hield in grote spanningen. Toen hij die het nieuwe CDA in loodste was hij direct de echte partijchef en regisseur op de achtergrond. Chris de Koning vertelt vol liefde en kenmerkende De Koning-humor over dit machtsdier en de grote liefde van zijn moeder Molly. Hij was altijd bezig in de politiek maar toch bepaald geen afwezige vader. Toch is ook voor Chris de biografie een reis door soms voor hem onbekend land. Bijvoorbeeld wat zijn vader in het verzet uitspookte, wat in 'Indië' gebeurde en de diepe sporen daarvan in zijn leven. Deze dubbelbiografie van een uniek echtpaar is aangrijpend én buitengewoon actueel. De Koning laat zien dat ‘vakmensen als minister’ niet het zaligmakende recept zijn voor succesvol beleid. Zijn aanpak op vele ministersposten en zijn werk als informateur zijn leerzamer dan ooit. Zijn humor en boerenwijsheden niet minder. Dat zijn ambtenaren niet konden geloven wat hij koos als lievelingsgedicht vertelt veel over hem én over hen. "Tsjonge, wat een prachtkerel was Jan... Ik wou dat ik zo was..." verzuchtte Dries van Agt eens tegen PG. *** Verder lezen Peter Bootsma – Jan de Koning, een biografie. ‘Als het niet kan zoals het moet…’ (uitgeverij Boom) [https://www.boomgeschiedenis.nl/product/100-14582_Als-het-niet-kan-zoals-het-moet] *** Verder kijken Charles Groenhuijsen in gesprek met Jan de Koning (Nova, 1998) [https://www.youtube.com/watch?v=dKGk5gfumJ0&ab_channel=BinnenhofNL] In memoriam Jan de Koning van het CDA (Brandpunt, 1994) [https://www.youtube.com/watch?v=wQdUUTSa8yU&ab_channel=BinnenhofNL] *** Verder luisteren 179 - Kabinetsformatie 2021: Verkenners die schielijk van het toneel verdwenen, een politieke sluipmoord en de 'gouden standaard' van wijs en effectief formeren [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a807c2ff-01e9-4861-a47d-dc02c311c6cf] 213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f838cba5-cd3d-4acf-b7ef-b918ccbfa9d5] 310 – Nu 40 jaar geleden: Lubbers premier en de polder sluit historisch Akkoord van Wassenaar [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b3135d43-a132-4f80-874c-499c46a099d4] BB 164 - Dries van Agt, eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e7db847-1a51-483f-a351-0fd1ab1ca68f] 153 - Het CDA en de tand des tijds [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9fdb548f-ded1-4ba8-8d99-5a7546727e87] 127 - De geheime politieke memoires van Ruud Lubbers [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/93057795-175f-4736-a1a8-563a654726c8] BB 119 - Elke machtsoverdracht in het CDA is een drama [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/68162e51-f925-4233-b7d8-09cb915dcc04] 110 - Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de Arbeid [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cb1dfcbd-778e-41f5-a827-f5dfad96ac6e] BB 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/44962077-a973-4459-969c-812d1efac686] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 01:01:28 – Deel 2 01:53:19 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

De grote winnaar van de Tweede-Kamerverkiezingen van 2023 is een onverwachte: de PVV met 37 zetels. De geheel nieuwe persoonspartij NSC debuteert met twintig zetels en de combinatie GroenLinks-PvdA en de VVD, die dertien jaar domineerde, komen nog maar nauwelijks boven NSC uit. Dit doet denken aan de situatie van 2002, met de Fortuyn-revolte. Maar natuurlijk is 2023 ook uniek. De PVV-winst doet eerder aan het Italië van Giorgia Meloni denken dan aan de buurlanden in Noordwest-Europa. Jaap Jansen en PG Kroeger verkennen de uitslagen en wat daaronder schuilgaat. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heeft u belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij nemen contact met u op Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** De VVD van Dilan Yesilgöz is qua zeteltal terug in de tijd van Molly Geertsema en Harm van Riel – de heren met de bolknak in de jaren ‘60 en vroege jaren ‘70 van de twintigste eeuw. Alle winst uit de ontzuiling sinds het aantreden van Hans Wiegel, de successen van Ed Nijpels, Frits Bolkestein en de dominante rol in de jaren van Mark Rutte zijn de conservatief-liberalen kwijt. De combinatie GroenLinks-PvdA won wel, maar bleef kleiner dan Job Cohen na zijn nederlaag in 2010 en Wouter Bos na de zware klap in 2006. Wel slaagde zij – net als Joop den Uyl in 1977 - heel wat klein grut op de linkerflank op te slokken of zwaar te doen verliezen; en ook D66. Cruciaal in het politieke landschap van 2023 blijkt de rol van BBB. Deze kon in de lente traditionele rurale kiezers én urbane kiezers aantrekken. Maar in plaats van de verwachte triomfale alliantie met NSC leverde dit een andere rol op: die van loopbrug voor kiezers naar extreemrechts. PG wijst erop dat deze verkiezing het finale bewijs vormt dat de 'Donner doctrine' een drogredenering is: middenpartijen kunnen populistische kiezers en partijen niet onschadelijk maken door hen te imiteren en zo te legitimeren. Integendeel. Jaap en PG vertellen met de nodige compassie over de tragische figuren van deze verkiezingen. Dilan Yesilgöz bijvoorbeeld, die de deur openzette naar Wilders en hem weer probeerde te sluiten toen het al te laat was. En natuurlijk Mark Rutte, die zijn kabinet liet vallen en nu geen zicht meer heeft op de topfunctie bij de NAVO of de EU. Geert Wilders krijgt nu de kans de leiding van het land te pakken. Mislukt deze poging, dan is hij gezien. En dus heeft hij Pieter Omtzigt nodig als mede-hervormer. Hij zal hem aan aanbod doen dat hij niet kan weigeren… *** Verder luisteren 383 - De merkwaardige campagne van 2023 en de machtspositie van de Nederlandse premier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/66e952fd-4f16-490c-a263-a0b54b9ac090] 380 - Campagne 2023: knollen en citroenen en Haagse trucs [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6fcf21c0-13bf-4869-ac68-7a5876540031] 379 - Migratie: het werkelijke verhaal [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d5de8cc4-937a-4481-986e-1ab92278fdd6] 378 - Dertig jaar na 'Maastricht' is Europa toe aan een nieuwe sprong voorwaarts [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/13d11607-7a62-4996-9033-31d9796702b1] 375 - Campagne? Welke campagne? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ffe13602-78e3-4279-9dbf-c15ef02aed5b] 372 - Nieuwe partijen als Nederlandse traditie - en de afgrond die altijd weer dreigt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c866168f-2eeb-4a1b-a1e4-649ab9e0a4ba] 370 - Nieuwe coalities en gratis bier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/27f397be-648a-4dd4-a5be-12a2a84f591c] 365 - Lijsttrekkers, kandidaat-premiers, verkiezingsprogramma's: de campagne gaat van start [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/dc2e2c5f-005b-48b8-90d0-bed6bb64003a] 364 - Een krankzinnige campagne [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a9cb784a-820f-4d57-9166-fa8085df8288] 362 - Wordt Dilan Yeşilgöz de Ad Melkert van 2023? Opmerkelijke overeenkomsten met het omwentelingsjaar 2002 [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/39a5947e-e284-4fa8-bdf5-934f2a25f5b7] 335 - Na de verkiezingen: de kunst van het wonden likken [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9a0af3d7-87f3-4f1f-bebc-9fed2896ba0a] 334 - Provinciale-Statenverkiezingen 2023: zware klappen in een verdeeld land [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f11fa19d-7550-4215-a2f8-f1f149f143e5] 277 - De VVD als risicofactor: wat is er aan de hand met Mark Rutte? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/db804ff1-6178-4698-9811-b84d6231da7a] 173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b0fb026c-d48c-4947-9b3a-cdb01c636929] 169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4d64ef4e-63f6-46d6-b808-9dd33bc7d429] 162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2c435c89-0141-4e6b-b15e-12b9adb5390e] 48 - Wilders gewogen: Koen Vossen en Gerrit Voerman over de PVV [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6dc4b17d-c28c-46a7-bc80-93e6509fc853] 31 – Populisten tot mislukken gedoemd [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c8f4c90e-6673-4d97-a3e4-69670dc0de35/] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:34:06 – Deel 2 01:10:32 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].