Lyt til Czesak. Varia

Ależ się to splata. Comber, cumper, camper. Ciekawe słowo, ale wcale nie tylko krakowskie! Import z zachodu Słowiańszczyzny.

W lutym kondycja to condicio sine qua non Jedni humaniści piszą uczenie, że „stosowność to warunek sine qua non kompetencji komunikacyjnej”, a prof. Albert Gorzkowski, m.in. znawca literatury polsko-łacińskiej, że „konstrukcja warunek sine qua non jest niepoprawną hybrydową (łacińsko-polską) kontaminacją powstałą w wyniku skrzyżowania wyrażeń: condicio sine qua non oraz warunek konieczny (nieodzowny); niepoprawną także z tego względu, że rzeczownik warunek jest w języku polskim rodzaju męskiego, zaś łac. qua to narzędnik rodzaju żeńskiego zaimka quae ‘która’. W języku łacińskim konstrukcja jest oczywista, ponieważ rzeczownik condicio ‘warunek’ posiada rodzaj żeński, a następujący potem przyimek sine ‘bez’ łączy się zawsze z ablatiwem, stąd forma qua. Nie będzie więc, moim zdaniem, puryzmem, stwierdzenie, że mamy do czynienia z podwójnym błędem językowym: gramatycznym (na poziomie składni) oraz leksykalnym (na poziomie frazeologicznym)”. Tak, condicio, nie conditio. Zatem jeśli już chcemy sobie i swoim odbiorcom podarować trochę snobizmu, to mówmy i piszmy w całości po łacinie condicio sine qua non.

Czart WARCHOŁY sieje, a testament spisuje się dla uniknięcia WARCHOŁU. WARCHOLSTWO i zrywanie sejmów zgubiło Rzeczpospolitą (z niemałą pomocą naszych nieprzyjaciół). Dlaczego WARCHOŁ jest jak anioł? Co o WARCHOLE (przeciwstawionym SPOKOJNEMU) pisał Mikołaj Rej? O tym wszystkim w Wyczesanych rozmowach w Radiu Kraków w nader spokojnym dialogu z redaktorem Pawłem Sołtysikiem.

Wpaść jak śliwka w kompot – według słownika frazeologicznego Stanisława Skorupki to najpierw ‘przyjść nie w porę’, a dopiero wtórnie ‘znaleźć się w trudnej sytuacji, w położeniu bez wyjścia’. Skupiłem się na konsystencji kompotu, ale tematu nie da się wyczerpać w 3,5-minutowych Wyczesanych rozmowach w Radiu Kraków.

A Górale, bywa, chodzą nie w kabatach, ale w kabotach. Wyraz tego samego pochodzenia co ogólnopolski KABAT. O tym, co może znaczyć PRZEKABACIĆ, mówiłem w Radiu Kraków.