នាទីសុខភាពនិងអនាម័យ

ឆុង បរិភោគ បាន ភ្លាម មិន ថ្លៃ ហើយ ឆ្ងាញ់ ប៉ុន្តែមីកញ្ចប់មានឈ្មោះ មិន សូវល្អ ទេ។ តើ មី កញ្ចប់ នេះ មាន ផ្ទុក សារធាតុ អ្វី ខ្លះ ? តើ គេ អាចបរិភោគ មីកញ្ចប់ នេះ ដោយ គ្មានបារម្ភ គិត ដល់ហានិភ័យ សម្រាប់ សុខភាពដែរឬទេ? មិន ថា ជា ផលិតផល របស់ ចិន វៀតណាម ជប៉ុន កូរ៉េ ឬ ថៃ ទេ មីកញ្ចប់ អាច ជាអាហារ សម្រន់ អាហារ ថ្ងៃ ត្រង់ ឬល្ងាច យ៉ាង ស្រួល សម្រាប់ អ្នកមាន ការងារ រវល់ ច្រើន ឬ សម្រាប់ អ្នក ខ្សត់ លុយកាក់។ ថែម តែ ទឹក ក្តៅ ដាំពុះហើយ រង់ចាំ ពីរ បីនាទីជាការ ស្រេច ! ប៉ុន្តែ ក្នុងសម័យ ដែល គេចាប់ ផ្តើម យល់ និង គិត គូរដល់ គុណភាពអាហារ ដើម្បី ផ្តល់ លំនឹង ល្អ ដល់ សុខភាព ដោយផ្តល់ តម្លៃ ដល់ អាហារ បែប ធម្មជាតិ ឬ អាហារ សរីរាង្គ ១០០%  មីកញ្ចប់ ដែល មាន លក់ ពេញ ពិភពលោក ក្នុង ទម្រង់ និង រសជាតិផ្សេងៗ ច្រើនយ៉ាងនោះ កំពុង ក្លាយ ជា ផ្ទាំង ស៊ីប នៃការវាយប្រហារ របស់ ក្រុម អ្នក ការពារ គុណភាព និង សុវត្ថិភាពចំណី អាហារ យ៉ាង ខ្លាំង នៅក្នុងប្រទេស បារាំង។ តាម ទស្សនៈ នេះ មីកញ្ចប់ ត្រូវ បានគេ ចាត់ទុក ជា អាហារ ដ៏ គ្រោះថ្នាក់ ដោយ សារ មូលហេតុ ច្រើន យ៉ាង។ នៅ លើ កញ្ចប់ បើ តាម រូប និង ការ រាយ ឈ្មោះ បញ្ជីគ្រឿង ផ្សំ គេ សង្កេត ឃើញ ថា មី មួយ កញ្ចប់ អាច បរិភោគ ជា អាហារ បានមួយ ពេល ប្រកបដោយ លំនឹង ព្រោះមានផ្ទុកជាតិ ក្លុយស៊ីត ដែល ផ្តល់ ដោយ សរសៃ មី និងប្រូតេអ៊ីន ផ្តល់ដោយ សាច់ ដូច ជា មី សាច់ជ្រូក សាច់មាន់ ឬ សាច់គោ។ ប៉ុន្តែ បើ គេ វិភាគ ឱ្យ បាន ល្អិត ល្អន់ និង មើល តារាង អាហារូបត្ថម្ភ លើ កញ្ចប់ មីវិញ គឺ ខុស គ្នាស្រលះ។ ជា ឧទាហរណ៍ មីឆុង មួយ កំប៉ុង រសជាតិ សាច់គោ ម៉ាក Teppanyaki របស់ ជប៉ុន មាន ផ្ទុក ជាតិ ក្លុយស៊ីត តែ ១០ក្រាម ប្រូតេអ៊ីន ១,៩ក្រាម សម្រាប់សាច់ មីក្រៀម ១០០ក្រាម។ នៅពេល ចាក់ ទឹក ក្តៅ ចូល ទៅ មីរីកឆ្អិន អាច ទទួល ទាន បាន ជាតិ ក្លុយស៊ីតបានឡើង ដល់ ៣៦ក្រាម និង ៧ក្រាម ប្រូតេអ៊ីន តែប៉ុណ្ណោះ។ ជាការ ប្រៀបធៀប ញ៉ាំមីឆុង មួយកញ្ចប់ គឺ ស្មើ នឹងបរិភោគ នំប៉័ងមួយ ដុំ ៨០ក្រាម ហើយស្ទើរ គ្មាន ជាតិ ប្រូតេអ៊ីន សម្រាប់ចិញ្ចឹម សរីរាង្គកាយ សោះ។ ចំណែក បន្លែ វិញ កញ្ចប់មី ខ្លះ គ្មាន ជាតិ បន្លែសោះ មី ម៉ាកខ្លះ មានដាក់ បន្លែការ៉ុតមួយភាគរយ ឬ ស្លឹកខ្លឹម ០,៤% ដែ លបើ គិត ជា ក្រាម គឺ ការ៉ុត ៣,៦ក្រាម ស្លឹកខ្ទឹម ១,៤ក្រាម។ កាន់ តែអាក្រក់ ខ្លាំង ទៅ ទៀត បន្លែ ដ៏ តិចតួច បំផុត នេះ មានទម្រង់ ជាបន្លែ សម្ងួតដែល បាត់ បង់ ស្ទើរ អស់ វីតាមីន និង អាហារូបត្ថម្ភ។ ដូច្នេះ មី កញ្ចប់ មិនមែន ជា អាហារ ប្រកបដោយ លំនឹង អាច ជំនួស បាយ ម្ហូប មួយ ពេលបាន ទេ។ អ្នក ជំនាញ ផ្នែក អាហារូបត្ថម្ភ បារាំង បានហៅ មីឆុង ថា ជា អាហារ ដែល ផ្តល់កាឡូរី ប្រហោង បរិភោគ ចូលទៅ ឆ្អែត ពេញ ពោះ តែ គ្មាន ផ្តល់ជីវជាតិ គ្មាន វីតាមីន អាហារចិញ្ចឹម ទេ។ ងាយ ស្រួល ធ្វើ មែន តែមីឆុង ជាផលិតផលអាហារ ដែល គួរ ជ្រើសរើស ទទួលទាន ដោយប្រុង ប្រយ័ត្ន បំផុត ព្រោះ គ្មាន គុណភាព ផ្នែក អាហារូបត្ថម្ភ ហើយ មានបង្កប់ គុណវិបត្តិ ជា ច្រើន ផ្សេង ទៀតណាស់។ គ្រឿង ផ្សំ ជា សារធាតុគីមីគ្រោះថ្នាក់ គ្មានវីតាមីន គ្មានជីវជាតិ ផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភ ទេ ប៉ុន្តែតើ លោក អ្នក មាន ចាប់ អារម្មណ៍ ទេ ថា ហេតុអ្វី បាន ជា មីកញ្ចប់ មាន រសជាតិ ឆ្ងាញ់ ឆ្ងាញ់ ជាប់ មាត់យ៉ាង ចម្លែក បាន ញ៉ាំម្តង ហើយហាក់ ចង់ ញ៉ាំ ទៀត សឹងដូច ញៀន ?! នេះ គឺ បណ្តាល មក ពី មីកញ្ចប់ ភាគ ច្រើន មាន ផ្ទុកសារធាតុ គីមី សិប្បនិម្មិត សម្រាប់ លើក ក្លិន និងដំឡើង រសជាតិ ឱ្យ កាន់ តែ ឆ្ងាញ់ ខ្លាំង ដោយ ទៅ ភ្ញោចប្រព័ន្ធ ប្រសាទ អារម្មណ៍ ឱ្យ ចង់ តែ បរិភោគ។ ដើម្បី ឱ្យ មី កញ្ចប់ មាន រសជាតិ ដូចអាហារ ជប៉ុនពិតៗ អ្នក ផលិត បាន ដាក់ បន្ថែមនូវ រសជាតិ ក្លិនសិប្បនិម្មិត។ ហើយ ម៉ាក ខ្លះ ខំ អួត អាង ថា គ្មាន ប្រើ សារធាតុ គីមី Monosodium de glutamate ប៊ីចេង ទេ តែ បែរ ជា ប្រើ សារធាតុ គីមី លើក រសជាតិ ម្យ៉ាង ទៀត មិនសូវ ល្បី ឈ្មោះ 5’-ribonucléotide disodique ដែល ខ្លាំង ជាង ប៊ីចេងធម្មតា (Glutamate)ដល់ ទៅ ៤ទៅ ១០ដង។ បើ តាម វេបសាយ លក់ផលិតផលគីមី សារធាតុ ផ្សំបន្ថែម ដាក់ ក្នុងមី កញ្ចប់ 5’-ribonucléotide disodique ត្រូវ បាន គេ ចាត់ទុក ជា រសជាតិ ទី៥ គឺរសជាតិ Umami។ រសជាតិ ដើម ដែល មនុស្ស លោក ស្គាល់ កន្លង មក គឺ ប្រៃ ផ្អែម ជូរ និង ចត់ឬល្វីង។ ឯ Umami ជា រសជាតិ ដែល ទើប រក ឃើញ និង មាន ប្រភព មក ពី ប្រទេស ជប៉ុន ឬ និយាយ ឱ្យ ចំ ជា ប្រៃឆ្ងាញ់របស់ ប៊ីចេង។ ដាក់ រសជាតិ នេះ ចូល គេ អាច កាត់ បន្ថយ បរិមាណ សាច់ និង បិទ បាំង រសជាតិដើម ធ្វើ ឱ្យ អាហារ មាន ឱជារស ឆ្ងាញ់ ទាំង មិន សូវ ដាក់ សាច់ ដាក់ បន្លែ។ ពោលគឺ ប៊ីចេង ឬ សារធាតុ គីមី ដំឡើង រសជាតិនេះ មិនត្រឹម តែ ជួយ ឱ្យ អាហារ កាន់ តែឆ្ងាញ់ កាន់តែ មានជាតិ ទេ តែ វា អាច បំភាន់ អណ្តាត ប្តូរ រសជាតិ ដោយ បង្កើន ជាតិ ផ្អែម និងរស ជាតិ ទី ៥ ហើយ កាត់ បន្ថយ ជាតិ ជូរចត់ល្វីង និង ជាតិ ប្រៃខះ ។ ការ ប្រើប្រាស់ សារធាតុ គីមីដំឡើង រសជាតិ បែប ប៊ីចេង មានលក្ខណៈចម្រូង ចម្រាសណាស់។ សម្រាប់ បណ្តាជន នៅ អាស៊ី ប៊ីចេង ជា គ្រឿង ផ្សំ ដែល ស្ទើរ មិន អាច ខ្វះ បាន ក្នុង ពេលធ្វើ ម្ហូប ប៉ុន្តែ សម្រាប់ ក្រុម អ្នក ប្រឆាំង ប៊ីចេង ជាប់ សង្ស័យ ថា ជា សារធាតុគីមី សូស្យូម ដែល អាច បង្កើន ហានិភ័យ មហារីក និង អាច បង្ក ឱ្យ មាន អាការៈ រោគ ឈឺក្បាល ឆួល ឡើង កម្តៅ ឬ ចុកទ្រូង។ គ្រោះថ្នាក់ ដ៏ ធំ មួយ ទៀតរបស់ ប៊ីចេង គឹ វាធ្វើ ឱ្យយើងបរិភោគអំបិល ហួស កំរិតសុខភាព។ កំរិត ជាតិអំបិលខ្ពស់ ប្រើ សារធាតុ គីមី លើក រសជាតិ ច្រើន មុខ និង ក្នុង បរិមាណច្រើន ដើម្បី បិទ បាំង ជាតិ ប្រៃហើយ មីកញ្ចប់ មានផ្ទុក ជាតិ សូស្យូម (អំបិល )ខ្ពស់ខ្លាំងទៀត។ ហេតុ ដូច្នេះ ហើយ បាន ជា ញឹកញយ បើ តាម តារាង រាយ គ្រឿង ផ្សំ មីមួយ កញ្ចប់ មាន ផ្ទុក ជាតិ សូស្យូម ៣,១ក្រាម ក្នុងមួយកញ្ចប់ ដែល ស្មើនឹង ពាក់កណ្តាល នៃ សេចក្តី ត្រូវការ ប្រចាំថ្ងៃ របស់ សរីរាង្គកាយ ។ មាន ជាតិ អំបិលសូស្យូមច្រើន និង ញឹកញយយូរពេកក្នុង ខ្លួន អាច ជា ដើមហេតុនាំឱ្យ មាន ជំងឺ សម្ពាធ ឈាម និង បញ្ហា តម្រងនោម។ ក្នុងមួយ ថ្ងៃៗ សរីរាង្គកាយ មនុស្ស ត្រូវការ អំបិល៥ទៅ៦ក្រាម។ នេះបើតាម អង្គការសុខភាពពិភពលោក។ ឯ ផល វិបាក ភ្លាមៗ យើង តែង មាន អារម្មណ៍ ស្រេក ទឹក ឬ ស្ងួត មាត់ ក្រោយការ បរិភោគ មី ឆុង ឬ ក្រោយ ទៅ បាយ ហាងដែល ធ្វើ ម្ហូប ដោយ ដាក់ម្សៅស៊ុប លើក រសជាតិ ប៊ីចេង ច្រើន ពេក។ ក្រៅ អំពីប្រៃ ខ្លាំង តែ បិទ បាំង ដោយ សារធាតុ គីមី បន្ថែម រសជាតិ មីកញ្ចប់ មាន ផ្ទុក ជាតិ អាស៊ីតខ្លាញ់ អាក្រក់ ដែល អាច បង្កើន គ្រោះ កើត ជំងឺឡើង ខ្លាញ់ ក្នុង ឈាមទៀត។ ជា ទូទៅ មីកញ្ចប់ មាន ផ្ទុក ជាតិ ខ្លាញ់ ចម្រាញ់ ចេញ ពី ដូង ប្រេង ជាតិ អាមីដុង កែច្នៃ ជាតិ ផ្សំ បន្ថែមក្នុង បរិមាណ ដ៏ ច្រើន ខ្លាំង ណាស់។ មិនតែ ប៉ុណ្ណោះ មី ឆុង ខ្លះ មាន ផ្ទុក ដល់ ទៅ ១៤ មុខ នូវ ជាតិ ឬ គ្រឿង ផ្សំ គីមី ដែល គេ ចាត់ ទុក ថា អាច បង្ក បញ្ហា ដល់ សុខភាព ឬ និយាយ ឱ្យ ចំ ជា គ្រឿង ផ្សំ ដ៏ គ្រោះ ថ្នាក់ និង ហាមឃាត់ ផង ព្រោះ វា ជា ភ្នាក់ងារ ជាប់ សង្ស័យ ថា អា ចបង្កឱ្យ មាន ជំងឺអាល់ឡែកហ្ស៊ី និង ជំងឺ មហារីក។ កាន់តែ គួរ ឱ្យ ភ្ញាក់ផ្អើល ទៅ ទៀត សារធាតុគីមី មាន ឈ្មោះ ថា  BHQT  (Butylhydroquinone) ចម្រាញ់ ចេញ ពី ឧស្សាហកម្ម ប្រេង កាត ក៏ មាន ប្រើ ជា ធាតុ ផ្សំក្នុងមីកញ្ចប់ ដែរ។ សារធាតុ គីមីនេះ ត្រូវ បាន គេ យកមក ប្រើដើម្បី អាច រក្សា ទុក ផលិតផលមី ឆ្អិន ស្រាប់ ឱ្យ បាន យូរ និង ក្នុង តម្លៃ ថោក បំផុត។ ជាតិគីមីប្រើសម្រាប់ រក្សាគុណភាពអាហារ បានយូរនេះ ដែល ជាប់ បម្រាមមិនឱ្យប្រើប្រាស់ នៅក្នុង ប្រទេស ខ្លះ ជា សារធាតុ ពិបាក រលាយ ណាស់សម្រាប់ ប្រព័ន្ធ រំលាយ អាហារ ។ ក្រពះ ពោះវៀន របស់ មនុស្សខ្លះ មិន អាច កិន បំប្លែង មី កញ្ចប់ នេះ បាន ទេ។ ឯថ្លើមក៏មិនអាច ស្រូប បំប្លែងជាតិ គីមី ដ៏ ច្រើននៅ ក្នុង សាច់ មី នេះ បាន ដែរ។ តែ ជាតិគីមី នេះអាចកម្ចាត់ បាក់តេរីល្អនៅក្នុង ពោះ ជា ហេតុ ធ្វើ ឱ្យយន្តការ រំលាយ អាហារ ត្រូវ រង ការ រំខាន ទើប ពេល បរិភោគមី ហើយ អ្នក ខ្លះ មាន អារម្មណ៍ នៅ ឆ្អល់ ពេញពោះ។ ជា ចុងក្រោយ សូម ប្រយ័ត្ន ចំពោះ កញ្ចប់ គ្រឿង និង ខ្លាញ់។ កញ្ចប់គ្រឿង ដ៏ តូច ស្ទើរមិនអាច ខ្វះបាន នេះ ជា ល្បាយ ប្រេង ស្ករពោត រសជាតិ ប៊ីចេង និង ជាតិ ដែល ហាមឃាត់ នៅក្នុងប្រទេស ខ្លះផង។ អ្នក ជំនាញ អាហារូបត្ថម្ភ បារាំង បាន ណែនាំ មិន ឱ្យ ប្រើ គ្រឿង មី នេះទេ។ បើ អ្នក ចង់ ពិសាមីឆុងម្តង ម្កាល ឬ មិន ដូច្នេះ ទេ សូម ដាក់ ជំនួស មក វិញនូវ បន្លែស្រស់ ឬ សាច់ ឬ ពង មាន់ ដើម្បី ដំឡើង រសជាតិ និង វីតាមីន។ នៅ ចំពោះ មុខ បរិមាណ ជាតិ អំបិល និង ខ្លាញ់ ដ៏ ខ្ពស់របស់ មី កញ្ចប់ អ្នក មាន ជំងឺ លើស ឈាម ជំងឺ សរសៃ ឈាម បេះ ដូង ឬ មាន បញ្ហា តម្រងនោម ព្រមទាំង ក្មេងៗ មិន គួរ បរិភោគ មីកញ្ចប់ ចទេ។  ការ សិក្សា របស់ Korean National Health and Nutrition Examination បាន បង្ហាញ ឱ្យ ឃើញ ថា ការ បរិភោគ លើស ពី ពីរ ដង ក្នុង មួយ សប្តាហ៍ មីកញ្ចប់ នឹង បង្កើន គ្រោះមាន បណ្តុំ រោគសញ្ញា មេតាបូលិក៦៨% ចំពោះ ស្ត្រី៕

ស្រាបៀរ ជា គ្រឿង ស្រវឹងដែល មនុស្ស បរិភោគ ច្រើន ជាង គេ បំផុត នៅលើ ពិភពលោក។ សូម្បី តែ នៅក្នុង ប្រទេស អ្នក ផលិត ស្រា ដូច យ៉ាង បារាំង ក៏ ប៊ីយ៉ែរ កំពុង ឡើង ប្រជាប្រិយភាព និង កំពុង ពេញ និយម ខ្លាំង ដែរ។ ប៉ុន្តែ ប៊ីយ៉ែរ ឬ ស្រាបៀរ សុទ្ធ តែ អាច បង្ក គ្រោះ ដល់ សុខភាព។  កាលពីថ្ងៃទី ៣១ មីនា ២០២៥ វិទ្យាស្ថាន នយោបាយ សាធារណៈអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និង វិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យ អាស៊ីអាគ្នេយ៍បាន ចេញ របាយការណ៍ បង្ហាញថាមួយភាគបួន នៃ យុវជន ខ្មែរ អាយុពី ១៥ទៅ ១៩ ឆ្នាំ ( ២៥ភាគរយ ) មាន ទម្លាប់ ផឹក គ្រឿង ស្រវឹង ជោគជាំលើសលុប។ ជាង នេះ ទៅទៀត មាន មនុស្ស ដល់ ទៅ ប្រមាណ ៦០% យល់ ថា ស្រាបៀរ ជាជម្រើស គ្រឿង ស្រវឹងដ៏ មាន សុវត្ថិភាព។ នេះបើ តាម របាយការណ៍ ដដែល។ ចុះ វេជ្ជសាស្ត្រ និងអ្នក ស្រាវជ្រាវផ្នែក វិទ្យាសាស្ត្រ សុខភាព យល់ យ៉ាងណា ទៅ វិញ ចំពោះ ស្រាបៀរនេះ ? មនុស្ស លោក បាន ស្គាល់ បាន ដឹង ចេះ ផលិត និង ទទួល ទាន ស្រាបៀរ តាំងពី ៧០០០ឆ្នាំ មុន គ្រឹស្តសករាជ ឯណោះ។ ក្នុង សម័យ បុរប្រវត្តិ ជនជាតិ អេហ្ស៊ីប ធ្លាប់ ប្រើស្រាបៀរ នេះ ជា ប្រាក់ សម្រាប់ ដោះដូរ ជា ប្រាក់បៀរវត្សរ៍ ឬ ជា ថ្នាំព្យាបាល ជំងឺ ផង។ ផលិត ចេញ ពីគ្រាប់ធញ្ញជាតិ ដូចយ៉ាង ស្រូវ សាឡី បច្ចុប្បន្ន ស្រាបៀរ បានក្លាយ ជា គ្រឿង ស្រវឹង ដ៏ ពេញ និយម និង ដ៏មានប្រជាប្រិយភាព ដែល មាន ទទួល ទានច្រើន ជាងគេ បំផុត នៅលើ ពិភពលោក។ សូម្បី តែ នៅក្នុង ប្រទេស ផលិតស្រា ដូច យ៉ាង បារាំង ក៏ ស្រាបៀរ មាន ចំណែក រួម តុ អមម្ហូបអាហារ ដ៏ ប្រណិតៗ ប្រកប ដោយ ភាព ច្នៃប្រឌិត ខ្ពស់ ដែរ។ ពលរដ្ឋ បារាំងទទួល ទាន ស្រាបៀរ ជាមធ្យម ៣៣លីត្រ ក្នុង ឆ្នាំ ២០២១ ឬស្មើ ប្រមាណ ២,៧៥ លីត្រ ក្នុង មួយ ខែ។ គេត្រូវ រង់ចាំរហូត ដល់ ទសវត្សរ៍ ឆ្នាំ ១៩៩០ ទើប ចាប់ ឃើញ មាន អ្នក ស្រាវជ្រាវផ្នែក អាហារូបត្ថម្ភ អេពីដេមីសាស្ត្រ និង វិទ្យាសាស្ត្រ សង្គម ផ្តើម ចាប់ អារម្មណ៍ សិក្សា អំពីឥទ្ធិពល និង ផលប៉ះពាល់នៃ ជាតិ អាល់កុល ( ស្រាបៀរ) ចំពោះសុខភាព។ ជា លទ្ធផល និង ដោយ គ្មាន អ្វី គួរ ឱ្យ សង្ស័យ អាល់កុល ឬ គ្រឿង ស្រវឹង ទោះ ជា ស្រាបិត ស្រាផ្អាប់ ឬ ស្រាបៀរ សុទ្ធ តែ បង្កគ្រោះថ្នាក់ ដល់ សុខភាព ទាំង អស់ ឱ្យ តែផឹក ច្រើន ហួសហេតុ ។ ប៉ុន្តែជំនឿ និង សម្មតិកម្មបញ្ច្រាសអួតអាង អំពីគុណប្រយោជន៍ នៃ ស្រាបៀរ ក៏ មាន ច្រើន។ ការសិក្សាចុងក្រោយ របស់ សាកលវិទ្យាល័យ ហាវ៉ាត អាមេរិកដែល សារព័ត៌មាន ជា ច្រើន បាន យក មក ចុះ ផ្សាយ បានអះអាង គុណប្រយោជន៍ ជា ច្រើននៃស្រាបៀរ ចំពោះ សុខភាព តាម រយៈ ការ សង្កេត ដែល ឃើញ ថា ការ ទទួល ទាន ស្រាបៀរស្រាលៗ ក្នុង បរិមាណ បន្តិច បន្តួច បីថ្ងៃក្នុង មួយ សប្តាហ៍ អាចជួយ សម្រួល ការ រំលាយ អាហារ ជួយ បញ្ចុះ ជាតិ ខ្លាញ់ អាក្រក់ ក្នុង ឈាម ដែល អាច ជួយ កាត់ បន្ថយ ហានិភ័យ មានគ្រោះ ស្ទះ ឬ ដាច់ សរសៃ ឈាម បេះដូង ឬ ជួយ កាត់ បន្ថយ គ្រោះ កើត ជំងឺ ទឹកនោមផ្អែម និង ជួយ ពង្រឹង ឆ្អឹង។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ សាស្ត្រាចារ្យវេជ្ជបណ្ឌិត Olivier Cottencin ឯកទេស ផ្នែក ចិត្តវិទ្យា និងវិទ្យា ញៀន គ្រឿង ស្រវឹង នៅ មន្ទីរពេទ្យ និង មហាវិទ្យាល័យ វេជ្ជសាស្ត្រ ក្រុង Lille ប្រទេសបារាំង លោក បាន ប្រកាសដោយ ច្បាស់ លាស់ ថា គ្មានអាល់កុល ណា ដែល ល្អ សម្រាប់ សុខភាព ទេ ហើយ គ្មាន ទេ ភស្តុតាង តាម បែប វិទ្យាសាស្ត្រ បញ្ជាក់ អំពី ផលល្អ នៃ សុរាមក លើ រាងកាយ។ គុណសម្បត្តិ នៃ ស្រាបៀរ ចំពោះ សុខភាព ជា ជំនឿ ចាស់ គំរិល ដែលក្រុម អ្នក ជំនួញ យក មក ធ្វើហេតុផល សម្រាប់ បម្រើផលប្រយោជន៍ ទីផ្សារ លក់ ស្រាបៀរ តែប៉ុណ្ណោះ។ លោកសាស្ត្រាចារ្យ Olivier Cottencin បាន រៀប រាប់ ដូច្នេះ ថា ស្រាបៀរ ល្អ សម្រាប់សុខភាព ជា សំណល់ ទស្សនៈ កាលពីសម័យ ដែល មនុស្ស មាន អាយុ ខ្លី រស់ បាន មិន ដល់ ៤០ឆ្នាំ និង មាន ទឹក បរិភោគ ជា ទឹក មិន ស្អាត។ ជា ទឹក កខ្វក់ មានមេរោគ ពិសាទៅ នាំ ឱ្យ មាន ជំងឺជា ច្រើន។ ហេតុដូច្នេះ ហើយមនុស្ស សម័យ នោះ ស្វែងរក ភេសជ្ជៈ ស្អាត។ ភេសជ្ជៈ មាន ជាតិ អាល់កុល ដែល រក ឃើញ មុន គេ ក្នុង សម័យបុរេប្រវត្តិ អេហ្ស៊ីប គឺ ស្រាបៀរ ។ បន្ទាប់ មក ទើប ជនជាតិ ក្រិក និង រ៉ូម៉ាំងចេះ ស្រាបិត។ ស្រា ស្រាបៀ គឺ ទឹក មាន ជាតិ អាល់កុល  ដែល ផលិត ឡើង ដោយ ការ ផ្អាប់ បិត គ្រាប់ធញ្ញជាតិ ទើប ជាប់ ឈ្មោះ ជា ភេសជ្ជៈ ស្អាត ព្រោះ បាន បិត ព្រោះ មាន ជាតិ អាល់កុល។ បើ ប្រៀប ទៅ នឹងទឹកមិន ស្អាត ដែល មនុស្ស សម័យ នោះ ហូប ទៅ អាច ឆ្លង រោគកើត ជំងឺ ច្បាស់ ណាស់ ដែលថា ស្រាបៀរ ជា ភេសជ្ជៈ ល្អ ស្អាត នោះ។ នេះ ហើយ ជា ប្រភព និង ជា ដើម ហេតុ នាំ ឱ្យ គេ លេច គំនិ ត ជឿ ថា ស្រាបៀរ ជា ថ្នាំ ព្យាបាលរោគ ជា ឱសថ អាចជួយ ឱ្យ ជា ពី ជំងឺ អាច ការពារពីរោគាផ្សេង ពោលគឺ ស្រាបៀរ ល្អ សម្រាប់ សុខភាព និង សម្រាប់ ឆ្អឹង។ គ្រោះថ្នាក់នៃការ ផឹកស្រាបៀរ ច្រើនជ្រុល ជំនឿ នេះ បាន ដក់ ជាប់ ក្នុង ចិត្ត និង ជឿតគ្នាៗ ឆ្លង សតវត្សរ៍ បើ ទោះបី បច្ចុប្បន្ននេះ វិទ្យាសាស្ត្រាបញ្ជាក់ យ៉ាង ប្រាកដថា អាល់កុល បង្កើនហានិភ័យ គ្រោះថ្នាក់ តាំងពី ផឹកចូល មួយ កែវ ដំបូងក៏ ដោយ។ នៅក្នុង បទ សម្ភាសន៍ ផ្តល់ ឱ្យ សារព័ត៌មាន តំបន់ នា យុទ្ធនាការ ខែមករា គ្មានសុរាសោះ លោកសាស្ត្រាចារ្យ Olivier Cottencin បាន សង្កត់ ធ្ងន់ថា ការទទួល ទាន ភេសជ្ជៈ ស្រវឹង អាល់កុល ជា គ្រោះថ្នាក់ដ៏ ពិតៗ សម្រាប់ សុខភាព។ អ្នក ផឹក តិច និង អ្នក ផឹកច្រើន មាន សុខភាព ខុស ឆ្ងាយ គ្នា ស្រលះ។ អ្នកផឹកច្រើន មាន សុខភាព មិនល្អ ផឹក កាន់ តែ ច្រើន អាយុសង្ឃឹម រស់ កាន់ តែ ខ្លី កាន់តែ ទាប តែ មាន គ្រោះកើត ជំងឺ មហារីក ជំងឺ សរសៃ ឈាម បេះដូង កាន់តែច្រើន ព្រមទាំងជំងឺថ្លើម ជំងឺ ខួរក្បាល និង ផ្លូវ ចិត្តទៀត។ ផល ប៉ះពាល់ មានខ្លាំង ជា ពិសេស ដល់ ខួរក្បាល បើជា ក្មេង អាយុក្រោម ១៥ ឆ្នាំ។ សម្រាប់ អ្នក ចូល ចិត្ត ស្រាបៀរ សូមប្រយ័ត្ន គ្រោះថ្នាក់ ដ៏ ធំនិង ធ្ងន់ធ្ងរ បំផុត នៃ ស្រាបៀរ គឺ ភាព ញៀន ផឹក ច្រើន ជ្រុល ហួសហេតុ។ មាន ជាតិអាល់កុល ទាប ៥ដឺក្រេ ទៅ ៨ ដឺក្រេ ជា ទូទៅ ស្រាបៀរ ត្រូវ បាន គេ ចាត់ ទុក ថា គ្រឿង ស្រវឹង ដែល មាន សុវត្ថិភាព ជាង គេ។ មេឃ ក្តៅ អស់កម្លាំងពេញមួយ ថ្ងៃ បាន ទទួល ទាន ស្រាបៀរ ដ៏ ត្រជាក់ កាលណា អារម្មណ៍ ហាក់ បានស្រស់ ស្រាយ កាលណោះ ហើយចិត្ត ចង់ ថែម មួយ កែវហើយ មួយ កែវ ទៀតក៏លេច ឡើង ភ្លាម។ នេះ ជាកាយវិការ ដែល នាំ គ្រោះថ្នាក់ធំណាស់ ដល់ សុខភាព ព្រោះ ស្រាបៀរផឹក ក្នុង បរិមាណ ច្រើន គឺ ជា សត្រូវ ដ៏ អាក្រក់បំផុត របស់ ថ្លើម និង លំពែង។ បើ តាម វេជ្ជបណ្ឌិត Réginald Allouche ជា គ្រូពេទ្យ និង ជា វិស្វករផ្នែក ជីវវេជ្ជសាស្ត្រ ក្នុង ស្រាបៀរមាន តែ ជាតិរាវ អាមីដុងផ្អាប់ ពោល គឺ ស្ករ និងអាល់កុលតែ ប៉ុណ្ណោះ ដែល បើ ជ្រាប ចូល ក្នុង ខ្លួន ច្រើននិង យូរ ទៅ នឹងធ្វើ ឱ្យ សរីរាង្គចុះ ខ្សោយរលាក យ៉ាង ស្ងាត់ៗ។ កំរិត ជាតិ ស្ករ ក្នុង ស្រាបៀរដ៏ ខ្ពស់ខ្លាំង ស្រូប ចូលម្តងៗ ក្នុង បរិមាណ ដ៏ ច្រើន នឹង ទៅ បំពុល ថ្លើមដែល គ្មាន សមត្ថភាព បំប្លែង ទាន់ ទេ។ ថ្លើម នឹង ដំណើរការ លែង ប្រក្រតី ហើយ បំប្លែង ច្រាន ខ្លាញ់ទម្លាក់ ទៅ ចុកក្នុង ពោះ ហេតុដូច្នេះ ហើយ បាន ជា អ្នក ផឹក ស្រាបៀរ ច្រើន តែធាត់ និង ដុះ ពោះ ធំ រួច ប្រឈម នឹង គ្រោះ ធ្លាក់ ខ្លួន មាន ជំងឺ ទឹកនោមផ្អែម ប្រភេទ ទីពីរ។ ជា សរុប គ្មានទេ ការ បរិភោគជាតិអាល់កុល ដោយ គ្មាន គ្រោះហានិភ័យនោះ។ គឺ មាន ការ ទទួល ទាន ប្រកប ដោយ ហានិភ័យ តិច ឬ ខ្ពស់ ខ្លាំង តែប៉ុណ្ណោះ។ និង ក៏ គ្មាន ដែរ កំរិត អប្បបរិមា នៃ សុរា ឬ ស្រាបៀរ ដែល បរិភោគចូល ទៅដោយ គ្មាន ហានិភ័យ នោះ។ ប៉ុន្តែ ដោយ យល់ ថា គេ មិន អាច ហាមឃាត់ ទាំងស្រុង ការ ទទួល ទាន គ្រឿង ស្រវឹង អាល់កុល នៅប្រទេស បារាំង អាជ្ញាធរ សុខាភិបាល និង អ្នក ជំនាញ នៃ វិទ្យាស្ថាន ជាតិ ប្រឆាំងនឹង ជំងឺ មហារីក បាន សាកល្បង កំណត់ហានិភ័យ ដែល អាច ទទួល យក បាននិង បរិមាណ គោលតែ មួយ សម្រាប់ ឱ្យ ពលរដ្ឋ ទាំង ប្រុសទាំង ស្រី ពិចារណា និង គោរពតាម។ តាំងពី ឆ្នាំ ២០១៧មក បារាំង បាន ណែនាំ ឱ្យ ពលរដ្ឋទទួល ទាន អាល់កុល ស្រា ស្រាបៀរ យ៉ាង ច្រើន បំផុត ១០កែវ ក្នុង មួយ សប្តាហ៍ និង កុំ ជាប់ គ្នា រាល់ថ្ងៃ ដោយ ប្រើ ពាក្យ ស្លោក ថា ពីរកែវយ៉ាងច្រើន ក្នុង មួយ ថ្ងៃ និង មិនរាល់ថ្ងៃ។ ដូច្នេះ សម្រាប់ ស្រាបៀរ ដែល មាន ភាគរយ អាល់កុល៥ដឺក្រេ ការបរិភោគជា អតិបរិមា គឺ ២កែវ ចំណុះ ២៥មីល្លីត្រ យ៉ាង ច្រើនបំផុត ក្នុង មួយ ថ្ងៃ និង មិន ជាប់ គ្នា រាល់ ថ្ងៃទេ៕

ដើម្បី ជួយ ក្រពះ សម្រួល ប្រព័ន្ធ រំលាយ អាហារ ពង្រឹង សុខភាព ធ្មេញ ត្រូវ ទំពារអាហារ ឱ្យ ម៉ដ្ឋល្អ នៅ ពេល បរិភោគ។ ប៉ុន្តែ ពេល នេះ គេ បាន ដឹង ទៀត ថា ការ ទំពារ អាហារ អាចប៉ះពាល់ ដល់ គុណភាព ដំណេក។ ទំពារ អាហារបាន ម៉ដ្ឋល្អ នឹង ជួយ ឱ្យ សំរាន្ត លក់ ស្រួល។ តើ សកម្មភាព ទាំងពីរ នេះ មាន ទំនាក់ទំនង នឹងគ្នា យ៉ាង ដូចម្តេច? ទំពារ ជា សកម្មភាព ដំបូង និង ជាដំណាក់កាលដ៏ សំខាន់ខ្លាំង ណាស់ នៃការ រំលាយ អាហារ។ ប៉ុន្តែ មនុស្ស ទូទៅច្រើន តែ ធ្វេសប្រហែស និង មើល រំលង កាយវិការ ដ៏ សាមញ្ញ និង ដ៏ មាន ប្រយោជន៍ បំផុត មួយ នេះ។ សង្គមបច្ចុប្បន្ន តម្រូវ ឱ្យ មនុស្ស ចង់ តែធ្វើ អ្វី ឱ្យ បាន លឿន ឱ្យ បាន ឆាប់ សូម្បី តែ ពេល បរិភោគ បាយ ក៏ ចង់ហូប លឿនៗ ឆ្អិន ស្រាប់ៗនូវ ម្ហូប ងាយៗ ទន់ ផុយ ដើម្បី កុំ ឱ្យ ពិបាក ទំពារ យូរ ឬ កិន ក្រឡុកអាហារជា ស្មូតទី ដើម្បី លើកផឹក - បឺត ចូល បាន លឿន ទាំង កែវៗ ឬ ខាំ គ្រលៀស លេប នូវ បន្លែផ្លែឈើខ្ចី ស្រួយ មិន ខ្វល់អង្គុយ បរិភោគ ឱ្យ បាន ត្រឹម ត្រូវ ទំពារ ឱ្យ បាន ម៉ដ្ឋល្អ មុននឹង បញ្ជូន ទៅ ក្រពះ ទេ។ តាម ការ ពិត ការ ទំពារ អាហារ មាន អត្ថប្រយោជន៍ ច្រើន ណាស់សម្រាប់ សុខភាព ជា ទូទៅ ដូច ជា អាច ជួយ បញ្ចុះ ទម្ងន់ ជួយ ក្រពះ ពោះវៀន និង ជួយ សម្រួល ដំណេក ឱ្យ លក់ ស្កប់ ស្កល់ ល្អ ទៀត។ ទំពារ និង ប្រព័ន្ធ រំលាយអាហារ ទំពារ ជា ការ កាត់ បំបែក និង កិនកម្ទេច អាហារ ឱ្យ ប្តូរផ្លាស់ ទម្រង់ទៅ ជា ធាតុ ល្អិត មុន នឹង លេប បញ្ជូន ចូល ទៅ ក្នុង ក្រពះ។ ការ លេប អាហារ ចូល ទាំងដុំ និង យ៉ាង លឿន ជា ការ បង្ខំ សរីរាង្គ ក្រពះ ឱ្យ ប្រឹង ផលិត បញ្ចេញនូវវត្ថុ រាវ Suc Gastrique ជា ជាតិជូរ ខ្លាំង ដើម្បី ជួយ បង្ហើយ ការងារ កិន បំបែក អាហារ។ តែ វត្ថុ រាវ ជាតិ ជូរ នេះអាច ដុតឱ្យ រលា ក ភ្នាសរបស់ ក្រពះ និង បង្កើន គ្រោះ មាន អាការៈ ភើ ច្រាល ដែល រាលដាល ជា ញឹក ញយ ទៅ បំផ្លាញ កាចា ធ្មេញ និង រលាក បំពង់ក។ ដូច្នេះ ប្រសិន បើ អ្នក មាន ជំងឺ បញ្ហា ក្រពះ រលាក ក្រពះ ក្រពះ ខ្សោយ ពិបាក កិន រំលាយ អាហារ ឬ ហើម ពោះទល់ ខ្យល់ សូមចំណាយ ពេលបរិភោគ បាយ ឱ្យ បាន គ្រប់គ្រាន់ ដោយ ទំពារអាហារ ឱ្យ បាន ត្រឹម ត្រូវ មុន លេប ។ មិន តែ ប៉ុណ្ណោះ ទំពារ ជាយន្តការ មួយ ដែល នឹង ទៅ ភ្ញោច ក្រពេញ ទឹក មាត់ ឱ្យ បញ្ចេញ ទឹកមាត់ មក ជួយ បន្ទន់ និង រំលាយ អាហារ។ ទឹក មាត់ មាន ផ្ទុក សារធាតុ ម្យ៉ាង ដែល អាច ជួយ រំលាយ បំបែក អាហារ ប្រភេទ អាមីដុង ក្លុយស៊ីត និង ម្សៅ ។ បើ ជាតិ អាមីដុង មិន ត្រូវ បាន កិន បំបែក បំប្លែង គ្រប់គ្រាន់ នៅ ក្នុង មាត់ ទេ នៅ ពេល ធ្លាក់ ចូល ទៅ ដល់ ក្នុង ក្រពះ ក្រពះ មិន អាចស្រូប យក ជាតិ អាមីដុង ទៅ ចិញ្ចឹម សរីរាង្គកាយ ផ្សេង ៗ បាន ដោយ ពេញ លេញ ឡើយ។ ហើយ បើ ជាតិ អាមីដុង នៅ សល់ ច្រើន នឹង ធ្លាក់ ទៅ ក្នុង ពោះ វៀន ធំ រួច បង្ក បង្កើត ឱ្យ មាន ខ្យល់ និងហើម ពោះ។ ដើម្បី បញ្ចៀស និង ការពារ កុំ ឱ្យ មាន បញ្ហា ទល់ ខ្យល់ ទល់ ពោះ វៀន ហើម ពោះ សូម គិត គូរ បរិភោគ អាហារ យឺតៗ ដោយគោរព យន្តការ រំលាយ អាហារ ដែល ចាប់ ផ្តើម ដំបូង ដោយ ការ ទំពារ ក្នុង មាត់។ ទំពារ ជា ការ អភិវឌ្ឍរសជាតិ អាហារ និងដំណាក់កាលកិន ច្របាច់ អាហារ ឱ្យ បញ្ចេញ ជីវជាតិ និ ងអាហារូបត្ថម្ភ ។  ទំពារ កាន់ តែ យូរ យើង នឹង បាន ដឹង រសជាតិ ពិត នៃ អាហារ កាន់ តែ ច្បាស់ ថា មាន ឱជារស យ៉ាង ណា។ លោក អ្នក ជ្រាប ទេ ក្នុង ប្រព័ន្ធ បំពង់ អាហារ ផ្នែក ខាង លើ របស់ មនុស្ស ដែល រួម មាន មាត់ បំពង់អាហារ និង ក្រពះ សុទ្ធ តែ មាន ផ្ទុក ញាណ បញ្ជូន ព័ត៌មាន ទៅ ខួរក្បាល ថា ក្នុង អាហារ មាន ធាតុ អ្វី ខ្លះ។ អ៊ីចឹង ហើយ បាន ជា នៅ ពេល យើង ចំណាយ ពេល វេលា គ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់ បរិភោគ បាយ ខួរក្បាល អាច រាប់ អាច ដឹង អំពី បរិមាណ នៃ កាឡូរី និង ផ្តល់ សញ្ញា ថា ឆ្អែត ត្រូវ ឈប់ ទទួល ទាន ទៅ ប្រាប់ ខួរ ក្បាល។ ទទួល ទានអាហារ ដោយ ប្រញេបប្រញាប់ លេប ត្របាក់គ្រឹបៗ អង្គុយ មិន ជាប់នៅ តុបាយ ខួរ ក្បាលមិន អាច ដឹង យើង ថា កំពុង ធ្វើ អ្វី ទេ។ ខួរក្បាល នឹង ទទួល ព័ត៌មាន ខុស ហើយ បញ្ចេញ អារម្មណ៍ ចង់ តែ បរិភោគ ច្រើន ទៀត ទាំង ខ្លួន ប្រាណ មិន ត្រូវ ការ ផង។ តើ អ្នក ធ្លាប់ទេ បរិភោគអាហាររួច តែមាន អារម្មណ៍ ថា ពោះ ទទេ និង ហាក់ នៅ ឃ្លាន ដដែល នោះ?! នេះ ទំនង បណ្តាល មក ពី អ្នក បរិភោគ អាហារ លឿន ពេក ភ្លេច ទំពារ។ ដើម្បី ពង្រឹង សុខភាព ធ្មេញ និ ងអញ្ចាញ សូម ជ្រើសរើស ទទួល អាហារ ណា ដែល ត្រូវការ ទំពារ យូរ ព្រោះ វា នឹង ជួយ ឱ្យ បរិភោគ ដោយ យឺតៗ។ វេជ្ជបណ្ឌិតជំនាញ អាហារូបត្ថម្ភ Arnaud  Cocaul អ្នក និពន្ធ សៀវភៅដែល មាន ចំណង ជើង ថា “របប ទំពារ” Régime mastication បាន ណែនាំ ឱ្យចាប់ ផ្តើម ទទួល ទាន បន្លែផ្លែឈើ ឆៅ មុន។ ពេលវេលា នៃ ការ ទំពារក្នុង មាត់ ឱ្យម៉ដ្ឋល្អ ដើម្បី ងាយ រំលាយពេល ទៅ ដល់ ក្រពះ យើង ច្បាស់ ជា ចាប់ ឆ្អែត លែង សូវ ឃ្លាន ខ្លាំង ហើយ ក៏ បរិភោគ អាហារ ផ្សេងៗ ទៀត ជា បាយ ជា សាច់ ប្រកប ដោយ ថាមពល ខ្លាំង យ៉ាង យឺតៗ ជាក់ ជា មិន ខាន។ ការ ទំពារ យូរ អាចជា ការពារ កុំ ឱ្យ មាន រោគ ដង្កូវ ស៊ីធ្មេញ ព្រោះ នៅ ពេល ទំពារយូរ ការ ផលិត ទឹកមាត់ ក៏ ចេញច្រើន ដែល មាន លាង ជម្រះ និង កម្ចាត់ កំណក នៅលើ ធ្មេញ ព្រមទាំងការពារ កាចា ធ្មេញ ពី ជាតិ អាស៊ីត បន្សល់ ដោយ ចំណីអាហារ បាន ទៀត។ សកម្មភាព ទំពារក៏ ជា អ្នក ភ្ញោច បំប៉ន អញ្ចាញ និង សាច់ ដុំ ថ្គាម ដែល មិន អាច ខ្វះ បាន សម្រាប់ ភាព រឹង មាំ និង ដុះ លូត លាស់ នៃ ធ្មេញ។ មាន សម្មតិកម្ម ខ្លះ យល់ ថា អាហារ របស់ ក្មេង សម័យ ថ្មីមាន សភាព ទន់ ផុយ ខ្លាំង ទើប ក្មេង ច្រើន មាន ធ្មេញ ដុះ មិន សូវត្រង់ ជួរ ល្អ ត្រូវ គាប ព្រោះ ឆ្អឹង មុខ មិន សូវ បាន ភ្ញោច បំប៉ន គ្រប់ គ្រាន់។ ទំពារ មាន ពាក់ ព័ន្ធ នឹង គុណភាព ដំណេក ? ការ ទំពារ មាន ទំនាក់ទំនង ជាមួយ ការ គេងលក់ ស្កប់ស្កល់ ស្តាប់ ទៅ ហាក់ ដូចជា ចម្លែក បន្តិច ប៉ុន្តែ ការ ទំពារ អាហារ ឱ្យ បាន ម៉ដ្ឋ ល្អ នៅ ពេល ទទួល ទានពិត ជា ជះ ឥទ្ធិពល ដល់ ដំណេក យ៉ាង ប្រាកដ។ សូម សាកល្បង ចុះ ! សាកល្បង ទទួល ទានអាហារ លឿនៗ ឱ្យ បាន ឆ្អែត រួច ចូល សម្រាន មើល៎ លោក អ្នក ច្បាស់ ជា មិន អាច គេង លក់ ស្កប់ស្កល់ បាន ឡើយ។ ទារក ដែល បៅ ឆ្អែត ខ្លាំង ក៏ មិន ព្រម គេង ដែរ។ ផ្ទុយ ទៅ វិញ ប្រសិន បើ អ្នក ទទួល ទាន បាយ ដោយ ទំពារ ឱ្យ បាន ម៉ដ្ឋ ល្អ នោះ អាហារ នឹង បែក ជា កម្ទេច តូចៗ លេប ទៅ មិន ស្លាក់ ហើយ ជួយសម្រួលការងារ ក្រពះ ពោល គឺ ជួយ សម្រួល យន្តការ រំលាយ អាហារ បាន ច្រើន ណាស់។ បើ ការ រំលាយ អាហារ ប្រព្រឹត្ត ទៅ បាន ដោយ ប្រសើរ និង បាន លឿន ជាពិសេស នៅ ពេលល្ងាច នោះ យើង ប្រាកដ ជា នឹង សំរាន្ត បាន លក់ ស្រួល។ ជា យន្តការ ប្រទាក់គ្នា។ នៅពេល ទំពារ អាហារ ត្រឹមត្រូវ យើង នឹង បរិភោគ ដោយយឺតៗ។ អារម្មណ៍ រីករាយ បាន ទទួល រសជាតិ អាហារ ឆ្អែត ពេញ ពោះ នឹង លេច ឡើង នៅ រវាង ២០នាទី ក្រោយ ពេល ចាប់ ផ្តើម បរិភោគ។ ដូច្នេះ យើង បរិភោគ តិច និង មិន សូវ ធ្ងន់ពោះ ហើយ មិន សូវ ប្រឈម នឹង ហានិភ័យ ឡើង គីឡូទេ។ បើ មិន សូវ ធាត់ មិន ឡើង ទម្ងន់ មាន ន័យថា យើង ក៏ មិន សូវ ប្រឈម នឹង គ្រោះដេក ស្រម៉ុក ដែរ។ ការ ស្រម៉ុក រំខាន ដំណេកណាស់ និង តែ ង តែ ធ្វើ ឱ្យ យើង ភ្ញាក់ ដោយ មិន ខ្លួន ជា ច្រើន ដង នៅ ពេល យប់ ទៅ រំខាន វគ្គ ដំណេក សន្សំ កម្លាំង។ លក់ អស់ មួយ យប់ តែ ហាក់ គ្មាន កម្លាំង កំហែង ដដែល។ ការ ស្រម៉ុក ក៏ អាច បណ្តាល មក ពី សាច់ ដុំ នៃ ប្រព័ន្ធ ផ្លូវ ដង្ហើម ចាប់ រលា នៅ ពេល មនុស្ស លង់ ក្នុង ដំណេក ដោយ យារ ធ្លាក់ ហើយ អាច ខ្ទប់ ផ្លូវ ដង្ហើម។ ប៉ុន្តែ បើ សាច់ ដុំ រឹង មាំ ល្អ នោះ គេ ច្បាស់ ជា អាច ការពារ មិន ឱ្យ មាន ករណី ស្រម៉ុក បាន ។ ករណី នេះ ការ ទំពារ អាច មាន អន្តរកម្មដោយ ផ្ទាល់តែម្តង។ នៅពេល បាន ទំពារ សាច់ ដុំ ផ្គាម អណ្តាត និង ក្រអូម មាត់ មាន ចលនា និងធ្វើ សកម្មភាព ច្រើន ដែលអាច ជួយការពារ សាច់ ដុំ ឱ្យ នៅ មាំមួន ល្អ និង ចូល រួម ចំណែក ការពារ មិន ឱ្យ ដេកស្រម៉ុកបាន។ ក្មេង ក៏ ដូច គ្នា ! ក្មេង គួរ តែ ប្រឹង ទំពារ អាហារ ឱ្យ បាន ច្រើន ។ បើតាម វេជ្ជបណ្ឌិត ជំនាញ ចិត្តសាស្ត្រ និង ដំណេក Dr Loris-Alexandre Mazelin ការ ទំពារ នឹង ជួយ សម្រួល ការ លូត លាស់ នៃ ឆ្អឹង ថ្កាម ដែល នឹង ទៅជួយ ឱ្យ ក្មេងបាន គេ ង លក់ ស្រួល ព្រោះ អាច ដក ដង្ហើម តាម ច្រមុះ ជា ជាង ដក ដង្ហើម តាម មាត់ ។ សម្រាប់ លោក វេជ្ជបណ្ឌិត ឪពុកម្តាយ គួរ តែ ចាប់ ផ្តើម ផ្តល់ដុំ អាហារ ដុំ ផ្លែឈើ ឱ្យ កូនអាយុ ចាប់ ពីប្រមាណ ១០ ខែ ឡើង មាន ធ្មេញ ពីរ បី រៀនខាំ ទំពារ  ដើម្បី បំប៉ន ភ្ញោច និង ពង្រឹង ថ្កាម។ បញ្ហា នា ពេល បច្ចុប្បន្ន គឺមនុស្សធំ ក៏ ដូច ក្មេង ចូលចិត្ត ទទួល ទាន តែ អាហារ ផុយ ទន់ ឬ អាហារ ឧស្សាហកម្ម ដែល ច្រើន តែ ផុយ រលួយ ដូចគេ ទំពារ ឱ្យខ្លះរួច និង មិន តម្រូវ ឱ្យ ប្រឹង ទំពារ ទេ។ តែមាន របប អាហារ ចម្រុះ មាន ចំណី ទន់ ចំណី រឹង ស្រួយ សម្រាប់ ទំពារ ខ្លាំង ទើប ប្រសើរ សម្រាប់ សុខភាព មាត់ ធ្មេញ សម្រាប់ ដំណេក និង សម្រាប់ សុខភាព ជា ទូទៅ៕

ការ សិក្សា អាមេរិក ទើប ចេញផ្សាយ កាលពីដើម ខែ កុម្ភៈ ២០២៥ បាន បង្ហាញ ថា មាន កំហាប់ លម្អង ប្លាស្ទិក ឆ្លង ចូល ក្នុង ខួរក្បាលមនុស្ស ក្នុង បរិមាណ ដ៏ ច្រើន គួរ ឱ្យ ព្រួយ បារម្ភ។ វត្តមាន នៃ មីក្រូប្លាស្ទិក នេះ អាច ជា ដើម ហេតុ នាំ មនុស្ស កាន់ តែ ច្រើន ឡើងៗ មាន ជំងឺ ភ្លេច។ តើ ប្លាស្ទិកឆ្លង ចូល ក្នុង ខួរ ក្បាល បាន យ៉ាង ដូច ម្តេច និង មាន វិធី អាច ទប់ ស្កាត់ មិន ឱ្យ ជាតិ ប្លាស្ទិក បង្ក បញ្ហា ដល់ សុខភាព មនុស្ស បាន ដែរ ឬទេ?  គ្រប់ គ្នា បាន ដឹង ហើយ ថា មីក្រូប្លាស្ទិក ដែល ជា ធាតុ ល្អិត និចល ប្លាស្ទិក បាន រុក រាន ឆ្លង ទន្ទ្រាន ពេញ ភព ផែនដី។ លម្អង មីក្រូប្លាស្ទិកដែល មាន ទំហំ តូច ជាង ៥ មីល្លីម៉ែត្រ និង លម្អង ណាណូប្លាស្ទិក ដែល តូច ជាង មីក្រូប្លាស្ទិក មួយពាន់ ដង ទៅ ទៀត ឬ តូចជាង សរសៃ សក់មួយពាន់ ដង ) បាន កើន ឡើង ជា លំដាប់ តាំង ពី ប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ ចុងក្រោយ មកនេះ។ មូលហេតុ ធំ គឺ មនុស្ស ចោល សំរាម ប្លាស្ទិក កាន់ តែច្រើន ឡើង ៗ ក្នុង បរិមាណ ជាង ៤០០ លាន តោន ក្នុង មួយ ឆ្នាំៗ ដោយ អាច កែច្នៃ សំរាម ប្លាស្ទិកសម្រាប់ ប្រើ ឡើង វិញ ក្នុង ចំនួន ដ៏ តិច តួច បំផុត។ សំរាមប្លាស្ទិក មួយ ភាគ ធំ ត្រូវ រសាត់ អណ្តែត ក្នុង បរិស្ថាន ។ គេ ប៉ាន់ ប្រមាណ ថា មាន សំរាមប្លាស្ទិក ប្រមាណ ជាង ១០០ លាន តោនបាន ហូរ អណ្តែត ទៅ ចាក់ បំពុលនៅ ក្នុង មហា សមុទ្ទ ។   តើ មីក្រូប្លាស្ទិក ឆ្លង ចូល ក្នុង ខួរក្បាល មនុស្ស បាន យ៉ាង ដូចម្តេច? មីក្រូប្លាស្ទិក បាន ទៅ ដល់ តំបន់ ដែល កម្រឃើញ វត្តមាន មនុស្ស ដូច ជា តំបន់ អង់តាកទិក មហាសមុទ្ទ... ហើយការសិក្សា ជា ច្រើនក៏ បាន រក ឃើញ មីក្រូប្លាស្ទិក និង ណាណូប្លាស្ទិក តោង ជាប់ ក្នុង សរីរាង្គកាយ ផ្សេងៗ របស់ មនុស្ស មាន ជាអាទិ៍ ក្នុង សរីរាង្គ នៃ ប្រព័ន្ធ រំលាយ អាហារ ប្រព័ន្ធ ផ្លូវ ដង្ហើម ប្រព័ន្ធ បេះដូង ប្រព័ន្ធ អរមូន ឬប្រព័ន្ធបន្ត ពូជ ព្រោះ ទឹកដែល យើង ហូប ខ្យល់ដែល យើង ស្រូប សម្រាប់ ដក ដង្ហើម ចំ ណី អាហារ ដែល យើង បរិភោគ រាល់ ថ្ងៃ សុទ្ធ តែ បង្កប់ ទៅ ដោយ លម្អង មីក្រូប្លាស្ទិក ទាំងអស់។ កាលពី ដើម កុម្ភៈ ២០២៥នេះ ទៀត ក្រុម អ្នក ស្រាវជ្រាវ អាមេរិក នៃ សាកលវិទ្យាល័យ New Mexique បានចេញ ផ្សាយ លទ្ធផលនៃ សិក្សា ដែល បញ្ជាក់ ថា មីក្រូ ប្លាស្ទិក បាន ឆ្លង ចូលទៅកក ផ្តុំ នៅ ត្រង់ ខួរ ក្បាល មនុស្ស ក្នុង បរិមាណ ដ៏ ច្រើន គួរ ឱ្យ ព្រួយ បារម្ភ និង ច្រើន ជាង នៅកន្លែង ផ្សេង ទៀត នៃ រាងកាយ ក្នុង កំរិត ពី ៧ ទៅ ៣០ ដង។ ក្នុងមួយ សប្តាហ៍ៗ មនុស្ស លោក បាន លេប លម្អង ប្លាស្ទិក ចូល ក្នុង ពោះ ដោយ មិន ដឹង ខ្លួន ប្រមាណ ពីរពាន់ធាតុ និង ក្នុង បរិមាណ ជិត មួយ ស្លាព្រា កាហ្វេ។ នេះ ជា លទ្ធផល នៃ ការ សិក្សា វិភាគ លើ ខួរក្បាល មនុស្ស អនិច្ចកម្ម ជា ច្រើន សិប នាក់ នៅ រវាង ឆ្នាំ ១៩៩៧ ដល់ ឆ្នាំ ២០២៤ ដោយ សង្កត់ ធ្ងន់ ថាបណ្តុំ នៃ ជាតិ មីក្រូប្លាស្ទិក នៅក្នុង ខួរក្បាល បាន កើន ឡើង ៥០% តាំង ពី ឆ្នាំ ២០១៦ មក។ បរិមាណ នៃ លម្អង ធាតុ ល្អិត មីក្រូប្លាស្ទិក នៅក្នុង ខួរក្បាល របស់ អ្នក ជំងឺ ទាំងអស់ នោះ គ្មាន រាប់ ពាក់ ព័ន្ធ នឹង អាយុ នៅពេល ស្លាប់ និង ភេទ ពូជសាសន៍ ឬ មូល ហេតុ នៃ មរណភាព ទេ។   ជាង នេះ ទៅ ទៀត បើ តាម ក្រុម អ្នក វិទ្យាសាស្ត្រ អាមេរិក ដដែល បរិមាណ មីក្រូប្លាស្ទិក មាន ចំនួន ច្រើន ខ្លាំង នៅក្នុង ខួរក្បាល របស់ អ្នក ជំងឺ មាន រោគ ភ្លេច ភ្លាំង។ ខ្លាំង លើស ប្រមាណ ពី បី ទៅ ៥ ដងបើ ប្រៀប ទៅនឹង ខួរ ក្បាល អ្នក ស្លាប់ គ្មាន ជំងឺ ភ្លេចវង្វេង។  មីក្រូប្លាស្ទិក និង ផល ប៉ះពាល់ សុខភាព អ្នក ស្រាវជ្រាវ មិន ទាន់ យល់ទេ ថា តើ ហេតុ អ្វី បាន មីក្រូប្លាស្ទិក ចូល ចិត្ត ទៅកក ផ្តុំ នៅ លើ សរីរាង្គ ខួរ ក្បាល ឬ ហេតុ អ្វី បាន ជា ខួរ ក្បាល ហាក់ ងាយ ស្រូប បឺតយក ជាតិ មីក្រូ-ណាណូប្លាស្ទិក ពពួក Polyethyleneខ្លាំង ជាង សរីរាង្គ ដទៃ។ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ វេជ្ជបណ្ឌិត Nicholas Fabiano ដែល ចូល រួម ធ្វើ អត្ថាធិប្បាយ ខំមិន លើ លទ្ធផល ស្រាវជ្រាវ អាមេរិក លើក នេះ ការ រក ឃើញ មាន កំហាប់ ប្លាស្ទិក ក្នុង ខួរក្បាល មនុស្ស ដ៏ ច្រើន អាច ជួយ ក្រុម គ្រូពេទ្យ ឱ្យ កំណត់ សេចក្តីសន្និដ្ឋាន បាន ថា ខួរក្បាល អាច រង ផល ប៉ះពាល់ ខូច សុខភាព និង កើត រោគ ភ្លេច ភ្លាំង បណ្តាល មក ពី មាន មីក្រូប្លាស្ទិក ច្រើនចូល ទៅ តោង នៅ ក្នុង ខួរក្បាល។ គេ មិន អាច ផ្តាច់ សម្មតិកម្មដែល ថា ការ ស្រូប មីក្រូប្លាស្ទិក ជា គ្រោះ បង្ក ឱ្យ មាន ជំងឺ ភ្លេច ភ្លាំង បានឡើយ។   ការ ពិសោធន៍ លើ សត្វ កណ្តុរ បាន បង្ហាញ ឱ្យឃើញ ថា មីក្រូប្លាស្ទិក អាច ជះ ឥទ្ធិពល អាក្រក់ មួយ រយៈ ធំ លើការ ចងចាំ ទីកន្លែង និង សមត្ថភាព បញ្ជា របស់ ខួរក្បាល។ នៅ ពេល គេ ចាក់ បញ្ចូល លម្អង មីក្រូ ប្លាស្ទិក ទៅ ក្នុង កោសិកា ខួរក្បាល របស់ សត្វ កណ្តុរ ចរន្ត ឈាមតាម សរសៃ ឈាម តូចៗ ចាប់ ផ្តើម ហូរ យឺត ។ បើ ចរន្តឈាម ហូរ យឺត សមត្ថភាព ចងចាំក៏ ចាប់ ធ្លាក់ ចុះ សមត្ថភាព ផ្នែក បញ្ជា ក៏ ហាក់ គាំង ដែល ជា ហេតុ ធ្វើ ឱ្យ សត្វ កណ្តុរ ពិសោធន៍ មាន អាការៈចុះ ថយ កម្លាំង កាយ និង ធ្វើ សកម្មភាព ឆ្គង ភាំងៗ។ គេ ត្រូវ រង់ ចាំ អស់ រយៈ ពេល ២៨ ថ្ងៃ ទើប ឃើញ សត្វ កណ្តុរ ចាប់ មាន សកម្មភាព ជា ធម្មតា ឡើង វិញ។ ប៉ុន្តែ នេះ ជា ការ សិក្សា ពិសោធន៍ លើ សត្វ កណ្តុរ-កណ្តុរ មិនមែន មនុស្សទេ។ គេ ត្រូវ បន្ត សិក្សា បន្ថែម លើ សត្វ ដែល មាន ប្រព័ន្ធ ចរន្ត ឈាម ស្រដៀង នឹង មនុស្ស ខ្លាំង ទើប អាច ធ្វើ ការ សន្និដ្ឋាន ប្រកប ដោយ ភាព ប្រាកដប្រជា បាន ជាង នេះ។  ឥទ្ធិពល នៃ មីក្រូប្លាស្ទិក ចំពោះ សុខភាព មនុស្ស នា ពេល អនាគត ស្ថិត ក្នុង សភាព ស្រពិចស្រពិល នៅ ឡើយ។ គេ សង្ស័យ ថា មីក្រូប្លាស្ទិក និង ណាណូប្លាស្ទិក អាច ជ្រៀតជ្រែក ដំណើរការ របស់ សរីរាង្គ ជា ច្រើន មាន ជា អាទិ៍ សរីរាង្គ ខួរក្បាល និង ប្រព័ន្ធ បន្ត ពូជ។ មីក្រូប្លាស្ទិក និង ណាណូប្លាស្ទិក ទំនង មាន សមត្ថភាព ជា ភ្នាក់ងារ បង្ក ជំងឺ មហារីក បង្ក ស្ត្រេស និង រារាំង សកម្មភាពរបស់ អរមូន ខ្លះ ព្រមទាំង មាន ចំណែក បង្ក ឱ្យ មាន ជំងឺ រលាក ពោះវៀន ផង បើ តាម ការ សិក្សា មួយ ចំនួន ផ្សេង ទៀត។ មិន តែ ប៉ុណ្ណោះ គេ បាន ដឹង ទៀត ថា មីក្រូប្លាស្ទិក អាច បង្ក ការ រោល រលាក ព្រោះ វា អាច ទម្លុះ រនាំង ការ ពារ កោសិកា រាប់ ទាំង កោសិកា ខួរក្បាល ផង ហើយ នាំ សារធាតុ ពុល ផ្សេង ទៀត គេច ពី ប្រព័ន្ធការពារ ខ្លួន ចូល ទៅ ដល់ គ្រប់ កន្លៀត នៃ សរីរាង្គកាយ មនុស្ស។ បន្លែ ផ្លែឈើ អាច ជួយ កាត់ បន្ថយ ឥទ្ធិពល អាក្រក់ នៃ ប្លាស្ទិក ចំពោះ សុខភាព ប៉ុន្តែ លទ្ធភាព ការពារ សរីរាង្គកាយ មនុស្ស ពី ជាតិ ពុល មីក្រូប្លាស្ទិក នៅ តែ មាន។ មីក្រូប្លាស្ទិក ជា បញ្ហា ដែល អ្នក ស្រាវជ្រាវ ត្រូវ សិក្សា ឱ្យ បាន ស៊ីជម្រៅ។ ការ សិក្សា អំពី ហានិភ័យ នៃមីក្រូប្លាស្ទិក ចំពោះ សុខភាព អាច ជាការ បើក ផ្លូវ ឱ្យ អ្នក វិទ្យាសាស្ត្រ បាន យល់ ថាតើ ត្រូវ ប្រយុទ្ធ ប្រឆាំង នឹង បាតុភូត ប្លាស្ទិក យ៉ាង ដូចម្តេច។ បាតុភូត បា្លស្ទិក ដែល ពិភពលោក មិនអាច គេច ផុត បាន ទេ។ មនុស្ស ជាតិ អាច ត្រឹម កំរិត និង កាត់ បន្ថយ ភាព ប្រឈម នឹង មីក្រូប្លាស្ទិក ព្រោះ ប្លាស្ទិក បាន រាតត្បាត ពេញ សព្វ ទិសទី នៃ ភព ផែ ន ដី ទៅ ហើយ។ ហេតុ ដូច្នេះ បាន ក្រុម អ្នក ស្រាវជ្រាវមិន ភ្លេច ងាក ទៅ សិក្សា ស្វែង រកវិធី ដែល អាច បន្សាប និង បន្ថយ ផលវិបាក បង្ក ឡើង ដោយ ប្លាស្ទិក ចំពោះ សុខភាព ទេ។ ការ សិក្សា បាន រក ឃើញ ថា មាន ចំណីអាហារ ខ្លះ អាច ជួយ ទូទាត់ ផល រំខាន នៃ ប្លាស្ទិក មក លើ សរីរាង្គកាយ បាន ខ្លះ។  នោះ គឺ បន្លែផ្លែឈើ ជាពិសេស បន្លែ ផ្លែឈើ ដែល សម្បូរ ទៅ ដោយ សារធាតុអង់ទី អុកស៊ីដង់ ដ៏ មាន មហិទ្ធិរិទ្ធ Anthocyanes។ និយាយ ឱ្យ ចំ គឺ ពពួក បន្លែផ្លែឈើ ដែល មាន សាច់ និង សម្បក ពណ៌ ក្រហម ស្វាយ និង ខៀវ ៖ ក្រូច សាច់ ក្រហម ព្រីង ទំពាំង បាយជូរ ខ្មៅ ត្រប់ សណ្តាយ ខ្ទឹម បារាំង ស្វាយ ស្ពៃ សាលាដស្លឹក ក្រហម ។ល។ និង ។ល។ បន្លែ ផ្លែឈើ បីពណ៌ នេះ អាចជួយ ការពារ ប្រព័ន្ធ បន្ត ពូជ មនុស្ស ពី ឥទ្ធិពល អាក្រក់ របស់ មីក្រូប្លាស្ទិក ។ នេះ បើ តាម លទ្ធផល នៃ ការ សិក្សា ដែល ពុំ ទាន់ មាន លក្ខណៈ ទូលំទូលាយ នៅ ឡើយ ទេ។ តែ យ៉ាង ណា ក៏ ដោយ ក៏ នេះ ជា ហេតុ ផល ថ្មី មួយ បន្ថែម ទៀត ដែល លើក ទឹក មនុស្ស គ្រប់ វ័យ ឱ្យ ទទួល ទាន បន្លែផ្លែឈើ ឱ្យ បានកាន់ តែ ច្រើនឡើង។ បន្លែ ផ្លែ ឈើ ទោះ ក្នុង ទម្រង់ និង ពណ៌ អ្វី ក៏ ដោយ សុទ្ធ តែ ល្អ ប្រពៃ ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់ សុខភាព ។  ម្យ៉ាង វិញ ទៀត ដើម្បី ទប់ស្កាត់ ឥទ្ធិពល អាក្រក់ នៃ ប្លាស្ទិក ចំពោះ សុខភាព អ្នក ស្រាវជ្រាវ បាន វិភាគ ឃើញ ថា គ្រាន់ តែ បោះបង់ ទម្លាប់ ទិញ ទឹក ដបបរិភោគ មក បរិភោគទឹក ម៉ាស៊ីន ឬ ទឹក ដាំ ធម្មតា អាច ជួយ កាត់ បន្ថយ ការ លេប ជាតិ មីក្រូប្លាស្ទិកចូល ក្នុង ខ្លួន បានពាក់ កណ្តាល គឺ បាន ប្រមាណ ពី ៩ម៉ឺនធាតុ ក្នុង មួយ ឆ្នាំ មក នៅ ត្រឹម ៤ពាន់ធាតុ ។ ទឹកសុទ្ធ ក្នុង ដបជ័រ ឬ ទឹកច្រក ដបជ័រ ដែល ស្រួល ប្រើ បំផុត តែ យើង ក៏ ងាយ ភ្លេច និង ទុក ដាក់ នៅ ទី ក្តៅ ត្រូវ ថ្ងៃ អាច បញ្ចេញ ជាតិ ពុល មីក្រូប្លាស្ទិកច្រើន ខ្លាំង ណាស់។ ក្រុម អ្នក ស្រាវជ្រាវ វេជ្ជសាស្ត្រ ក៏ សូម ផ្តល់ អនុសាសន៍ ឱ្យ មនុស្ស លោក ឈប់ ប្រើប្រាស់ ប្រអប់ ស្នោ ប្រអប់ ជ័រ ស្បោង ដោយ ងាក ទៅ ប្រើ ប្រអប់ ធ្វើ ដែក អ៊ីណុក ឬ សាច់ កែវ វិញ សម្រាប់ ដាក់ ម្ហូប និង កុំ កម្តៅម្ហូប អាហារ ក្នុង ប្រអប់ ជ័រ ប្រអប់ ស្នោ ប្រអប់ ខ្ចប់ម្ហូប ស្រាប់ៗ៕

ថ្វីបើ ស្ត្រី មាន អាយុ វែង និង ចំនួន ច្រើន ជាង បុរស តែ ស្ត្រី មាន សុខភាព អន់ ជាង បុរស។ ទោះ បី ជា វិទ្យាសាស្ត្រ ជឿន លឿនខ្លាំង យ៉ាងណា ក៏ ដោយ ក៏ ស្ត្រី និង បុរសនៅតែ មាន វិសមភាព ផ្នែក សុខភាពដដែល។ ទម្លាប់ រស់ នៅ ប្រចាំ ថ្ងៃ ការងារ ជីវិត ផ្លូវ ភេទ ឬ សុខភាព ផ្លូវ ចិត្ត ផ្លូវកាយ និង ខួរក្បាល របស់ មនុស្ស ស្រី និង មនុស្ស ប្រុស នៅ តែ បន្ត មានគម្លាតខ្លាំង។ ក្នុង ឱកាស ទិវានារី អន្តរជាតិ៨មីនា កម្មវិធី សុខភាព សូមចាប់ អារម្មណ៍ អំពី សុខភាព ស្ត្រី តើ ខុស ពី បុរស យ៉ាងណា។ ពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន គិត គូរខ្លាំង អំពី សិទ្ធិ ស្មើ គ្នា រវាង ស្ត្រី និង បុរស ប៉ុន្តែគេ ពិបាក ជំនះ ខ្លាំង ណាស់ ក្នុង ផ្នែក សុខភាព។ វិសមភាព សុខភាពបន្ត មាន គម្លាត ខ្លាំង រវាង ស្ត្រី និង បុរស។ បើ ទោះបី ជា វិទ្យាសាស្ត្រ ជឿន លឿន ខ្លាំង ទាំង ផ្នែក ស្រាវជ្រាវ និង ព្យាបាល យ៉ាងណា ក៏ ដោយ ក៏ ស្ត្រី ហាក់ នៅ កៀន ជញ្ជាំង ហើយ ចំណុច បាំង ច្រើន។ ពិភព អ្នក ស្រាវជ្រាវ វេជ្ជសាស្ត្រ មិន សូវ ធ្វើ ការ សាកល្បងគ្លិនិក លើ ស្ត្រី ទេ ដោយយល់ ថា បុរស និង ស្ត្រី ដូច តែ គ្នា ។ តែ ដល់ ចេញ លទ្ធផលមក គេ នៅ តែមិន ដឹង អំពី លក្ខណៈ ពិសេស របស់ ស្រី ចំពោះ ប្រសិទ្ធភាព ថ្នាំ និង ការ វិវឌ្ឍ របស់ ជំងឺ នៅលើ ខ្លួន ស្ត្រី។ កាយវិភាគ វិទ្យា នៃ សរីរាង្គ សំរើប ស្ត្រី ទើបរក ឃើញ ដោយ លម្អិត នៅ ឆ្នាំ ១៩៩៨ និងត្រូវ រង់ ចាំ ដល់ ថ្នាំ ២០០៥ ទើប មាន រូបភាព ប្រដាប់ ភេទនេះ ថត ដោយ បច្ចេកវិទ្យា MRI។ សុខភាព ផ្លូវកាយ វិសមភាព ដ៏ ធំ មួយ ទៀតរវាង ស្ត្រី និង បុរស គឺ ការ អស់ រដូវ ដែល ជា ដំណាក់កាល ធម្មជាតិ មួយ នៃ ជីវិត ស្ត្រី។ មុន ទសវត្សរ៍ ៥០-៦០ ផលវិបាក នៃ ការ អស់ រដូវ ល្មមៗ ត្រូវ គេ ចាត់ ទុក ជា បញ្ហា ផ្លូវ ចិត្ត របស់ ស្រី។ ឧទាហរណ៍ មួយ ទៀត គឺ ជំងឺ អង់ដូមេទ្រីយ៉ូស ឈឺពោះ ពេល ធ្លាក់ រដូវ ដែល ស្ត្រី មួយ ភាគ ១០ ឈឺ ត្រូវ បាន គេ គិត ពីមុន ថា ជា រឿង ធម្មតា របស់ ស្រី និង ទើបត្រូវ បាន គេ ទទួល ស្គាល់ ថា ជា ជំងឺ មួយ កាល ពី ប៉ុន្មាន ឆ្នាំ ចុងក្រោយ នេះតែប៉ុណ្ណោះ។ ពុក ឆ្អឹង ត្រូវ បាន គេ ចោទ ថា ជា ជំងឺ របស់ ស្ត្រីភេទ តែ តាមការពិត មាន បុរស ម្នាក់ ក្នុង ចំណោម ៥ នាក់ឈឺ ពុក ឆ្អឹង។ ជំនឿ ដក់ ក្នុង ចិត្ត ថា ជា ជំងឺរបស់ ស្ត្រី ជា ផ្នែក មួយ នៃ វិសមភាពសុខភាព ដែរ ព្រោះ វា ធ្វើ ឱ្យ មាន ភាព យឺត យ៉ាវ ក្នុង វិភាគនិង ព្យាបាល ជំងឺ ។ ការ ពន្យារកំណើត កូន ជា បន្ទុក ប្រកប ដោយ វិសមភាព បំផុត។ ថ្វីបើមាន ការ បំផុស និង ពន្យល់ អំពី សារៈ សំខាន់ នៃ ស្រោម អនាម័យក៏ដោយ ក៏ ស្ត្រី នៅ តែ មាន បន្ទុក ធ្ងន់ ក្នុង ការ ប្រើ មធ្យោបាយ ពន្យារ កំណើត អម ដោយ ផល រំខានដល់ សុខភាព ជា ទូទៅ ដែល មិន គួរ មើល រំលង សោះ។ នេះ ក៏ ព្រោះតែទស្សនៈ ស្ត្រី ជា អ្នក ពរ ពោះ ភារៈ ត្រូវ ផ្អៀង មក ខាងស្រី។ សុខភាព ផ្លូវ ចិត្ត សុខភាព ផ្លូវ ចិត្ត ជា កញ្ចក់ ឆ្លុះ បញ្ចាំងយ៉ាង ច្បាស់ ពី វិសមភាព នៃ ភេទ ។ មិន មែន ត្រឹម តែ ជា វិសមភាព បណ្តាល មក ពី ធម្មជាតិ មនុស្ស ស្រីប្រុស ខុស គ្នាទេ តែ ស្ត្រី ប្រឈម នឹង សម្ពាធ បទ ដ្ឋាន សង្គម ប្រពៃណី ទៀត។ ប្រេវ៉ាឡង់ ស្ត្រី មាន ជំងឺ ធ្លាក់ ទឹក ចិត្ត និង ថប់ បារម្ភ ខ្ពស់ ខ្លាំង ណាស់ ។ ចំណែក បុរស បញ្ហា ផ្លូវ ចិត្ត ច្រើន តែ បណ្តាល មក ពី ការ ប្រព្រឹត្ត គ្រឿង ញៀន គ្រឿង ស្រវឹង តែ អត្រា សម្លាប់ ខ្លួនដោយ ជំងឺខូច ចិត្ត ខ្ពស់ ខ្លាំង ជាង ស្រ្តី។ អំពើ ហិង្សា ក្នុង គ្រួសារ និងលើ ផ្លូវ ភេទ ដែល ជា ប្រភព នៃ វិបត្តិ ផ្លូវ ចិត្តមួយ ដែរ មាន ស្ត្រី ជា ជន រងគ្រោះ យ៉ាង យុត្តិធម៌។ សុខភាព ផ្លូវ ភេទ ចុះ បញ្ហា ផ្លូវ ភេទ តើ យ៉ាងណា ទៅ វិញ? ស្ត្រី និង បុរស មាន សមភាព ក្នុង ផ្នែក ចំណង់ ផ្លូវ ភេទ ហើយ ឬ នៅ? ចំណង់ ផ្លូវភេទ ក្នុង ទម្រង់ ជា ការ ចង់ រួម រក្ស ឬ គ្រាន់ តែ គំនិត រវើ រវាយ ទាក់ទង នឹង រឿង ភេទ អាស័្រយ ទៅ លើ កត្តា ច្រើន ដូច ជា កត្តា សង្គម កត្តា អប់ រំ កត្តា បុគ្គល ឬ កត្តា អរមូន ។ល។ និង ។ល។ ដោយ សារ អរមូន មាន តួនាទី ខ្លះ ក្នុង ចំណង់ តណ្ហា ផ្លូវ ភេទ។ ត្រង់ ចំណុច នេះ ស្ត្រី មានអរមូន ឡើង ចុះ ចំណង់ តណ្ហា ផ្លូវ ភេទ ក៏ ឡើង ចុះ ទៅ តាមអរមូន ( វដ្ត រដូវ)។ ស្ត្រី ខ្លះ មាន ចំណង់ ខ្លាំង នៅ ពេល មេជីវិត ញី ទុំ ខ្លះ មាន ចំណង់ពេញ នៅ ពេល កំពុង ធ្លាក់ រដូវ ។ ផ្ទុយ ទៅ វិញ អស់ លោក បុរស គ្មាន អរមូន ឡើង ចុះ ដូច ស្ត្រី ទេ គឺ មាន ចំណង់ តណ្ហា ថេរ ស្មើ រហូត។ បើ តាម ការ សិក្សា បុរស ពិត ជា មាន គំនិត ស្រមើស្រមៃ និង ចំណង់ ចង់ រួម ភេទ ស្ទើរ គ្រប់ ពេល ឬទាំង កណ្តាល ថ្ងៃត្រង់។ ចំណែក ស្ត្រី ចំនួន ២០ ទៅ ៣០% មាន ចំណង់ខ្លាំង ជាង មធ្យម ភាគ របស់ បុរស។ នេះ បើ តាម ការ សិក្សា ដដែល។ ប៉ុន្តែ ជា ទូទៅ បុរស មាន ចំណង់ ផ្លូវ ភេទ ច្រើន និង ខ្លាំង ជាង ស្ត្រី។ ជាងនេះ ទៅ ទៀត មិន ដូច ស្ត្រី តណ្ហា ផ្លូវ ភេទ របស់ មនុស្ស ប្រុសអាច ផុស ឡើង យ៉ាង លឿន រហ័ស ដោយ គ្រាន់ តែ ឃើញ ស្រី ស្អាត ឬ រូបភាព ស៊ិចស៊ី។ អ្នក ស្រាវជ្រាវ វិភាគ ឃើញ ថា ស្ត្រី មិន ងាយធ្លាក់ ក្នុង ចំណង់ ផ្លូវ ភេទ តាម រយៈការ មើល ឃើញនឹង ភ្នែក ក៏ ទំនង ដោយ ហេតុ តែ កត្តា សង្គម វប្បធម៌ និង ប្រពៃណី។ ស្ត្រីចាប់ មាន ចំណង់ ប្រសិន បរិយាកាស ជុំ វិញ ខ្លួន អំណោយ ផល មាន ភាព ទុក ចិត្ត ការ លួង លោម និង ភាព ផ្អែម ល្អែម ។ និយាយ ជា សរុបទៅ ក្នុង ផ្នែក ចំណង់ តណ្ហា ផ្លូវ ភេទ គ្រាន់ តែ ឃើញ មិន គ្រប់ គ្រាន់ សម្រាប់ ស្ត្រី ឡើយ គឺ ត្រូវ មាន បរិយាកាស រ៉ូមង់ទិក ល្អ ភាព ល្អូកល្អើន ទើប ទៅ រួច។ ឯ បុរស គ្មាន បរិយាកាស គ្មាន កា រយល់ ព្រម គ្មាន ភាព ផ្អែម ល្អែម ក៏ មិន អី ដែរ។ សុខភាព និង គ្រឿង ស្រវឹង (សុរា) ជា ចុងក្រោយ សុខភាព ស្ត្រី និង បុរស នៅ ចំពោះ មុខ ការ ទទួល ទាន សុរា ក៏ មិន ស្មើ គ្នា ដែរ។ អាជ្ញាធរ សុខាភិបាល បារាំង ទើប ទាញ សញ្ញា អាសន្ន នៅ សប្តាហ៍មុន និង នា ឱកាស ទិវា សិទ្ធិ នារី អន្តរជាតិ ថា ស្ត្រីរង ឥទ្ធិពល អាក្រក់ ពី សុរា ខ្លាំង ជាងបុរសឆ្ងាយ ណាស់ ។ សុរា អាល់កុល បង្ក គ្រោះថ្នាក់ ដល់ សុខភាព ធ្ងន់ធ្ងរ និង លឿន ខ្លាំង ដល់ ស្ត្រី។ តែ ស្ត្រី មិន សូវ បានយល់ ដឹង និង ទទួល ព័ត៌មាន គ្រប់ គ្រាន់ អំពី គ្រោះ ថ្នាក់ នេះ ទេ។ កន្លង មក អាជ្ញាធរណែ នាំ ជាពិសេស តែ ចំពោះ ស្ត្រី មាន ផ្ទៃពោះ និង បំបៅ ដោះ កូន តែ ប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែ ពេល នេះ វេជ្ជសាស្ត្រ បាន យល់ ច្បាស់ ថា ស្ត្រី ងាយ រងឥទ្ធិពល ពី សុរា ជាង បុរស ខ្លាំង ណាស់។ ការ សិក្សាថ្មី បែប វិទ្យាសាស្ត្រ លើ រូប ស្ត្រី ទើប ចេញ ផ្សាយ កាលពី ខែ ធ្នូ ២០២៤ ក្នុង ទស្សនាវដ្តី Nature បាន បង្ហាញ ថាវដ្ត រដូវដើរ តួនាទី សំខាន់ ខ្លាំង នៅ ពេល បរិភោគ ជាតិ សុរា ។ ក្នុង អំឡុង ពេល កំពុង ឡើង អរមូន œstrogène យ៉ាង ពេញ ទំហឹង នោះ ប្រព័ន្ធ ប្រសាទ ស្ត្រីញោច ខ្លាំង មែន ទែន នៅ ពេលជាតិអាល់កុល ជ្រាប ចូល ក្នុង ខ្លួន ។ នៅពេល បាន ផឹក មួយ កែវ ហើយ ស្ត្រី ងាយ ចង់ ផឹក មួយ កែវ ទៀត។ ជា ចំណង់ ផឹក ស្រាដែល ឡើង ខ្លាំង ហើយ ពិបាក គ្រប់ គ្រងនិង ទប់ ចិត្ត មិន ឱ្យ បរិភោគ ស្រាទៀត ពោល គឺ ស្ត្រី ឆាប់ ធ្លាក់ ក្នុង គ្រោះ ញៀន ស្រាជាង បុរស។ អាល់កុល បង្កគ្រោះថ្នាក់ ខ្លាំង ដល់ស្ត្រី ជាង បុរស ព្រោះ តែ ប្រព័ន្ធ មេតាបូលិក ស្រី និង ប្រុស ខុស គ្នា។ ស្ត្រី ស្រាល ជាង បុរស ជាទូទៅ និង មាន ជាលិកា សាច់ដុំ ស្តើង ជាង បុរស ទើប ឥទ្ធិពល អាល់កុល ឆាប់ ជ្រាប ចូល លឿន។ បន្ទាប់ មក ទៀត ជំងឺខ្លះ មាន ជា អាទិ៍ ជំងឺ មហារីក សុដន់ មាន ពាក់ ព័ន្ធ ដោយ ផ្ទាល់ នឹង ការ ផឹក ស្រា ផឹក ប៊ីយ៉ែរ (គ្រឿង ស្រវឹង អាល់កុល)។ បើ តាម អង្គការ សុខភាព ពិភពលោក មួយ ភាគបួន នៃ ជំងឺមហារីកសុដន់ នៅ អឺរ៉ុប បណ្តាល មក ពី អាល់កុល។ នេះ ជា ព័ត៌មាន ថ្មី ដែល អាជ្ញាធរ សុខភាព លើក ឡើង កាន់ តែ ខ្លាំងឡើងៗនារយៈ ពេល ប៉ុន្មាន ឆ្នាំចុងក្រោយ នេះ។ មាន ការ បញ្ជាក់ និង ការ ផ្ទៀង ផ្ទាត់ កាន់ តែ ច្បាស់ថា អាល់កុល ចូល រួម ចំណែកយ៉ាង ធំ ធ្វើឱ្យ កើត ជំងឺ មហារីកសុដន់ ព្រមទាំង ជំងឺ មហារីក ទូទៅ។ គេ អាច រាប់ បញ្ចូល វិសមភាព មួយ ទៀតពាក់ព័ន្ធ នឹង អាល់កុល ដែរ នោះ គឺ ស្ត្រីប្រឈម នឹង ហានិភ័យ កើត ជំងឺ សរសៃ ឈាម បេះ ដូង ខ្លាំង ជាង បុរស ជា ពិសេស ចំពោះ ស្ត្រី ក្រោយ វ័យ អស់ រដូវ និង ស្ត្រី វ័យក្មេង លេប ថ្នាំពន្យារ កំណើតមាន ជាតិ អរមូន។ អាល់កុល បង្កើន គ្រោះកើត ជំងឺ សរសៃឈាម បេះ ដូងដែល ជា មូល ហេតុ ទីមួយ នៃ មរណភាព ស្ត្រី ដោយ ធ្វើ ឱ្យ ស្រ្តី ងាយ មានករណី ដាច់ សរសៃ-ស្ទះ ឈាម នៅ បេះ ដូង និង ជំងឺ លើស ឈាម៕