Beter | BNR

De Europese lidstaten werken intensief samen op gebied van handel, financiën en tegenwoordig zelfs defensie. Toch blijft de gezondheidszorg grotendeels nationaal geregeld, terwijl Europa met een gezamenlijk probleem kampt: vergrijzing. Hoe kunnen Europese landen beter samenwerken om de zorg toekomstbestendig te maken? Waar liggen kansen voor de EU om de regie te nemen? Daarover spreekt Nina van den Dungen met Anniek de Ruijter, hoogleraar gezondheidsrecht en -beleid aan de Universiteit van Amsterdam, en Rob de Bie, verantwoordelijk voor kritieke zorg in Europa bij Philips.  Anniek de Ruijter legt uit dat de EU momenteel wel invloed heeft op volksgezondheid, zoals medicijnveiligheid en pandemiebestrijding, maar dat de daadwerkelijke zorgverlening vooral nationaal georganiseerd blijft. Dit komt doordat zorg grotendeels wordt gefinancierd door nationale belastinggelden, wat landen liever in eigen beheer houden. Rob de Bie benadrukt dat ondanks verschillen tussen zorgsystemen in Europa, de uitdagingen vrijwel overal hetzelfde zijn: vergrijzing en een tekort aan zorgpersoneel. Nederland is op dat gebied goed opweg met de concentratie van specialistische zorg, zoals bij oncologische centra. In andere landen, zoals Duitsland, is zorg juist nog sterk verspreid. Volgens Rob kan digitalisering een belangrijke rol spelen in het verkleinen van de afstand tussen zorgverleners en patiënten. Een interessante discussie ontstaat over de rol van technologie. De Bie benadrukt dat interoperabiliteit tussen medische systemen cruciaal is om zorg efficiënter en schaalbaarder te maken. Nieuwe interoperabiliteitstandaarden maken het mogelijk dat medische apparaten niet alleen informatie delen, maar ook bidirectioneel communiceren. Dit zou een revolutie kunnen betekenen voor zorg op afstand. De Ruijter ziet kansen voor de EU bij het gezamenlijk inkopen van medicijnen en het creëren van Europese kwaliteitsstandaarden. Toch blijft de balans zoeken tussen nationale autonomie en Europese uniformiteit een uitdaging. Een gezamenlijke zorginfrastructuur lijkt voorlopig toekomstmuziek, maar samenwerking op het gebied van digitalisering en crisisvoorbereiding biedt wel mogelijkheden. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Je leert een bedrijf pas écht goed kennen, als je er langs gaat 'op de zaak'. In de nieuwste podcast [https://www.bnr.nl/podcast/opdezaak] van BNR doen we precies dat. Presentatoren Anne-Marie Fokkens en Stijn Goossens bezoeken elke maand een MKB'er die op eigen wijze onderneemt, innoveert, pioniert en zich ook in lastige tijden geld moet verdienen.  In aflevering 1 [https://www.bnr.nl/podcast/opdezaak/10572922/van-blessure-tot-businessmodel-de-mkber-die-steunkousen-hip-maakt] een toch wel medische innovatie met voorheen een wat 'suf' imago: de steunkous. Het Amsterdamse STOX toverde de compressiesok om in een hip mode-item dat door steeds meer sporters en mensen met een staand beroep gedragen wordt. Hoe maak je zo'n suf product ineens hip? En welke rol speelt juist de locatie van hun kantoor daarbij? Luister de uitzending nu in de feed van 'Op de zaak' [https://www.bnr.nl/podcast/opdezaak/10572922/van-blessure-tot-businessmodel-de-mkber-die-steunkousen-hip-maakt]. Elke eerste vrijdag van de maand een nieuwe aflevering met verrassende inzichten over innovatie, strategie, marketing, financiering en het bouwen van een sterk merk. Van modehypes tot maakindustrie, van buurtbakker tot biotech: Op de zaak geeft je een unieke blik achter de schermen van het Nederlandse midden- en kleinbedrijf. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Je mond is een spiegel voor je gezondheid. Een tandarts kan in je mond zien of je bepaalde ziektes onder de leden hebt. En dus moeten we die mondzorg veel serieuzer nemen, vinden de experts. Nina van den Dungen spreekt in deze aflevering met Albert Feilzer [https://www.linkedin.com/in/albert-feilzer-86b36316/], voorzitter van het Ivoren Kruis. Hij vindt dat de tandarts weer in de basisverzekering zou moeten. Want als steeds meer mensen de halfjaarlijkse controle overslaan omdat ze het te duur vinden, zorgt dat uiteindelijk alleen maar voor meer kosten. Bovendien kan die tandarts dus al veel eerder ziektes opsporen, zeker als de samenwerking met de huisarts zou worden verbeterd. Dat niet iedereen het gebit even serieus neemt, blijkt uit de Dental Health Barometer 2025 [https://www.tandartspraktijk.nl/tandenpoetsen-is-voor-bijna-20-van-de-nederlanders-geen-dagelijkse-activiteit/]. Bijna één op de vijf mensen poetst niet elke dag de tanden. Feilzer maakt zich daar zorgen om en wil een goede mondverzorging weer bij iedereen tussen de oren krijgen. Ook Frank Walboomers [https://www.linkedin.com/in/frank-walboomers-2355ab16/], programmadirecteur van ORANGEHealth NL, ziet het belang daarvan in. Maar hij kijkt vooral naar innovatie om mondzorg te verbeteren, en om die mondzorg ook nog eens veel meer te laten aansluiten op onze algemene gezondheidszorg. Zo kun je met een kleine sensor achter op de kies een hele hoop gezondheidseffecten meten. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Wetenschappers gebruiken stamcellen om beter te begrijpen waarom mensen verschillend reageren op ziektes en medicijnen. In het lab helpt een ‘dorp’ van cellen om ziektes na te bootsen en behandelingen te testen – een belangrijke stap richting gepersonaliseerde geneeskunde. In deze aflevering spreekt presentatrice Nina van den Dungen met Joyce van Meurs, hoogleraar populatiegenetica aan het Erasmus MC, en Berend van Meer, medeoprichter van Sync Biosystems [https://syncbiosystems.com]. Aan bod komt hoe persoonlijke cellen en genetische verschillen gebruikt kunnen worden om medische behandelingen en medicijnen beter af te stemmen op het individu. Joyce van Meurs [https://www.linkedin.com/in/joyce-van-meurs-78171313/] is hoofdonderzoeker van het iCELL-project [https://convergence.nl/flagship-convergence-in-a-dish/]. Daarin worden stamcellen van verschillende mensen opgekweekt tot bijvoorbeeld hersen-, nier- of kraakbeencellen. Zo ontstaat een representatief ‘dorp in een petrischaaltje’ van honderden cellen waarmee onderzoekers kunnen achterhalen waarom bepaalde mensen bijwerkingen krijgen van medicijnen, of juist helemaal niet reageren op een behandeling. Ook biedt het project aanknopingspunten voor een toekomst waarin een ‘DNA-paspoort’ artsen helpt om betere keuzes te maken in de spreekkamer. Berend van Meer [https://www.linkedin.com/in/berend-van-meer-33502527/] werkt aan technologie om de petrischaaltjes in het lab slimmer te maken. Zijn bedrijf ontwikkelt systemen die cellen continu kunnen voeden en prikkelen, waardoor de laboratoriumomgeving meer lijkt op het menselijk lichaam. Hierdoor kunnen onderzoekers nauwkeuriger simuleren hoe medicijnen zich in het lichaam gedragen, bijvoorbeeld bij kinderen met hersenstamkanker. Zo worden modellen in het lab realistischer én betrouwbaarder. Redactie: Stijn Goossens [stijn.goossens@bnr.nl] See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Hoe houd je actieve mensen met knieslijtage op de been zonder meteen naar een knieprothese te grijpen? In deze aflevering van BNR Beter spreekt presentator Meindert Schut met Tony van Tienen (ATRO Medical) en Ewoud van Arkel (Haaglanden Medisch Centrum) over de ontwikkeling van de kunstmeniscus: een innovatieve oplossing voor mensen die nu vaak onderbehandeld blijven. Van Tienen is kniechirurg en oprichter van de start-up ATRO Medical, daar werkt hij aan de ontwikkeling van een rubberen kunstmeniscus. Voor zowel de binnen- als buitenmeniscus kan dit implantaat de kans op een uiteindelijke knieprothese verminderen. Bovendien kan de kunstmeniscus een behandeling bij knieslijtage veel toegankelijker maken.  Ook orthopedisch chirurg Ewoud van Arkel van Haaglanden Medisch Centrum is enthousiast. Hij helpt jaarlijks tien tot vijftien mensen aan met een meniscustransplantatie, waarbij een donormeniscus voor jonge kniepatieten een uitkomst biedt. De kunstmeniscus is vooral bij 45+ interessant, maar moet zich de komende jaren nog bewijzen om medisch gecertificeerd te worden en op grote schaal beschikbaar te komen. Voor het onderzoek van ATRO Medical wordt nog gezocht naar nieuwe patiënten die in aanmerking kunnen komen voor een kunstmeniscus. Meer informatie op: https://www.atromedical.com/nl/onderzoek/ [https://www.atromedical.com/nl/onderzoek/]  Redactie: Stijn Goossens See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.