De Groene Amsterdammer Podcast

De ring van de Balinese koning Pandji Tisna legde een wonderlijke reis af: van het paleis op Bali, via de handen van een Nederlandse predikant in het verzet, tot aan schrijver en journalist Anne-Lot Hoek. Tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd schonk Tisna de ring aan Henk Franken, die zich op Bali openlijk achter de vrijheidsstrijders schaarde. Generaties later kwam de ring bij Anne-Lot terecht, precies op het moment dat zij haar boek over de strijd om Bali presenteerde. In dit gesprek met Kees van den Bosch vertelt Anne-Lot Hoek hoe de ring niet alleen een persoonlijk geschenk werd [https://www.groene.nl/artikel/de-ring-van-de-koning], maar ook een symbool voor de vriendschappen die ondanks koloniale machtsverhoudingen konden ontstaan. Ze schetst de dubbele betekenis van erfgoed: een teken van verbondenheid, maar ook een herinnering aan de misdaden die Nederland in voormalig Nederlands-Indië heeft begaan. Het verhaal van de ring verbindt het verleden met het heden, roept vragen op over restitutie en erfgoed en laat zien hoe geschiedenis nog steeds doorwerkt in persoonlijke levens. Voor Anne-Lot zelf is de ring uiteindelijk ook een spiegel geworden: wat draag je eigenlijk mee en wat geef je door? Productie door Rosa Springer en Kees van den Bosch. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

We zijn obsessief bezig met onze telefoons. Jonge mensen groeien er mee op en zijn er uren per dag mee in de weer. Hoe ga je daar mee om? Deze week in de Groene ontdekken Eva Hofman en Pleun Kraneveld hoe jonge mensen denken over hun telefoongebruik [https://www.groene.nl/artikel/hoelahoepen-in-plaats-van-doomscrollen], en wat voor initiatieven er zijn om dat tegen te gaan. Ze bespreken in de podcast ook hun eigen telefoongebruik, en hun afwegingen daarin. Ze merken dat ze verslaafd raakten aan hun telefoons, en de sociale media waar die toegang tot verschaffen. Hoe om te gaan met die verslaving, als je het zo mag noemen? Pleun vertelt dat ze rigoureuze maatregelen heeft genomen, en haar smartphone deels in de ban heeft gedaan.  Kees van den Bosch in gesprek met Eva Hofman en Pleun Kraneveld over telefoonverslaving, en de opkomst van tegenbewegingen. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Stel je een wereld voor waarin het kapitalisme ongehinderd zijn eigen koers vaart, de mens slechts een biologisch opzetje is en de eindbestemming een door computers gecodeerde techno-samenleving. Dit is het tech-utopisme van de Amerikaanse blogger Nick Land en de Britse filosoof Curtis Yarvin. Zij vormen de kern van het accelerationisme: een hypertechnologische ideologie uit Silicon Valley die stelt dat we het kapitalisme moeten versnellen om een post-menselijke eindfase te bereiken. Op merkwaardige wijze raakte de stroming verbonden met de MAGA-populisten, door een gedeelde fascinatie voor eindtijddenken en mystieke toekomstfantasieën. Hoe is het mogelijk dat deze obscure denkers ineens in de invloedssfeer van het Witte Huis terecht zijn gekomen? Wat verbindt de Silicon-Valley-miljardairs met de MAGA-populist? Hoe vindt een futuristische, post-humanistische filosofie raakvlakken met de conservatieve Amerikaan? Deze week gaat Kees van den Bosch in gesprek met Joris Melman over de opkomst van het accelerationisme, de ‘Dark Enlightenment’ [https://www.groene.nl/artikel/versnellen-richting-de-verlossing] en de grote invloed van de Silicon Valley-ondernemers op het Witte Huis. Productie: Pleun Kraneveld en Kees van den Bosch. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Margalith Kleijwegt reflecteert op haar persoonlijke en politieke verhouding tot het Joods-zijn in Nederland. Aanleiding is haar artikel Erfenis van angst, [https://www.groene.nl/artikel/erfenis-van-angst] waarin ze de spanningen binnen de Joodse gemeenschap belicht en benoemt hoe kritiek op Israël vaak ten onrechte als antisemitisme wordt weggezet. Ze uit scherpe kritiek op het Centraal Joods Overleg (CJO), dat volgens haar onterecht claimt namens alle Joden te spreken – terwijl zij zich daar niet door vertegenwoordigd voelt. Ook de rol van de PvdA komt aan bod, een partij die ze ooit steunde, maar die volgens haar te ver is afgedwaald van haar oorspronkelijke idealen. In dat kader bespreken ze de motie van Kati Piri, die pleitte voor een duidelijk onderscheid tussen antisemitisme en legitieme kritiek op Israël – een initiatief dat volgens Kleijwegt belangrijk is, maar op veel weerstand stuitte. Daarnaast vertelt ze over haar betrokkenheid bij de actiegroep Joden zeggen Nee, waarin ze samen met andere kritische Joden een alternatief geluid laat horen over Israël en het Israëlisch-Palestijns conflict. Ook haar eigen Joodse identiteit, en hoe die zich verhoudt tot politiek en activisme, komt uitgebreid aan bod. In deze podcast voeren Kees van den Bosch en Margalith Kleijwegt een kritisch en genuanceerd gesprek over Joodse identiteit, solidariteit en politieke vertegenwoordiging in Nederland. Productie: Rosa Springer en Kees van den Bosch See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Bang voor wat hij zou aantreffen in het land dat hij twaalf jaar geleden ontvluchtte — zo omschrijft journalist Somer Al-Abdallah zijn reis terug naar Syrië [https://www.groene.nl/artikel/als-assad-er-nog-was-zat-u-nu-in-de-gevangenis]. Hij vluchtte destijds voor de burgeroorlog en voor bedreigingen aan zijn adres. Nu is hij teruggekeerd om met eigen ogen te zien wat er van zijn geboorteland is geworden. Belangrijker dan wat ook: hij heeft zijn vader en moeder opnieuw kunnen ontmoeten. Somer schreef, voor zover dat in Syrië mogelijk was, verhalen. ‘Schrijven is een deel van mijn identiteit,’ zegt hij. Ook in Nederland werkt hij als journalist. Zijn verslag van de terugkeer toont hoe de hoop bij veel Syriërs is verdwenen. Het nieuwe regime maakt zijn beloften niet waar; de situatie oogt hopelozer dan ooit. Somer vertelt over zijn ervaringen in Syrië én over het leven als journalist en nieuwkomer in Nederland. Productie: Tycho Nicolaï en Kees van den Bosch. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.