Luister naar De Grote Vriendelijke Podcast

Kinderboekenschrijvers in rep en roer: hun boeken zijn illegaal gebruikt door Meta voor het trainen van AI-taalmodellen. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) leggen in deze Grote Vriendelijke Update uit hoe dat zit en hoe uitgevers en belangenorganisaties ermee omgaan. Overigens is voor de gelegenheid de tekening op het plaatje bij deze Update gemaakt door ChatGPT. Ook staan we uitgebreid stil bij de schriftelijke aanval op kinderboekenschrijvers rond de Week van de Lentekriebels en het weerwoord dat de aanstichters kregen van de rechter én comedians. Verder: kinderboeken uit de Tweede Wereldoorlog, een tentoonstelling over de kunst van de schutbladen, boekentips, veel prijzennieuws met Bert en columniste Katinka Polderman heeft leesstress. Verwijzingen in deze aflevering Tentoonstelling Kinderboek van Oorlog naar Vrede Op de website van het Kinderboekenhuis [https://kinderboekenhuiswinsum.nl/tentoonstelling-kinderboek-van-oorlog-naar-vrede-en-oorlogswinter-in-het-gronings-vertaald/] in Winsum lees je meer over de tentoonstelling 'Kinderboek van Oorlog naar Vrede', over kinderboeken tijdens de Tweede Wereldoorlog. En hier luister je [https://www.nporadio1.nl/fragmenten/villa-vdb/01967caa-3bc4-705d-898c-b62b79ddb325/2025-04-28-welke-rol-speelden-kinderboeken-in-de-tweede-wereldoorlog] het hele gesprek op NPO Radio 1 terug met Eelco Bruinsma over de tentoonstelling. Tentoonstelling schutbladen Het artikel uit The Guardian over de expositie over schutbladen in het Eric Carle Museum of Picture Book Art in Amherst, USA, lees je hier [https://www.theguardian.com/artanddesign/2025/apr/18/endpaper-art-exhibit-eric-carle-museum-amherst-massachusetts]. Lentegriezels Het item van 'Even tot hier' over de Lentekriebels/Lentegriezels bekijk je vanaf 21'20min en aan het eind in deze aflevering [https://npo.nl/start/serie/even-tot-hier/seizoen-13/even-tot-hier_84/afspelen]. Het statement van veertien leesorganisaties tegen de lastercampagne van Civitas Christiana kun je hier vinden [https://www.lezen.nl/nieuws/statement-tegen-lastercampagne-kinderboeken/]. De uitspraak van de rechter in de zaak die werd aangespannen door de Rutgers Stichting vind je hier [https://www.rechtspraak.nl/Organisatie-en-contact/Organisatie/Rechtbanken/Rechtbank-Midden-Nederland/Nieuws/Paginas/Zwartboek-Lentekriebels-van-Stichting-Civitas-Christiana-mag-niet-verder-verspreid-worden--.aspx]. Hoe Singel Uitgeverijen en Civitas Christiana hebben geschikt in de zaak rond Pim Lammers kun je hier lezen [https://nos.nl/artikel/2563858-beschuldigingen-aan-adres-kinderboekenschrijver-pim-lammers-worden-verwijderd]. Ai & kinderboeken Het item over het AI-reclamebureau voor het kinderboek 'Noorderlicht' van Carry Slee in de talkshow EVA kun je hier terugkijken [https://eva.avrotros.nl/artikel/alexander-klopping-laat-zien-hoe-ai-jouw-kantoorbaan-overneemt-we-hebben-marketingbureau-eva-opgericht-624]. Hier vind je het artikel in The Atlantic [https://www.theatlantic.com/technology/archive/2025/03/libgen-meta-openai/682093/] over hoe Meta en OpenAI gebruik hebben gemaakt van de illegale schaduwbibliotheek LibGen (Library Genesis) bij het trainen van AI modellen. Ook de GAU (Groep Algemene Uitgevers) heeft een artikel over deze kwestie op de website staan [https://www.algemene-uitgevers.nl/actueel/check-database-libgen-naar-nederlandse-titels-mogelijk]. Boekentips 'De kattengeest' Joost Oosterwijk Querido 4+ 'Mijn broer is een baas' Janny Jägerfeld Vertaling: Mijke Hadewey van Leersum Ploegsma 10+ 'Nachtgeheimen' Simone Arts Leopold 14+

Hij debuteerde in 2023, maar is twee jaar en nog twee boeken verder een opkomende naam in de Nederlandse jeugdliteratuur: Tom Rijpert. [https://www.tomrijpert.com/] Na zijn fantasytweeluik 'De zeven sleutels' (Pelckmans 10+) is hij terug met een spannende detective '19|91' (Pelckmans 11+), die zich afspeelt op Terschelling. Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) praten met de schrijver over zijn korte, maar toch al avontuurlijke pad in de wereld van het kinderboek, zijn wens om na fantasy ook andere genres te verkennen, over een boek dat een Sinterklaasgedicht dreigde te worden, een huilende vuurtoren, slim effectbejag, rode haringen en rokende pistolen en zijn liefde voor Terschelling. Verwijzingen in deze aflevering Lustrumaflevering Tom Rijpert was al eens eerder kort te horen in de GVP: hij kwam als luisteraar aan de telefoon in onze lustrumaflevering [https://degrotevriendelijkepodcast.nl/afleveringen/aflevering-102-lustrum-met-luisteraars/]. De Grote Vriendelijke 100 Het eerste boek van Tom Rijpert, 'De zeven sleutels. Het pad van de roverkoning' kwam in 2023 binnen op 98 in De Grote Vriendelijke 100 [https://www.hebban.nl/gv100/de-gv100-van-2023]. Een jaar later was het boek de hoogste stijger met een notering op nummer 37 [https://www.hebban.nl/de-gv100-van-2024]. In de Pakjesavond-aflevering [https://degrotevriendelijkepodcast.nl/afleveringen/aflevering-130-pakjesavond-2024-m-m-v-o-a-hans-en-monique-hagen-kevin-hassing-mariska-overman/] praten Bas en Jaap kort over dit succes. Uitgeverij Pelckmans Uitgeverij Pelckmans [http://www.pelckmans.be]is de afgelopen jaren een grote Vlaamse speler op het gebied van kinderboeken geworden, dankzij de overnames van jeugdboekenuitgeverijen als Abimo, Van Halewyck en vooral Baeckens Books. Sindsdien geven ze bekende boeken uit van onder anderen Tom De Cock, Marc De Bel, Geronimo Stilton en Mark Tijsmans.

Twee primeurs in deze Grote Vriendelijke Update! Kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) maken bekend dat 'Kleine Aap' van Mies van Hout [https://www.miesvanhout.nl/] (Hoogland & Van Klaveren 3+) is verkozen tot Prentenboek van het Jaar 2026 en dus centraal zal staan tijdens De Nationale Voorleesdagen [https://www.hebban.nl/nationalevoorleesdagen] in januari. Ook schuift de schrijver bij ons aan die op 21 mei 2025 de Annie M.G. Schmidtlezing [https://literatuurmuseum.nl/nl/kom-op-bezoek/tentoonstellingen-en-evenementen/evenementen/annie-mg-schmidtlezing-2025] zal geven in het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum in Den Haag: Jacques Vriens [https://jacquesvriens.nl/]! Onze allereerste gast ooit in deze podcast keert na 136 afleveringen dus terug voor een gesprek over de insteek van zijn lezing en wat er nog meer rond zijn oeuvre gebeurt. Verder vraagt Jaap zich af of een schrijfwedstrijd voor het Kinderboekenweekgeschenk een goed idee zou zijn, stelt Bas een in Nederland onbekende bestseller uit Vlaanderen voor en duikt Katinka Polderman [http://www.poldermanie.nl] in het oeuvre van Paul Biegel [http://www.paulbiegel.com], die 100 jaar geleden werd geboren. Verwijzingen in deze aflevering Prentenboek Top 10? Vanaf 26 maart 2025, 17:00u, is de hele Prentenboek Top 10 en alle informatie over het Prentenboek van het Jaar 'Kleine Aap' van Mies van Hout te vinden op deze website [https://www.hebban.nl/nationalevoorleesdagen]. Tickets Annie M.G. Schmidtlezing Kaarten voor de Annie M.G. Schmidtlezing op woensdagavond 21 mei 2025 zijn hier te koop [https://literatuurmuseum.nl/nl/kom-op-bezoek/tentoonstellingen-en-evenementen/evenementen/annie-mg-schmidtlezing-2025]. De lezing zal in de dagen erna integraal via onze podcast te beluisteren zijn, maar aanwezig zijn is extra bijzonder! Tien torens diep We maakten melding van de grote theaterproductie naar het boek 'Tien torens diep' van Jacques Vriens (Van Holkema & Warendorf 10+), waar hij als scriptschrijver en regisseur bij betrokken is. Hier lees je alles over die voorstelling [https://www.tientorensdiep.nl/]. Hanne Luyten Hier vind je het artikel [https://www.gva.be/regio/antwerpen/rivierenland/lier/boek-ik-zie-jou-meteen-op-hoogste-schavotje-in-jeugdboeken-top-10-dit-is-gigantisch/47441302.html]dat Bas las in de Gazet van Antwerpen. Meer informatie over de uitgeverij en boeken van Hanne Luyten en Noëmi Willemen staat op deze website [https://hanneluyten.be/]. Alexander Kielland Krag Op de Instagram-pagina van uitgeverij Blauw Gras vind je vier filmpjes waarin de Noorse auteur Alexander Kielland Krag vragen van lezers beantwoordt: 1 [https://www.instagram.com/reel/DHWHwBLoRrx/?igsh=NXE3NDRoYWk5cjAz], 2 [https://www.instagram.com/reel/DHT0oxrIrxl/?igsh=YWg5ZzJrbzk0b2d4], 3 [https://www.instagram.com/reel/DHbnIT8ogmi/?igsh=MTJiaTU2bmI2YXh4bA==] & 4 [https://www.instagram.com/reel/DHeNeZEyXZP/?igsh=dHA3ZzRxaDh5dWM3]. Sonia Garmers Hier vind je een interview [https://open.spotify.com/episode/2dqDZdyPCeJLZdEprRVF7q?go=1&sp_cid=c647af6a4d7dffc4cea2e00761798746&utm_source=embed_player_p&utm_medium=desktop&nd=1&dlsi=bc678786ba8044d5]met de overleden Curaçaose schrijfster Sonia Garmers. De Boon voor Jeugdliteratuur De Boon 2025 is voor 'Wat ons nog rest' van Aline Sax (Salto 15+). In aflevering 110 spraken we uitgebreid met de schrijfster over het boek. [https://degrotevriendelijkepodcast.nl/afleveringen/aflevering-110-aline-sax/] De publieksprijs ging naar 'Het grote kippenboek' van Evelien De Vlieger & Jan Hamstra (Lannoo 8+). Nieuwsbrief + Biegelactie Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief [https://de-grote-vriendelijke-podcast.email-provider.eu/memberforms/subscribe/standalone/form/?a=ngelmwfeeb&l=xtd0edit8t]en maak kans op 'De gouden gitaar' (Gottmer 6+, tekeningen: Ingrid en Dieter Schubert) van Paul Biegel + 3 Biegelboeken naar keuze! Boekentips 'Ik weet niet meer hoe ik slapen moet' Bruno Zocca Vertaling: Edward van de Vendel TipToe Print 4+ ‘Beetje angstig dat is alles’ Alexander Kielland Krag Vertaling: Edward van de Vendel Blauw Gras 14+ ‘De poppen van Spelhorst’ Kate DiCamillo Tekeningen: Julie Morstad Vertaling: Harry Pallemans Lannoo 9+

Hoe breng je een prentenboekverhaal over de wereldreis van een emotieloos object tóch spannend in beeld? Illustrator Hanneke Siemensma [https://hannekesiemensma.nl/] vertelt erover aan kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw). De tweevoudig Zilveren Penseelwinnares maakte de prachtige tekeningen in 'Zo'n dag waarop er niets gebeurt' van Daan Remmerts de Vries (Hoogland & Van Klaveren 4+), over een kat die in een kartonnen doos een hachelijke tocht maakt over zeeën, steden, bossen, langs vulkanen en kangoeroes en zelfs de ruimte in. Siemensma worstelde lang met het boek: was haar stijl niet te poëtisch voor dit absurde verhaal? En al die landschappen, dat had ze toch ook al gedaan in 'Kleine wijze wolf' van Gijs van der Hammen (Hoogland & Van Klaveren 4+) en 'De haas zonder neus' van Annabel Lammers (Hoogland & Van Klaveren 4+)? Ze vertelt over een makkelijk kraswolkje en een 'lekkere' doos tekenen, over een warme wereld scheppen zonder dat die zoet aandoet, over vingers vol krijt en het lumineuze idee om scènes in tweeën te knippen. Verwijzingen in deze aflevering Daan Remmerts de Vries Deze schrijver was te gast in onze 66ste aflevering [https://degrotevriendelijkepodcast.nl/afleveringen/aflevering-66-henry-lloyd-m-m-v-daan-remmerts-de-vries-en-laurens-rawie/], onder zijn pseudoniem Henry Lloyd. Juryrapporten Benieuwd naar wat de Penseeljury over het werk van Hanneke Siemensma schreef? Het rapport van 2022 vind je hier [https://cpnb.nl/wp-content/uploads/2022/10/GRP22-juryrapport-v6-goud.pdf], dat van 2023 hier [https://cpnb.nl/wp-content/uploads/2023/06/GRP23-juryrapport.pdf]. Little Wise Wolf 'Kleine wijze wolf', het prentenboek van Hanneke Siemensma en haar man Gijs van der Hammen, is in het Engels verschenen bij Book Island, in vertaling van Laura Watkinson [https://degrotevriendelijkepodcast.nl/afleveringen/aflevering-07-laura-watkinson-m-m-v-tonke-dragt-jan-terlouw-en-annet-schaap/]. Hier vind je een overzicht van alle vertalingen [https://www.elami-agency.com/books/little-wise-wolf/].

Er wordt met reikende zwanenhalzen uitgekeken naar het nieuwe boek van Annet Schaap [https://www.annetschaap.com/]. Geen vervolg op haar veel bekroonde 'Lampje', maar een wervelend avontuur dat zich wel in dezelfde wereld afspeelt. In deze Grote Vriendelijke Update praat Annet Schaap voor het eerst over 'Krekel', dat op 8 maart verschijnt en is gebaseerd op het Andersen-sprookje 'De wilde zwanen'. Ze vertelt aan kinderboekrecensenten Jaap Friso (JaapLeest.nl) en Bas Maliepaard (Trouw) hoe ze met dit verhaal begon in de moderne wereld, maar steeds bleef terug verlangen naar de wereld van haar debuut. En laat verlangen nu ook het belangrijkste thema in het wederom prachtige boek zijn. Verder staan we in deze Update stil bij het overlijden van kinderboekenmakers Marianne Busser [https://www.mariannebusser-ronschroder.info/]en Anneke Scholtens [http://annekescholtens.nl/] en jeugdliteratuurdeskundige Toin Duijx [https://www.ibby-nederland.nl/nieuws/in-memoriam-toin-duijx-1956-2025], probeert Jaap een gebeurtenis rond zijn favoriete voetbalclub sc Heerenveen te verheffen tot kinderboekennieuws, gaat Katinka Polderman [https://poldermanie.nl/] op zoek naar rechtse kinderboeken en tippen niet alleen wij, maar ook Annet Schaap een boek. Verwijzingen in deze aflevering Nieuwsbrief Aanmelden voor onze Nieuwsbrief kan hier. [https://de-grote-vriendelijke-podcast.email-provider.eu/memberforms/subscribe/standalone/form/?a=ngelmwfeeb&l=xtd0edit8t] Hotel De Korenwolf Hier lees je het artikel [https://degrotevriendelijkepodcast.nl/wp-content/uploads/2025/02/jacques-vriens-in-de-limburger.jpg] uit De Limburger over Hotel De Korenwolf. Marcus Rashford De serie kinderboeken van de Britse voetballer Rashford, getiteld 'De ontbijtclubdetectives' (Veltman 9+, tekeningen: Marta Kissi, vertaling: Sandra C. Hessels) verschijnen bij Veltman uitgevers [https://veltman-uitgevers.nl/jeugdliteratuur-9/3733-de-ontbijtclubdetectives-de-zaak-van-de-vloek-op-het-basketbalteam-9789048321469.html]. Paboboek 2025 Meer informatie over de nieuwe verkiezing van het Paboboek van het jaar vind je op deze website [https://www.paboboek2025.nl/]. Toin Duijx IBBY Nederland schreef een mooi In Memoriam [https://www.ibby-nederland.nl/nieuws/in-memoriam-toin-duijx-1956-2025]over kinderboekdeskundige Toin Duijx. In de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren vind je veel artikelen van zijn hand [https://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=duij009]. Stephen King & Maurice Sendak Op deze website [https://stephenkingbooks.co.uk/2025/02/14/hansel-and-gretel-stephen-king-and-maurice-sendak/] kun je vast twee illustraties van Maurice Sendak zien uit de sprookjesbewerking van Hans en Grietje, die Stephen King heeft geschreven. Boekentips 'Krekel' Annet Schaap Querido 10+ 'Futuria' Suzanne Wouda Ploegsma 10+ 'Peer' Mohana van den Kroonenberg Tekeningen: Karst-Janneke Rogaar Querido 6+ 'Magnolia Wu, sokkendetective' Chanel Miller Vertaling: Nhung Dam Volt 8+