Dossier Europa | BNR
Gratis podcast

Dossier Europa | BNR

Podcast door BNR Nieuwsradio

Dit is een gratis podcast, die je op elk podcast platform kunt beluisteren. Zonder abonnement heb je toegang tot alle gratis podcasts in de Podimo App.

In tijden waar verdeeldheid en onvrede over Europa toeneemt, en het belang van een verenigd Europa steeds groter wordt... Hebben we bij BNR een oplossing gevonden. In de podcast ‘Dossier Europa’ nemen jonge Nederlandse correspondenten je mee naar alle uithoeken van Europa. Van de spanningen aan de Ierse grens, naar de levensgevaarlijke Reichsburger in Duitsland of de leegloop in Kroatië.  Wat kan Europa dan nog betekenen? Heeft Europa dan nog een antwoord? Seizoen 7: Frankrijk 24 februari 2022. Een keerpunt in de geschiedenis van Europa. In de vroege ochtend kondigt de Russische president Poetin een ‘speciale militaire operatie’ aan in Oekraïne. Kort daarop ontploffen kruisraketten in Kiev, tienduizenden Russische soldaten steken de grens over. Oorlog is terug in Europa.   Na de val van de Muur hadden Europese landen hun legers drastisch ingekrompen, en de defensiebudgetten naar beneden bijgesteld. Militaire macht leek niet meer zo noodzakelijk. En bovendien, voor onze veiligheid vertrouwden we op bescherming door de Verenigde Staten. Oorlog op het continent leek een achterhaald scenario.    De Russische agressie schudt Europa wakker uit die droom, en zet het belang van een serieuze defensiemacht weer op de kaart.   In dit seizoen van Dossier Europa gaan we naar Frankrijk, als militaire grootmacht een buitenbeentje binnen de Europese Unie. Een land met een sterk leger, militaire bases over de hele wereld - van Gabon tot Polynesië en Frans Guyana - en een uitgebreide defensie-industrie om in de eigen productie van wapens te kunnen voorzien. En bovendien: Frankrijk beschikt zelfstandig over kernwapens, als enige lidstaat in de Europese Unie.  Maar het Franse imago als militaire grootmacht liep de afgelopen jaren ook flinke deuken op. Zoals toen Australië een miljardendeal voor de levering van Franse onderzeeers plots torpedeerde. Of bij het gedwongen vertrek van Franse troepen uit voormalige koloniën in Afrika, als gevolg van een reeks staatsgrepen. En dan is er nog de kritiek op de Franse steun in de oorlog in Oekraïne, die zou achterblijven bij die van Europese bondgenoten.    Hoe is Frankrijk de militaire macht geworden die het nu is? Waar zijn het Franse leger en de defensie-industrie nog toe in staat? En hoe staat het met het idee van ‘strategische autonomie’ - een aloud Frans ideaal waarover we nu steeds vaker horen als het gaat om de toekomst van de Europese positie op het wereldtoneel?      Over de maker:  Eline Huisman (1988) woont en werkt sinds 2021 in Parijs als correspondent Frankrijk voor onder meer de Volkskrant. Voorheen werkte ze als onderzoeksjournalist bij platform Investico en dook ze in de wereld van lobbyen, waarover ze samen met Ariejan Korteweg het boek Lobbyland, de geheime krachten in Den Haag (De Geus, 2016/ 2022) schreef.     Over Dossier Europa Dit is Dossier Europa. Nederlandse journalisten, wonend in verschillende landen binnen de EU, maken een serie van drie afleveringen over onderwerpen die voor hen én de EU belangrijk zijn. Denk aan klimaatverandering, de vluchtelingencrisis, de gevolgen van diverse oorlogen of kansenongelijkheid. In hoeverre vindt Brussel dit belangrijk, en welke rol zouden deze problemen kunnen spelen in de opkomende Europese verkiezingen?  Over Geert Jan Hahn Geert Jan Hahn is Europa-verslaggever voor BNR Nieuwsradio. Hij studeerde, woonde en werkte in Sint Petersburg, Kyiv en Warschau. Hahn is te horen in de podcasts De Wereld en BNR Perestrojkast en heeft een eigen podcast-kanaal met dagelijkse bijdragen: 'Hahn in Europa'. 

Andere exclusieve shows

Jouw aanbieding

Ongelimiteerd toegang tot exclusieve podcasts
Geen advertenties
20 uur aan luisterboeken / maand
Alleen na proefperiode € 6,99 / maand. Geen verplichtingen.

Alle afleveringen

27 afleveringen
episode 1. Het ideaal van een ‘strategische autonomie’ artwork
1. Het ideaal van een ‘strategische autonomie’
24 februari 2022. Een keerpunt in de geschiedenis van Europa. In de vroege ochtend kondigt de Russische president Poetin een ‘speciale militaire operatie’ aan in Oekraïne. Kort daarop ontploffen kruisraketten in Kiev, tienduizenden Russische soldaten steken de grens over. Oorlog is terug in Europa. Na de val van de Muur hadden Europese landen hun legers drastisch ingekrompen, en de defensiebudgetten naar beneden bijgesteld. Militaire macht leek niet meer zo noodzakelijk. En bovendien, voor onze veiligheid vertrouwden we op bescherming door de Verenigde Staten. Oorlog op het continent leek een achterhaald scenario. De Russische agressie schudt Europa wakker uit die droom. Daarbovenop is er onzekerheid over de uitslag van de aankomende Amerikaanse presidentsverkiezingen in november dit jaar. Stel dat Donald Trump - die herhaaldelijk gedreigd heeft uit de NAVO te stappen - terugkeert in het Witte Huis, wat betekent dat dan voor de Europese veiligheid? Tegen die achtergrond van dreiging is het belang van een serieuze defensiecapaciteit weer op de kaart komen te staan in Europa. Frankrijk is op het gebied van defensie een beetje een buitenbeentje binnen de Europese Unie. Het land heeft een sterk leger, met militaire bases over de hele wereld - van Gabon tot Polynesië en Frans Guyana. Er is een uitgebreide defensie-industrie om in de eigen productie van wapens te kunnen voorzien. En bovendien: Frankrijk beschikt zelfstandig over kernwapens, als enige lidstaat in de Europese Unie. Tegelijkertijd klinkt er ook kritiek op hoe Frankrijk die militaire capaciteit gebruikt. Volgens het Duitse Kiel Instituut, dat bijhoudt hoeveel wapens en andere steun EU-landen leveren aan Oekraïne, blijft de Franse steun achter bij die van Europese bondgenoten. Om te begrijpen waar die Franse positie vandaan komt, is het idee van ‘strategische autonomie’ essentieel. Tegenwoordig horen we die term vaak vallen als het gaat over de positie van de Europese Unie op het wereldtoneel, en het belang van een Europese defensiestrategie. Maar het is van oorsprong een oud Frans idee, dat het land op defensiegebied gemaakt heeft tot wat het nu is.   Over de maker: Eline Huisman (1988) woont en werkt sinds 2021 in Parijs als correspondent Frankrijk voor onder meer de Volkskrant. Voorheen werkte ze als onderzoeksjournalist bij platform Investico en dook ze in de wereld van lobbyen, waarover ze samen met Ariejan Korteweg het boek Lobbyland [https://www.singeluitgeverijen.nl/de-geus/boek/lobbyland-2/], de geheime krachten in Den Haag (De Geus, 2016/ 2022) schreef.  See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.
24 apr 2024 - 17 min
episode 4. Natuurwetten in Europa onder druk artwork
4. Natuurwetten in Europa onder druk
Bij Zweden denk je naast Stockholm, ABBA en Pippi Langkous ook aan de natuur en de uitgestrekte bossen die je er vindt. Die lijken eeuwenoud, maar veel van die bossen zijn door de mens gepland, om vervolgens te worden gekapt en weer te worden gepland. Erg duurzaam zou je denken. Of toch niet? Die vraag wordt op steeds meer plekken in Europa gesteld. Luister ook | 4. België: Europa in het klein [https://www.bnr.nl/podcast/dossier-europa/10543233/4-belgie-europa-in-het-klein] Wat Zweden betreft is dit het toonbeeld van duurzaamheid, maar milieuorganisaties en Brussel maken zich er zorgen om. Maar niet alleen in Zweden, ook in andere Europese landen gebeuren dingen die op het oog duurzaam lijken, maar waar lang niet iedereen het over eens is. Zo wordt IKEA ervan beschuldigd dat het oerbossen in Roemenië gebruikt voor meubels. Ook niet duurzaam. Mede hierom heeft Europa allemaal klimaat- en natuurafspraken gemaakt in de afgelopen jaren. Denk aan de Europese wet die Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen moet verplichten, maar aan die natuurplannen wordt nu getornd onder druk van boeren en de Europese parlementsverkiezingen die eraan komen. In deze aflevering van Dossier Europa praat Europaverslaggever Geert Jan Hahn met Lara Wolters. Zij is Europarlementariër voor de PvdA in de sociaaldemocratische S&D-fractie en één van de initiatiefnemers van de wet die Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen moet verplichten in de Europese Unie. Luister ook | Zweedse bos: oplossing voor klimaatcrisis of schande voor het ecosysteem? [https://www.bnr.nl/nieuws/duurzaamheid/10544341/zweedse-bos-oplossing-voor-klimaatcrisis-of-schande-voor-het-ecosysteem] Over de maker  Geert Jan Hahn is BNR's Europaverslaggever en maker van de BNR Perestrojkast. In Dossier Europa tilt hij de thematiek uit een EU-lidstaat naar Europees niveau met een deskundige of (Europese) politicus. Van elke serie over een land maakt hij een afsluitende en samenvattende aflevering in Dossier Europa.         See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.
17 apr 2024 - 23 min
episode 3. Kan Europa het Zweedse Bos nog redden? artwork
3. Kan Europa het Zweedse Bos nog redden?
Bioloog Sebastian Kirppu neemt ons mee naar het nationale park Tiveden, in Midden-Zweden, precies tussen Gothenburg en Stockholm. Hij ziet een bijzonder mos, een zogenoemd signalart, dat alleen groeit op dood hout. Dat deze mossoort hier leeft, is een goed teken. Het wijst op een gezond ecosysteem.  In Tiveden groeien verschillende soorten bomen, van verschillende leeftijden. De grond is bedekt met mos en bessenstruiken. Er staat en ligt veel dood hout, wat volgens Sebastian essentieel is voor een keur aan beestjes, schimmels en zeldzame mossen. Over een maand of twee, als de lente aanbreekt, gonst het hier van het leven. In Tiveden wonen steenbokken, vossen, hazen en bevers. Je kan hier kraanvogels tegenkomen, een houtsnip, een gaai, verschillende soorten spechten en uilen.   Dit bos lijkt in niets op de plantagebossen waar Zweden vol mee staat. Die uitsluitend bestaan uit sparren, allemaal van dezelfde leeftijd, en waar verder amper iets leeft of groeit.     Dat roept de vraag op: wat maakt een bos eigenlijk een bos? Als je rijen bomen aanplant, allemaal van dezelfde soort, met het doel die na zo’n 70 jaar te oogsten; is dat dan net zo goed een bos als Tiveden een bos is?  Dit soort bos, waar Zweden ooit vol mee stond, verdwijnt volgens Sebastian Kirppu snel. Zo’n 8 à 9 procent van het oude woud is formeel beschermd, maar van de rest is het voortbestaan niet zeker. Door een gebrek aan plantagehout dat oud genoeg is om te oogsten, wijken sommige bosbezitters uit naar bos met een hoge beschermingswaarde. Ofwel: bos met een grote biodiversiteit, en met uitsterven bedreigde soorten.  Kan dat zomaar? De Zweedse Boswet schrijft voor dat ‘milieu en economie even zwaar moeten wegen’. Maar het beleid is soepel. ‘Vrijheid onder verantwoordelijkheid’, noemt de regering dat. Van de bosbezitters wordt een grotere verantwoordelijkheid en achtzaamheid jegens de natuur verwacht dan het wetboek voorschrijft.  De Zweedse regering lijkt niet van plan het bosbeleid aan te scherpen. Integendeel: volgens politici zouden bosbezitters nog meer vrij baan moeten krijgen dan ze nu al hebben.  Dan rest de vraag: kan Europa het Zweedse bos nog redden?    Over de maker Anne Grietje Franssen (1990) is een freelance Scandinavië-correspondent voor onder meer Trouw en het FD. Ze is een geboren Amsterdamse, maar woont sinds 2017 op een autovrij eiland voor de Zweedse westkust. Momenteel schrijft ze twee boeken; een over de inheemse Sami en de invloed van de ‘groene industrieën’ op hun land, levenswijzen en cultuur en een over het kleine eilandbestaan. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.
10 apr 2024 - 24 min
episode 2. De Bosbouw artwork
2. De Bosbouw
Tegenover de stilte van het Zweedse bos zijn er de kettingzagen en versnipperaars. Een boom die hier een jaar of 70 heeft gestaan, is binnen een mum van tijd verwerkt tot planken, pulp en zaagsel.   Bijna al het voor de oogst bestemde bos in Zweden - zo’n 97 procent - wordt beheerd door middel van kaalkap. Bosbouw in Zweden is grotendeels een kwestie van kappen, herplanten, uitdunnen, en na zo’n 60 tot 80 jaar weer kappen. Peter Roberntz, senior bosadviseur bij het Wereld Natuur Fonds in Zweden, merkt op dat een boom zich dan in zijn ‘tienerjaren’ bevindt. Deze had nog makkelijk tientallen of honderden jaren kunnen groeien.  De industrie verwerkt de bomen tot producten die wij, op het Europese continent, in grote hoeveelheden afnemen. De woordvoerder van de belangenorganisatie van de bosbouw Skogsindustrierna noemt bouwmateriaal als het belangrijkste product uit het bos. Maar Roberntz van het Wereld Natuur Fonds zet daar een kanttekening bij. Hij vertelt dat slechts zo’n 20 procent van elke boom tot planken gezaagd wordt. De rest wordt direct verwerkt tot pulp, papier of bio-brandstof. Ofwel: 80 procent van het productiebos verdwijnt in een product met een korte levensduur, waarvan dus ook de opgeslagen koolstof snel weer in de atmosfeer verdwijnt.  Niks mis mee, volgens de industrie. Voor elke gekapte boom planten we twee nieuwe en de afgelopen eeuw is het volume van het Zweedse bos verdubbeld. Hetzelfde hoorden we vorige week al van de Zweedse klimaatminister, die de Zweedse bosbouw de duurzaamste ter wereld noemt en de boskap niet wil afremmen maar juist wil versnellen. Het wordt gepresenteerd als win-winsituatie: hoe meer toiletpapier we doorspoelen en hoe meer biomassa we verbranden, des te beter voor de economie én het klimaat. Toch?   Maar lang niet iedereen is het daarmee eens. Het is opmerkelijk: als het gaat over de Zweedse bosbouw zijn er twee werkelijkheden. Het ene kamp zegt dat het een enorm duurzame industrie is, en het andere kamp noemt het huidige bosbouwmodel funest voor de natuur.  Over de maker Anne Grietje Franssen (1990) is een freelance Scandinavië-correspondent voor onder meer Trouw en het FD. Ze is een geboren Amsterdamse, maar woont sinds 2017 op een autovrij eiland voor de Zweedse westkust. Momenteel schrijft ze twee boeken; een over de inheemse Sami en de invloed van de ‘groene industrieën’ op hun land, levenswijzen en cultuur en een over het kleine eilandbestaan.  See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.
03 apr 2024 - 14 min
episode 1. Het Zweedse Bos artwork
1. Het Zweedse Bos
In Zweden dacht ik ruimte te vinden, ruimte en wildernis. Als pas-afgestudeerde mid-twintiger besloot ik te verhuizen. Ik was moe van het Amsterdamse stadsleven, het eindeloze consumentisme, de prestatiedruk, en de uitlaatgassen. Ik vertrok naar Zweden met het idee: hier heeft de natuur nog intrinsieke waarde. Hier wordt ervoor gezórgd. Zweden is een trots bosland. Zo’n 70 procent van het land is bedekt met bomen. Een beetje Zweed zoekt in het weekend het bos op. Sprokkelt wat hout, stookt een vuurtje, grilt een worstje. Het land heeft 320 duizend private bosbezitters. Ongeveer de helft van alle Zweedse bosgrond is in handen van families en particulieren. Een kwart is eigendom van een handjevol grote industriële bosbouwbedrijven. Slechts 22 procent van al het bos in Zweden is in het bezit van de staat. 14 procent zit in het staatsbosbouwbedrijf Sveaskog en de resterende 8 procent is beschermd bos. Die boseigenaars hebben een grote vrijheid in hoe ze het bos beheren. Verreweg de meeste bosbezitters en bedrijven doen dat door middel van kaalkap - op een bepaald stuk grond gaan zo goed als alle bomen om.  Jaarlijks wordt ongeveer 1 procent van het hele Zweedse bos omgehakt. Natuurlijk bos, zogenoemd continuïteitsbos, is schaars. In ruim 80 procent van wat in Zweden doorgaat voor bos heeft ooit al kaalkap plaatsgevonden. In feite is dus 80 procent van de bosgrond min of meer een bomenplantage. Na de kaalkap worden doorgaans rijen snelgroeiende dennen of sparren aangeplant, met als doel om die na 60 tot 80 jaar weer te oogsten. Wat ik bij aankomst in Zweden als ongerepte natuur zag, verschilt misschien helemaal niet zo veel van een Nederlandse akker. Alleen omdat er bomen staan in plaats van vee, of graan, wekt het de indruk van natuur. Van een ongecultiveerde omgeving. Maar het is net zo goed een sterk door mensenhanden bewerkt milieu. De boom is net zo goed een gewas. Over de maker Anne Grietje Franssen (1990) is een freelance Scandinavië-correspondent voor onder meer Trouw en het FD. Ze is een geboren Amsterdamse, maar woont sinds 2017 op een autovrij eiland voor de Zweedse westkust. Momenteel schrijft ze twee boeken; een over de inheemse Sami en de invloed van de ‘groene industrieën’ op hun land, levenswijzen en cultuur en een over het kleine eilandbestaan. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.
27 mrt 2024 - 11 min

Populaire luisterboeken

Super app. Onthoud waar je bent gebleven en wat je interesses zijn. Heel veel keuze!
Makkelijk in gebruik!
App ziet er mooi uit, navigatie is even wennen maar overzichtelijk.

Overal beschikbaar

Luister naar Podimo op je telefoon, tablet, computer of auto!

Een universum van audio-entertainment

Duizenden luisterboeken en exclusieve podcasts

Geen advertenties

Verspil geen tijd met het luisteren naar reclameblokken wanneer je luistert naar de exclusieve shows van Podimo.

Andere exclusieve shows

Populaire luisterboeken