Theologie aan de gracht

De Bijbel lezen is best ingewikkeld. En hoe weet je wat de goede uitleg is? Is de Bijbel onze enige bron van kennis van God of moeten we dat anders zien? Hans Burger, hoogleraar systematisch theologie, schreef een dik boek over dit onderwerp. Zijn pleidooi is om de Bijbel niet primair te zien als een boek dat het fundament is voor onze kennis over God, maar een boek dat een plek heeft in onze relatie met Christus in de context van de kerk met als doel om ons een met Christus te maken.   Hans Burger, Jesus Christ, Hermeneutics, and Scripture: From Epistemology to Soteriology (Cascade Books, 2024) [https://boekhandelriemer.nl/jesus-christ-hermeneutics-and-scripture/9798385205035/]  Abraham Kuyper, De hedendaagsche schriftcritiek in hare bedenkelijke strekking voor de gemeente des levenden Gods (Amsterdam, 1881). [https://sources.neocalvinism.org/.full_pdfs/kuyper/dehedendaagsches00kuyp.pdf]

Hoe groen is de Bijbel? Regelmatig wordt de link tussen het christendom en de ecologische crisis gelegd. Het christendom stelt de mens centraal en laat hem ‘heersen’. Maar klopt dat beeld eigenlijk wel? Moeten we de Bijbel ‘groen’ herlezen? En hoe ziet dat er dan uit? Hebben andere tradities Prof. dr. Jaap Dekker is hoogleraar Oude Testament en heeft veel over deze vragen nagedacht.    Lynn White, "The historical roots of Our Ecological Crisis” in: Science 155, 1203-1207 (1967) https://www.cmu.ca/faculty/gmatties/lynnwhiterootsofcrisis.pdf [https://www.cmu.ca/faculty/gmatties/lynnwhiterootsofcrisis.pdf]  James Nash, Loving Nature: Ecological Integrity and Christian Responsibility (Nashville: Abingdon Press, 1991).  Bruno Latour, reassembling the Social: an introduction to Actor-Network Theory (Oxford university Press, 2005)  Richard E. Averbeck, “The meaning and Importance of ‘subdue’ (kabas) in Genesis 1:28 in James K. Hoffmeier, Richard E. Averbeck, J.Caleb Howard and Wolfgang Zwickel (Ed’s.), “Now These Records are Ancient” studies in Ancient Near Eastern and Biblical History, Language and Culture in honor of K. Lawson Younger (Munster: Zaphon, 2022)

Het slavernijverleden van Nederland staat in het middelpunt van de belangstelling en ook de rol van de kerk daarin komt steeds meer aan het licht. Prof. Dr. Erik de Boer is emeritus hoogleraar Kerkgeschiedenis. Zijn laatste boek zoomt in op een deel van deze geschiedenis: de stichting van een kerk door de Nederlanders in het zuidelijkste puntje van Zuid-Afrika middenin de Gouden Eeuw. Hoe zag deze kerk eruit? Hoe speelde slavernij een rol? Hoe was de verhouding met de kerk in Nederland? Paste de kerk zich aan de inheemse context?   Erik van Alten, Erik de Boer, Gert Duursema (red.), Gravel Roads in South African Church History / Grondpaaie in die Suid-Afrikaanse Kerkgeskiedenis (feestbundel voor R.M. Britz) (Stellenbosch: SunMedia, 2023).  Erik A. de Boer (ed.) Kerkenboek van de Caap de goede hope (1665-1695). Introduction and edition of the handwritten document of the first eleven ministers, (Wellington: Clairvaux Writer’s House, 2022).  Britz, R. M., Die Begin. God en geloof in Fort de Goede Hoop 1652-1655 (Stellenbosch: African Sun Media, 2023)

Hoe kan het dat een oude Nederlandse theologische traditie in het buitenland juist populair is? Het neocalvinisme is een Nederlandse theologische traditie ingezet door Abraham Kuyper en Herman Bavinck aan het einde van de 19e eeuw. In Nederland is dit vooral geschiedenis, en zelfs een wat verguisd verleden, die van ‘zware’ gereformeerden. Toch is juist deze traditie internationaal enorm in de belangstelling, in de V.S., maar ook in Latijns-Amerika en Azië. Hoe kan dat? En moeten wij er misschien ook opnieuw naar leren kijken? We spreken door over hoe de neocalvinistische omgang met de Bijbel ook voor vandaag inspirerend en behulpzaam is. Voor de wetenschap maar ook voor de preekvoorbereiding. In het tweede deel hebben we het over Klaas Schilder en zijn kritiek op het idee van algemene genade en zijn innovatieve ideeën over de nieuwe hemel en aarde en de plek van de kerk in de samenleving. Hier [https://www.bloomsbury.com/uk/tt-clark-handbook-of-neocalvinism-9780567698087/] vind je een inhoudsopgave van het handboek en kun je het bestellen. Nathaniel Gray Sutanto and Cory Brock (eds.), The T&T Clark Handbook of Neo-Calvinism (T&T Clark, 2023). Koert van Bekkum, ‘Chapter 5 Scripture’, 61-72. Marinus de Jong, ‘Chapter 18 Klaas Schilder’, 223-234.  Jeroen Koch, Abraham Kuyper: een biografie (Boom, 2007).  Richard Mouw, “Neocalvinisme: een theologie voor de wereldkerk van de 21e eeuw” Radix 41-3 (2015).  Klaas Schilder, De Openbaring van Johannes en het sociale leven (Meinema, 1923).  Klaas Schilder, Wat is de hemel? (Kok, 1935).