فکت‌نامه | Factnameh

در ابتدای قسمت ۲۱۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ادعای شاخ‌دار ناصر مکارم شیرازی درباره استقلال حوزه‌های علمیه و مراجع را مرور کردیم. دبیر پیشین ستاد امر به معروف، در یک مناظره ادعاهای مختلفی را درباره حجاب مطرح کرد. چند مورد آن را در این قسمت درستی‌سنجی کرده‌ایم. اشاره یک مجری صداوسیما به تصویری منتسب به بی‌برقی در اروپا، حاشیه‌ساز شد. درباره این تصویر و واکنش‌ها در برابر آن، توضیح داده‌ایم. همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، ادعا شد که بیشترین تمایل مردم، به خرید کتاب‌های مذهبی و دینی است؛ اما آمارها در این رابطه چه می‌گویند؟ توضیحاتی درباره یک قطعه ساخت شرکت هپکو به شکلی اغراق‌آمیز و نادرست بیان شده بود که درباره آن نیز توضیحاتی داده‌ایم. آیا مردم رامسر مناسب‌ترین گزینه برای زندگی در مریخ هستند؟ در این اپیزود توضیح دادیم که چنین مقایسه‌ای از کجا شروع شد. رسانه‌های ایران به نقل از المیادین ادعا کردند که وزیر دفاع پیشین اسرائیل گفته اکثر موشک‌های ایران به خاک اسرائیل برخورد کردند. این خبر بی‌اساس است و درباره آن توضیح داده‌ایم. تصویری از امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه و رهبران آلمان و بریتانیا، در دنیا پربازدید شد اما ادعایی که درباره آن شد، بی‌اساس و شاخ‌دار بود. فکت‌چک این ادعا را در این اپیزود خواهید شنید. ویدیوی نحوه تولید برنج خارجی (که درستی‌سنجی آن با همکاری مخاطبان فکت‌نامه انجام شد)، صحبت‌های منتسب به علی خامنه‌ای و ویدیوی منتسب به یک مار غول‌پیکر، سوژه‌های دیگر این قسمت پادکست هستند. در پایان این قسمت نیز سوژه دیگری را به مخاطبان پیشنهاد دادیم (لینک در بخش توضیحات) تا در فکت‌چک آن به ما کمک کنند.   00:01:31 مقدمه 00:03:18 ادعای شاخ‌دار مکارم‌شیرازی درباره استقلال حوزه‌های علمیه و مراجع 00:12:41 ادعای شاخ‌دار ممنوعیت باز گذاشتن مو در دانشکده اقتصاد کانادا 00:28:48 نمایش تصویر جعلی از خاموشی اسپانیا در تلویزیون ایران 00:36:42 ادعای نادرست درباره محبوبیت کتاب‌های دینی در بین مردم ایران 00:43:34 از مشارکت هپکو در شتابگر بزرگ هادرونی در سرن چه می‌دانیم؟ 00:51:44 از تابش زمینه طبیعی در شهر رامسر چه می‌‌دانیم؟ 00:57:46 نقل‌قول نادرست از گالانت درباره خسارت‌های حمله موشکی ایران 01:03:55 اثر سیگارهای الکترونیک بر بیماری ریه پاپ کورنی 01:08:02 سران کشورهای اروپایی در قطار کوکایین مصرف نکردن 01:11:54 ویدئوی جعلی درباره تولید برنج خارجی 01:14:07 ویدئوی تقطیع‌شده سخنرانی خامنه‌ای علیه ملت ایران 01:15:23 ویدیوی ساختگی از «آناکوندای غول‌پیکر خزنده در برزیل» 01:17:24 کامنت‌ها   پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد، رضا و رزا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دو عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند. پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید. فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم: فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه [https://factnameh.com/fa/principles] ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه [https://factnameh.com/fa/education] ادعای شاخ‌دار مکارم‌شیرازی درباره استقلال حوزه‌های علمیه و مراجع [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-13-Makarem-Shirazi-Iran-seminaries-indipendency] ادعای شاخ‌دار ممنوعیت باز گذاشتن مو در دانشکده اقتصاد در کانادا [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-08-false-claim-ban-on-wearing-hair-down-economics-faculties-Canada] نمایش تصویر جعلی از خاموشی اسپانیا در تلویزیون ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-09-iberia-power-blackout-irib] ادعای نادرست درباره میزان محبوبیت کتاب‌های دینی در بین مردم ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-13-Iran-popular-books-categories-religious] از مشارکت هپکو در شتابگر بزرگ هادرونی در سرن چه می‌دانیم؟ [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-06-iran-hepco-cms-colaboration-lhc-cern] از تابش زمینه طبیعی در شهر رامسر چه می‌‌دانیم؟ [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-09-iran-ramsar-nbr-radiation-mars] نقل قول نادرست از گالانت درباره خسارت‌های حمله موشکی ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-09-gallant-iran-missile-attack-to-israel] اثر سیگارهای الکترونیک بر بیماری ریه پاپ کورنی [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-09-vaping-popcorn-lung] سران کشورهای اروپایی در قطار کوکایین مصرف نکردن [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-12-false-claims-macron-merz-cocaine-kyiv] ویدئوی جعلی درباره تولید برنج خارجی [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-15-white-pellets-recycled-plastic] ویدئوی سخنرانی خامنه‌ای علیه ملت ایران، تقطیع شده است [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-07-cut-video-khamenei-threat-iranain] ویدیوی ساختگی از «آناکوندای غول‌پیکر خزنده در برزیل» [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-12-Brazil-Anaconda-River-AI] شما فکت‌چک کنید: تبدیل پول ایران به پوشال در عراق [https://www.instagram.com/p/DJTZeKStdqO/] کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس [https://castbox.fm/channel/%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%87-id6179207?country=ir]

در ابتدای قسمت ۲۱۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه، مانند اپیزود قبل، کمی درباره متن و حواشی انفجار بندرعباس صحبت کردیم؛ از جمله نقش اقتصادی بندر رجایی و ادعایی که درباره کمک میلیاردی علی دایی شده بود. کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، همزمان با روز کارگر، ادعای عجیبی را درباره اعتراضات کارگران در ایران بیان کرد. در این قسمت، به این ادعا نیز پرداخته‌ایم. در ادامه، دو ادعایی را مرور کردیم که با یک مصاحبه تلویزیونی ارتباط داشت؛ نخست، برداشت نادرست رسانه‌ها از «قرص هسته‌ای» و دوم، ادعای شاخ‌داری که در همان گفتگو مطرح شد. دو ادعای مقام‌های جمهوری اسلامی درباره دو موضوع اقتصادی، نشان‌های نادرست و نیمه‌درست گرفتند که درباره آنها نیز توضیح داده‌ایم. ادعای ناسالم و سرطان‌زا بودن هندوانه‌های ایران از سوی یک مقام روسیه، در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های فارسی بسیار پربازدید شده بود که در این قسمت توضیحاتی درباره آن داده‌ایم. ویدیوهایی منتشر شده که درباره تعیین جنسیت فرزند، ادعاهای مختلفی را مطرح می‌کند. خلاصه‌ای از مقاله مفصل فکت‌نامه درباره این موضوع را در این قسمت مرور کردیم. بزرگنمایی در انتشار خبر «مسابقه اسپرم‌ها» و ماجرای جالب این رویداد، موضوع دیگری است که درباره آن صحبت کرده‌ایم. پیش از مرور کامنت‌ها، دو فکت‌چک کوتاه درباره ماجرای لخت شدن یک نماینده مجلس مکزیک و عکسی منتسب به فرودگاه صنعا در یمن را مرور کردیم. در پایان این قسمت، یک سوژه را برای مخاطبان فکت‌نامه مطرح کردیم تا درستی‌سنجی کنند و نتیجه را برای ما بفرستند.   00:01:40 مقدمه 00:03:48 نقش بندر رجایی در تامین کالاهای اساسی، دارو و واردات ضروری 00:07:25 ادعای نادرست درباره سفر علی دایی به بندرعباس 00:09:42 ادعای شاخ‌دار کاظم صدیقی درباره اعتراض‌های صنفی کارگران 00:17:18 ادعای نادرست رونمایی از قرص هسته‌ای در برنامه زنده تلویزیونی 00:22:00 ادعای شاخ‌دار درباره سطح غنی‌سازی برای استفاده از انرژی هسته‌ای 00:26:38 مصرف آب و برق در ایران در مقایسه با متوسط جهانی 00:31:53 مقایسه نرخ مشارکت اقتصادی در ایران و کشورهای منطقه 00:36:22 بررسی ادعای میزان بالای نیترات در هندوانه‌های ایرانی 00:43:35 ادعای نادرست درباره روش‌های موثر بر انتخاب جنسیت نوزاد 00:51:37 ادعاهای اغراق شده درباره مسابقه اسپرم‌ها 00:57:00 ماجرای عکس نماینده مکزیکی که لخت شده چیست؟ 00:58:26 عکس ساختگی با عنوان انفجار هواپیما در فرودگاه صنعا 00:59:38 کامنت‌ها   پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و شان نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است. پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید. فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم: فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه [https://factnameh.com/fa/principles] ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه [https://factnameh.com/fa/education] نقش بندر رجایی در تامین کالاهای اساسی، دارو و واردات ضروری [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-01-Iran-rajaee-port-storage-import-essential-goods] ادعای نادرست درباره سفر علی دایی به بندرعباس [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-02-iran-ali-daei-bandar-abbas-explosion] ادعای شاخ‌دار کاظم صدیقی درباره اعتراض‌های صنفی کارگران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-02-Iran-labours-protests] ادعای نادرست رونمایی از قرص هسته‌ای در برنامه زنده تلویزیونی [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-01-iran-nuclear-pellet-candu-calalogue] ادعای شاخ‌دار درباره سطح غنی‌سازی برای استفاده از انرژی هسته‌ای [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-01-iran-nuclear-uranium-enrichment] مصرف آب و برق در ایران در مقایسه با متوسط جهانی [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-05-iran-water-electricity-consumption] مقایسه نرخ مشارکت اقتصادی در ایران و کشورهای منطقه [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-07-labour_participation-rate-iran-middleeast] بررسی ادعای میزان بالای نیترات در هندوانه‌های ایرانی [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-06-iran-high-nitrate-levels-watermelons] ادعای نادرست درباره روش‌های طبیعی موثر بر انتخاب جنسیت نوزاد [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-05-iran-false-claim-natural-methods-influencing-childs-sex] ادعاهای اغراق شده درباره مسابقه اسپرم‌ها [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-02-sperm-race-losangles] ماجرای عکس نماینده مکزیکی که لخت شده چیست؟ [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-02-mexican-politician-remove-clothes] عکس ساختگی با عنوان انفجار هواپیمای یمنی در فرودگاه صنعا [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-05-06-fake-picture-sanaa-airport] شما فکت‌چک کنید: این ویدیو، طرز تهیه برنج خارجی است؟ [https://www.instagram.com/p/DIHBq1YIvDF/] کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس [https://castbox.fm/channel/%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%87-id6179207?country=ir]

در ابتدای قسمت ۲۱۳ پادکست هفتگی فکت‌نامه، کمی مفصل درباره متن و حواشی انفجار بندر رجایی در بندرعباس صحبت کرده‌ایم و توضیح دادیم که فعلا درباره آن چه می‌دانیم و چه ابهاماتی وجود دارد. در ادامه ادعای مهم عراقچی درباره میزان نظارت آژانس بر تمام اورانیوم غنی‌شده ایران را بررسی کردیم و توضیح دادیم که چرا این ادعا نادرست است. ادعای آزادسازی بخشی از اموال بلوکه‌شده ایران از سوی آمریکا و نصب پرچم‌های ایران و آمریکا در کنار یکدیگر برای نخستین‌بار، دو سوژه‌ای است که با مذاکرات هسته‌ای در ارتباط است. به‌تازگی احسان خاندوزی وزیر اقتصاد دولت سیزدهم، با مقایسه سرمایه‌گذاری خارجی در سه کشور، به ادعاهای اخیر درباره سرمایه‌گذاری احتمالی آمریکا در ایران پرداخته بود که در این قسمت درباره آن توضیح داده‌ایم. زمین‌لرزه ترکیه موجب شد در برخی حساب‌های کاربری ادعایی درباره سیستم هشدار گوگل مطرح شود که فکت‌چک آن را در این اپیزود مرور کرده‌ایم. ادعای رده‌بندی فرماندهان کاریزماتیک نظامی جهان و نام دریادار سیاری در این فهرست، موضوع دیگری است که درباره نادرست بودن آن صحبت کردیم. چرخش یک خبر جعلی در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی درباره بازداشت یک تبعه افغانستانی در ایران، ماجرایی دارد که درباره آن توضیح داده‌ایم. گزارش‌های رسانه‌های ایران درباره جدیدترین بمب غیرهسته‌ای چین، از منشائی ناموثق شروع شد و به اغراق در بازنشر آن رسید. داستان این بمب را در این قسمت بشنوید. پیش از مرور کامنت‌ها، به دو فکت‌چک کوتاه درباره عکس فرار ناموفق یک زندانی و ویدیوی دستگیری یک غارنشین نگاهی انداخته‌ایم. طرح کاور بر اساس عکس محمدمهدی دورانی   00:01:33 مقدمه 00:04:34 انتساب تصاویر قدیمی به ماجرای انفجار بندرعباس 00:08:41 ادعای نادرست درباره حرکت راکت به سوی بندرعباس 00:10:02 فکت‌ها و ابهام‌ها درباره انفجار انبار اسکله شهید رجایی بندرعباس 00:26:35 ادعای نادرست عراقچی درباره نظارت آژانس بر تمام اورانیوم غنی‌شده ایران 00:31:26 ادعای نادرست آزاد شدن دارایی‌های بلوکه‌شده ایران به دستور ترامپ 00:34:00 ادعای نادرست درباره نصب بی‌سابقه پرچم‌های ایران و آمریکا کنار یکدیگر 00:41:32 مقایسه خاندوزی بین سرمایه‌گذاری خارجی در هند و ترکیه و عربستان با ایران 00:49:02 ادعای نادرست درباره هشدار گوگل یک دقیقه قبل از زلزله استانبول 00:52:05 ادعای نادرست درباره کاریزمای دریادار سیاری 00:55:57 خبر جعلی بازداشت مدیر کانال «نئوطالبان» در ایران 01:02:32 ادعای بی‌اساس و اغراق‌آمیز از بمب هیدروژنی غیرهسته‌ای چین 01:07:35 فرار ناموفق زندانی به دلیل اندازه کوچک حفره کنده شده 01:09:25 ادعای شاخ‌دار درباره دستگیری یک غارنشین در کوه‌های زاگرس 01:13:15 کامنت‌ها   پادکست این هفته را رضا و رزا اجرا می‌کنند که هر دو از اعضای تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و شان نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است. پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید. فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم: فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه [https://factnameh.com/fa/principles] ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه [https://factnameh.com/fa/education] انتساب تصاویر قدیمی به ماجرای انفجار بندرعباس [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-28-iran-bandarabbas-miscaptioned-images] ادعای نادرست درباره حرکت راکت به سوی بندرعباس [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-30-iran-false-claim-rocket-heading-bandarabbas] فکت‌ها و ابهام‌ها درباره انفجار انبار اسکله شهید رجایی بندرعباس [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-29-iran-rajaei-port-storage-explosion] ادعای نادرست عراقچی درباره نظارت آژانس بر تمام اورانیوم غنی‌شده ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-24-iran-natanz-secret-nuclear-tunnel] ادعای نادرست آزاد شدن دارایی‌های بلوکه‌شده ایران به دستور ترامپ [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-23-false-claim-release-12billion-iran-frozen-asset] ادعای نادرست درباره نصب بی‌سابقه پرچم‌های ایران و آمریکا کنار یکدیگر [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-29-iran-us-flags-hang-near] مقایسه خاندوزی بین سرمایه‌گذاری خارجی در هند و ترکیه و عربستان با ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-25-iran-Saudiarabia-india-turkey-foreign-direct-investment] ادعای نادرست درباره هشدار گوگل یک دقیقه قبل از زلزله استانبول [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-23-google-earthquake-alert-istanbul] ادعای نادرست درباره کاریزمای دریادار سیاری [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-25-Iran-sayyari-navy-commander-global-ranking] خبر جعلی بازداشت مدیر کانال «نئوطالبان» در ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-25-iran-afghan-activist-arrested-false] ادعای بی‌اساس و اغراق‌آمیز از بمب هیدروژنی غیرهسته‌ای چین [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-25-China-hydrogen-magnasium-bomb] فرار ناموفق زندانی به دلیل اندازه کوچک حفره کنده شده [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-23-jailbreak-goes-wrong-brazil] ادعای شاخ‌دار درباره دستگیری یک غارنشین در کوه‌های زاگرس [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-25-iran-misleading-video-caveman-zagros-mountains] کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس [https://castbox.fm/channel/%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%87-id6179207?country=ir]

در قسمت ۲۱۲ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا به یکی از موضوعات خبری این روزهای ایران یعنی تاثیر تغییر ساعت‌ها بر مصرف انرژی پرداختیم. تصاویر منتسب به دیدار عراقچی و ویتکاف و ادعای بازگشت آمریکایی‌ها به سفارتشان در تهران، سوژه‌های مرتبط با مذاکرات اخیر هستند که به آن‌ها پرداخته‌ایم. درگذشت پاپ فرانسیس، بهانه بازنشر ویدیویی از دیدار ترامپ و پاپ شد که درباره ساختگی بودن آن توضیح داده‌ایم. کشف یک کوزه قدیمی در ایران، مورد توجه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت اما ادعاهای نادرستی هم درباره آن مطرح شده است. ادعای سرطانی بودن میوه‌های زشت و بدشکل، موضوعی است که در این قسمت درباره نادرست بودن آن توضیح دادیم. انتشار گزارشی از اسناد سازمان سیا درباره موجودات فضایی، از سوژه‌های مورد توجه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بود. در این قسمت شرح دادیم که این ادعا از کجا آمده است. ادعا شده بود که همزمان با قسمت آخر سریال تلویزیونی پایتخت، جستجوی عبارت «بلیط مشهد» رکورد زده است. درباره درستی و نادرستی این ادعا صحبت کرده‌ایم. ادعای شاخ‌دار درباره کارخانه تولید جنین در رحم‌های مصنوعی نیز موضوع یکی دیگر از فکت‌چک‌های این هفته است. در ادامه، فکت‌چک‌های چند سوژه متنوع دیگر را به شکل کوتاه و گذرا مرور کردیم؛ از خفاش غول‌پیکر و پری دریایی در خلیج فارس، تا عمر طولانی انسان‌های دوران باستان و ادعای عجیب درباره نخست‌وزیر عراق.   00:01:33 مقدمه 00:03:16 اثر هزار مگاواتی تغییر ساعت روی پیک مصرف برق در ایران 00:12:00 ادعای شاخ‌دار لو رفتن عکس عراقچی و ویتکاف به دست ترامپ 00:14:14 تصویر ساختگی از دیدار عراقچی و ویتکاف در عمان 00:14:35 ادعای شاخ‌دار درباره دیدار عراقچی و ویتکاف 00:15:07 ادعای شاخ‌دار درباره بازگشت آمریکایی‌ها به سفارت آمریکا در تهران 00:16:51 ویدیوی ساختگی از پس زدن دست ترامپ از سوی پاپ فرانسیس 00:21:34 ادعاهای نادرست درباره کوزه قدیمی کشف‌شده در ارسنجان 00:27:20 ادعای نادرست ضرر میوه‌های زشت و بدشکل برای سلامت انسان 00:31:40 سند «سیا» درباره حمله فضایی‌ها به سربازان شوروی، بی‌اعتبار است 00:43:29 اغراق در رکوردشکنی جستجوی بلیط مشهد همزمان با پخش «پایتخت» 00:47:16 ادعای نادرست درباره فناوری مرتبط با رحم‌های مصنوعی 00:53:32 تصویر خفاش بزرگ فیلیپینی؛ واقعی اما گمراه‌کننده 00:55:28 ادعای نادرست درباره طول عمر انسان‌های عصر باستان بخاطر روزه‌داری 00:57:08 مصاحبه السودانی درباره زباله‌جمع‌کردن ایرانی‌ها در عراق، جعلی است 00:58:27 ادعای نادرست در مورد تولید عمدی گرد و غبار در مرز ایران و عراق 01:00:22 ویدیوی جعلی ساخت خمیردندان با رنگدانه‌های لاکپشت 01:01:00 ادعای نادرست اسکلت پوسیده پری دریایی در خلیج فارس 01:02:03 کامنت‌ها   پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و شان نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است. پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید. فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم: فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه [https://factnameh.com/fa/principles] ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه [https://factnameh.com/fa/education] اثر هزار مگاواتی تغییر ساعت روی پیک مصرف برق در ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-22-iran-daylight-saving] ادعای شاخ‌دار لو رفتن عکس عراقچی و ویتکاف به دست ترامپ [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-16-araghchi-witkoff-trump-media-fake] تصویر ساختگی از دیدار عراقچی و ویتکاف در عمان [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-16-araghchi-witkoff-fake-photo] ادعای شاخ‌دار درباره دیدار عراقچی و ویتکاف [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-21-araghchi-witkoff-video] ادعای شاخ‌دار درباره بازگشت آمریکایی‌ها به سفارت آمریکا در تهران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-21-iran-false-claim-americans-us-embassy-tehran] ویدیوی ساختگی از پس زدن دست ترامپ از سوی پاپ فرانسیس [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-22-fabricated-clip-pope-francis-slaps-donald-trump-hand] ادعاهای نادرست درباره کوزه قدیمی کشف شده در ارسنجان [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-15-discovery-4000-year-old-clay-jar-arsanjan] ادعای نادرست ضرر میوه‌های زشت و بدشکل برای سلامت انسان [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-16-iran-deformed-fruits-cancer] سند «سیا» درباره حمله فضایی‌ها به سربازان شوروی، بی‌اعتبار است [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-17-cia-report-aliens-turned-soviet-soldiers-into-stones] اغراق در رکوردشکنی جستجوی بلیط مشهد همزمان با پخش «پایتخت» [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-21-iran-tv-mashhad-google-trend] ادعای نادرست درباره فناوری مرتبط با رحم‌های مصنوعی [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-15-false-claim-artificial-womb] تصویر خفاش بزرگ فیلیپینی؛ واقعی اما گمراه‌کننده [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-16-philiphine-megabat-flying-fox] ادعای نادرست درباره طول عمر انسان‌های عصر باستان بر اثر روزه‌داری [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-17-false-claim-lifespan-ancient-humans-fasting] مصاحبه السودانی درباره زباله‌جمع‌کردن ایرانی‌ها در عراق، جعلی است [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-22-alsudani-iranian-tourists-garbage] ادعای نادرست در مورد تولید عمدی گرد و غبار در مرز ایران و عراق [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-22-iran-iraq-deliberated-dust] ویدیوی جعلی ساخت خمیردندان با رنگدانه‌های لاکپشت [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-17-toothpaste-turtle] ادعای نادرست اسکلت پوسیده پری دریایی در خلیج فارس [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-15-iran-khark-mermaid-skeleton] کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس [https://castbox.fm/channel/%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%87-id6179207?country=ir]

در قسمت ۲۱۱ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا فکت‌چک ادعاهای مرتبط با موضوع مذاکرات ایران و آمریکا را مرور کردیم؛ از حواشی کاظم غریب‌آبادی و خودکار طلا و انگلیسی حرف زدن عباس عراقچی گرفته تا بازنشر یک ویدیوی قدیمی با این ادعا که قرار است سفارت ایران در آمریکا بازگشایی شود. دو ادعای مربوط به سرمایه‌گذاری آمریکا در ایران نیز از سوژه‌های دیگری هستند که با محوریت همین خبرها منتشر شده بود و ما آنها را فکت‌چک کردیم. ادعای رهگیری بمب‌افکن B2 آمریکا به دست ارتش جمهوری اسلامی ایران، مورد توجه بسیاری از هواداران حکومت ایران قرار گرفته بود؛ ادعایی که البته نادرست است و درباره آن توضیح داده‌ایم. بازنشر چند ویدیوی قدیمی، بهانه تکرار ادعاهایی درباره انتقال آب از ایران به عراق و کویت شده بود که در این قسمت به فکت‌چک آن اشاره کرده‌ایم. خبر باززیست‌سازی گونه منقرض‌شده «گرگ وحشت» در روزهای اخیر مورد توجه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت اما در انتشار این اخبار، ادعاهای غیرعلمی مختلفی نیز مطرح شد. در این اپیزود درباره این دستاورد پربحث توضیحاتی داده‌ایم. ادعای نادرست سرطان‌زا بودن نان گرم‌شده، برشته و تست‌شده، موضوع دیگری است که به آن پرداخته‌ایم. سوژه بعدی، وضعیت بیماری و درخواست درمان فردی است که در سیستان و بلوچستان به «مرد درختی» مشهور شده بود و همین مساله دستاویز انتشار یک عکس ساختگی شد. یک خبرگزاری داخلی ایران، تصاویری را با عنوان عکس‌های X-Ray از مهاجران غیرقانونی در پایانه مرزی مکزیک منتشر کرده بود؛ اما این عکس‌ها دستکاری شده‌اند و حاصل یک پروژه هنری هستند. در ادامه، چند ادعای وایرال‌شده در شبکه‌های اجتماعی را به شکل کوتاه مرور کرده‌ایم؛ از ادعای تکراری دسترسی به اینترنت استارلینک در ایران و اختراع جدید ایلان ماسک و ربات جدید کاوازاکی گرفته تا دیسکو در مدینه، ادعای سرقت لاستیک‌های اتوبوس پاری‌سن‌ژرمن و ویدئویی از تولید غیربهداشتی نودل با ضایعات نان.   00:01:36 مقدمه 00:02:43 ادعای شاخ‌دار درباره کاظم غریب‌آبادی و دزدی خودکار طلا 00:10:12 بحث درباره تسلط عباس عراقچی به انگلیسی بر اساس یک ویدئو 00:16:02 ادعای گمراه‌کننده درباره سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در ایران 00:24:00 ویدیوی قدیمی همراه با ادعای بازگشایی سفارت ایران در آمریکا 00:26:43 ادعای نادرست به نقل از ایلان ماسک درباره سرمایه‌گذاری در ایران 00:29:45 ادعای نادرست رهگیری بمب‌افکن ب۲ به دست ارتش 00:34:35 ادعاهای بی‌اساس درباره انتقال آب از ایران به عراق و کویت 00:44:54 ادعای شبه‌علمی بازگشت گونه منقرض‌شده گرگ‌وحشت به طبیعت 00:55:52 ادعای نادرست سرطان‌زا بودن نان گرم‌شده، برشته و تست 01:02:17 عکس و ادعای نادرست درباره درمان مرد درختی 01:05:04 تصاویر هنری قدیمی از مهاجران غیرقانونی در پایانه مرزی مکزیک 01:07:29 پخش ویدیو نادرست درباره اتصال استارلینک به موبایل در ایران 01:09:17 کمپین تبلیغاتی جدید یک سریال و ادعایی درباره ایلان ماسک 01:11:11 ادعای گمراه‌کننده درباره ربات چهارپای هوشمند کاوازاکی 01:13:51 برگزاری دیسکو در استان مدینه 01:16:18 ادعای شاخ‌دار دزدیده‌شدن لاستیک‌های اتوبوس پاری‌سن‌ژرمن 01:19:17 ویدئوی جعلی از فرایند غیربهداشتی ساخت نودل با ضایعات نان 01:21:36 کامنت‌ها   پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است. هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند. پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید. فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم: فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه [https://factnameh.com/fa/principles] ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه [https://factnameh.com/fa/education] ادعای شاخ‌دار درباره کاظم غریب‌آبادی و دزدی خودکار طلا [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-15-iran-us-negotiator-filch-gold-pen] بحث درباره تسلط عباس عراقچی به انگلیسی بر اساس یک ویدئو [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-15-Iran-foreign-minister-araghchi-english] ادعای گمراه‌کننده درباره سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-15-iran-usa-investment] ویدیوی قدیمی همراه با ادعای بازگشایی سفارت ایران در آمریکا [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-14-iran-usa-embassy-opening] ادعای نادرست به نقل از ایلان ماسک درباره سرمایه‌گذاری در ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-14-Iran-claim-elon-musk-historic-investment] ادعای نادرست رهگیری بمب‌افکن ب۲ به دست ارتش [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-09-iran-defence-intercept-b2-spirit] ادعاهای بی‌اساس درباره انتقال آب از ایران به عراق و کویت [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-10-iran-export-water-to-iraq-kuwait] ادعای شبه‌علمی بازگشت گونه منقرض‌شده گرگ‌وحشت به طبیعت [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-14-dire-wolf-de-extinction] ادعای نادرست سرطان‌زا بودن نان گرم‌شده، برشته و تست [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-10-iran-burnt-food-acrylamide-cancer] عکس و ادعای نادرست درباره درمان مرد درختی [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-09-false-claim-tree-man-syndrome-treatment] تصاویر هنری قدیمی از مهاجران غیرقانونی در پایانه مرزی مکزیک [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-11-undocumented-immigrants-photo-mexico] پخش ویدیو نادرست درباره اتصال استارلینک به موبایل در ایران [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-14-iran-starlink-direct-cell-video] کمپین تبلیغاتی جدید یک سریال و ادعایی درباره ایلان ماسک [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-10-musk-parallel-world] ادعای گمراه‌کننده درباره ربات چهارپای هوشمند کاوازاکی [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-08-kawasaki-corleo-robot-horse] برگزاری دیسکو در استان مدینه [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-10-dance-partu-in-medina-saudi] ادعای شاخ‌دار دزدیده‌شدن لاستیک‌های اتوبوس پاری‌سن‌ژرمن [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-15-bus-tires-steal-psg] ویدئوی جعلی از فرایند غیربهداشتی ساخت نودل با ضایعات نان [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2025-04-11-Noodle-food-recycling] پاسخ به چند سوال درباره واتس‌اپ، فیس‌بوک و سیگنال [https://factnameh.com/fa/fact-checks/2021-01-22-whatsapp-facebook-signal] کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس [https://castbox.fm/channel/%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%87-id6179207?country=ir]