Radio Oosterwold

In deze nieuwe aflevering van Radio Oosterwold blikken we samen met Sander Berkhout terug én vooruit. Sander was jarenlang een sleutelfiguur in de ontwikkeling van Oosterwold — als adviseur, projectleider, verbinder en soms zelfs vrijwillig kavelweg-voorzitter. In het gesprek vertelt hij openhartig over zijn beginjaren in Almere, over het balloteren van mensen in de Bijlmer in de jaren ’80 (“daar schaam ik me nu kapot voor”), en over de radicale omslag die Oosterwold voor hem betekende: van controle naar vertrouwen. Sander deelt persoonlijke anekdotes, scherpe inzichten én zijn visie op hoe het nu verder moet met Oosterwold. Hij pleit voor een toekomst waarin creativiteit weer de ruimte krijgt, waarin bewoners blijven samenwerken met overheid én ontwikkelaars — maar wel op een manier die past bij het oorspronkelijke gedachtengoed van Oosterwold. Een aflevering vol geschiedenis, visie en humor. Over asfalt, IBA's, buurtschappen, kavelwegen, en een watertaxi over de Eem. En over waarom Zeewolde het Gallische dorpje van Flevoland is. Get full access to Dit is Oosterwold at erickooijman.substack.com/subscribe [https://erickooijman.substack.com/subscribe?utm_medium=podcast&utm_campaign=CTA_4]

Boukje Schweigman maakt bijzonder theater en in dit gesprek ontdekken we mooie paralellen tussen haar werk en Oosterwold. Get full access to Dit is Oosterwold at erickooijman.substack.com/subscribe [https://erickooijman.substack.com/subscribe?utm_medium=podcast&utm_campaign=CTA_4]

Toen iemand hem vertelde “ja, je kan daar dus je eigen huis bouwen,” sprong Joost Conijn zonder aarzelen in de auto. Die rit naar Almere-Oosterwold markeerde het begin van een avontuur dat perfect past bij zijn kunstenaarschap: radicaal zelfbouw, uitgevoerde experimenten en een ontembare nieuwsgierigheid naar hoe wonen anders kan. “Volgens mij was ik gelijk in de auto gestapt toen ik dat hoorde.” Van bosproject naar weiland Conijns wens om een huis als kunstwerk te realiseren ontstond al rond 2008, toen hij even meedacht met een pioniersclubje in een bos langs de vaart. Dat initiatief sneuvelde — “toen brak de economische crisis uit” — maar het idee bleef sluimeren tot Oosterwold daadwerkelijk van start ging. Op de plek waar nu zijn kavel ligt was aanvankelijk niets meer dan gras. “Toen was hier niks eigenlijk. Toen was hier gewoon een weiland.” Toch voelde hij direct de potentie: ruimte, experiment en gelijkgestemde buren die, net als hij, liever met laarzen in de klei staan dan in een showroomkeuken. “Ik wilde gewoon graag mijn eigen plek hebben. Mijn eigen huis, mijn eigen werkplaats.” Een huis dat fietst Al in zijn eerste plannen dook het beeld op van een ronddraaiend huis. Het uiteindelijke ontwerp werd millimeter-precies in elkaar gezet in de loods die naast de woning staat. Zijn opdracht aan de constructeur was glashelder: “Het moest zo licht mogelijk zijn, als een vliegtuig.” Dat leidde tot een stalen schaal die met een fietsaandrijving rond zijn as beweegt — een speels statement tegen logge standaardbouw. Voor de gemeente betekende het ontwerp vooral zoeken in onbekend terrein. Conijn merkte dat juist het ontbreken van precedenten ruimte schiep: “Er zijn helemaal geen regels voor.” De vergunning voor zijn draaiende huis rolde moeiteloos door, terwijl de tweedehands romneyloods ernaast juist pagina’s extra eisen kreeg. Oosterwold als levend atelier De parallel tussen zijn werkwijze en het DNA van de wijk ziet Conijn haarscherp. “Ik vind het wel een fantastisch idee, ja.” Oosterwold snijdt de projectontwikkelaar eruit en legt de verantwoordelijkheid (en lol) bij bewoners zelf. Dat houdt de kosten laag, haalt bureaucratie weg en nodigt uit tot eigenzinnige oplossingen. Niet voor niets noemt hij het “een heel goed concept.” Elke ochtendwandeling levert nieuwe schetsen op: kinderen die voor schooltijd het stortbeton van hun ouders bekijken, buren die hun yoga-matten midden op de weg uitrollen, app-groepjes die spontaan fritesavonden en volleybal organiseren. In Conijns ogen is dat precies de energie waarop de wijk moet blijven drijven. “Ik hoop dat het nooit af zal zijn.” Want, waarschuwt hij, “als het af is dan ben je eigenlijk dood.” Vertrouwen als brandstof Of het nu om vliegtuigen, een houtgestookte auto of een huis op wielen gaat, Conijn werkt vanuit een rotsvast vertrouwen dat alles oplosbaar is zodra je begint. Mislukking? “Nee, eigenlijk mislukt er nooit iets.” Het geheim zit in blijven zagen, schaven, vragen en leren, net zolang tot het wél past. Nooit klaar, altijd in beweging Wat er na zijn ronddraaiende huis komt, laat de kunstenaar voorlopig open. Een nieuw idee lonkt, maar eerst moet dit project écht af. Tegelijk pleit hij vurig voor een Oosterwold dat permanent zaagt, verplaatst en aanvult. Een wijk waar niets definitief is, maar alles elastisch en in ontwikkeling blijft. Zolang er pioniers zoals Joost Conijn rondfietsen, zal die beweging er zijn en blijft Oosterwold wat het beloofde te worden: een levende proefopstelling voor radicale vrijheid in wonen, bouwen en samenleven. Get full access to Dit is Oosterwold at erickooijman.substack.com/subscribe [https://erickooijman.substack.com/subscribe?utm_medium=podcast&utm_campaign=CTA_4]

Suzette Maureen van Opzeeland – auteur van de roman Als moeders dochters worden – had nooit gedacht dat ze het Gooi zou verruilen voor Almere Oosterwold. Toch woont zij er inmiddels bijna zeven jaar, in een zelfontworpen stalen huis op het veld aan de Emile Durkheimweg. Haar verhuizing begon in 2015, toen ze in Naarden-Vesting nog comfortabel in een tweekapper uit de negentiende eeuw woonde, maar het benauwd begon te vinden. Ze verlangde naar vrij uitzicht en meer natuur, al bleef ze naar eigen zeggen “een stadsmeisje” dat graag in Oud-Zuid of Laren rondloopt. Een advertentie van makelaar Jorien zette haar op het spoor van de pionierende wijk in Almere. In die tijd werkte Suzette als salesprofessional op de Zuidas. Met een bonus op zak begon ze te fantaseren over “een stukje land, een camping of misschien een tiny house”. Haar partner – een creatieve 3D-ontwerper die alles wat hij tekent ook kan bouwen – durfde het avontuur met haar aan. Ze verkocht haar huis, woonde tijdelijk aan het water in Loosdrecht en liet in Oosterwold een staalbouw­woning verrijzen. Hij kocht zelfs een Google-bril zodat hij haar virtueel door het nog onzichtbare huis kon laten lopen; zo kreeg zij vertrouwen in een plek die toen nog vooral uit klei en bouwverkeer bestond. Het eerste jaar werd zwaarder dan verwacht. Slechts een maand na de verhuizing beviel Suzette van haar dochter, terwijl heipalen elke ochtend om half zeven de kraamperiode verstoorden. Ze beschrijft hoe ze “met piepende bandjes” heen en weer reed, overmand door de klei en de bouwchaos. Toch hielpen de open horizon en dagelijkse zonsopgang haar door de weken heen. Het uitzicht over de Vleervelde-akker, de schaapjes van Buitenplaats en de snelgroeiende begroeiing die de windmolens grotendeels uit beeld haalt, gaven ademruimte. Die schapen zijn meer dan decor. Samen met zeven andere huishoudens runt ze een “schapen-app”: elke drie weken verplaatsen ze met de boer het hok naar vers gras, en bij storm waakt de hele buurt over dier en onderdak. Suzette noemt het “aandoenlijk op een positieve manier” hoe buren hun eigen dakpannen vergeten wanneer ze eerst de schapen willen beschermen. Dat gevoel van gezamenlijk creëren ervaart ze als de kern van Oosterwold: authenticiteit, flexibiliteit en een bijna “agile” manier van samenleven waarin iedereen zijn eigen route mag volgen. Hetzelfde principe – jezelf blijven én maken wat je wilt – loopt als een rode draad door haar schrijverschap. Als moeders dochters worden ontstond uit het ziekte- en verliesproces van haar moeder. Suzette wilde méér dan een therapeutisch verslag; ze transformeerde haar verhaal tot een roman waarin dochters uiteindelijk moeders van hun eigen moeder worden. Twee grote uitgeverijen toonden interesse, maar stelden bijpassende eisen: de jeugdstukken en de “wijze sjamaan-achtige vriendin” moesten eruit, het ziekenhuisdeel mocht korter. Suzette weigerde. Ze regelde een samenwerking met Bruna, zag de eerste druk snel uitverkopen, bracht een tweede druk uit en schonk een exemplaar aan het Nederlands Historisch Archief – een persoonlijke “mission achieved”. Daarna ging ze verder als ghostwriter, genoot van de anonimiteit in Oosterwold en legde haar eigen boek terzijde. Toch bleven lezers om nieuwe exemplaren vragen, soms om cadeau te doen, soms omdat hun bibliotheek het niet meer had. Veertien jaar na verschijning verschijnt daarom een luisterboek en een e-boek, gepland rond 24/25 mei. Ze koos bewust voor een “AI-vrij” productieproces: de oorspronkelijke handgeschreven tekst, grotendeels op picknickkleden op de vestingwallen van Naarden geschreven, blijft intact – inclusief kleine taaleigenaardigheden die verraden dat het geen machinale bewerking is. De inkomsten uit die digitale uitgave vloeien naar Stichting Double D – “Dochters voor dochters” – die Suzette jaren geleden oprichtte om dochters van moeders met borstkanker te verbinden. Eén op de zeven vrouwen krijgt die diagnose, benadrukt ze; vaak belanden dochters in de rol van mantelzorger, organisator en emotionele spil. Suzette wil geen therapiegroep starten, wel bijeenkomsten waar vrouwen elkaar gelijkwaardig ontmoeten, ervaringen delen en lotgenoten vinden. Haar afkeer van handtekeningenrijen in boekhandels maakte plaats voor de liefde voor kleine leesclubs waar echte gesprekken ontstaan. In Oosterwold heeft Suzette Maureen haar thuis gevonden, precies doordat niemand haar in een mal probeert te persen. Ze ziet mannen van de Zuidas die opbloeien bij het bouwen van een kippenhok, vrouwen van zestig die rondlopen in jurkjes waarvoor je in het Gooi twintig zou moeten zijn, kinderen die naar school fietsen met twee verschillende sokken. Die vrijheid voedt haar eigen creatiekracht en maakt haar boek – en de stichting daarachter – tot een organisch verlengstuk van de wijk waarin ze wortel heeft geschoten. Eind mei hoeft niemand meer te zoeken naar een papieren exemplaar: het verhaal van moeder, dochter en nieuwe wortels staat straks voor iedereen in de cloud – precies zoals Suzette het bedoeld heeft. Get full access to Dit is Oosterwold at erickooijman.substack.com/subscribe [https://erickooijman.substack.com/subscribe?utm_medium=podcast&utm_campaign=CTA_4]

Componist en muzikant Egon Kracht verhuisde jaren geleden met zijn partner Noortje naar Oosterwold. Vanuit hun liefde voor kunst en gemeenschap ontstond het idee voor een kleinschalig muziekfestival: Growing Music. In deze aflevering hoor je hoe het festival begon met een picknick en drie concerten, en inmiddels is uitgegroeid tot een tweedaags evenement met het Flevo Ensemble als muzikaal hart. Egon vertelt over zijn loopbaan in de jazz, het theater, zijn samenwerking met Maarten van Roozendaal, de oprichting van het Flevo Ensemble en de ambitie om nieuwe muzikale ontmoetingen te creëren – onder meer met de ‘Toren van Babel’. 🎧 Beluister de aflevering op radio-oosterwold.nl [https://radio-oosterwold.nl] of in je favoriete podcast-app🎫 Kaarten voor Growing Music 2025 zijn nu te koop: www.growingmusic.nl [https://www.growingmusic.nl]🎻 Meer over het Flevo Ensemble: www.flevoensemble.nl [https://www.flevoensemble.nl]🎭 Meer over Theatergroep Suburbia: www.suburbia.nl [https://www.suburbia.nl]📬 Abonneer je op de nieuwsbrief: oosterwold.info/nieuwsbrief [https://oosterwold.info/nieuwsbrief/]🤝 Steun Oosterwold.info: oosterwold.info/steun-oosterwold-info [https://oosterwold.info/steun-oosterwold-info/] Get full access to Dit is Oosterwold at erickooijman.substack.com/subscribe [https://erickooijman.substack.com/subscribe?utm_medium=podcast&utm_campaign=CTA_4]