Denken in de Driehoek

Onvruchtbaarheid (bestaat niet!). Mensen zonder ‘eigen’ kinderen, zowel queer als straight, hebben gemeen dat ze soms gezien worden als ‘onvruchtbaar’. Uit hun relaties of lichamen zijn, gewild of ongewild, geen (levensvatbare) kinderen voortgekomen, of hun kinderen zijn niet in leven gebleven. Vaak is ‘onvruchtbaarheid’ in deze context een normatieve term, die aangeeft dat relaties zonder kinderen eigenlijk tweederangs zijn. Dat kan een goede reden zijn om die term ‘onvruchtbaarheid’ eens aan een kritische blik te onderwerpen. Is onvruchtbaarheid een kwestie van of-of, of zijn er gradaties? Kan een mens eigenlijk wel ooit helemaal onvruchtbaar zijn? Vanuit een gesprek tussen een relationeel en queer perspectief stellen contextueel therapeut Wilma van Klaveren en theoloog Mariecke van den Berg voor om onvruchtbaarheid op een andere manier te denken. Wat gebeurt er wanneer we meer de nadruk leggen op de mens als een gevend wezen? En wat gebeurt er als we onvruchtbaarheid zien als een positie in de samenleving die weer heel eigen kennis en mogelijkheden met zich meebrengt? De sprekers maken in hun lezing gebruik van inzichten uit de contextuele therapie en queer en transgender theologie. Wilma van Klaveren is contextueel therapeut en werkzaam in een zelfstandige praktijk in Utrecht voor contextuele therapie, leertherapie en supervisie. Daarnaast werkt zij als senior opleider contextuele therapie voor onder meer het Instituut Contextuele Benadering CHE. Zij specialiseerde zich in verlies en rouw. Zij is co-auteur van het Handboek Contextuele Hulpverlening en hoofdredacteur van het Vakblad voor Contextuele Hulpverlening waarin zij regelmatig publiceert.  Mariecke van den Berg is bijzonder hoogleraar feminisme en christendom aan de Radboud Universiteit in Nijmegen (Catharina Halkes leerstoel) en universitair hoofddocent religie en gender aan de VU Amsterdam. In haar onderzoek verbindt ze, vanuit queer en feministische theologie, verhalen uit de Bijbel met kunst en populaire cultuur.

Er wordt veel óver arme mensen en armoede gepraat, veelal door mensen die niet weten hoe het is om arm te zijn. Politiek theatermaker Jonny Tudor kijkt met ons deze avond naar de wortels van armoede én we doen samen een optimistische poging om armoede op te lossen. Armoede en ongelijkheid is namelijk geen abstract concept. Het gebeurt voor onze ogen: 260.000 kinderen en één miljoen mensen in Nederland leven in armoede. In een rijk land als Nederland kan het niet anders zijn, dan dat armoede het directe resultaat is van keuzes en opgelost kán worden. Maar al te vaak kijken we bij het oplossen naar de slachtoffers van armoede, terwijl het probleem bij de rijken zit en de mensen met politieke macht.   Jonny Tudor is ervaringsdeskundige, politiek theatermaker en artistiek directeur van het Leidse Theater De Generator. Hij zet zijn krachtigste wapen in: theater en kunst om samen dichter bij een rechtvaardige wereld te komen.

Hoe reageer je als iemand zegt ‘ik ben verslaafd’? Of het nu aan drugs, alcohol, porno, of nog iets anders is. En hoe vaak overkomt het je dat iemand zoiets zegt? Verslaving is omgeven door ongemak, door schaamte, en vaak moeilijk bespreekbaar. Het over voetbal hebben is heel wat eenvoudiger. Pastoor Jos Geelen kent uit de praktijk van parochie- en studentenpastoraat de worsteling met het gesprek over verslaving en de eenzaamheid die dit met zich meebrengt. In zijn lezing reflecteert hij op zijn ervaring en nodigt uit tot gesprek. De lezing is de tweede in de reeks Denken in de Driehoek. Jos Geelen is rooms-katholiek studentenpastor aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Daarnaast is hij gepromoveerd in het kerkelijk recht en docent aan de grootseminaries van ’s Hertogenbosch en Roermond.

Als je in een rouwadvertentie leest ‘Hij kon niet anders’ en je realiseert: dit was suïcide, kun je schrikken. Het wordt ook snel een zoeken naar woorden. Hoe spreek je hierover met andere nabestaanden? Wat schrijf je op een kaartje? En hoe verwoord je het als een geliefde zelf zijn leven beëindigd heeft? Suïcide, zelfdoding, is omgeven met gevoelens van ongemak en vaak ook schaamte. Godsdienstpsycholoog Hanneke Schaap-Jonker is expert op dit gebied. Vanuit haar brede wetenschappelijke kennis en een nauwe verbondenheid met de praktijk gaat ze in op wat er speelt rondom zelfdoding en waarom het belangrijk is de schaamte voorbij te komen. Hanneke Schaap-Jonker is psycholoog en theoloog. Ze is hoogleraar klinische godsdienstpsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en werkt als rector van het Kennisinstituut Christelijke ggz (Eleos/De Hoop ggz). Haar onderzoek en onderwijs richt zich op de rol van geloof en zingeving bij (het herstel van) psychische aandoeningen.  Denk je aan zelfdoding of maak je je zoveel zorgen dat je nu iemand wilt spreken? Praten over suïcide kan 24/7 en anoniem bij 113 Zelfmoordpreventie: chat via www.113.nl [http://www.113.nl/], bel 113 of bel gratis 0800-0113.

Wat hebben gender, seksualiteit en ras met religieverlating te maken? Zowel religie als religieverlating bestaan uit alledaagse, lichamelijke ervaringen die zijn ingebed in sociale en intieme relaties. Deze ervaringen zijn onlosmakelijk verbonden met gender, seksualiteit en ras. Religiewetenschapper Nella van den Brandt bespreekt levensverhalen van vrouwen die hun geloof verliezen en/of hun religieuze gemeenschap verlaten, en hoe hun ervaringen onlosmakelijk zijn verbonden met gegenderde verwachtingen, onbetamelijke seksualiteit en racisme.