De Jurk en het Scheepswrak

Er is weer een nieuwe theorie! Op de boekomslagen uit het wrak is namelijk óók een familiewapen gevonden van de adellijke familie Ostrogski uit het 17e eeuwse Pools-Litouwen, dat nu Oekraïne heet. Dat blijkt de familie die ooit als eerste tegen de Russen vocht, met succes. Op een foto van een schilderij uit het Pools Nationaal Museum in Warschau vindt Arnold een portret waar precies zo’n kaftan op voorkomt als in het schip gevonden is. Tjitske en hij reizen naar Polen om de boel te onderzoeken. Is de jurk dan van een Oekraïense prinses geweest?   Een aflevering over hoe kostbare oorlogsschatten uit Oost-Europa in de 17e eeuw in Amsterdam belandde, en hoe het sluitende puzzelstukje van de puzzel rond het scheepswrak en de jurk -net als veel ander erfgoed- nu misschien wel op de zeebodem ligt te verrotten.  Met: Thomas Kempa, Ewa Mainowska, Janet Dickinson, Arend Jan Vos en Alec Ewing.  De tekst van deze aflevering vind je hier [https://content.omroep.nl/ntr/cultuur/jurkenhetscheepswrak/transcript_podcast_afl4_de_jurk_en_het_scheepswrak.pdf]

In een ondergronds depot laat een Engelse historicus Tjitske de leren boekomslagen zien, die ook in het scheepswrak zijn gevonden. Ze heeft een kleine inscriptie van initialen in het leer ontdekt en heeft wel een idee van wie die initialen kunnen zijn: een flamboyante ambassadeur in Constantinopel, van wie bekend is dat hij zijn jong overleden vrouw lange tijd in zijn kelder heeft bewaard. Dat zou ook verklaren waarom er rode kaftans aan boord zijn gevonden. Waren de goederen aan boord van het schip dan van deze ambassadeur en is de jurk van zijn echtgenote geweest?  Een aflevering over het leven van Westerlingen in Constantinopel, het belang van persoonlijke getuigenissen in geschiedschrijving en waarom we in Europa misschien wel ten onrechte denken dat het 17e eeuwse Amsterdam het centrum van de wereld was. Met: Mehmet Tütüncü en Janet Dickinson Hier [https://content.omroep.nl/ntr/cultuur/jurkenhetscheepswrak/transcript_podcast_afl3_de_jurk_en_het_scheepswrak.pdf] vind je de tekst van de aflevering

Arnold en Tjitske zijn bij Duikclub Texel om te horen over de vondst in 2014. Ook krijgen ze een nieuwe tip van een van de wetenschappers uit het onderzoek rondom de jurk. Het zou heel goed een jurk uit een theatergarderobe kunnen zijn! Halverwege de 17e eeuw waren er namelijk veel Engelse theatergezelschappen op de vlucht. De Duitse textielexpert Melanie Braun onthult het postuur en de leeftijd van de draagster. Zijn Arnold en Tjitske zo een stap dichterbij de vrouw die ‘m gedragen heeft?  Een aflevering over theatercultuur in Europa (vol vuurspuwende draken!) en een antwoord op de vraag: Hoe stel je iets tentoon waarvan je de exacte feiten niet weet? Met: Teunis van den Bor, Gerrit Jan Betsema, Melanie Braun, Arend Jas Vos, Alec Ewing, Frans Blom, Geert Jansen en Imara Lemon.  Wil je de tekst van de aflevering lezen? Klik dan hier [https://content.omroep.nl/ntr/cultuur/jurkenhetscheepswrak/transcript_podcast_afl2_de_jurk_en_het_scheepswrak.pdf]

Nadat in 2016 bekend wordt dat hobbyduikers een 17e eeuws scheepswrak hebben gevonden met daarin onder meer een heel sjieke jurk in goede staat, duiken wetenschappers er bovenop. Is de jurk gelinkt aan het Engelse koningshuis in de 17e eeuw?  Algauw vinden wetenschappers Helmer Helmers en Nadine Akkerman hier inderdaad bewijs voor: de jurk is van een vrouwelijke spion aan het Engelse hof! Het is direct wereldnieuws en Museum Kaap Skil op Texel wordt overspoeld met bezoekers. Maar dan verschijnen de eerste barstjes in de theorie…  Een aflevering over waarom we eigenlijk vooral de verhalen van witte, mannelijke zeevaarders en schilders kennen als we het over de 17e eeuw hebben. En over hoe de wetenschap, media en musea soms in het nauw komen door de druk op publicatie, ‘een goed verhaal’ of hoge bezoekersaantallen.  Met: Helmer Helmers, Nadine Akkerman, Emmy de Groot, Geert Jansen en Alec Ewing. Als je de tekst van de aflevering wil lezen, klik dan hier [https://content.omroep.nl/ntr/cultuur/jurkenhetscheepswrak/transcript_podcast_afl1_de_jurk_en_het_scheepswrak.pdf]

In een scheepswrak bij Texel wordt een heel bijzondere 17e eeuwse jurk gevonden. Van wie is die geweest? In deze vijfdelige wetenschapsdetective gaan Tjitske Mussche en Arnold van Bruggen op zoek. Was het een vrouwelijke spion, een toneelactrice of toch een Oekraïense prinses? Gaandeweg kantelt niet alleen hun beeld van de jurk, maar ook dat van de 17e eeuw en het proces van geschiedschrijving.