Dinocast - de dinosauriër podcast met Maarten van Rossem en Gijs Rademaker

Jarenlang stond Oviraptor bekend als een eierdief. Een wrede dinosaurus, die als eter van embryo’s en baby's bovenaan de most wanted list stond. Het is tijd om de waarheid te onthullen over dit prachtige dier. En te praten over dino-eieren! Wat weten we daarvan, kunnen we zien wat erin zit zonder ze te slopen, en wat vertellen ze ons over het gedrag van de dieren die ze legden? Maarten en Gijs bezoeken de dino-eierspecialisten van Nederland: Maarten de Rijke en Tom van der Linden van het Oertijdmuseum. Dat heeft meer dan 150 eieren in de collectie, waaronder die van Oviraptor en Therizinosaurus (bekend van Jurassic World Dominion). Hoe kunnen we erachter komen wat er in de eieren zit zonder ze te breken - en hoe vaak bevat een dinosaurus-ei eigenlijk een 'kuikentje'? Een belangrijke vraag die we behandelen is niet die over wat er eerder was, de kip of het ei, want het is overduidelijk dat het ei miljoenen jaren voorlopig op de kip. Maar waarom leggen dieren eigenlijk eieren? Wat is het handige eraan - en als het zo handig is, waarom doen wij, de (meeste) zoogdieren, het dan niet? Ook praten we over de eiereschaal, en de noodzaak om die te kunnen breken. Dat zorgt ervoor dat dino-eieren niet kolossaal kunnen worden én dat ook dino-kuikens een speciale 'eiertand' hebben. En dan Oviraptor. Hoe komen we op het idee dat een dinosaurus de eieren van een ander zou stelen? Dat begint bij de ontdekking van de eerste botten van Oviraptor, zo’n 100 jaar geleden, door de beroemde Roy Chapman Andrews. We reizen terug naar die tijd en kijken hoe dit misverstand is ontstaan. Oviraptor is ook beroemd omdat één van de best bewaarde eieren ooit, van deze dino is. Bij de stad Ghanzou, China, werden eieren opgegraven waarin een geweldige ontdekking werd gedaan - een zeer compleet, opgevouwen kuikentje. Wat leert dit fossiel ons? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Allosaurus is zonder twijfel één van de gevaarlijkste jagers die ooit op aarde heeft geleefd. Het lichte en snelle vleeseter met een langere, wendbare nek met een lichte kop en een bek vol scherpe, gekartelde tanden die door vlees kunnen sniden als een mes door de boter.  We zijn deze week te gast bij Naturalis en spreken met onderzoeker Pasha van Bijlert. Over de grote verschillen tussen deze dinosaurus en T. rex - en waarom iedereen toch altijd weer over Rex begint. Maar Allosaurus is niet alleen lichter gebouwd, hij heeft ook nog eens grotere voorklauwen en kleine hoorntjes boven de ogen. We bespreken ook de tanden en hele bijzondere jachtechniek van Allosaurus, die zijn kop gebruikte ‘als een bijl met zaagtandjes’. En, is Allosaurus een eenzame jager of is hier sprake van een gezamenlijke jacht? We bespreken de vondst van een ware schat aan dinobotten, in de Cleveland-Lloyd groeve in de staat Utah in Amerika. De eerste opgravingen werden gedaan al in 1927, en in de afgelopen 100 jaar werden er - hou je vast -  ruim 13.000 dinobeenderen geborgen. Dat is al een verbijsterende hoeveelheid natuurlijk, maar driekwart van alle 13.000 botten bleek afkomstig van Allosaurus. Wat deden zóveel Allosauriërs bij elkaar? En hoe kwamen ze om? Maarten vermoedt een vergadering, net zoals de kraanvogels op de Kuulaberg in zijn favoriete verhaal ‘Nils Holgersson’. Een vergadering van kraanvogels is niet zomaar een verhaaltje. Dat doen kraanvogels ook in het echt. Bijvoorbeeld in de Verenigde Staten. De sandhill cranes, bijvoorbeeld. En natuurlijk hebben we het over de bewegingen van Allosaurus en andere vleeseters. Want we hebben in de show één van de weinige wetenschappers die in staat is dinosauriërs digitaal écht tot leven te wekken: skeletten te bouwen en er spieren aan te hangen. Om dan vervolgens uit te rekenen wat ze kunnen. Hoe doe je dat, als je alleen maar wat versteende botten hebt? Als uitsmijter praten we met Harald Scheerlinck, schrijver van het boek Dino-manie over de meest bizarre dino-weetjes. Deze week beschrijft hij een… dronken dino-deal tussen Leonardo Dicaprio en Russell Crowe?  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Het zijn kleine, gouden tijdcapsules die ons regelrecht terugvoeren naar de dinotijd van wel 100 miljoen jaar geleden: druppels versteende boomhars. Dit barnsteen heeft het leven van toen exact vastgelegd: van de blaadjes en insecten tot zelfs de pluisveertjes van dinosauriërs, alles wat in de plakkerige hars bleef hangen. Maarten en Gijs bezoeken de bijzondere tentoonstelling in het oertijdmuseum in Boxtel, waar tientallen barnsteendruppels staan uitgestald. Curatoren - en bekende sprekers van Dinocast - Jonathan Wallaard en Maarten de Rijke leggen ons uit hoe barnsteen ontstaat en waarom het zo ontzettend bijzonder is. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

In deze aflevering vervolgen Maarten en Gijs hun zoektocht naar Spinosaurus. Was dit een lopende of vooral zwemmende dinosaurus? Samen met Spinosaurus-kenner Yasmin bezoeken ze het wereldberoemde Natural History Museum in hartje Londen. Daar, in de archieven van dat museum, vinden ze onverwacht iets heel bijzonders.  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Spinosaurus is niet alleen de grootste rover, maar ook het grootste dino-mysterie van onze tijd. Ondanks al onze kennis en technologische sprongen van de laatste jaren, ruziën wetenschappers nog steeds over de ware identiteit van deze dinosaurus. Wat wás Spinosaurus voor een dier - de eerste écht zwemmende dinosaurus, of toch niet? Dat antwoord wisselt nog steeds. Maarten en Gijs duiken diep in het mysterie en gaan je alles vertellen wat we wél weten!  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].