EW

Op zaterdag 7 december 2024 vindt er een verwoestende explosie plaats aan de Tarwekamp in Den Haag. Zes mensen komen om het leven en de schade is enorm. In deze aflevering van podcast Elke Week bespreekt Sam Verbeek samen met misdaadjournalist Gerlof Leistra wat er tot nu toe bekend is over deze tragedie en wat nog onbekend is. De explosie, die begon met vier opeenvolgende knallen, verwoestte de bruidsmodewinkel Aliyah Styling, een meubelwinkel en Café Bar Rosa. De laatste knal was zo krachtig dat het hele pand instortte. Het was een ongelooflijke tragedie: een gezin uit Den Haag verloor drie leden, terwijl een achtjarige jongen het geluk had te overleven. Andere slachtoffers waren een 31-jarige man uit Voorburg en twee andere bewoners van de bovenwoningen. De bruidsmodewinkel krijgt veel aandacht, vooral omdat de witte Range Rover van de eigenaresse, die volgens buurtbewoners daar geparkeerd stond, precies op het moment van de explosie in brand vloog. Dit geeft aanleiding tot speculaties. Was de explosie gericht op de bruidszaak? De politie sluit een drugsgerelateerd motief uit, maar het blijft onduidelijk waarom de winkel specifiek werd aangevallen. De politie heeft een tipje van de sluier opgelicht, door te bevestigen dat de explosie waarschijnlijk gericht was op de bruidsmodezaak Aliyahs Styling. Ook werd bekend dat drie mannen zijn aangehouden in verband met de zaak, maar verder blijven veel details over de oorzaak en de motieven achter de explosie onduidelijk.” Het onderzoek gaat snel door, met twee teams van de politie die zich richten op zowel het technische als het tactische onderzoek. De urgentie is hoog, en de hoop is dat snel duidelijk wordt wie verantwoordelijk is voor de ontploffingen die het leven van zes mensen hebben geëist.

Na jaren van relatieve rust laait de oorlog in Syrië weer op. Jihadistische rebellen winnen terrein, Assads regime wankelt. Wat betekent dit voor de toekomst van het land? Sam Verbeek bespreekt het met chef buitenland Matthijs van Schie. De Syrische burgeroorlog ontstond in 2011 tijdens de Arabische Lente. Wat begon als een volksopstand tegen het regime van Bashar al-Assad, mondde al snel uit in een bloedige strijd. Assad reageerde met harde repressie en kreeg steun van bondgenoten Rusland en Iran. Tegelijk vormden rebellenallianties, variërend van jihadistische milities tot gematigde groepen, een front tegen het regime. De chaos werd compleet toen ook IS en de Koerden zich in het conflict mengden. Een bevroren conflict ontdooit In 2020 leek het conflict te bevriezen. Assad had grote delen van het land terugveroverd dankzij Russische luchtaanvallen, terwijl de rebellen zich concentreerden in de provincie Idlib. Het noordoosten van Syrië bleef in handen van de Koerden, gesteund door de Verenigde Staten. Iran gebruikte Syrië als doorvoerroute voor wapens naar Hezbollah in Libanon. Ondanks de (fragiele) wapenstilstand bleef het land verdeeld en gespannen. De recente opmars van jihadistische rebellen, onder leiding van Hay'at Tahrir al-Sham (HTS), zet de machtsverhoudingen op scherp. In korte tijd veroverden de rebellen de strategische steden Aleppo en Hama. Nu dreigt ook Homs, de toegangspoort naar Damascus, te vallen. Assads regime staat onder toenemende druk. Waarom escaleert het conflict nu opnieuw? Een belangrijke reden ligt in geopolitieke verschuivingen. Rusland, dat jarenlang Assad steunde, is verzwakt door de oorlog in Oekraïne. Hezbollah, een andere bondgenoot, leed zware verliezen in de recente oorlog met Israël. Intussen steunt Turkije de rebellen, om zo de Koerdische invloed aan zijn grens te beperken. Of het regime standhoudt, is onzeker. In elk geval maken de geopolitieke belangen duidelijk dat deze strijd nog lang niet voorbij is. Lees hier [https://www.ewmagazine.nl/buitenland/achtergrond/2024/12/strijd-in-syrie-laait-weer-op-wie-vechten-er-en-wie-steunt-wie-1440116/] het artikel van Matthijs van Schie Lees hier [https://www.ewmagazine.nl/buitenland/achtergrond/2024/12/waarom-erdogan-jihadistische-groepen-steunt-in-syrie-1440486/] het artikel van Linda Otter

In podcast Elke Week bespreken hosts Sam Verbeek en Geerten Waling met buitenlandchef Matthijs van Schie het staakt-het-vuren tussen Israël en Hezbollah. Een akkoord dat zowel hoop als scepsis oproept. Het staakt-het-vuren is het resultaat van maanden van diplomatieke inspanningen. Met daarin een grote rol voor de Verenigde Staten en ook Frankrijk, deels vanwege zijn historische banden met Libanon. Formeel werd er onderhandeld met de Libanese regering, en was Hezbollah indirect betrokken. De spanningen waren opgelopen nadat Hezbollah sinds oktober 2023, na jaren van toch al aanhoudende aanvallen, duizenden raketten op Israël afvuurde. Israël begon daarop in september een grondoffensief in Zuid-Libanon. Hezbollah stelde aanvankelijk als voorwaarde voor een staakt-het-vuren dat Israël zijn offensief in Gaza zou staken, maar moest dit standpunt uiteindelijk laten varen. De wapenstilstand een opsteker voor de Amerikaanse president Joe Biden. Zijn buitenlandbeleid kende eerder forse tegenslagen, zoals de chaotische terugtrekking uit Afghanistan in 2021 en het uitblijven van een doorbraak in Oekraïne. Wat betekent de wapenstilstand voor Benjamin Netanyahu? De rol van oorlogspremier versterkte zijn positie: tijdens een conflict wisselen landen zelden van leider. Tegelijk staat hij in Israël onder druk vanwege corruptiezaken en kritiek op zijn aanpak van de gijzelaarscrisis in Gaza. De internationale kritiek op de premier blijft intussen toenemen, zeker na het arrestatiebevel door het Internationaal Strafhof. Hoewel de Verenigde Staten en een handvol bondgenoten hem blijven steunen, wordt Netanyahu’s diplomatieke bewegingsruimte steeds beperkter. Een fragiele staakt-het-vuren De wapenstilstand geldt formeel zestig dagen. Het is allesbehalve zeker dat die ook daadwerkelijk zolang zal duren. Israël blijft alert op mogelijke nieuwe aanvallen. Hezbollah is zwaar verzwakt, maar behoudt veel steun in Libanon. En het Libanese leger, dat de bufferzone in Zuid-Libanon moet bewaken, krijgt steun van Frankrijk en de Verenigde Staten, maar heeft een gebrek aan capaciteit. Houdt de rust stand, of is er slechts sprake van een adempauze? De komende weken zal blijken of beide partijen zich aan de afspraken houden – of dat de regio wederom in chaos vervalt.

In podcast Elke Week bespreekt Sam Verbeek met Geerten Waling en Nard Lodewijk de schaduwkanten van de integriteitsindustrie. In het bijzonder de werkwijze van het gerenommeerde bureau Bezemer & Schubad, dat ondanks zijn reputatie fundamentele fouten maakt in onderzoeken naar sociale veiligheid op de werkvloer. De vraag naar integriteitsonderzoeken is explosief gegroeid door schandalen rond #MeToo en andere misstanden bij grote organisaties. Werkgevers schakelen bureaus in om onderzoek te doen naar klachten over grensoverschrijdend gedrag. Dit moet op een objectieve en onafhankelijke manier gebeuren. Maar in de praktijk gaat het geregeld mis, ontdekten Waling en Lodewijk. Fundamentele problemen in de aanpak Het werk van Bezemer & Schubad toont hoe deze onderzoeken soms onzorgvuldig, oneerlijk en beïnvloedbaar zijn. In meerdere zaken speelt de opdrachtgever een te grote rol in het onderzoek. Beklaagden – vaak werknemers – worden onevenredig zwaar aangepakt, zonder dat hun rechten worden beschermd. Zo staat in rapporten veel irrelevante informatie, zoals subjectieve meningen van collega’s, en wordt geregeld de onderzoeksvraag overschreden. Aan bod komt onder meer de zaak rond Gijs van Dijk (PvdA). Leidend daarin waren aannames in plaats van neutraal onderzoek, wat leidde tot grote reputatieschade voor het oud-Kamerlid. Ook in andere zaken, zoals die van een hr-directeur van een multinational, bleken onderzoeken van Bezemer & Schubad meer gericht op het bouwen van een zaak tegen de beklaagde dan op objectieve waarheidsvinding. Oproep tot verandering Experts pleiten voor strengere eisen aan deze bureaus, zoals een betere waarborg van de rechten van beklaagden. Ook roepen ze op tot beter toezicht. Bureaus zoals Bezemer & Schubad hebben een vergunning nodig, maar deze wordt slechts oppervlakkig getoetst. Er is geen tuchtrecht of beroepscommissie die toezicht houdt op de kwaliteit van het onderzoek. Dit maakt de integriteitsindustrie kwetsbaar voor misbruik en onzorgvuldigheden. Slecht onderzoek schaadt niet alleen carrières en reputaties, maar ook de rechtsstaat. Tijd dat de overheid ingrijpt en orde schept in deze schimmige industrie, zeggen Waling en Lodewijk.

In de nieuwste aflevering van podcast Elke Week bespreken hosts Sam Verbeek en Geerten Waling met economieredacteur Joris Heijn EW's jaarlijkse Top 500 bedrijven. Nummer 1 is opnieuw het relatief onbekende Vitol, een in Rotterdam gevestigd oliehandelsbedrijf met een jaaromzet van 370 miljard euro. Hoewel Vitol wereldwijd opereert, heeft het nog altijd sterke wortels in Nederland. De top-3 wordt gecompleteerd door Ahold Delhaize, het moederbedrijf van Albert Heijn, en ASML. De chipmachinemaker heeft dit jaar een lagere omzet, maar scoort nog altijd hoog met dank aan zijn sterke beurswaarde en winstgevendheid. Uit de lijst blijkt dat het Nederlandse bedrijfsleven gebukt gaat onder serieuze uitdagingen. Terwijl banken profiteerden van de stijgende rente, zag bijna de helft van de andere bedrijven de winst in 2023 dalen. Eenderde moest in het personeelsbestand snijden. De lijst bevat ook lichtpuntjes. Zo komt online supermarkt Picnic op als jonge, snelgroeiende speler en is de chipindustrie nog steeds in opmars. Nederland behoudt een sterke positie door zijn relatief hoogopgeleide arbeidsmarkt en sterke infrastructuur zoals de Rotterdamse haven. Toch lijkt de toekomst onzeker. CEO's van grote bedrijven maken zich in EW zorgen over het investeringsklimaat, dat lijdt onder meer hoge energieprijzen, toenemende regeldruk vanuit Den Haag en Brussel en de negatieve publieke opinie ten aanzien van het bedrijfsleven. De CEO's hameren op meer stabiliteit en een gunstigere investeringsomgeving. Dit zijn de 500 grootste bedrijven van Nederland [https://www.ewmagazine.nl/dit-zijn-de-500-grootste-bedrijven-van-nederland/] Waarom CEO’s kritisch zijn over Nederlandse vestigingsklimaat [https://www.ewmagazine.nl/economie/achtergrond/2024/11/top-500-bedrijven-kritisch-over-vestigingsklimaat-86014w/] Hoe oliereus Vitol Nederlands grootste bedrijf werd [https://www.ewmagazine.nl/economie/achtergrond/2022/11/vitol-onbekende-reus-met-hart-van-olie-32127w/]