Media van Morgen

In de laatste aflevering van Media van Morgen van dit seizoen is Rutger Verhoeven te gast. Hij is medeoprichter van smartocto: een softwaretool die redacties helpt om meer inzicht te krijgen in de data achter hun publicaties. Want als je die data goed kent, kun je je publiek nog beter bedienen, is de gedachte achter de tool. Op die data baseert smartocto tips voor de redactie: bijvoorbeeld manieren om hun verhalen relevanter te maken en beter aan te sluiten bij de behoeften van hun publiek. Tijdens het ontwikkelen van de tool, leerden ze een heleboel. Rutger: ‘Hoe je zo’n systeem op moet zetten, wist ik helemaal niet. Ik had alleen een idee en samen hebben we een plan gemaakt. Dat hebben we in een PowerPoint presentatie van acht slides gestopt. En daarmee zijn we gewoon bij mensen aan gaan kloppen.’ Hoe begin je een start-up in de journalistiek? En hoe zet je data in om journalistieke producties aan te laten sluiten op je publiek? Je hoort het in deze laatste aflevering van Media van Morgen: de podcast, seizoen 2!

In deze aflevering: Katarina Schul, onderzoekjournalist bij debat- en cultuurcentrum De Balie. Suse praat met haar over live journalism: een mix tussen theater en journalistiek. Met een team van vier collega’s duikt Katarina elk half jaar in een onderbelichte kwestie die speelt in Amsterdam. Ze publiceren daarover artikelen in o.a. NRC en MUG Magazine en maken reportages voor AT5. Vanaf het begin ze nemen het publiek mee in hun onderzoek: van de eerste bijeenkomst – een open redactievergadering waar burgers en politici elkaar ontmoeten – tot de afsluitende theatervoorstelling, die samen met een theatermaker wordt ontwikkeld op basis van de bevindingen uit het onderzoek. Bij De Balie live journalism staat de ontmoeting centraal. Katarina: 'Je kan het verhaal in de krant lezen in twee seconden en dan leg je het weer weg en ga je door met je dag. Hier zorgen we ervoor dat je samen in de zaal zit, het samen meemaakt en daarna het liefst aan de bar nog even napraat.' Hoe brengen ze journalistiek tot leven op het podium en betrekken ze hun publiek erbij?

Jos de Groot van Pointer is deze week te gast bij Suse. Tot voor kort was hij presentator van de video's uit de koker van Pointer Checkt. Het kanaal van KRO-NCRV, dat gericht is op jongeren, onderzoekt en factcheckt onderwerpen die trending zijn op sociale media. Van claims over ongezond kraanwater tot fitfluencers die supplementen de hemel in prijzen. ‘Pointer Checkt is ontstaan vanuit de behoefte om weerstand te bieden aan de grote hoeveelheden mis- en desinformatie op social media,’ legt Jos uit. Dat doen ze met korte video’s op TikTok en Instagram, en met wat langere video’s op YouTube. Naast het achteraf checken van onderwerpen, probeert Pointer Checkt de kijker ook handvaten te geven om zelf onwaarheden te herkennen. Prebunking, noemt Jos dit – afgeleid van het bekende debunking. Jos en zijn team experimenteerden ermee in aanloop naar verschillende verkiezingen. Wanneer verkiezingscampagnes op stoom komen, neemt het risico op misinformatie toe. Met verdiepende video’s gaf Pointer Checkt inzicht in de patronen van misinformatie. Hoe blijft Pointer het publiek mediawijs maken op vernieuwende manieren? En wat kunnen we daarvan leren?

Hermina de Vries schuift deze week aan bij Suse. Ze is projectleider van Kalm An, het jongerenmerk van Omroep Gelderland. Kalm An begon als een initiatief van de gezamenlijke regionale omroepen (RPO). Zij wilden samen uitvinden hoe ze plattelandsjongeren beter konden bereiken en wat deze doelgroep bezighoudt. Uit dat onderzoek kwam Kalm An voort, een Instagram- en TikTok-kanaal voor en door jongeren uit de grensregio die zich uitstrekt van Noordoost-Groningen tot de Achterhoek. Inmiddels is Kalm An onderdeel van Omroep Gelderland. Hermina geeft ons een inkijkje in het opzetten en ontwikkelen van Kalm An. Om de doelgroep te betrekken bij het nieuwe jongerenmerk zette het team focusgroepen met plattelandsjongeren op, vulden ze een waardepropositiecanvas in en ontwikkelden ze een passende merkidentiteit. Hermina vertelt over de experimentele fase, over waar Kalm An nu staat en over de lessen die zij en haar team hebben geleerd.

Eva Hofman is deze week te gast bij Suse. In haar werk als onderzoeksjournalist bij De Groene Amsterdammer zet ze kunstmatige intelligentie in voor journalistieke publicaties. Dit doet ze al lange tijd samen met wetenschapper Joris Veerbeek van de Data School (Universiteit Utrecht). Ze gebruiken AI bijvoorbeeld voor het trainen van botjes, het labelen van data en voor discours- of netwerkanalyses op sociale media. Dat leidde al tot tal van innovatieve onderzoeksjournalistieke projecten. Recent verscheen bijvoorbeeld hun onderzoek naar de manosfeer, een online-cultuur waarin influencers hun volgers de les lezen over mannelijkheid. Ook deden Eva en Joris onderzoek naar eetstoornisvideo’s op TikTok en AI-propaganda op Facebook. Volgens Eva is de samenwerking tussen journalistiek en wetenschap een prettige kruisbestuiving. Haar tip voor collega-journalisten en wetenschappers is dan ook: ga samenwerken!