Hiszpańskie Historie

W 1983 roku zespoł Righeira nagrali piosenkę: “Vamos a la playa”. Vamos a la playa znaczy: chodźmy na plażę. Warto zwrócić uwagę, że vamos wymawia się bamos. Literę V w hiszpańskim wymawia się jako B. W 1984 nagrali piosenkę: “No tengo dinero”. No tengo dinero znaczy: nie mam pieniędzy. No oczywiście znaczy nie, tak więc jeżeli powiemy: tengo dinero będzie to znaczyło: mam pieniądze. Następną piosenkę nagrał zespół Morat wraz z Álvaro Soler do trzeciej części filmu Mi villano favorito. Yo contigo, tú conmigo znaczy: ja z tobą, ty ze mną. Yo znaczy ja. Możemy to słowo połączyć ze zdaniem: tengo dinero, które znaczy mam pieniądze i powiedzieć yo tengo dinero czyli ja mam pieniądze. Ale tak jak w języku polskim nie trzeba mówić ja mam wystarczy samo mam. Tak samo w hiszpańskim nie trzeba mówić yo tengo, wystarczy powiedzieć tengo. Kolejną piosenkę “Porque te vas” nagrano w 1974. Porque te vas znaczy: ponieważ odchodzisz. W tytule piosenki “porque” jest zapisane razem i znaczy: ponieważ. Można jednak zapisać to jako dwa słowa “Por qué” i wtedy jest to pytanie dlaczego. Niektórzy błędnie zapisują tytuł tej piosenki jako pytanie “¿Por qué te vas?” czyli “Dlaczego odchodzisz?” zamiast “Porque te vas” czyli “Ponieważ odchodzisz”. Różnica jest tylko w pisowni. Tłumaczenie zależy od kontekstu. Ona śpiewa: “Lloraré igual que un niño porque te vas” czyli będę płakać jak dziecko ponieważ odchodzisz. Kolejną piosenkę nagrali MC Davo wraz z Santa Fe Klan. Para mí no brilla el sol znaczy dla mnie nie świeci słońce. Pierwsze dwa słowa można wykorzystać gdy kelner przynosi twoje danie. Możesz powiedzieć: para mí czyli dla mnie. El sol no brilla znaczy słońce nie świeci co możesz wykorzystać gdy np. pada. Z tej samej piosenki kolejne zdanie: No sé si me recuerdas znaczy nie wiem czy mnie pamiętasz. No sé jest bardzo przydatne, bo znaczy nie wiem. Krótkie słówko “sí” znaczy zwykle “tak” jednak tutaj ma znaczenie “czy” lub “jeśli”. W pisowni “sí” znaczące tak zapisuje się “í” literę “i” z akcentem, a “si” ze zwykłym “i” to właśnie “czy” lub “jeśli”. Tutaj słyszymy zdanie: No sé si me recuerdas czyli z kontekstu się domyślamy, że to znaczy nie wiem czy mnie pamiętasz. Me recuerdas znaczy mnie pamiętasz. Możemy to wykorzystać jako pytanie. Spotykamy kogoś ponownie i pytamy: ¿Me recuerdas? czyli Pamiętasz mnie? nauczyliśmy się 6 zdań: vamos a la playa - chodźmy na plażę no tengo dinero - nie mam pieniędzy yo contigo, tú conmigo - ja z tobą, ty ze mną porque te vas - ponieważ odchodzisz ale również pytanie dlaczego odchodzisz? para mí no brilla el sol - dla mnie nie świeci słońce no sé si me recuerdas - nie wiem czy mnie pamiętasz czy pamiętacie znaczenie poszczególnych słów: vamos - chodźmy la playa - plaża tengo - mam dinero - pieniądze yo - ja tú - ty porque - ponieważ lub pisane osobno “por qué” dlaczego vas - idziesz el sol - słońce sé - wiem recuerdas - pamiętasz teraz ułóżcie z tych słów zdania: mam plażę - tengo la playa nie mam słońca - no tengo el sol pamiętasz plażę? - ¿recuerdas la playa? słońce świeci - el sol brilla chodźmy do słońca - vamos al sol nie wiem czy mam pieniądze - no sé si tengo dinero pamiętasz słońce? - ¿recuerdas el sol¿ nie wiem czy słońce świeci - no sé si el sol brilla Na sam koniec odmiana: mam pieniądze - tengo dinero masz pieniądze - tienes dinero ma pieniądze - tiene dinero idę na plażę - voy a la playa idziesz na plażę - vas a la playa idzie na plażę - va a la playa idziemy na plażę - vamos a la playa wiem - sé wiesz - sabes wie - sabe

Jeden z moich nauczycieli hiszpańskiego mieszka w Meksyku w miejscowości Puebla de Zaragoza, którą często nazywa się po prostu Pueblą. Niedaleko tego miasta rozegrała się bitwa pod Pueblą. Ta bitwa miała miejsce 5 maja 1862 i właśnie tą rocznicę obchodzą Meksykanie mieszkający w USA. Obchodzą święto “Cinco de Mayo”. My dzisiaj zajmiemy się jednak nie generałem, który wtedy dowodził, a nazywał się Ignacio Zaragoza, ale prezydentem Meksyku, który jest naprawdę ciekawą postacią. Zaczynajmy. Empecemos. Benito Pablo Juárez García nació el 21 de marzo de 1806 en el poblado de San Pablo Guelatao. Benito Juarez urodził się w 21 marca 1806 roku w miejscowości San Pablo Guelatao. “San Pablo” znaczy święty Paweł, a “Guelatao” to słowo z języka zapotockiego, które znaczy “Noche honda” czyli “Głęboka noc”. Benito Juarez był Zapotekiem. Sus padres murieron cuando él tenía cuatro años. Jego rodzice umarli, gdy miał 4 lata. Trabajó como pastor. Pracował jako pasterz. Entonces solo conocía el idioma zapoteca. Wtedy znał tylko język zapotecki. No sabía español y no sabía escribir. Nie znał hiszpańskiego i nie umiał też pisać. Él era analfabeto. Był analfabetą. Cuando tenía 12 años, caminó hasta la ciudad de Oaxaca en busca de trabajo y educación. Gdy miał 12 lat, poszedł pieszo do pobliskiego miasta Oaxaca (czy. Łahaka) Su hermana trabajaba como cocinera en la casa de la familia Maza. Jego siostra pracowała tam jako kucharka w domu rodziny Maza. El consiguió un trabajo en esta casa. El cuidó de la granja. Dostał pracę w tym domu. Zajmował się gospodarstwem. La hija adoptiva del señor Maza, Margarita Maza, muchos años después se convertiría en la esposa de Juárez. Adoptowana córka pana Maza, Margarita Maza, wiele lat później została żoną Benito. A co z edukacją? Benito Juarez nie przyszedł tam tylko po pracę, ale głównie po edukację. Primero asistió al seminario y luego pasó a estudiar derecho. Najpierw uczęszczał do seminarium (tam nauczył się czytać), a potem studiował prawo. En 1834 se convirtió en abogado. W 1834 roku został adwokatem. En 1842 en juez. W 1842 sędzią. A jak wyglądała sytuacja polityczna w Meksyku. Antonio López de Santa Anna fue presidente de México. Antonio Lopez de Santa Anna był prezydentem Meksyku. Santa Anna perdió la guerra con Estados Unidos. Santa Anna przegrał wojnę ze Stanami Zjednoczonymi. Benito Juárez se convirtió en Gobernador de Oaxaca. W tym czasie Benito Juarez został gubernatorem stanu Oaxaca. Tuvo que escapar a Estados Unidos cuando regresó Santa Anna. Niestety później musiał uciec do Stanów Zjednoczonych gdy do Meksyku wrócił Santa Anna. Benito Juárez trabajaba en la fábrica de puros en Estados Unidos. Benito Juarez pracował w fabryce cygar w Stanach Zjednoczonych. Cuando regresó a México se convirtió en presidente de México. Gdy wrócił do Meksyku został prezydentem tego kraju. En 1857 introdujo una nueva constitución. W 1857 roku wprowadził nową konstytucję. Wszystko wydawało się iść dobrze, ale Meksyk miał wiele długów. Wierzyciele postanowili najechać na Meksyk. Napoleón III invadió México. Napoleon III najechał na Meksyk. Wtedy doszło do bitwy, którą wielu Meksykanów świętuje do dzisiaj. Los franceses perdieron el 5 de mayo de 1862 la Batalla de Puebla, contra las tropas mexicanas bajo el mando de Ignacio Zaragoza. Francuzi przegrali 5 maja 1862 roku Bitwę pod Pueblą, przeciwko wojskom meksykańskim pod dowództwem Ignacego Zaragozy. Z tego powodu obchodzone jest święto zwane “Cinco de Mayo”. Obchodzi się to święto 5 maja w stanie Puebla oraz w Stanach Zjednoczonych. Benito Juarez jest bardzo inspirującą osobą. Nie umiał czytać do 12 roku życia, a mimo to został prawnikiem, później gubernatorem, a w końcu prezydentem Meksyku. Benito był socjalistą, na jego cześć imię dostał pewien dyktator z Włoch, ale nie można Benito Juareza obwiniać o to co zrobił później jego imiennik Benito Mussolini.

Dziś będziemy mówić o człowieku, który miał takie samo nazwisko jak ja, ale raczej nie jest moim krewnym. Ja nazywam się Piotr Borowski, a dzisiaj omówimy sobie postać Izodora Borowskiego. Miał on duży wpływ na historię kilku krajów Ameryki Łacińskiej. Wrócimy też dzisiaj trochę do króla Ferdynanda VII, o którym wspominałem w pierwszym odcinku. Zaczynajmy. Empecemos. Izydor Borowski urodził się w trudnym dla Polski okresie. Izydor Borowski nació en Polonia en 1776, cuatro años después de la primera partición de Polonia. Borowski urodził się w Polsce w 1776 roku, cztery lata po pierwszym rozbiorze. Tenía 17 años cuando, en 1793, ocurrió la segunda partición de Polonia. Miał 17 lat, gdy w 1793 roku nastąpił drugi rozbiór. Más tarde, cuando tenía 18 años, participó en la insurrección de Kościuszko. Później, gdy miał 18 lat, wziął udział w insurekcji kościuszkowskiej. Polonia perdió esta rebelión y desapareció del mapa después de la tercera partición en 1795. Polska przegrała to powstanie i zniknęła z mapy po trzecim rozbiorze w 1795 roku. Izydor Borowski escapó a Italia en 1797. W 1797 Borowski uciekł do Włoch. Napoleón permitió la creación de legiones polacas en Italia, prometiéndoles que luego liberarían Polonia. Napoleon pozwolił na utworzenie Legionów Polskich we Włoszech, obiecując, że później wyzwolą Polskę. Sin embargo, el francés envió a los soldados polacos a luchar contra los insurgentes en Haití. Jednak Francuzi wysłali polskich żołnierzy aby walczyli przeciwko powstańcom na Haiti. Izydor y sus compañeros no querían pelear con los esclavos en Haití. Na tej wyspie zbuntowali się niewolnicy. Izydor i jego koledzy nie chcieli z nimi walczyć. Les dieron comida a las personas hambrientas y después se unieron a los insurgentes. Polscy żołnierze najpierw dzielili się z powstańcami jedzeniem, a później dołączyli do ich powstania. Haiti nie było jedynym miejscem, w którym ludzie walczyli o niepodległość. Izydor conoció a Francisco de Miranda en 1806 y luchó con él por la independencia de América Latina. Izydor poznał Francisco de Miranda w 1806 roku i walczył z nim o niepodległość Ameryki Łacińskiej. Cuando Miranda perdió sus batallas, Izydor Borowski se unió a Simón Bolívar. Gdy Miranda przegrał swoje bitwy, Borowski dołączył do Simona Bolivara. ¿Cómo se conocieron Bolívar y Borowski? Jak się poznali? Fernando VII envió tropas españolas a América con el fin de recuperarla. Król Ferdynand VII wysłał hiszpańskie wojska do Ameryki aby ją odzyskać. Al ser derrotado, Bolívar huyó a Jamaica y luego a Haití. Bolivar też został pokonany i uciekł na Jamajkę, a potem na Haiti. Y fue en este lugar en donde se conocieron Bolívar y Borowski en 1815. I właśnie w tym miejscu w 1815 roku poznali się Bolivar i Borowski. En 1816, Bolívar desembarcó en la costa de Venezuela. W 1816 roku Bolivar wylądował na wybrzeżu dzisiejszej Wenezueli. Un año después, conquistó la ciudad de Angostura, que hoy se llama Ciudad Bolívar. Rok później zdobył miasto Angostura, które dzisiaj nazywa się Miasto Bolivara. Durante este tiempo, se estableció la República de Venezuela por tercera vez. W tym czasie po raz trzeci powstała Republika Wenezueli. Jak to mówią do trzech razy sztuka. Más tarde, Bolívar comenzó a liberar otros países: Venezuela, Colombia, Ecuador, Perú y Bolivia. Później Bolivar rozpoczął wyzwalanie innych państw: Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru, Peru oraz Boliwii. To ostatnie państwo czyli Boliwia dostało swoją nazwę właśnie od Bolivara. Izydor Borowski fue uno de sus generales y le ayudó a cruzar los Andes. Borowski był jednym z jego generałów i pomógł w przekroczeniu Andów. Borowski tuvo también un importante papel en la Batalla de Boyacá, siendo uno de los generales que comenzó el ataque. Borowski odegrał też ważną rolę w bitwie pod Boyacą. Był jednym z generałów, którzy rozpoczęli atak. Dzięki temu rozbito hiszpańską armię. En 1819, Bolívar creó la Federación de la Gran Colombia. W 1819 roku Bolivar stworzył federację o nazwie Wielka Kolumbia. Incluía Venezuela, Colombia, Ecuador y Panamá. Było to państwo, które leżało na terenie dzisiejszej Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru i Panamy. Las banderas modernas de los tres países siguen el mismo esquema de color que diseñó Bolívar. Współczesne flagi trzech z tych graków mają te same kolory, które wybrał Bolivar. La bandera de Venezuela, Colombia y Ecuador es de tres colores: amarillo, azul y rojo. Flagi Wenezueli, Kolumbii i Ekwadoru mają trzy kolory: żółty, niebieski i czerwony. Izydor Borowski vivió un tiempo en la Gran Colombia, pero luego se fue a luchar a Persia. Borowski mieszkał jakiś czas w tej Wielkiej Kolumbii, ale potem wyjechał walczyć w Persji. Pero esa es otra historia. Ale to już inna historia. Jak kiedyś będę się uczył perskiego to nagram odcinek o Borowskim w Persji. Na dzisiaj to wszystko. Napiszcie mi co sądzicie o takich audycjach, o ich formie. Możecie skomentować ten odcinek, albo napisać na email: piotr@historiawgdzieci.pl [piotr@historiawgdzieci.pl]. Mój nauczyciel ma na imię Andrés, pochodzi z Chile, a lekcji udziela na platformie preply: https://preply.com/en/tutor/482372/ [https://preply.com/en/tutor/482372/] Tekst po hiszpańsku: Izydor Borowski nació en Polonia en 1776, cuatro años después de la primera partición de Polonia. Tenía 17 años cuando, en 1793, ocurrió la segunda partición de Polonia. Más tarde, cuando tenía 18 años, participó en la insurrección de Kościuszko. Polonia perdió esta rebelión y desapareció del mapa después de la tercera partición en 1795. Izydor Borowski escapó a Italia en 1797. Napoleón permitió la creación de legiones polacas en Italia, prometiéndoles que luego liberarían Polonia. Sin embargo, el francés envió a los soldados polacos a luchar contra los insurgentes en Haití. Izydor y sus compañeros no querían pelear con los esclavos en Haití. Les dieron comida a las personas hambrientas y después se unieron a los insurgentes. Izydor conoció a Francisco de Miranda en 1806 y luchó con él por la independencia de América Latina. Cuando Miranda perdió sus batallas, Izydor Borowski se unió a Simón Bolívar. ¿Cómo se conocieron Bolívar y Borowski? Fernando VII envió tropas españolas a América con el fin de recuperarla. Al ser derrotado, Bolívar huyó a Jamaica y luego a Haití. Y fue en este lugar en donde se conocieron Bolívar y Borowski en 1815. En 1816, Bolívar desembarcó en la costa de Venezuela. Un año después, conquistó la ciudad de Angostura, que hoy se llama Ciudad Bolívar. Durante este tiempo, se estableció la República de Venezuela por tercera vez. Más tarde, Bolívar comenzó a liberar otros países: Venezuela, Colombia, Ecuador, Perú y Bolivia. Izydor Borowski fue uno de sus generales y le ayudó a cruzar los Andes. Borowski tuvo también un importante papel en la Batalla de Boyacá, siendo uno de los generales que comenzó el ataque. En 1819, Bolívar creó la Federación de la Gran Colombia. Incluía Venezuela, Colombia, Ecuador y Panamá. Las banderas modernas de los tres países siguen el mismo esquema de color que diseñó Bolívar. La bandera de Venezuela, Colombia y Ecuador es de tres colores: amarillo, azul y rojo. Izydor Borowski vivió un tiempo en la Gran Colombia, pero luego se fue a luchar a Persia. Pero esa es otra historia.

Witam was w już drugim odcinku podkastu Hiszpańskie Historie. Uczymy się tutaj języka hiszpańskiego przy pomocy historii Hiszpanii oraz historii Ameryki Łacińskiej. Dzisiaj będziemy jednak mówić dużo o kraju, w którym się wcale nie mówi po hiszpańsku. O tym jednak za chwilę. W nagraniach pomaga mi mój nauczyciel hiszpańskiego - Andrés, który z wykształcenia jest historykiem. Zaczynajmy. W średniowieczu pierworodny syn dostawał dziedzictwo po ojcu, drugi syn dostawał wysoką godność kościelną, trzeci syn nie dostawał niczego. Enrique de Borgoña (Henryk Burgundzki) era el nieto del duque Roberto I de Borgoña. Henryk Burgundzki był wnukiem księcia Roberta I Burgundzkiego. Él tuvo dos hermanos mayores que recibieron una herencia de su padre mientras que él no obtuvo nada. Henryk miał dwóch starszych braci, którzy otrzymali dziedzictwo od swojego ojca, podczas gdy on nie dostał niczego. Por esta razón, Enrique necesitaba encontrar algo de valor para sí [sí mismo]. Z tego powodu Henryk sam musiał znaleźć coś dla siebie. Jak to więc bywa w opowieściach rycerskich wyruszył szukać przygód, żony oraz dziedzictwa. W tym czasie większa część Hiszpanii była zajęta przez Arabów. Zdołano jednak już odbić Leon, Galicję oraz Kastylię. Przy okazji warto wspomnieć, że język hiszpański to español, ale używa się też nazwy castellano, bo współczesny hiszpański to dialekt z Kastylii. Kto wtedy rządził w tych królestwach? Alfonso VI, llamado «el Bravo», era el rey de León, de Galicia y de Castilla. Alfons VI, zwany odważnym, był właśnie królem Leonu, Galicji oraz Kastylii. Niestety wojna nie szła mu dobrze. Alfonso perdió la batalla de Zalaca contra los árabes. Alfonso przegrał bitwę pod Zalakką z Arabami. Przydałaby mu się pomoc. Papież zakazał rycerzom hiszpańskim udawać się na krucjatę, aby walczyli w Hiszpanii i odbili kolejne tereny z rąk Arabów, ale przydaliby się także rycerze z innych regionów takich jak Burgundia, która wtedy była księstwem, a dzisiaj jest jedną z prowincji we Francji. Ale dlaczego Burgundczycy mieliby przybywać do Kastyli? Su mujer, Constanza de Borgoña, era la tía de Enrique. Żona Alfonsa miała na imię Konstancja i pochodziła właśnie z Burgundii. Z tego powodu nazywa się ją Konstancją Burgundzką. Była też ona ciotką Henryka. Enrique vino a ayudar al rey y peleó contra los árabes. Henryk Burgundzki przybył pomóc królowi Kastylii w walce z Arabami. Alfonos miał ze swoją żoną, ciotką Henryka, córkę Urrakę. Miał on jednak też inną córkę. Alfonso tenía una hija de su amante, Teresa, la cual se la dio en matrimonio a Enrique. Alfons oprócz żony miał też kochankę. Urodziła mu ona córkę o imieniu Teresa. Właśnie ją dał Henrykowi za żonę. Ambos se casaron en 1093. Pobrali się w 1093 roku. Alfons VI postanowił, że jego królestwo po jego śmierci dostanie legalna córka czyli Urraka. Czy miał coś także dla Teresy i jej męża Henryka? En 1095, Alfonso les concedió un lugar que en latin se llamaba Portus Cale. W 1095 roku Alfons przekazał im miasto Portus Cale oraz okoliczne ziemie. Portus Cale significa Puerto de Cale, que más tarde derivó en el nombre moderno de Portugal. Nazwa Portus Cale jest łacińska, po hiszpańsku to Puerto de Cale. Puerto oczywiście znaczy port. Od tej nazwy, czyli od nazwy Portus Cale, powstała nazwa Portugalia. Miasto zaś straciło swój drugi człon i jest dzisiaj nazywane Porto. Jest to drugie co do wielkości miasto w Portugalii, zaraz za Lizboną. Dopóki żył ojciec stosunki między siostrami były poprawne. Co jednak będzie po jego śmierci? En 1109 murió Alfonso VI. W 1109 roku umarł król Alfons VI. Su hija Urraca se convirtió en la reina de León. Jego córka Urraka odziedziczyła po nim królestwo Leonu, później także Kastylii. Urraca y Teresa eran hermanastras. Przypomnijmy, że Urraka i Teresa były siostrami przyrodnimi. Urraca era hija de la reina y Teresa era la hija de la amante de Alfonso. Urraka była córką królowej, a Teresa córką kochanki Alfonsa. Ellas tenían una muy mala relación. Za życia ojca ich stosunki były poprawne, teraz jednak ich relacje były raczej złe. Por esta razón, Enrique y Teresa se retiraron a Portus Cale. Henryk i Teresa oddzielili się od państwa Urraki i mieszkali u siebie w Portus Cale. En 1112 murió Enrique y su esposa quedó como regente del territorio de Portus Cale. W 1112 roku umarł Henryk, a jego żona, Teresa, jako regentka rządziła terytorium Portus Cale. Años más tarde, su hijo Alfonso se convertiría en Alfonso I de Portugal. Wiele lat później ich syn, Alfonso został Alfonsem I - pierwszym królem Portugalii. To była historia Henryka Burgundzkiego, który nie dostał żadnego dziedzictwa po swoim ojcu. Pojechał jednak do Kastylii i tam ożenił się z nieślubą córka króla. W lenno dostał niewielkie miasto Portus Cale, ale wraz z żoną zapoczątkował nowe królestwo, a ich syn Alfons I został królem Portugalii. Alfons I miał tytuł Zdobywca, bo rozszerzył to królestwo, ale to już inna historia. Na dzisiaj to wszystko. Napiszcie mi co sądzicie o takich audycjach, o ich formie. Możecie skomentować ten odcinek, albo napisać na email: piotr@historiawgdzieci.pl [piotr@historiawgdzieci.pl]. Mój nauczyciel ma na imię Andrés, pochodzi z Chile, a lekcji udziela na platformie preply. W notatkach znajdziecie link: https://preply.com/en/tutor/482372/ [https://preply.com/en/tutor/482372/]

Witam was w pierwszym odcinku podkastu Hiszpańskie Historie. Będziemy się tutaj uczyć języka hiszpańskiego przy pomocy historii Hiszpanii oraz historii Ameryki Łacińskiej. Powiedziałem będziemy się uczyć ponieważ ja sam też uczę się teraz hiszpańskiego. W nagraniach będzie mi pomagać mój nauczyciel hiszpańskiego, który z wykształcenia jest historykiem. Zaczniemy od historii Hiszpanii z czasów Napoleońskich. To co się wtedy wydarzyło miało ogromny wpływ nie tylko na Hiszpanię, ale także na Amerykę Łacińską. W 1789 we Francji wybucha rewolucja francuska. W 1795 po trzecim rozbiorze z mapy Europy zniknęła Polska. A w 1804 Napoleon zostaje cesarzem Francuzów. Co w tym czasie dzieje się w Hiszpanii? Dla ułatwienia będziemy używać czasu teraźniejszego. Fernando VII de España es hijo de Carlos IV y María Luisa de Parma. W Hiszpanii na tronie zasiada Karol IV (Carlos cuarto). Ma syna o imieniu Ferdynand, który będzie znany jako Ferdynand VII (Fernando septimo). Ma on pewne związki z Polską. Su tatarabuelo es el rey de Polonia Stanisław Leszczyński. Po hiszpańsku dziadek to abuelo, pradziadek to bisaubelo, a prapradziadek to tatarabuelo. Prapradziadkiem Ferdynanda VII był Stanisław Leszczyński, król Polski. Jego córka Maria Leszczyńska była żoną króla Francji Ludwika XV, tak więc można powiedzieć, że jego pradziadkiem (bisabuelo) był król Francji Ludwik XV. Jak Ferdynand VII doszedł do władzy? En 1808 Carlos IV abdica y Fernando VII se convierte en el rey de España. Ferdynand spiskował przeciwko swojemu ojcu licząc na pomoc Napoleona. Ostatecznie w 1808 roku Karol IV abdykuje i królem zostaje Ferdynand VII. Miał on bardzo dobre stosunki z Napoleonem. Przynajmniej tak mu się wydawało. Él piensa que Napoleón es su amigo pero Napoleón lo obliga a abdicar y convertir a su hermano José (el Rey Intruso) en el Rey de España. On myśli, że Napoleon jest jego przyjacielem, ale Napoleon zmusza go do abdykacji i królem Hiszpanii robi swojego brata Józefa Bonaparte. Hiszpanie tego nowego króla nazywają królem intruzem (el Rey Intruso). Działo się to wszystko w 1808 roku. Ferdynand VII został królem, potem stracił władzę, na rzecz Józefa, brata Napoleona. Los soldados polacos ayudan a Napoleón en sus conquistas. W armii Napoleona byli także Polacy, którzy pomagali mu w jego podbojach. Por ejemplo, ganan la batalla de Somosierra en 1808 Na przykład Polacy pomogli Napoleonowi wygrać bitwę pod Somosierrą. Jest możliwe, że bez tej wygranej Napoleon nie podbiłby Hiszpanii, a tak cała Hiszpania wpadła w jego ręce. Cała z wyjątkiem miasta Kadyks, które znajduje się na półwyspie. Kadyks po hiszpańsku to Cádiz. Wydarzyło się tam coś ważnego, ale nie wyprzedzajmy faktów. Polacy pomagali Napoleonowi aż do końca. y ayudan a Napoleón el emperador de Francia en la invasión de Rusia en 1812. W 1812 polskie wojsko pomagało Napoleonowi podczas inwazji na Rosję, która skończyła się klęską. Co się wtedy dzieje w Hiszpanii? En 1813, Fernando VII recupera el trono. W 1813 roku Ferdynand odzyskuje tron Hiszpanii. W międzyczasie wydarzyły się jednak dwie rzeczy. en el intertanto suceden dos cosas Jakie dwie rzeczy się wydarzyły? En 1810, muchos países de América comenzaron sus procesos de independencia. Ferdynand był w niewoli od 1808 do 1813, w tym czasie, w roku 1810 w wielu krajach Ameryki Łacińskiej powstały miejscowe rządy. W taki sposób rozpoczął się proces zdobywania przez te kraje niepodległości. Ale w 1812 roku wydarzyło się coś dużo ważniejszego. En 1812 diputados de espana y america crean la Constitución politi’ca de la monarqui’a espanola más conocida como la Constitución de Cádiz o simplemente como la Pepa. My Polacy mamy swoją Konstytucję 3 maja, a Hiszpanie i Latynosi Konstytucję z Kadyksu, którą się nazywa la Pepa. W 1812 roku całą Hiszpania była jeszcze w rękach Francuzów. Nie zdobyli oni jednak półwyspu, na którym znajduje się miasto Kadyks. Tam spotkali się posłowie hiszpańscy oraz posłowie z Ameryki Łacińskiej. Razem uchwalili konstytucję znaną jako la Constitución de Cádiz lub po prostu jako la Pepa. Co Ferdynand myślał o ten konstytucji? Esta constitución limita el poder del rey Fernando. Ta konstytucja ograniczała władzę króla Ferdynand. Naturalmente, no le gusta esto y restaura el absolutismo. Naturalnie to jemu się nie spodobało i postanowił wrócić do władzy absolutnej. Zauważcie, że konstytucję uchwalili nie tylko posłówie z Hiszpanii, ale także z Ameryki Łacińskiej. Gdyby Ferdynand VII ją uznał prawdopodobnie Ameryka Łacińska dalej należałaby do Hiszpanii. On jednak odrzucił tą konstytucję czym przyczynił się do tego, że Ameryka Łacińska postanowiła walczyć o niepodległość. To jednak jest dłuższa historia i wymaga co najmniej kilku audycji. Na dzisiaj to wszystko. Napiszcie mi co sądzicie o takich audycjach, o ich formie. Możecie skomentować ten odcinek, albo napisać na email: piotr@historiawgdzieci.pl [piotr@historiawgdzieci.pl]. Mój nauczyciel ma na imię Andrés, pochodzi z Chile, a lekcji udziela na platformie preply. W notatkach znajdziecie link: https://preply.com/en/tutor/482372/ [https://preply.com/en/tutor/482372/]