Tjipcast

Practoraten in het beroepsonderwijs dragen steeds meer bij aan het innovatieve vermogen van organisaties en samenwerkingsverbanden op bijvoorbeeld het gebied van de energietransitie, de uitdagingen in de zorgsector en groen ondernemerschap. Practoraten zijn ‘rijke broedplaatsen’ waar studenten, docenten en werkveld samenkomen om te experimenteren met nieuwe onderwijspraktijken, maar ook complexe vragen bediscussiëren en in bredere zin leren van elkaar. Maar wat is eigenlijk de redenering en achtergrond van deze relatief nieuwe onderzoekspraktijk in Nederland? En hoe is het beroepsonderwijs erin geslaagd door te groeien tot inmiddels 145 practoraten? Misschien nog wel belangrijker is de vraag welke rol practoraten de komende jaren hebben in de Nederlandse onderwijssector. Hierover spreek ik met Jorick Scheerens [https://practoraten.nl/team/jorick-scheerens-3/], programmadirecteur bij Stichting Practoraten.nl en Rien Komen [https://www.aeres.nl/nieuws/2025/benoeming-rien-komen], vicevoorzitter van het College van Bestuur van Aeres [https://www.aeres.nl/] (per 1 juli 2025 de nieuwe voorzitter). Rien was voorzitter van het bestuur bij Stichting Practoraten, maar met zijn naderende voorzittersrol bij Aeres is hij nu lid van het bestuur. Deze aflevering maak ik samen met het Stichting Practoraten, platform voor praktische innovatie [https://practoraten.nl]. We maken dit jaar vier afleveringen over praktijkonderzoek in het mbo. Bekijk ons gesprek eens op YouTube! Het bericht Waarom zijn practoraten belangrijk voor de toekomst van het beroepsonderwijs? [https://tjipcast.nl/innoveren/waarom-zijn-practoraten-belangrijk-voor-de-toekomst-van-het-beroepsonderwijs/] verscheen eerst op Tjipcast [https://tjipcast.nl].

Een curriculumverbetering realiseren kan uiteindelijk alleen slagen door middel van gedragsveranderingen van leraren. En dat vraagt meer kennis van zaken dan alleen de leerlijn of het onderwerp zelf zoals rekenen of leren lezen. Het is bij uitstek nodig na te denken over de meest kansrijke ‘verander’ aanpak in de school. Met name de schoolleider moet goed nadenken hoe hier leiding aan gegeven kan worden. Dit gaat vaker mis dan goed leert de ervaring. Hierover schreven Erik Meester [http://Erik Meester, docent en de grondlegger van de masteropleiding Curriculumontwikkeling voor Primair Onderwijs (CoPO) aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Sarah Bergsen, schooldirecteur (a.i.) in het primair onderwijs en daarnaast als docent verbonden aan de opleiding Pedagogische Wetenschappen voor Primair Onderwijs (PWPO) van de Radboud Universiteit Nijmegen.] en Sarah Bergsen [https://www.linkedin.com/in/sarah-bergsen-6107046b/] recent een artikel met de titel: Een pedagogisch-didactische benadering van curriculumontwikkeling [https://researched.eu/sessie/een-pedagogisch-didactische-benadering-van-curriculumontwikkeling-erik-meester-sarah-bergsen-researched-nederland-2025/]. Ze bundelen hier onder andere de inzichten uit de leergang curriculum ontwikkeling op school. Deze leergang (herregistratie voor schoolleiders [https://www.ru.nl/radboud-centrum-sociale-wetenschappen/cursussen/al-het-aanbod/leergang-curriculumontwikkeling-op-school]) hebben wij gedrieën enkele jaren geleden ontwikkeld aan de Radboud Universiteit in samenwerking met RCSW [https://www.ru.nl/radboud-centrum-sociale-wetenschappen]. In deze podcast gaan we in op startvraag: Wat is eigenlijk curriculum (ontwikkeling)? Waar dient men te beginnen? Vervolgens verkennen we vier concrete stappen om aan curriculumverbetering te werken: de analyse, het ontwerp, de evaluatie en natuurlijk de implementatie. We staan uitgebreid stil bij de Z-beweging, een praktisch en handig conceptueel model om specifiek en gericht met leraren aan de slag te gaan! Erik Meester is docent en de grondlegger van de masteropleiding Curriculumontwikkeling voor Primair Onderwijs [https://www.ru.nl/opleidingen/masters/curriculumontwikkeling-voor-primair-onderwijs?gad_source=1&gad_campaignid=20254532820&gbraid=0AAAAADpBgj-0M6lkPvn5ZYO4qrSq7ICGy&gclid=EAIaIQobChMImdba68-tjQMVMaWDBx2oYRCREAAYASAAEgIp4_D_BwE] (CoPO) aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Sarah Bergsen is een ervaren schooldirecteur (a.i.) in het primair onderwijs en daarnaast als docent verbonden aan de opleiding Pedagogische Wetenschappen voor Primair Onderwijs [https://www.ru.nl/opleidingen/bachelors/pedagogische-wetenschappen-van-primair-onderwijs] (PWPO) van de Radboud Universiteit Nijmegen. Bovenstaand artikel is verschenen in het tijdschrift BSM [https://shop.wolterskluwer.nl/Basisschoolmanagement-sNPBASCHMA/]. Dit artikel is nog niet beschikbaar als PDF. Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door: Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.n [http://www.klassewerkplek.nl/]l [http://www.klassewerkplek.nl/] en doe mee! En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl [http://www.wetenswaardig.nl] voor meer informatie! Bekijk ons gesprek eens op YouTube! Het bericht Hoe werkt een pedagogisch-didactische benadering van curriculumontwikkeling? [https://tjipcast.nl/lesgeven/hoe-werkt-een-pedagogisch-didactische-benadering-van-curriculumontwikkeling/] verscheen eerst op Tjipcast [https://tjipcast.nl].

In deze aflevering ga ik in gesprek met Hans Hoornstra [https://www.hanshoornstra.nl] over zijn nieuwe boek Het AI van Columbus [https://www.managementboek.nl/boek/9789090391229/het-ai-van-columbus-hans-hoornstra?srsltid=AfmBOorvzjqevgTqFUmuC0Llyn0QF0QfABl6DERNJG30N6Xb9AE5fZwG?affiliate=6755]. We verkennen samen hoe kunstmatige intelligentie niet alleen de wereld verandert, maar ook het onderwijs fundamenteel uitdaagt en vernieuwt. Hans trekt inspirerende parallellen tussen de ontdekkingsreis van Columbus en de zoektocht van onderwijsprofessionals in dit digitale tijdperk. Waar staan we nu op het gebied van digitalisering en kunstmatige intelligentie? Hoe gaat dit ons werk op korte- en lange termijn veranderen? En: Hoe bereiden we leerlingen voor op een toekomst die we zelf nog niet volledig begrijpen? Zijn inzichten zetten aan tot denken én doen. Stilstaan is geen optie. Tjipcast wordt mede mogelijk gemaakt door: Klassewerkplek. Wetenschappelijke studies tonen aan dat gelukkige leerkrachten meer betrokken zijn, minder verzuimen en effectiever lesgeven, wat de onderwijskwaliteit verbetert en de werkdruk vermindert. Wil je meer weten over hoe zo’n gelukkige werkplek eruit kan zien? Check dan snel www.klassewerkplek.n [http://www.klassewerkplek.nl/]l [http://www.klassewerkplek.nl/] en doe mee! En Wetenswaardig. Wil jij thematisch onderwijs realiseren, op basis van directe instructie, rijke teksten, en ook nog eens volledig kerndoel dekkend zijn? Wetenswaardig is een compleet uitgewerkte lesmethode voor leraren in het primair onderwijs. Nieuwsgierig? Kijk op www.wetenswaardig.nl [http://www.wetenswaardig.nl] voor meer informatie! Bekijk ons gesprek eens op YouTube! Het bericht Is AI het ei van Columbus? [https://tjipcast.nl/innoveren/is-ai-het-ei-van-columbus/] verscheen eerst op Tjipcast [https://tjipcast.nl].

Anthony Muhammad is expert op het gebied van schoolcultuur en de inrichting en werking van een professionele leergemeenschap (PLG). Hij wordt gezien als toonaangevende auteur die leerkrachten en schoolleiders al jaren weet aan te spreken op hun cruciale rol in de schoolontwikkeling. In deze aflevering staat zijn nieuwe boek centraal: The Way Forward, PLC at work and the bright future of education [https://www.managementboek.nl/boek/9781958590898/the-way-forward-anthony-muhammad?affiliate=6755]. We bespreken de kernprincipes van een professionele leergemeenschap. Het verschil tussen een ‘light’ en ‘right’ PLG-ontwikkeltraject en de leidende principes die hierbij horen. Richten we ons bijvoorbeeld op input of output? Werken we geïsoleerd of samen? Krijgen leerlingen één kans om te excelleren of meerdere mogelijkheden om tot mastery learning te komen? Ook komt de rol van onderwijskundig leiderschap, het belang van een positieve beweging in de school, hoge verwachtingen en professionele kracht aan bod. Deze aflevering maak ik samen met Academica University of Applied Sciences [https://youtu.be/CNKrdiZP-Jo]. Aan het gesprek doet Sonja Bro [https://www.linkedin.com/in/sonja-broerse-msc-914932165?originalSubdomain=nl]erse [https://www.linkedin.com/in/sonja-broerse-msc-914932165?originalSubdomain=nl] mee. Ze is docent met een focus op opleiden en onderzoek op het gebied van hoge verwachtingen en projectleider van Research@school [https://www.academica-group.com/nl/research-at-school]. Tijdens de podcast bespreken we ook een aantal bronnen. Een selectie hiervan vind je hieronder. Academica University of Applied Sciences biedt een aantal opleidingsmogelijkheden gericht op het ontwikkelen van een PLG en leerteams: * De school als PLG (verandertraject) [https://www.academica-group.com/onderwijsadvies/de-school-als-professionele-leergemeenschap] * Training voor de leerteamvoorzitter [https://www.academica-group.com/opleidingen/leerteamvoorzitter?hsLang=nl-nl] * Bouwstenen voor PLG leerteams (opleidingsdag) [https://www.academica-group.com/opleidingen/bouwstenen-voor-een-plg-en-leerteams] Enkele boeken en leestips uit de podcast: * The way forward – PLC at work and the bright future of education  [https://www.managementboek.nl/boek/9781958590898/the-way-forward-anthony-muhammad] * Transforming school culture, how to overcome staff division  [https://www.managementboek.nl/boek/9781945349300/transforming-school-culture-anthony-muhammad?affiliate=6755?affiliate=6755] * PLG: leraren leren samen – werken aan beter onderwijs in een professionele leergemeenschap  [https://www.managementboek.nl/boek/9789461182241/plg-leraren-leren-samen-richard-dufour?srsltid=AfmBOoqUVlp-9IgN2-UPy9JAvCumfQl3KgHgvItfFRdQXj64gWSXsQwp?affiliate=6755] * The fifth discipline, the art and practice of the learning organization  [https://www.managementboek.nl/boek/9781905211203/the-fifth-discipline-peter-senge?affiliate=6755] Bekijk ons gesprek eens op YouTube! Het bericht Van PLC Light naar PLC Right? [https://tjipcast.nl/leiderschap/van-plc-light-naar-plc-right/] verscheen eerst op Tjipcast [https://tjipcast.nl].

De meivakantie zit erop. Peter en ik pakten onze krantenknipsels erbij en lopen al het relevante onderwijsnieuws door van de maand april. Van de Staat van het onderwijs, tot rechtszaken en schoolzwemmen. Nieuwsberichten die voorbijkomen in deze aflevering: Nationale onderwijsmuseum in zwaar weer. VU stopt met de studie aardwetenschappen in tijden van klimaatverandering. Universiteit Tilburg naar de rechter om bezuinigingen. Woedende reacties op voorjaarsnota. De Staat van het onderwijs: nieuwswaardig? Onderwijsinspectie geeft bijna de helft van de mbo-opleidingen een onvoldoende. Wat gaan we hier aan doen? De serie Zorgen over de opleiding verpleegkunde is echt de moeite waard. Groep mbo-studenten komt zelf met negatief advies over mobieltjes. Spannend promotie-onderzoek naar visitaties en status op universiteiten. Peter wil weer schoolzwemmen en begint mogelijk een eigen onderwijspartij. Tips of ideeën voor de volgende uitzending? We horen het graag! Het bericht Onderwijsnieuws: april [https://tjipcast.nl/lesgeven/onderwijsnieuws-april/] verscheen eerst op Tjipcast [https://tjipcast.nl].