De Dag

#2018 - In het spoor van de bevroren Russische tegoeden

De Europese Unie staat op het punt een besluit te nemen met mogelijk grote politieke en juridische gevolgen. Het gaat om meer dan 200 miljard euro aan bevroren Russische ­tegoeden, vastgezet na de inval in Oekraïne. Het grootste deel daarvan ligt bij Euroclear in België, een cruciale schakel in het internationale financiële systeem. Europa wil het bevroren kapitaal inzetten als onderpand voor een grote renteloze lening aan Oekraïne, zonder het formeel te confisqueren. Dat roept fundamentele vragen op. Want mag dat wel? En wat zijn de risico’s? België waarschuwt voor juridische claims uit Moskou en voor schade aan het vertrouwen in Europa als veilige plek om staatsreserves te parkeren. Rusland heeft inmiddels een schadeclaim van 195 miljard euro ingediend tegen Euroclear. Voorstanders zeggen: Oekraïne heeft dit geld dringend nodig en Rusland zal als veroorzaker van deze oorlog de enorme schade toch zelf moeten vergoeden. Tegenstanders vrezen een gevaarlijk precedent. In deze podcast volgen we het spoor van de tegoeden. Waar komt dat geld vandaan, waarom staat er zoveel van in België en waar wil de EU het voor gebruiken? Ook onderzoeken we met sanctierechtadvocaat Heleen op de Linden en EU-correspondent Kysia Hekster wat er juridisch en geopolitiek op het spel staat: helpt Europa Oekraïne hiermee vooruit, of zet het zijn eigen rechtsorde en financiële geloofwaardigheid onder druk?

#2017 - De terugkeer van superdunne modellen

Superdunne modellen zijn bij modeshows terug van nooit helemaal weggeweest. In de jaren '10 van deze eeuw leek er even meer ruimte voor diversiteit en curvy modellen, maar daar lijkt weinig van over te zijn. Dat blijkt uit verschillende onderzoeken en dat zien ook Linda Gümus Gerritsen, hoofdredacteur van de Nederlandse Vogue, en Robbie Baauw, mede-eigenaar van The Movement Models. Beiden maken zich ernstige zorgen, vertellen ze in deze podcast.  'Ik vrees dat body positivity een marketinghype is, die nu voorbij is.'  Hoe komt het dat superskinny weer terug is en wat is toch de aantrekkingskracht van heel erg dun? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings N.b. De fragmenten van de Nederlandse modellen komen uit de docuserie 'De modellenmythe' van BNNVara

#2016 - De noodscenario's van het KNMI

Het KNMI waarschuwt in een nieuw rapport voor weersextremen die nu al kunnen voorkomen, maar waar Nederland niet goed op is voorbereid. En, zeggen drie makers van het rapport in deze podcast, het tijd is dat 'de BV Nederland' in actie komt. Een ongekende hittegolf, een tropische storm die afzwaait naar Nederland of extreem lage waterstanden in de Rijn. In een nieuw rapport schetst het KNMI hoe weersextremen ons land kunnen raken. En wat daarvan de gevolgen zouden zijn. Stormdeskundige van het KNMI Hylke de Vries schreef mee aan het fictieve scenario waar de tropische storm Kirk van vorig jaar iets verder was afgezwaaid en ook Nederland had getroffen. 'Het was kielekiele.' Carolina Pereira Marghidan is hitte-expert bij het KNMI en werkte mee aan een scenario waarbij de hittegolf in de zomer van 2018 enkele dagen langer had geduurd. Hitte is volgens haar een onderschat probleem.  En Maarten van Aalst, hoofddirecteur van het KNMI, legt uit waarom voor de vorm van fictieve scenario's is gekozen. Het is volgens hem geen bangmakerij, maar een plausibele schets van situaties waar Nederland zich op moet voorbereiden.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings en Ulrike Nagel

#2015 - America first, Europa last?

Een week na de verpletterende woorden in de Nationale Veiligheidsstrategie van de regering Trump in Amerika, druppelen de reacties vanuit Europa binnen. In die strategie worden de scheidingspapieren overhandigd: Amerika neemt zwart op wit afstand van het huidige Europa. De Europese Unie is een bedreiging voor de Europese bevolking, volgens de strategie. Europa zou volgens de Amerikaanse over 20 jaar niet meer te herkennen zijn. Dat de VS een andere koers op gaat is niet nieuw, schetst Anna van Zoest van de Atlantische Commissie in podcast De Dag. Maar nu het op papier staat, is het opnieuw zorgwekkend. De vriendschap die er was, kan niet op eenzelfde voet verder. Want de VS en Europa kijken fundamenteel anders naar de wereld, blijkt uit deze strategie volgens van Zoest. Maar die vriendschap uitmaken gaat niet zomaar, volgens EU-correspondent Kysia Hekster. De vergelijking met een relatie vol geweld waarin de partner maar niet vertrekt, gaat rond in Brussel. Europa is nog steeds heel erg afhankelijk van de VS, om te beginnen op het gebied van veiligheid. En dat verklaart de trage en de voorzichtige reactie van Europese leiders op de frontale aanval van Trump. Reageren? Mail dedag@nos.nl [dedag@nos.nl] Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

#2014 - Hoe ziek zaad door heel Europa is verspreid

Een Deense spermadonor met een ernstige genetische afwijking blijkt bijna 200 kinderen te hebben verwekt door heel Europa. De kinderen lopen een grote kans om kanker te krijgen. Maar veel ouders en kinderen zijn nog niet ingelicht hierover. Nieuwsuur deed hier onderzoek naar, samen met collega’s van 13 Europese publieke omroepen. In de podcast vertelt Judith Pennarts van Nieuwsuur hoe dit heeft kunnen gebeuren. Door de regels over donorschap en schaarste op de zaad-markt zijn Deense spermabanken heel groot geworden. Het gevolg is dat er per donor veel meer kinderen zijn geboren dan is toegestaan. Met alle risico’s van dien als er toch iets mis blijkt te zijn met de donor. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Ulrike Nagel