Voorbij de oren

In 1932 produceerden twee jonge Poolse kunstenaars, Stefan en Franciszka Themerson, een korte stomme film, getiteld Europa. Die film geldt als het eerste memorabele product van de avant-garde-cinema in Polen. De film werd sinds de confiscatie door de nazi’s in 1940 verloren gewaand, maar werd in 2019 teruggevonden in Berlijn. Ze had een duidelijke relevantie voor de tijd waarin ze gemaakt werd, en is daarmee ook nu weer actueel.  Europa kreeg in 2021 zijn na-oorlogse première met een nieuwe soundtrack van de maker van deze podcast. Die soundtrack is in deze aflevering te horen.  Het was ook een aanleiding om dieper te duiken in het probleem van de multimedialiteit van muziek en film. Daar zullen de volgende afleveringen op voortgaan.  Thema: muziek en film.

Thema: muziek en taal  Wat blijft er over van een lied als je de tekst negeert? Wat maakt een lied zonder woorden tot lied? En waarom wordt er zo zelden zonder tekst gezongen?  Muziekfragmenten:  * F. Schubert, An de Mond D259. Wolfgang Holzmair, Gérard Wyss. Tudor 791. 1992. * F. Schubert, An de Mond D296. Dietrich Fischer-Dieskau, Jörg Demus. Deutsche Grammophon 00289 479 6018. * F. Schubert, An de Mond D296. Piano* * F. Liszt, Sonetto 104 del Petrarca. Piano* * F. Mendelssohn, Lied ohne Worte op. 62 nr. 1. Piano* * M. Ravel, Vocalise en forme de habanera. Teresa Berganza, Dalton Baldwin. EMI 7243 5 69299 2 0. * R. Glier, Concert voor coloratuursopraan en orkest op. 82. Erna Berger, Sergiu Celibidache, Berliner Philharmoniker. Berlin 1946/47. Audiophile. * L. Muns, Aria-Vocalise uit de kameropera Pedrillo Botón.  * Pianomuziek gespeeld door Lodewijk Muns  Voornaamste bronnen:  Cooper, J. M. “Words without Songs?: Of Texts, Titles, and Mendelssohn’s ‘Lieder Ohne Worte.’” In Musik als Text Bd. 2. Kassel: Bärenreiter 1998. Mendelssohn-Bartholdy, F. Sämtliche Briefe. Kassel: Bärenreiter 2008-2017. Todd, R. L.“Mendelssohn’s Lieder ohne Worte and the Limits of Musical Expression.” In Nicole Grimes and Angela Mace (eds). Mendelssohn Perspectives. Farnham: Ashgate 2012.

Thema’s: muziek en taal; citaat; herinnering.  Over het citeren als een bijzondere vorm van ontlenen, met aandacht van een interessant twijfelgeval: Schumanns Fantasie in C op. 17. Muziek-/geluidsfragmenten:  * J.S. Bach, Das wolhtemperierte Klavier I, Präludium in C BWV846. Piano* * W.A. Mozart, Ave verum corpus KV 618. Piano* * W.A. Mozart, Symfonie in g KV 550. Piano* * J.S. Bach, Matthäuspassion BWV 244, aria Aus Liebe will mein Heiland sterben. Piano* * J. Haydn (?), Divertimento (Sonate) in A Hob. XVI:12. Piano* * W.A. Mozart, Pianoconcert in A KV 488, deel 2 (Adagio). Piano* * R. Schumann, Fantasie in C op. 17, deel 1. Piano* * L. van Beethoven, An die ferne Geliebte. F. Wunderlich, H. Schmidt. Philips 420.852-2 * L. van Beethoven, An die ferne Geliebte.  Piano* * F. Schubert, An die Musik. Piano* * F. Chopin, Variaties op Là ci darem la mano uit Mozarts Don Giovanni  op. 2. Piano* * R. Schumann, Fantasie in C op. 17, deel 3. Piano* Schumanns Fantasie, deel 1, compleet, op aandepiano.art [https://aandepiano.files.wordpress.com/2023/10/schumann-op.-17_-1.mp3]* Schumanns Fantasie, deel 3, compleet, op aandepiano.art [https://aandepiano.files.wordpress.com/2023/10/schumann-op.-17_-3.mp3]*  *Pianomuziek gespeeld door Lodewijk Muns. Voornaamste bronnen: * Marston, N. Schumann: Fantasie, Op. 17. Cambridge: Cambridge University Press 1992. * Rice, J. A. ‘Adding to the Galant Schematicon: The Lully’. Mozart-Jahrbuch 2015. * Rosen, Ch. The Romantic Generation. Cambridge MA: Harvard University Press 1995. * Rosen, Ch. Romantic Poets, Critics, and Other Madmen. Cambridge MA: Harvard University Press 1998. * Schumann, C. en R. Briefwechsel: Kritische Gesamtausgabe. Ed. by Eva Weissweiler. Basel: Stroemfeld 1984. * Seiffert, W.-D. ‘Will versus Caprice. On the the Closing Measures of Robert Schumann’s C-Major Fantasy Op. 17’. G. Henle Verlag (blog) [http://www.henle.de/blog/en/2012/08/20/will-versus-caprice-dealing-with-the-closing-measures-of-robert-schumann%E2%80%99s-c-major-fantasy-op-17/]. 2012. * Todd, R. L., 'On Quotation in Schumann’s Music'. In R. Larry Todd (ed.). Schumann and His World. Princeton NJ: Princeton University Press 1994.