Macro met Boot en Mujagić | BNR

De Alliantie: Het rapport Wennink (deel 2)

Voor de fans van Marco met Boot en Mujagić hebben we iets moois: een Alliantie. In het tweede deel van de Alliantie bespreken we het bijna 160-pagina dikke advies van de oud-ASML-topman Peter Wennink. Daarin doet hij aanbevelingen over waar Nederland in moet investeren om ook in de toekomst een welvarend land te blijven.Drie maanden hield Wennink tientallen rondetafelsessies, sprak hij met duizenden mensen en zette hij het ene na het andere advies op papier. Vanmorgen kwam het rapport daadwerkelijk naar buiten. De hoogste tijd om een Alliantie bij elkaar te roepen. In deze Alliantie - Europa-correspondent Stefan de Vries - Econoom Arnoud Boot - Politiek verslaggever Floor Doppen - Techjournalist Joe van Burik Presentatie Thomas van Zijl See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

De Alliantie: Het rapport Wennink (deel 1)

Voor de fans van Marco met Boot en Mujagić hebben we iets moois: een Alliantie. Begin september gaf demissionair minister van Financiën Vincent Karremans oud-ASML-topman Peter Wennink een opdracht: schrijf een rapport over het Nederlandse investeringsklimaat en het toekomstig verdienvermogen van ons land. Drie maanden hield Wennink tientallen rondetafelsessies, sprak hij met duizenden mensen en zette hij het ene na het andere advies op papier. Het rapport is verschenen en dus is het de hoogste tijd om een Alliantie bij elkaar te roepen. In deze Alliantie - Europa-correspondent Stefan de Vries - Econoom Arnoud Boot - Politiek verslaggever Floor Doppen - Techjournalist Joe van Burik Presentatie Thomas van Zijl See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

‘Rest Wennink-rapport overbodig als je alle knelpunten effectief aanpakt’

In zijn rapport pleit oud-ASML-topman Peter Wennink voor een betere benutting van het potentieel van de Nederlandse economie, om ‘een sterk land te blijven in een relevant Europa’. Daarvoor zijn volgens hem forse investeringen en een goede politieke regie nodig. Macro-econoom Arnoud Boot ziet daarin kansen voor de toekomstige welvaart. ‘Dit is een belangrijk moment voor Nederland.’  Wat valt je het meest op het rapport?  Je komt alles tegen wat ook maar mis is met Nederland. Alles. Elke belemmering – in Wenninks woorden: randvoorwaarden – van het energienetwerk tot stikstof, moet worden aangepakt.  Maar is die uitgebreide oplossingsagenda wel nodig?  Als al die knelpunten worden aangepakt en als we erin slagen het belastingsysteem effectief te maken, gaat Nederland nog meer als een tierelier lopen dan in de afgelopen twintig jaar. En als je jezelf afvraagt of je in die periode met één Europees land zou willen ruilen, dan is het antwoord eigenlijk gewoon nee.    See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

‘2026 kan zomaar een jaar worden van enorme onzekerheid over de koers van de Fed’

De rente werd gisteravond door de Fed verlaagd, volgens verwachting met een kwart basispunt. En dat besluit maakt de situatie niet minder chaotisch. ‘Het was allesbehalve een besluit waar iedereen achter stond’, zegt macro-econoom Edin Mujagic.  Hoe zie jij dat terug in het besluit zelf?  Drie mensen van de twaalf met stemrecht waren tegen, en dat komt niet zo heel vaak voor. En om er nog meer chaos in te brengen: die drie tegenstemmers waren het onderling óók niet eens waarom ze tegen waren. Twee zeiden: wij vinden eigenlijk dat de rente niet omlaag moet, en eentje zei: ik vind eigenlijk dat de rente nóg meer omlaag moet. Dus chaos is misschien een groot woord, maar heel gemoedelijk en heel soepel ging het nou niet bepaald.    See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

‘Zweedse economie is voorbeeld voor rest EU’

De Zweedse economie was ooit het slechtste jongetje van de klas, maar inmiddels is het een economie om je vingers bij af te likken. De investeringen in onderzoek en ontwikkeling zijn hoog, de staatsschuld laag en Zweden scoort hoog in ranglijsten van concurrerende economieën. ‘Zweden wijst de weg’, zegt macro-econoom Edin Mujagic. Hoe slecht was de Zweedse economie? Om dat te begrijpen, moeten we terug naar eind jaren tachtig en begin jaren negentig. De economische groei was bijna nul, de inflatie torenhoog, en het land zat midden in een diepe financiële crisis. Banken stonden op omvallen, werkloosheid en begrotingstekort waren hoog terwijl de staatsschuld uit de pan liep. Kijk je nu naar de Zweedse economie, dan is het een compleet ander verhaal. De staatsschuld bedraagt iets meer dan 30 procent van het bbp. Zweden heeft nu een stabiele, sterke en zeer innovatieve economie. Ze hebben er veertig jaar over gedaan om dat te bereiken. Hoe hebben ze dat gedaan? Zweden is door een diep dal gegaan. Veel mensen dachten dat het nooit meer beter zou worden, maar het land heeft nu een van de sterkste economieën van Europa. Dat is het resultaat van hard en langdurig werk – een belangrijke les voor andere EU-landen zoals Frankrijk, Italië en Spanje. In de jaren negentig begon Zweden met hervormingen: investeringen in infrastructuur en meer grip op de overheidsuitgaven. Sinds 1996 geldt een wettelijk plafond: de staat mag een maximaal bedrag uitgeven en moet jaarlijks een begrotingsoverschot realiseren. Dit beleid is consequent volgehouden, met succes, jaar na jaar. Wat heeft dat opgeleverd? Tegenwoordig investeert Zweden jaarlijks meer dan 3 procent van het bbp in onderzoek en ontwikkeling. Dat was ooit de Europese afspraak, maar weinig landen halen dat. Zweden lukt het jaar na jaar. De staatsschuld mag volgens de wet niet hoger zijn dan 35 procent van het bbp, en Zweden blijft ruim onder die grens. Op ranglijsten van de meest innovatieve economieën staat Zweden op nummer twee, en bij de meest concurrerende economieën op nummer acht. Het land heeft tal van toonaangevende innovatieve bedrijven, zoals muziekstreamingdienst Spotify. Stockholm is dit jaar uitgeroepen tot de meest innovatieve regio van Europa. Een kanttekening: Zweden betaalt met de kroon, niet met de euro. Toch werd het land geraakt door de eurocrisis, aangezien de eurozone de grootste handelspartner is. Wat kunnen wij hiervan leren? Er is maar één manier: jezelf regels opleggen om verstandig financieel beleid te voeren en je daar strikt aan houden. Ik had verwacht dat de aanpak van Zweden meer aandacht zou krijgen in het inmiddels beroemde rapport van Mario Draghi. Daarin werd immers dezelfde vraag gesteld die Zweden zich begin jaren negentig stelde: hoe worden we concurrerender? Hoe verbeteren we onze economie? De adviezen in dat rapport staan op veel punten alleen haaks op wat Zweden heeft gedaan. Daarom ben ik benieuwd naar wat op 12 december wordt gepresenteerd door Peter Wennink, voormalig CEO van ASML, met zijn rapport. Eén ding is duidelijk: Zweden wijst de weg.     See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.