Studio Brein

S06: Aflevering 7: liveshow – Eva V ont-zelft door te zorgen

Bestaat er zoiets als een ‘helpers high’? Worden we gelukkig van altruïsme - en is dat dan eigenlijk niet egoïstisch? Wat is egoïsme eigenlijk, en wat is het verschil met zelfzorg? Waarom doet ‘de mens’ überhaupt dingen voor anderen die niet genetisch verwant zijn? En is de ene mens van nature altruïstischer dan de ander? Een liveshow over altruïsme, vol vragen en gelukkig ook vol antwoorden: uit de neurowetenschappen, de evolutionaire psychologie en de positieve psychologie. Met Eva V die getuigt over haar engagement als crisispleeggezin, je eigen grenzen bewaken bij het geven aan anderen, indirect altruïsme en wederkerigheid. En met als conclusie dat altruïsme ervoor zorgt dat we langer leven, tevredener zijn én duurzamer relaties bouwen. Win win win dus!   Extra bronnen: -        Dit seizoen is een samenwerking tussen BNG en Breinwijzer vzw [https://www.breinwijzer.be/] -        De Studio Brein aflevering die wij eerder maakten over empathie vind je hier [https://open.spotify.com/episode/4584kMKEbT9d4FuIF782qS?si=bf2a99596d3b4224] -        Onderzoek naar jonge kinderen die meevoelen en helpen door Warneken & Tomasello: Warneken F, Tomasello M. Altruistic helping in human infants and young chimpanzees. Science. 2006 Mar 3;311(5765):1301-3. doi: 10.1126/science.1121448. PMID: 16513986. -        Het boek ‘Survival of the Nicest’ van Stefan Klein vat heel veel onderzoek over altruïsme samen -        Hier vind je de onderzoekspublicaties [https://www.social.mpg.de/64663/publications] over vertrouwen, solidariteit, empathie e.d. van neurowetenschapster Prof. Dr. Tania Singer lassieke langetermijnstudie van 6500 proefpersonen -        onze Studio Brein aflevering over eenzaamheid vind je hier [https://open.spotify.com/episode/0Ity2gz3VNbuJqEDNpx0PU?si=bd9e0b259254464b] - we namen deze aflevering op op de Knaldag van ⁠vzw Positivologie⁠ [https://www.positivologie.net/] in de gebouwen van ⁠Upoffiz⁠ [https://upoffiz.be/nl].

S06: Aflevering 6: Annekatrien heeft huidhonger

Hebben we aanraking echt broodnodig? En hoe komt dat dan? Wat gebeurt er met ons, en meer bepaald in ons brein, als iemand ons knuffelt, masseert of gewoon een schouderklopje geeft? Bestaat er zoiets als een meer of minder lichamelijke mens?  Getuige Annekatrien vertelt waarom ze in bijberoep een massagepraktijk heeft, en wat het voor haar betekent om mensen aan te raken. En Maaike en Eva duiken in de wetenschap van het knuffelhormoon oxytocine, het razendsnelle sensorische netwerk en het positieve effect van lichamelijk contact.  Een aflevering over de hand van je partner vasthouden, over zorgzaamheid en hechting en zelfs een beetje over make-up kwastjes en orgasmes: oh my!    Extra bronnen:  Dit seizoen is een samenwerking tussen BNG en Breinwijzer vzw [https://www.breinwijzer.be/]  * Het boek ‘Huidhonger’ van Prof. Dr. Bruno Müller-Oerlinghausen en Gabriele Mariell Kiebgis geeft een helder inzicht in onze essentiële menselijke behoefte aan aanraking  * Onderzoek naar het effect van iemand hand vasthouden bij bedreiging met een elektrische schok: Coan JA, Schaefer HS, Davidson RJ. Lending a hand: social regulation of the neural response to threat. Psychol Sci. 2006 Dec;17(12):1032-9.  * Een overzicht van het effect van aanraking in MRI onderzoek vind je in dit artikel: T. (2010). Touch for socioemotional and physical well-being: A review. Developmental Review, 30(4), 367-383.   * De Eos podcast [https://open.spotify.com/episode/5ippqPq1knrVGu2kebVN7m?si=6d37c7a3719c460b] ‘Ik heb een vraag’ over het effect van een maand zonder alcohol.

S06: Aflevering 5: de intergenerationele veerkracht van Fem

De (traumatische) ervaringen van onze grootouders en ouders worden ongewild en grotendeels onbewust aan ons doorgegeven. Niet alleen in de opvoeding of via verhalen, maar ook echt biologisch, als een soort fysieke imprint. Dat is niet gek maar juist als bescherming bedoeld: onze soort wil de volgende generatie voorbereiden op toekomstige stresserende gebeurtenissen. We erven dus intergenerationeel trauma met de bedoeling om veerkrachtiger te worden. Maar de doorgegeven trauma-effecten en traumareacties zijn niet altijd aangepast aan onze huidige omstandigheden, en een sterke neurologische  of epigenetische paraatheid voor heftige gebeurtenissen is vandaag misschien eerder een nadeel. We onderzoeken in deze aflevering hoe dat doorgeven over generaties heen werkt, welke effecten het heeft én hoe je er mee aan de slag kan. Getuige Fem deelt haar pakkende verhaal over leven met angst, oog in oog staan met de dood en jezelf bevrijden van intergenerationeel trauma.   Extra bronnen: -        Dit seizoen is een samenwerking tussen BNG [https://www.brutonationaalgeluk.net/] en Breinwijzer vzw [https://www.breinwijzer.be/] -        Het boek ‘Traumasporen’ van Prof. Dr. Bessel van der Kolk toont hoe trauma wordt opgeslagen en doorgegeven en waarom shaking werkt -        Mariel Buqué schreef met ‘Break the Cycle’ een hoopvol boek over intergenerationeel trauma en veerkracht -        Onderzoek naar het (neurologische) effect van intergenerationeel trauma gebeurt al enkele decennia door onder andere Prof. Rachel Yehuda: lees meer in dit artikel [https://www.scientificamerican.com/article/how-parents-rsquo-trauma-leaves-biological-traces-in-children/] -        Een overzichtsartikel over het onderzoek naar intergenerationeel trauma vind je hier: Franco, F. (2023). Intergenerational Transmission of Trauma. Journal of Health Service Psychology, 49(4), 185-190. -        De Eos podcast ‘Ik heb een vraag’ [https://www.eoswetenschap.eu/natuur-milieu/wat-vertellen-kasseien-en-bakstenen-over-ons-verleden] over hoe geologische geschiedenis opgeslagen zit in kasseien en bakstenen

S06: Aflevering 4: de muziek danst op Sep

Er zijn bepaalde social media kanalen waar elke dag op wordt beweerd dat dansen goed is voor je brein, door ene Dr. Peter Lovatt, die zichzelf genoeglijk Dr. Dance noemt. En Eva gelooft dat! Dus ging Maaike het uitzoeken. Luister in deze aflevering naar Sep die dansend door het leven gaat en leer over neuroplasticiteit, over de tango van dopamine en serotonine en het neuroprotectief effect van dansen. En ohja, ook iets over de majoretten.   Extra bronnen: -        Dit seizoen is een samenwerking tussen BNG [https://www.brutonationaalgeluk.net/] en Breinwijzer vzw [https://www.breinwijzer.be/] -        Danspsycholoog Peter Lovatt [https://www.peterlovatt.com/], aka Dr. Dance, geeft TED-talks over de positieve impact van dansen op ons brein en schreef het boek ‘The Dance cure’ -        Hier vind je het onderzoeksprofiel van KU Leuven emeritus professor Stefan Swinnen [https://orcid.org/0000-0001-7173-435X] -        Prof. Dr. Bessel van der Kolk schreef over veiligheid en dansen als therapie in het boek ‘Traumasporen’ -        Interessante documentaire over dansen en het brein [https://npo.nl/start/video/het-dansende-brein] van Prof. Dr. Eric Scherder -        De Eos podcast ‘Ik heb een vraag’ [https://www.eoswetenschap.eu/psyche-brein/wat-een-orgasme] over hoe wetenschappers seks onderzoeken

S06: Aflevering 3: Elise ijsbeert

Waarom brengen pijn-prikkels, zoals zwemmen in ijskoud water, een spijkermat of een uitdagende inspanning ontspanning en geluk? En wat als de pijn-plezier balans in ons brein een beetje kapot is door de enorme toegankelijkheid van ‘instant plezier’ vandaag? Kunnen we weer leren om moeilijke situaties en lastige emoties te durven ervaren? Helpt het om tijdelijk een periode weg te blijven van de snelle bevrediging die uiteindelijk tot ontevredenheid leidt?  In deze aflevering zetten we dopamine centraal.   Getuige Elise vertelt over haar ervaring met ijsberen en Eva en Maaike zoeken hun weg tussen de shaktimatten, de likes op social media en het unpacken van aan huis geleverde online bestellingen – en ze proberen daarbij helemaal hun lastige gevoelens toe te laten. De heerlijke stoot dopamine door het samen maken van deze aflevering krijgen ze er zomaar bij.    Extra bronnen:  * Dit seizoen is een samenwerking tussen BNG [https://www.brutonationaalgeluk.net/] en Breinwijzer vzw [https://www.breinwijzer.be/]  * Het boek ‘De dopamine factor’ van psychiater en hoofd van de afdeling verslavingszorg aan Stanford University Dr. Anna Lembke [https://www.annalembke.com/]  * Hier kan je de shaktimat [https://www.shaktimat.eu/?tw_source=google&tw_adid=537368293170&tw_campaign=14161124788&gad_source=5&gclid=EAIaIQobChMI1vOB4omgiwMVdkBBAh2s5RF3EAAYASAAEgJ5k_D_BwE] bestuderen  * Vind een ijsberen-club [https://www.zwemfed.be/ijsberen] in je buurt  * Een overzicht van onderzoek naar de pijn-plezier balans vind je bijvoorbeeld in deze review: Leknes S, Tracey I. A common neurobiology for pain and pleasure. Nat Rev Neurosci. 2008 Apr;9(4):314-20. Of deze: Bressan RA, Crippa JA. The role of dopamine in reward and pleasure behaviour--review of data from preclinical research. Acta Psychiatr Scand Suppl. 2005;(427):14-21.