Betrouwbare Bronnen

Het kabinet organiseerde een Woontop [https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/12/11/kamerbrief-over-woontop-2024] en bracht alle betrokken marktpartijen, overheden en organisaties bij elkaar. Samen moesten zij de intentie om 100.000 nieuwe woningen per jaar te bouwen concreet maken en afspraken formuleren waar ze elkaar aan kunnen houden. Tegelijkertijd staat Nederland voor de uitdaging om die – uiteindelijk - een miljoen nieuwe woningen optimaal duurzaam te laten zijn én de acht miljoen bestaande woningen te verduurzamen en de bewoners bestaanszekerheid te geven. Jaap Jansen en PG Kroeger praten hierover met Karsten Klein, directeur belangenbehartiging van de Vereniging Eigen Huis [https://www.eigenhuis.nl/?gad_source=1&gclid=CjwKCAiApY-7BhBjEiwAQMrrEXhK2MpKX0bLJMU8NvhPPHN_BJSyRZngdlZ-a2olP-FdCcA8b56XtRoCh-gQAvD_BwE] en Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform [https://nationaalklimaatplatform.nl/home/default.aspx]. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Vereniging Eigen Huis en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** De Woontop was vooral een exercitie om 'de neuzen dezelfde richting op te krijgen'. Vicepremier Mona Keijzer bouwde in zekere zin haar eigen polder. Volgens hoogleraar volkshuisvesting Peter Boelhouwer was het ‘vooral veel wishful thinking’. Toch ziet Karsten Klein in het bijeenbrengen een zinvolle stap, ook om het realiteitsgehalte van de afspraken samen te toetsen. Niet blijven hangen in korte-termijnacties, maar de langetermijnresultaten goed 'borgen' is nuttig, zegt hij. Erg ongelukkig was daarom de losse flodder van Keijzer om haar stoerheid bij deregulering te bewijzen: een stop op verplichte nestkastjes. Klein en Vendrik hebben er weinig woorden voor nodig: “Dit is precies het verkeerde voorbeeld.” Kees Vendrik pleit er juist voor dat elk betrokken ministerie wél serieuze pogingen gaat doen om overbodige regels te schrappen. Alle creativiteit en ondernemerschap is nodig, zegt hij. Want het verduurzamen en energiezuinig maken van acht miljoen woningen is de grootste verbouwing ooit. "Iedereen gaat dit meemaken, dat kan niet anders. Laat het dan vooral iets van ons allemaal zijn en het liefst ook een beetje leuk maken." Eigen woningbezitters en alle huurders zijn daarbij elkaars bondgenoten. Klein en Vendrik ontdekken veel raakvlakken en gezamenlijke belangen. En dat is niet zo vreemd, omdat het een gigantische transitie is. “Met alle inconsistenties die veranderingen en daarvan leren altijd eigen is.” Niets is daarbij zo funest als grilligheid van politieke processen en van besluiten die ineens over ons 'neerdalen'. Bij warmtepompen en de saldering van de opbrengst van zonnepanelen zijn door het nieuwe kabinet onverhoedse ingrepen gepleegd die afschrikken en argwaan oproepen. "Als je besluit warmtepompen te verplichten en het volgende kabinet schrapt dat dan meteen weer, dan helpt dat niet", zegt Klein. Deze ‘grootste verbouwing ooit’ doet denken aan de introductie van aardgas in de jaren zestig. Ook toen moest iedereen mee in een omwenteling van zowel de keuken als haard, huis, kantoor en omgeving. En er is nog een verrassende analogie: de Deltawerken in de jaren vijftig met al hun complexiteit én als aanjager van technologische innovatie. De populaire 'koken op gas'-cursussen bleken een machtig middel van ongedwongen omgang met die transitie. Vendrik pleit daarom nu ook voor 'groene opbouwwerkers' in buurten. Bij de transitie moet de nadruk minder liggen op de hoogstandjes van de techniek en complexiteit van de aanpak en meer op de bestaanszekerheid [https://www.nationaalklimaatplatform.nl/nieuws12/2758858.aspx?t=Met-klimaatbeleid-bouwen-aan-bestaanszekerheid] door uiteindelijk drastisch lagere energiekosten. En de Vereniging Eigenhuis weet dat zekerheid cruciaal is, ook voor woningeigenaren. Om deze grootste verbouwing ooit een duidelijk perspectief te geven raadt Vendrik aan om een glasheldere maatschappelijke keuze voorop te zetten. Begin met de wijken waar energiearmoede deel is van een optelsom van sociale problemen. Benadruk dat mensen hier als eerste de zekerheid van lagere energiekosten zullen krijgen. *** Verder kijken Webinars van het Nationaal klimaat Platform [https://nationaalklimaatplatform.nl/webinars+van+het+nationaal+klimaat+platform/default.aspx] *** Verder luisteren 449 - De echte crisis is de woningnood [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9a2aeb1b-3cb4-4a4e-a6a3-8c34e01e5802] 422 - Een eigen huis, een plek onder de zon - woningnood toen en nu [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/abaeec39-90bb-4c8c-a969-63653742e18e] 460 - VVD'er Silvio Erkens strijdt voor versnelling van het klimaatbeleid [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/24cb20fd-6374-4a27-b07c-252a18a324b1] 435 - Klimaat en Groene Groei: Sophie Hermans heeft grote ambities, maar wordt het haar mogelijk gemaakt? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6788a21d-d2c8-4124-a765-385ca22e7728] 415 – Klimaatbeleid: de inhaalslag van Nederland in Europa [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b6c685db-4cdd-4135-a8b7-f148ede7238d] 389 - De lange en hobbelige weg naar een klimaatneutraal Nederland [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4f1a53f7-01a8-482f-9d8d-873ffa005f3d] 55 - Ed Nijpels over zijn klimaatakkoord [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/30a5611d-26f5-4ae8-b8ee-ecc3c7b0713c] 470 - Het kabinet bestaat niet, het is een virtuele machine [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7bafc443-3b2c-4803-a6eb-4cbdb73d30cd] 463 - De eerste honderd dagen. Lessen in daadkracht voor het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c6f0296c-fddb-482b-ae16-fee4765ff964] 456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b679ced5-2a6f-417b-83e0-1cd701f4abbb] 452 - Wie is de baas in de coalitie? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ae547de-d25c-460d-98a8-4b5010d0609c] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:34:32 – Deel 2 01:21:03 – Epiloog 01:26:22 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Het parlement gaat met Kerstreces. De debatten over de begrotingen geven ons een tableau van de ideeën, aanpak, tactiek en strategie van de coalitie vanaf het aantreden van Dick Schoof en zijn inmiddels gehavende ploeg. Daarbij doemt vooral één vraag op. Bestaat dit kabinet eigenlijk wel? "We zijn nu als kabinet bijna een half jaar onderweg en ik kan me voorstellen dat u de afgelopen maanden wel eens hoofdschuddend het nieuws hebt gevolgd", zegt de premier [https://www.rijksoverheid.nl/documenten/toespraken/2024/12/12/toespraak-minister-president-schoof-bij-kennis--en-netwerksessie-van-e-y]. "Dat snap ik natuurlijk. Ik knijp mezelf ook wel eens in de arm." Minister Eelco Heinen van Financiën lichtte een puntje van de sluier. Hij onthulde een ‘baanbrekend project’ waarin hij en zijn departement via kunstmatige intelligentie een perfect fiscaal stelsel ontwikkelen. Een Aha-Erlebnis! Staat dit niet symbool voor het Binnenhof van nu? Een plek waar niet Schoof en zijn bewindslieden koers en inhoud bepalen, maar een virtuele beleidsmachine? Kunstmatige intelligentie! *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand.com [http://Lendahand.com]. Gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN500 tijdens het afrekenen van je eerste investering om de garantie te activeren. De code is geldig tot en met 31 december 2024. Lendahand staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Bij de Onderwijsbegroting waren minister Eppo Bruins en de premier geheel absent. Fractieleiders Henri Bontenbal (CDA) en Rob Jetten (D66) sprongen in het gat en Geert Wilders (PVV) poogde te redden wat er te redden viel. De kleine oppositieclubs lieten hem zweten en achtereenvolgens Bruins, Heinen, Schoof, minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en zelfs vicepremier Fleur Agema (Volksgezondheid) bloeden. In de Kamer doken twee Machiavelli's op, D66-Onderwijswoordvoerder Jan Paternotte en Bontenbal, die een volleerd discipel van Maxime Verhagen blijkt te zijn. Ze kregen ongeveer alles wat ze eisten, ook al stapte D66 uit de onderhandelingen. Daarmee verlengden ze bovendien niet de levensduur van de coalitie, maar vergrootten de politieke chaos en interne tegenstellingen binnen coalitie en kabinet.       Eppo Bruins erkende dat hij van niets wist over de afspraken en rekensommen in zijn begroting. Op Onderwijs was de minister blijkbaar nu reeds vervangen door die AI-machine. Fleur Agema en Judith Uitermark waren ontzet over de gaten die Wilders voor D66, CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 bereid was te hakken in hun budgetten.   Geen traan liet hij om hun ellende. Zoals hij evenmin zich bekreunt om de reputatieschade die hij met zijn privédiplomatie wereldwijd aanbrengt aan de premier en minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken.   Jaap en PG zien hoe de gevonden oplossingen allerminst betekenen dat de Eerste Kamer - waar de coalitie maar 30 van de voor een meerderheid benodigde 38 zetels heeft - nu moeiteloos de Onderwijsbegroting gaat behandelen. Allereerst is door Heinen een reeks doodzonden begaan tegen de in de VVD zo heilige Zalmnorm. Hij ‘keek of de tabellen klopten’ zei hij achteloos, alsof de AI-machine al aan het werk was.      Sommige oplossingen zijn staatsrechtelijk dubieus en enkele zelfs strijdig met artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en met artikel 23 (de vrijheid van onderwijs). Bruins, Uitermark en David van Weel (minister van Justitie) krijgen hiermee een harde dobber in de Eerste Kamer.    Geert Wilders heeft het ene gat proberen te dekken met het andere en ontdekte hoe niemand in zijn fractie of onder zijn bewindslieden enig idee heeft van het ambt van regeren. Zo staat de autocraat nu alleen, als een solist op het beleidstoneel, gewantrouwd door zijn publiek, dat zich bekocht voelt.     Is dit virtueel regeren eigenlijk wat informateur Kim Putters en Nieuw Sociaal Contract bedoelden met een 'extraparlementair programkabinet'? Een kabinet dat bewust buiten de beleidsvorming wordt gehouden en - in de woorden van premier Schoof – ‘wordt geïnformeerd over de uitkomsten’?      *** Verder luisteren 466 - Behandeling Onderwijsbegroting werd parcours vol struikelpartijen en miskleunen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/380fb0c8-e769-447d-be82-667641a5baf9] 50 - Vrijheid van onderwijs [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ca6e0fb5-3367-468a-a9d4-00d556393c28] 454 - Hoe Nederland als kennisland steeds weer vastloopt in bestuurlijke spaghetti [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e974b3f9-b00e-4019-8eae-c93aacccb90f] 463 - De eerste honderd dagen. Lessen in daadkracht voor het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c6f0296c-fddb-482b-ae16-fee4765ff964] 456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b679ced5-2a6f-417b-83e0-1cd701f4abbb] 452 - Wie is de baas in de coalitie? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ae547de-d25c-460d-98a8-4b5010d0609c] 448 - Premier zonder kompas [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cadea232-77f4-48d3-8ff8-e6cccb46e855] 442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b4ac1e54-fe74-446b-be86-12cc6c28d997] 438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d98180ef-659e-4273-a0b1-56bb9c8e23aa] 428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9488f43f-1ea4-49b9-b223-b42dac778d26] 200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/67379542-f134-4fa3-a50f-0fd6ed6e087a] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:30:30 – Deel 2 01:01:09 – Deel 3 01:19:29 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

De NAVO wil nieuwe kruisraketten plaatsen in Europa als antwoord op de nieuwe generatie van zulke middellange-afstandswapens die Vladimir Poetin al heeft neergezet. In Duitsland zijn de 600 Taurus-raketten hot topic in de verkiezingscampagne. In Nederland is het nog stil. Komt er – net als in 1979 - een nieuwe 'Hollanditis', de grootste crisis van Nederland in 75 jaar NAVO? De man die overal bij was, is Boudewijn van Eenennaam [https://spectator.clingendael.org/nl/auteur/boudewijn-van-eenennaam]. Als jong ambtenaar op Buitenlandse Zaken werd hij de kernwapenspecialist. En als topdiplomaat moest hij er met de Amerikanen in Washington over dealen. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem naar aanleiding van zijn boek Een Beeld van een Diplomaat [https://www.boekenbestellen.nl/boek/een-beeld-van-een-diplomaat/9789083372310]. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Atlantische Commissie [https://www.atlcom.nl/]. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Boudewijn van Eenennaam (1946) begon in 1973 als jong ambtenaar in de jaren van het kabinet-Den Uyl en raakte bij toeval verzeild in de positiebepaling van ons land ten aanzien van de kernwapens in Europa. De discussie daarover barstte echt los toen vlak na het aantreden van premier Dries van Agt president Jimmy Carter een gloednieuwe nucleaire technologie wilde invoeren, het neutronenwapen. Samen met bondskanselier Helmut Schmidt kon de premier deze onberaden eenzijdige zet van de Amerikanen nog tegenhouden. Van Eenennaam raakte hiermee verwikkeld in de worstelingen van het NAVO-bondgenootschap op het allerhoogste niveau. Die werden nog heftiger toen Schmidt met Washington tegenover de Sovjetdreiging met nieuwe SS-20 raketten een ander antwoord overeenkwam. En ook Nederland zou meedoen. Maar de vredesbeweging kwam in opstand, demonstreerde massaal, kreeg links achter zich en slaagde er in ook regeringspartij CDA te verdelen. Premier Ruud Lubbers schoof met al zijn creativiteit de beslissing zover mogelijk vooruit. We horen Van Eenennaam er nóg over morren. De belangrijkste plaatsingsvariant kwam overigens uit zijn koker, benadrukt hij. Lubbers ging er mee aan de haal. Via Van Eenennaams contacten met de belangrijkste mensen onder Ronald Reagan groeide het idee van het ‘dubbelbesluit' en de ‘nuloptie’, dat vanaf 1981 de strategische lijn werd. In 1987, toen inmiddels Michail Gorbatsjov in het Kremlin zat, werd dat het begin van het einde van de Koude Oorlog. Over de vredesbeweging is hij nog altijd weinig complimenteus. Hij verwijt ze dat ze 'romantiek' bedreven en angstpolitiek. Hij maakte zes premiers mee, achttien ministers van Defensie en twaalf ministers op Buitenlandse Zaken. Met veel vrolijkheid – en soms wat cynisme – vertelt Van Eenennaam over zijn avonturen met ministers als Max van der Stoel, Henk Vredeling, Hans van Mierlo, Hans van den Broek, Jozias van Aartsen en Jaap de Hoop Scheffer. En over het societyleven van een ambassadeur in Washington DC, waar hij de huidige minister Caspar Veldkamp onder zich had. In zijn laatste functie – permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Verenigde Naties in Genève, tot 2011 – werd hij onverwacht uitgenodigd voor een kopje thee bij Asma al-Assad, de vrouw van de Syrische dictator. De actuele situatie vervult Van Eenennaam met zorgen. Hij vreest dat de Europese Unie onvoldoende opgewassen is tegen Poetin en ook niet goed is voorbereid op de terugkeer van Donald Trump. Terwijl sommige Europese leiders – zoals Manfred Weber, de leider van de Europese christendemocraten, de Poolse premier Donald Tusk en de Franse president Emmanuel Macron al in gesprek zijn over een eigen Europees kernwapen, schudt de oud-diplomaat zijn hoofd. Europa, dat heeft hij in al die jaren wel geleerd, zal nooit echt zonder de beschermende Amerikaanse paraplu kunnen. *** Verder lezen Boudewijn van Eenennaam - Een Beeld van een Diplomaat [https://www.boekenbestellen.nl/boek/een-beeld-van-een-diplomaat/9789083372310] B.J. van Eenennaam - Achtenveertig Kruisraketten Plaatsing van middellange-afstandsraketten, waarvoor in de jaren 80 het Malieveld nog vol liep, is nu weer nodig, zien Ko Colijn en Boudewijn van Eenennaam (NRC, augustus 2024) [https://www.nrc.nl/nieuws/2024/08/11/de-nieuwe-raketten-in-duitsland-dragen-geen-kernkoppen-maar-ze-maken-poetin-toch-bang-a4862449] Nikolaos van Dam - Van Eenennaam: tussen Atlantische trouw en Europese ambities (Clingendael Spectator, boekrecensie, februari 2024) [https://spectator.clingendael.org/nl/publicatie/van-eenennaam-tussen-atlantische-trouw-en-europese-ambities] *** Verder luisteren 461 - Ruud Lubbers zag het een slag anders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c2c97419-89bc-4f85-8316-58d1bee4efcf] 447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/eee9ebfb-042b-4753-b70d-a48e915b5beb] 434 – Vier iconische NAVO-leiders en hun lessen voor Mark Rutte [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/541ddcba-a626-49ba-8f60-82db47d02ef4] 413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c2b2b09b-bba3-45b6-999c-3f844dcfa76a] 404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4debd5ed-7488-4dd5-bdbb-61374459c4ab] 361 - Vilnius, juli 2023: NAVO-top in het oog van de storm [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ef328198-3d91-461e-b4a0-d3976e9b6c40] 279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e4e83dbb-7071-4397-ba16-b9387ca9c3d5] 427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/84273d61-0203-4764-b876-79a25695bed1] 272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/850aec01-fa0c-4e13-a733-add306627f32] 256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking' [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/28bd6509-1c65-4bcf-b55f-78d857980689] 351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar later [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4503ee74-f481-4818-a08e-8c0711561424] BB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/971dca8a-af1b-4e9e-88c6-df5df95d49d2] 401 - Adieu Dries! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/fde60cff-8fff-4be3-8a12-f8ba3ad9446e] BB 164 - Dries van Agt, eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e7db847-1a51-483f-a351-0fd1ab1ca68f] 213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f838cba5-cd3d-4acf-b7ef-b918ccbfa9d5] 443 – Negen premiers en een explosief Oranjehuis [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9913cb5e-ccb4-4c9c-8b4a-811736125db2] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:30:09 – Deel 2 01:17:48 – Deel 3 01:47:15 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Vanaf 1 januari 2025 volgen de Polen de Hongaren op als halfjaarlijks voorzitter van de vergaderingen van de ministers van de Europese Unie en ook van de ambassadeurs. Deze timing kon niet beter. Het contrast is groot. Wie zei daar dat Europa saai is? Zoals elk half jaar duiken Jaap Jansen en PG Kroeger in ambities, politieke rol, prioriteiten, pijnpunten, nieuwe initiatieven en culturele rijkdom en historie van de aantredende voorzitter. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] De prijswinnaars van de biografie van Angela Merkel worden bekendgemaakt in deze aflevering. Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Polen is niet alleen een groot land met een rijke historie, maar ook een lidstaat die zich economisch, strategisch en geopolitiek krachtig ontwikkeld heeft. En met premier Donald Tusk [https://www.gov.pl/web/primeminister/donald-tusk] treedt nu een voorzitter aan met een uitvoerig Europees cv. Tusk kan leveren wat juist in deze fase noodzakelijk is: leiderschap met een heldere, stabiele en inhoudelijk doordachte focus. Dat kan hij bovendien in optimale omstandigheden. De opluchting bij het uitzwaaien van Viktor Orbán en diens geflopte pretenties als voorzitter is groot, maar in Berlijn en Parijs heersen labiliteit en onzekerheid. Donald moet dus aan de bak. Roemenië en Moldavië lieten zien dat de democratie openlijk ondermijnd wordt, maar niettemin stand houdt. Syrië werd plotsklaps een ongekende nederlaag voor Poetin en zijn wereldwijde ambities. In de VS treedt Donald Trump aan. Maar in Brussel is met Antonio Costa – die de bijeenkomsten van de regeringsleiders presideert - en de nieuwe Commissie van Ursula von der Leyen een frisse, meer coherente start mogelijk. Juist daar kan Tusk stevig aan bijdragen.     Zijn grote thema is ‘proactieve veiligheid’. Europa moet niet afwachtend en reactief zijn, maar de veiligheidsbelangen van de Unie en de lidstaten samen vaststellen en verdedigen Bij defensie zal Tusk alle lidstaten en NAVO-partners bij de lurven grijpen. Polen is zelf op weg naar defensie-uitgaven ter hoogte van vijf procent van het bruto nationaal product. Maar voor Tusk zijn er veel meer vormen van veiligheid. Van voedsel- en grondstoffenveiligheid tot cyberveiligheid en de integriteit van nieuwsbronnen en sociale media. De Poolse proactieve aanpak kan daarbij profiteren van een nieuwe machtsfactor in Brussel. Jaap en PG portretteren de Poolse Eurocommissaris Piotr Serafin [https://commission.europa.eu/document/download/409db696-5a55-49c9-a2ab-a7f2717bce61_en?filename=CV%20Serafin.pdf]. Een bewust onopvallend soort bestuurder bij wie alle Brusselse lijntjes samen komen. Een andere geestverwant is de zeer ervaren partijgenoot en oud-premier van buurland Litouwen, Andrius Kubilius [https://twitter.com/kubiliusa], de eerste Eurocommissaris voor defensie en ruimtevaart.    Het verrast dan niet dat Tusk al voor zijn aantreden informeel een € 500 miljard fonds voor defensie-investeringen in gang is gaan zetten. Ook om een EU-antwoord te bieden aan de eisen en denigrerende taal van Trump.   Het verrast evenmin dat hij een sterke, coherente aanpak van het Draghi-rapport met kracht aanjagen zal. Het kabinet-Schoof krijgt het nog druk komend halfjaar.    Kijken we naar de kleurrijke en vaak tragische historie van Polen, dan herkennen we tenminste één koning in de 16e eeuw die wel wat trekjes heeft van Donald Tusk. Sigismund III Wasa had de wind eronder. Hij leidde Polen toen het groter was dan ooit en hij veroverde bovendien - als bondgenoot van de Paus nota bene - het Kremlin in Moskou.     PG vertelt over nog drie zeer kleurrijke Poolse vorsten en de eerste premier van de Poolse democratie – een soort Mark Rutte! En geloof het of niet, die Poolse triomftocht en verovering van het Kremlin is een magnifieke scene in een van de allermooiste opera's! *** Verder kijken Is Poland's PM Donald Tusk the EU's new powerbroker? (DW, november 2024) [https://www.dw.com/en/is-polands-pm-donald-tusk-the-eus-new-powerbroker/video-70899675] *** Verder luisteren 450 - Keizerin Ursula II [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/1d6a45e7-6263-4dee-932f-035b84744677] 446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7af41d6c-1463-4010-94df-a702f6f5cf08] 437 - Dwarse Viktor Orbán mag een half jaar Europa voorzitten. Gaat dat wel goed? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/83ac74f7-1576-455b-9204-e79aa027291f] 432 – Verkiezingen Europees Parlement 2024: het midden houdt stand [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e1931aa7-0cae-4bb9-b8a0-95db05990dd2] 429 – Hoe het Europees Parlement steeds meer macht naar zich toe trekt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/dd0e01fe-6f7a-4072-b541-308f60fcdd90] 427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/84273d61-0203-4764-b876-79a25695bed1] 447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/eee9ebfb-042b-4753-b70d-a48e915b5beb] 455 - De bufferstaat als historische - maar ongewenste - oplossing voor Oekraïne [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0feef3c8-fd13-4461-860a-e54e2eba2f2c] 361 - Vilnius, juli 2023: NAVO-top in het oog van de storm [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ef328198-3d91-461e-b4a0-d3976e9b6c40] 458 - De gedroomde nieuwe wereldorde van Poetin en Xi [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7e62cdac-bdb9-450c-af23-a7f974ec3e42] 285 - Kaliningrad, een oude stad als brandpunt van Europa [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e99fb816-4061-49cd-8cec-d10518475d27] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:27:49 – Deel 2 00:43:37 – Deel 3 01:20:00 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Op deze memoires is met ingehouden adem gewacht. Angela Merkel schreef, samen Beate Baumann - haar assistente, al bijna 33 jaar - haar levensverhaal. De titel is een parool: Vrijheid. Het verscheen meteen ook in het Nederlands. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen over en analyseren dit 700 pagina's dikke boek en ook Merkels eigen woorden bij de presentatie ervan in Berlijn. Het boek en deze herinneringen zijn in twee opzichten eenmalig. Het bevat Merkels persoonlijke herinneringen en reflectie op een jeugd en Werdegang in een gruwelijke dictatuur én haar belevenissen na haar 35e levensjaar in die ongekende loopbaan in een Europese democratie. Deze bracht haar in eigen land, in Europa en op wereldschaal aan de politieke top. Geen vrouw en geen DDR-burger had ooit zo'n loopbaan en zo'n leven. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Jaap en PG zien een opvallende analogie met het leven van Vaclav Havel. Ook hij was allerminst geboren om - als dichter, toneelschrijver en rebel - de president van zijn land te worden in een periode van vreedzame revolutie en Europese omwenteling, waarbij ook hij wereldwijd een moreel icoon werd. Merkels jeugdherinneringen zijn zonder twijfel het hoogtepunt van het boek. Adembenemend en vol nuances vertelt zij over het leven in een tirannie en de ingewikkelde levensomstandigheden van een West-Duitse dominee in een atheïstische dictatuur. Vol warmte en met oog voor detail schetst zij een kindertijd in een karig boerengebied waar zij genoot van de natuur en het buitenleven. Het vrolijke, onbekommerde kind Angela is een van de verrassingen in dit boek.     Des te navranter zijn de verhalen over de repressie en permanente dreiging die het kenmerk vormden van de dictatuur. Hoe haar ouders in wanhoop waren toen op 13 augustus 1961 de Muur werd opgetrokken en zij letterlijk opgesloten zouden zijn zonder ooit nog hun familie te kunnen omarmen, laat zien hoe de almachtige partij en de geheime dienst in ieder leven gruwelijke sporen trok. En toch: “Das Leben in der DDR war mehr als nur dieser Staat.” Dat zij zich als jonge vrouw kon ontwikkelen, haar eigen begaafdheid en identiteit, haar 'waarden en normen' en haar onbekommerde vrolijkheid kon bewaren, noemt Merkel 'mijn eigen grote overwinning op dat systeem.' De val van de Muur is haar 'Lebensglück'. Ze was met 35 nog jong, maar ook voldoende gerijpt om een tweede leven in een volkomen andere wereld aan te durven. Over haar jaren in de politiek vertelt ze zakelijk, grondig en met haar kenmerkende rustige humor. Hoe zij haar patriarch Helmut Kohl ijskoud afserveerde en zelf de partijvoorzitter werd van de CDU vertelt ze vrij emotieloos. Zij moest dit doen, benadrukt zij, omdat haar CDU anders de geur van corruptie en stiekemdoenerij nooit meer kwijt zou raken en het lot van de Democrazia Cristiana in Italië zou ondergaan. Massale steun vanuit de gewone leden gaf haar de moed dit te doen. Merkel verstopt beslist niet dat zij in de politiek al snel ontdekte dat zij eerzuchtig was. Wille zur Macht was haar niet vreemd en waardeert zij ook in andere politieke leiders. Als jong Milieuminister ontdekte zij nog iets: haar passie voor wereldwijd overleg en beleid formuleren op mondiale thema's. Onbedoeld bereidde dit haar voor op die volgende stap, het bondskanselierschap. Over haar jaren als kanselier is zij nuchter, methodisch en zonder veel poeha. Opmerkelijk is hoezeer ze daarbij lijkt op Wolfgang Schäuble met wie ze bij duidelijke karakterologische verschillen heel wezenlijke politieke kenmerken deelt. Ze wil fair zijn in dit boek, rekent niet keihard af met vijanden of tegenstrevers, maar gaat ervan uit dat de lezer tussen de regels door de boodschappen wel mee krijgt. De Beierse CSU, de Israëlische premier Benjamin Netanyahu, Donald Trump en de linkervleugel van de SPD zullen niet alles met vreugde lezen. Ze is wel degelijk zelfkritisch. Over de inzet voor het klimaat en over haar opstelling naar buiten toe in de eurocrisis bijvoorbeeld. Over de defensie, Russisch gas en Oekraïne benadrukt zij dat het vasthouden van dialoog met Vladimir Poetin in ieders belang was en wijst zij er soms fijntjes maar hard op, dat bijvoorbeeld haar linkse coalitiepartners de CDU geen ruimte gaven voor veel steviger beleid. Het is goed te beseffen dat memoires van staatslieden geen wetenschappelijk werk zijn op grond van historische analyse en diep graafwerk in de stukken en archieven. Ze geeft haar visie en beleving en dat levensverhaal is uniek. PG noteert daarbij het verhaal over een bronzen beeld op de laatste foto in het boek. Angela Merkel vertelt tegen het slot van haar herinneringen hoe zij spontaan besloot het te kopen. Het verbeeldt de Griekse god Kairos die symbool staat voor 'het goede moment, het goede doen op het juiste moment'. *** Verder lezen Angela Merkel - Vrijheid (Arbeiderspers, 2024) [https://www.singeluitgeverijen.nl/de-arbeiderspers/boek/vrijheid-2/] Angela Merkel - Freiheit (Kiepenheuer & Witsch, 2024) [https://www.kiwi-verlag.de/buch/angela-merkel-beate-baumann-freiheit-9783462005134] *** Verder kijken De presentatie van het boek in Berlijn (26 november 2024) [https://www.youtube.com/watch?v=ksu8DTy0PgM&ab_channel=ZEITONLINE] Angela Merkel in Buitenhof (1 december 2024) [https://www.youtube.com/watch?v=JC9KSNd8p_k&ab_channel=Buitenhof] *** Verder luisteren 276 - 30 jaar politiek, 16 jaar bondskanselier en de hond van Poetin: Angela Merkel blikt terug [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/36b9d4b1-ab93-42e6-899b-dcb671a31a75] 218 - Angela Merkel, een bijzondere bondskanselier - gesprek met biograaf Ralph Bollmann [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ad55e3d9-c3b3-4f47-9f2a-1b8f1b19ab9e] 42 - Merkels vertrouweling Elmar Brok: 40 jaar Europese geschiedenis [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/01f7d56e-6eb1-467c-bc6f-0ef5e5b0dc7d] 421 - Bewonderd en gevreesd. De memoires van Wolfgang Schäuble [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d3971f5a-5150-4a6b-8739-b44b308a84e8] 111 - De onverwachte herrijzenis van Helmut Kohl – en van Truman, Merkel en Rutte [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/46ec57ee-ac2a-48fd-a85a-f2bc9d6e0b44] 122 - Voorzitten op z'n Duits. Hoe doet Merkel dat? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/db7b5024-f720-4d26-9e71-c9d5c9394e83] 302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/5582ded0-2a6a-4a87-b3dd-6a2b7f3a88d9] 135 - 30 jaar Duitse eenheid: Carlo Trojan, de Nederlander die meeonderhandelde [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/666dd29d-eb2e-4181-a37e-f15f928099dd] 72 - 'Wir sind ein Volk!', December 1989: Helmut Kohl spreekt in Dresden + Geheim gifwapen Sovjet Unie [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/32bfabe8-b38d-4381-9d23-c27e5e1cd0c6] 61 - De val van de Muur, met Merkels eigen verhaal [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e4d8d234-6114-4abe-8b35-c37cb399a420] 53 - 1989 - PG en de viering van 40 jaar Deutsche Demokratische Republik [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6448192a-71d1-4bf2-bc91-10576ff8a196] 236 – Václav Havel, de dissident die president werd [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/3cbdcb9b-abf6-467c-9f64-192fc94a7156] 465 – Nederland en Duitsland, labiel en leiderloos. En: de opmerkelijke overeenkomsten met Noordrijn-Westfalen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4c172833-611f-43dd-ab7f-2338c2829ab8] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:54:48 – Deel 2 01:11:29 – Deel 3 01:40:08 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].