Betrouwbare Bronnen

In het jaar dat nu voor ons staat zal veel gebeuren. Veel verrassends, veel onbegrijpelijks en veel dat je wel kon zien aankomen of waar we op konden hopen. In Betrouwbare Bronnen bekijken Jaap Jansen en PG Kroeger elk jaar welke vroegere momenten en mensen ons juist in het nieuwe jaar kunnen inspireren; tot nadenken stemmen, verbazen en een spiegel voorhouden. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Steun VluchtelingenWerk Nederland. Gebruik hiervoor de link vluchtelingenwerk.nl/betrouwbarebronnen [http://vluchtelingenwerk.nl/betrouwbarebronnen]  Deze aflevering bevat een advertentie van De Schrijverscentrale [https://deschrijverscentrale.nl/schrijversbezoek?gad_source=1&gclid=Cj0KCQiAsaS7BhDPARIsAAX5cSD1NFoTdCyPVh9Bo5qYuEkRDIY50FYAF2oCxQ9-bI-r38mggwSmD-IaAswxEALw_wcB]. Boek ook een schrijversbezoek! Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** 1} Amerika Een nieuwe president wordt ingezworen en het is een oude, in alle betekenissen van het woord. In de Amerikaanse geschiedenis werd precies 200 jaar geleden een heel ander mens ingehuldigd als president. De zoon van een eerdere president bovendien. John Quincy Adams was een Uomo Universale en bekleedde vele politieke en diplomatiek posten. Hij begon als scholier in Amsterdam en student in Leiden als de secretaris van zijn vader, ambassadeur John Adams. Als tiener was hij dus al op het hoogste niveau actief voor de nieuwe, rebelse republiek van de Britse onderdanen in opstand. In 1825 werd hij hun zesde president. Die republiek viert nu zijn 250ste verjaardag en ook in 2025 gaan we in Betrouwbare Bronnen door met het uitdiepen van dat jubileum. Op 19 april 1775 begon het conflict uit de hand te lopen. Britse troepen vielen de guerilleros aan rond de stad Boston – die van de eerdere Tea Party actie - en liepen een lelijk blauw oog op. In Concord en op Lexington Green werd gevochten en de troepen van George III vluchtten terug naar de stad.  “By the rude bridge that arched the flood/Their flag to April’s breeze unfurled/Here once the embattled farmers stood/And fired the shot heard round the world.” En de victorieuze rebellen zongen uit volle borst 'Yankee Doodle Dandy'! 2] Leiden De oudste universiteit van Nederland viert op 8 februari haar 450e verjaardag. Deze academie, het Praesidium Libertatis, was een geschenk van Willem van Oranje als dank voor de moed van de burgers tijdens de belegering door de Spaanse troepen. Het werd het trainingscentrum van het calvinisme en van burgerlijke bestuurders die de nieuwe Republiek hun gezicht en hun vernuft schonken. Het werd ook een wereldwijd uniek kenniscentrum van de andere culturen, talen en religies 'van het Boek'. Hoe afbraak daar nu het parool is, is niet minder dan een cultureel schandaal. Leiden trok talent vanuit heel de wereld. Snouck ontving prins Saud uit Mekka. Minister Wim Deetman de sjeik van Qatar. Ehrenfest zijn grote vriend Einstein wiens wasbak bewaard bleef! En de historische vulpen die de natuurkunde en onze blik op het universum fundamenteel veranderde. PG vertelt over zijn leermeester professor Jan Heesterman, wiens diepe kennis en liefde voor India en andere Aziatische culturen nu nog doorleeft. 3] Amsterdam De Leidse academie verbindt zich op een wel heel aparte wijze met de hoofdstad en de klassieke muziek in de persoon van Gustav Mahler. Wie Amsterdam zegt, zegt het Concertgebouw en zegt Mahler. 2025 is er opnieuw een groot festival met al diens werken, uitgevoerd door een reeks toporkesten, dirigenten en solisten. Niets kan beter de 750e verjaardag van deze stad luister bijzetten. Jaap en PG stippen vrouwen en mannen aan die Amsterdam kleur gaven; wereldfaam en politieke en morele kwaliteit. Van Aletta Jacobs tot Johan van Hulst. En laten we blij zijn dat wethouder Joop den Uyl zijn 'grootste verbouwing ooit' toch niet voor elkaar kreeg! 4] Thomas Mann Een vriend van Einstein en vele andere grote geesten in Leiden en Amsterdam als Sigmund Freud en Richard Strauss wordt dit jaar wereldwijd geëerd. Thomas Mann werd 150 jaar geleden geboren en sprak 75 jaar geleden zijn grote rede 'Meine Zeit' uit. Dat gebeurde in Chicago en waarom dat is, heeft nota bene een verbinding met ons land en oud-premier Ruud Lubbers. 5] Rusland Rusland staat stil bij de berinnering aan het aantreden van twee grote heersers. En zal sidderen. 31 december 1999 trad Boris Jeltsin af en wees Vladimir Poetin aan als zijn opvolger. We konden toen al vijf jaar weten waar deze KGB-officier politiek stond. Een artikel in een Duitse krant over een documentaire van de WDR-omroep liet daar geen misverstand over bestaan. En een stukje uit die docu hebben we! Je hoort Poetin Duits spreken.(Hier kun je de hele documentaire zien [https://www.youtube.com/watch?v=SM7PxwdX_Iw&t=2s&ab_channel=HorstLinke1978]) Ongetwijfeld zal Poetin dit jaar zélf stil staan bij de troonsbestijging van zijn rolmodel uit de Tsarendynastie. Nicolaas I volgde op 1 december 1825 zijn plots gestorven broer Alexander 'Sasha' op. Met hem begonnen decennia van repressie, afsluiting van het Westen en vervolging van 'andersdenkenden'. 6] Europa Polen zit de EU voor en dat is in 2025 van grote symbolische betekenis. Op 27 januari komt de wereld daar bijeen om de bevrijding van het vernietigingskamp Auschwitz in 1945 te gedenken. Actueler dan ooit nu Syrië bevrijd is en de gruwelen daar aan het licht komen. Maar 2025 kent ook reden tot vreugde en trots voor de Polen. Want op 9 december vieren zij hoe in 1990 hun eerste democratisch gekozen president na de 'Mauerfall' aantrad. Dat was toen al een icoon van moedig verzet en onwrikbaar geloof, de vakbondsman Lech Walesa. Zijn campagneslogan zei het al: “Ik wil het niet, maar het moet.” Twee groten van de Europese geschiedenis worden dit jaar geëerd bij hun 100e verjaardag. Margaret Thatcher en Jacques Delors. Tegenpolen, dat zeker, maar mensen met groot respect voor elkaar. "He is the cleverest man in Europe!" Daar kunnen we in onze tijd misschien wel wat van leren dus. En 2025 wordt hopelijk ook politiek hun jaar. Met een nieuwe toenadering binnen de NAVO en met de EU van de Britten en met een even gedurfd als visionair redesign van de EU door Delors' leerlingen Ursula en Mario. 7] Geen opera? Toch wel. Want in 1625 werd de alleroudste opera door een vrouw gecomponeerd in Florence opgevoerd. Een verhaal uit een geliefde ridderroman werd met veel spektakel ten tonele gebracht door de Medici-familie ter gelegenheid van de ontvangst van kroonprins Wladyslaw van Polen! Maar vanwege Leiden en Amsterdam luiden we het jaar in met Gustav Mahler. Met zijn meest intieme liefdeslied voor zijn grillige, veeleisende vrouw Alma. Gelukkig Nieuwjaar en alle goeds in 2025! *** Verder luisteren 392 - 2024: triomf en tragedie in historie en actualiteit [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9f63b1eb-6ed1-4d36-981f-68622bb2d7a4] 138 - In het voetspoor van Amerikaanse Presidenten in Nederland [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/03ee8cb5-fec3-4eb1-8c48-bcb66f03ca59] (oa de jonge John Quincy Adams) 382 - 250 jaar Verenigde Staten: de Boston Tea Party en de rechtsbescherming van belastingbetalers in Nederland [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c44ec04f-9408-41be-b5e3-3fab8905ab66] 115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2271fce7-c85d-41fa-a64a-94e589251166] - filosoof van de Amerikaanse revolutie 262 - Waarom India - ook voor Nederland - steeds belangrijker wordt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e738070-a079-4411-ab30-8546d29083fc] 325 - De mythe van Joop den Uyl; het spookbeeld van Mark Rutte [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/1336a8af-568a-4583-9778-47619944cac4] 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/971dca8a-af1b-4e9e-88c6-df5df95d49d2] 346 - Alle Menschen werden Brüder! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/1c369825-dd76-463a-abd9-8d522f58e759] 404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4debd5ed-7488-4dd5-bdbb-61374459c4ab] (oa over Thomas Mann) 21 - Poetins rolmodel tsaar Nicolaas I [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ac77ecd8-fc61-4312-8ef4-a96a9870986f] 19 - Anne Applebaum over Oekraïne, Poetin en Nicolaas I [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/857f1bf5-899c-430b-aef1-e4bdb01e6e01] 468 – Polen brengt nieuwe dynamiek in Europa [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/464f1ebc-1e18-40fe-a29d-16984ed4c70c] 105 - 75 jaar bevrijding: Dagelijks leven in Nazi-Duitsland [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ad301f73-376f-4d97-b8c2-fb74f084db5e] - Viktor Klemperer wist in 1942 al van Auschwitz 336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e07445e-ee8e-4a8a-9559-02f6a918909e] (oa over Lech Walesa) 124 - 95 jaar Jacques Delors [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/76440368-b14d-4e31-8f95-fe5c9ee88830] 30 - Delors en Thatcher [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/069c4a5c-c7eb-4d7a-bc8c-18dc8192d1a0] 303 - Bijzondere Britse premiers [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/569c9e3d-2f7b-44cf-ae38-bd323c2ddafc] 446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7af41d6c-1463-4010-94df-a702f6f5cf08] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:35:55 – Deel 2 00:58:21 – Deel 3 01:33:50 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

De winterboekeneditie van Betrouwbare Bronnen weerspiegelt de turbulentie rond het leiderschap van deze tijd. Mark Rutte fietste weg van het Torentje, Dries van Agt stierf hoogbejaard na een rijk leven, van Ruud Lubbers kwam een monumentale biografie uit en Ruttes favoriete collega Angela Merkel schreef haar autobiografie. Olaf Scholz viel, net als Rishi Sunak en Michel Barnier. En met Dick Schoof kwam een premier aan het roer die lijkt op een romanfiguur van Robert Musil, Der Mann ohne Eigenschaften. Jaap Jansen en PG Kroeger bespreken boeken die allerlei dimensies en verhalen bevatten over premiers, politieke leiders en hun leven en werk. En wat wij daarvan kunnen leren. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Deze aflevering bevat een advertentie van De Schrijverscentrale [https://deschrijverscentrale.nl/schrijversbezoek?gad_source=1&gclid=Cj0KCQiAsaS7BhDPARIsAAX5cSD1NFoTdCyPVh9Bo5qYuEkRDIY50FYAF2oCxQ9-bI-r38mggwSmD-IaAswxEALw_wcB]. Boek ook een schrijversbezoek! Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** 1] Jaap de Haan - De eerste minister van de Republiek [https://www.aup.nl/en/book/9789463722094/de-eerste-minister-van-de-republiek] (Amsterdam University Press) Wie waren de Ruud en Mark van de Gouden Eeuw? Jaap de Haan promoveerde op het functioneren en regeren door de burgerlijke leider van die heel aparte staat, de Republiek, dus van de raadspensionaris. Hij laat zien, dat zij veel weg hadden van machtige mannen elders in Europa die onder een absolute monarch de touwtjes in handen hielden. Een Richelieu, een Cromwell of een Metternich. Johan van Oldebarnevelt maakte deze functie als geen ander en die machtspositie kostte hem letterlijk de kop. Johan de Witt kon regeren zonder een Oranjeprins en domineerde, hoewel hij Ruttiaans bescheiden deed. Toen ook hij ten onder ging in 1672 kwam de minder bekende Gaspar Fagel aan het bewind. En juist die blijkt in dit boek een erg leerzame en handige leider te zijn geweest. Met prins Willem III speelde hij good cop, bad cop. Zo pakten ze samen de stad Amsterdam aan! 2] Robert Harris – Afgrond [https://www.uitgeverijcargo.nl/boek/afgrond/] (Cargo) Een roman over een premier? Jazeker, en wat voor een. Robert Harris komt met een huzarenstukje, een spannende detective over waargebeurde verwikkelingen tussen de man in Downing Street 10 en een societygirl van adel. Herbert Asquith was obsessioneel verliefd en schreef Venetia Stanley honderden brieven terwijl de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Staatsgeheimen, verslagen van de ministerraad, telegrammen van de tsaar, het rolde allemaal in haar brievenbus. Het is alsof Evelyn Waugh een Downton Abbey tv-serie schrijft vermengd met geopolitieke explosies en een gisse jongen van de Secret Service, die op het spoor komt van Venetia. Hoe loopt dit af? 3] Remieg Arts, Coen Brummer, Gertjan Schutte (red.) – Machtswoorden [https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/machtswoorden-paperback/] (Prometheus) Premiers zijn vaak schrijvers. Hun woorden hebben impact. Als ideoloog, als strateeg, als memoiresauteur en soms zelfs als romancier. Denk maar aan Benjamin Disraeli! Machtswoorden is een rijk en origineel boek met een reeks essays over politici als auteurs en hoe schrijven en ook op die wijze boodschappen verspreiden door en door politiek kan zijn. De kinderboeken van Jan Terlouw, de duizenden krantenstukken van Abraham Kuyper, de sociale essays van Sam van Houten, politieke brochures tegen het koloniaal bewind in Indië en de persoonlijke worstelingen en belevenissen van de eerste generatie allochtone politici, het zijn allemaal bijzondere genres die soms van grote betekenis blijken voor politiek denken en handelen. Een verrassende ontdekking in de bundel is de radicale democraat en pro-Franse patriot Pieter Vreede. Hij was als politiek auteur buitengewoon actief en controversieel. Pleegde een staatsgreep, maar moest uiteindelijk na Napoleons val zoete broodjes bakken met het Oranjehuis. Een leven waarin vele regimes elkaar opvolgden en Vreede steeds weer zijn nek uitstak. 4] Auke van der Woud - De steden, de Mensen 1850-1900 [https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/steden-de-mensen-gebonden/] (Prometheus) Auke van der Woud is de Jürgen Osterhammel van ons land. Hij beschrijft de transformatie van Nederland in de 19e eeuw. Zijn boek analyseert hoe na 1850 het verpauperde land in een ongekende 'Tweede Gouden Eeuw' ontpopte tot een wereldwijd actieve, expansionistische economische macht. Hij maakt ook korte metten met legendes als die van de 'kanalenkoning' Willem I die zo'n vooruitziende blik zou hebben gehad. En analyseert waarom premier Thorbecke zo cruciaal was. Hij gaf bestuurlijk, economisch en logistiek het land een redesign en ontketende nieuwe economische en financiële krachten. Voor premier Schoof en minister Sophie Hermans is het deel van dit boek over de energietransitie van die decennia toen verplicht leesvoer. Wat Kees Vendrik in Betrouwbare Bronnen 471 'de grootste verbouwing van Nederland ooit' noemde, heeft een voorloper gehad, waarbij alle uitdagingen van nu zich evenzeer aandienden. 5] Robert Caro - The Power Broker [https://abc.nl/book-details/the-power-broker/$9780394720241] (Alfred A. Knopf) Als het gaat om boeken over mensen met macht en wat macht met mensen doet, kun je niet heen om Robert Caro. Zijn (tot nu toe) vier delen over LBJ zijn de legendarische gouden standaard van boeken over presidenten. Zijn boek The Power Broker is dat over bijna onzichtbare machtsdieren in het openbaar bestuur, zoals Robert Moses, de baas van openbare werken van New York City (1888-1981). Dat boek verscheen in 1974 en is nooit weggeweest uit de boekhandel. De vijftigste verjaardag is reden tot een expositie in het stadsmuseum van NYC, zo beroemd is Caro hiermee geworden. Voor Barack Obama heeft dit boek als student zijn visie op de politiek bepaald. Caro kreeg het bij verschijnen van het magnum opus aan de stok met de hoogbejaarde potentaat. Maar het boek is toch vooral ook een uiting van respect voor diens visionaire blik, zijn daadkracht, lef en finesse van manipulatie en politieke kracht. Moses was 'larger than life'. Net als LBJ en even energiek en meedogenloos. Wellicht dat ook daarom Mark Rutte zo'n fan is? 6] Nancy Pelosi - The Art of Power [https://abc.nl/book-details/the-art-of-power/@9781398541078] (Simon & Schuster) Is zij de Robert Moses van DC? Een machtsdier, onstuitbaar energiek, gedreven, een 'living legend' ook? Nancy Pelosi was alleen allesbehalve onzichtbaar en ze ontleende haar macht wel aan verkiezingen. Haar boek over de kunst van de macht is zeer persoonlijk en vol lessen uit de meest kritische momenten in de vele decennia van haar leven als parlementariër en de eerste vrouw als voorzitter van het Huis. Ze komen allemaal langs, de Bushes, de Clintons, Trump, Xi, Poetin en de Obamas. Ze krijgen er soms ook stevig van langs, zeker als je goed tussen de regels doorleest! Uit dit boek leer je waarom de Republikeinen uiteraard de politieke tegenstander zijn, maar de Senaat de politieke vijand. Duidelijk schetst Pelosi waarom the Speaker zo’n beetje de raadspensionaris van Amerika is en dus een beetje de premier. Die bepaalt met het Huis de begroting en de wetten. Niet de president en zeker niet de Senaat. Een sterke Speaker kan een president maken of breken als deze 'de kunst van het mogelijke' bij machtsuitoefening beheerst. The Art of Power, zoals Otto von Bismarck het al noemde. Het boek begint en eindigt met grof geweld. Eerst de gijzeling en bijna moord van haar man Paul Pelosi in hun eigen huis in San Francisco en tot slot de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. Zij ziet die als een poging tot staatsgreep zoals in Latijns-Amerika en is ervan overtuigd dat zij dit alleen door een wonder heeft overleefd. 7] Mathieu Segers - Europa en het idee uit de toekomst [https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/europa-en-het-idee-uit-de-toekomst-gebonden/] (Prometheus) Precies een jaar geleden brachten wij postuum een saluut aan professor Mathieu Segers die zo jong stierf, maar zelf nog zijn magnifieke boek over Europa aan ons had toegestuurd. Dat is nu vertaald: Europa en het idee uit de toekomst. Elke pagina van het boek schittert met verrassende inzichten en onbekende feiten en mensen uit de voorgeschiedenis van de Europese unie. Maar juist nu valt het begin zo op. Segers zag het moment gekomen dat Europa zich opnieuw moest uitvinden. Precies wat de ook in december 2023 overleden Jacques Delors zei en wat in het jaar na hun beider dood de kern werd van Mario Draghi's uitdagende rapport. Mathieu Segers was ook hier weer zijn tijd vooruit. *** Verder kijken Turn Every Page - The Adventures of Robert Caro and Robert Gottlieb [https://www.youtube.com/watch?v=Snn5Fvl6UnI&ab_channel=YouTubeMovies] *** Verder luisteren 441 - Extra zomeraflevering: boekenspecial! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e3d9a023-b5c4-4e9f-9e71-a8516bafb677] 395 - Vijf boeken en een afscheidsbrief [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8451693e-9bbe-4b87-906b-4a494edfca2e] 363 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d834c464-00ed-45f6-9018-6ab7f8536e29] 317 - Extra winteraflevering: PG tipt boeken! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b9003c17-244b-4758-a0cc-d8d6dbdf367b] 286 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6da6272c-7189-4196-aa64-bf19878aa337] 269 - Vijf boeken die je moet lezen om Europa beter te begrijpen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ba923b04-6b16-46c5-bc50-4ecd65a249b6] 259 - De omgevallen boekenkast: leestips van PG! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6e97061e-1a57-407d-a86a-20e6ea21fc6a] 207 - Zomer 2021: Boekentips van PG! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f9cdaedb-8c58-428a-b695-912407764400] 133 - Amerikaanse presidenten: boeken die je volgens PG móet lezen! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0df44f9b-c986-4d10-8c67-eef5ee20c2da] 99 - Tips voor thuis: de omgevallen boekenkast van PG! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ec7b064-5157-47d9-ad74-9edc7e92ed48] 403 - Sam van Houten, een eeuw lang verrassend dwars [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/fa679f93-03cb-4c47-8bcf-26de3658e9bb] 274 - Thorbecke, denker en doener [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9fe72827-e9eb-4e1c-b370-f19c520e353a] 221 - Madam Speaker: de spijkerharde charme van Nancy Pelosi [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e8781d8f-a367-4df5-9459-ab071fb9e4ac] 149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/da2d9a1c-dbaa-4a64-85dc-c6b0323e2f0b] 40 - De geniale broers Von Humboldt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7c34248c-f807-49d1-9791-2c796c76363f] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:47:52 – Advertentie De Schrijverscentrale 01:03:28 – Deel 2 01:17:25 – Deel 3 01:35:49 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Het kabinet organiseerde een Woontop [https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2024/12/11/kamerbrief-over-woontop-2024] en bracht alle betrokken marktpartijen, overheden en organisaties bij elkaar. Samen moesten zij de intentie om 100.000 nieuwe woningen per jaar te bouwen concreet maken en afspraken formuleren waar ze elkaar aan kunnen houden. Tegelijkertijd staat Nederland voor de uitdaging om die – uiteindelijk - een miljoen nieuwe woningen optimaal duurzaam te laten zijn én de acht miljoen bestaande woningen te verduurzamen en de bewoners bestaanszekerheid te geven. Jaap Jansen en PG Kroeger praten hierover met Karsten Klein, directeur belangenbehartiging van de Vereniging Eigen Huis [https://www.eigenhuis.nl/?gad_source=1&gclid=CjwKCAiApY-7BhBjEiwAQMrrEXhK2MpKX0bLJMU8NvhPPHN_BJSyRZngdlZ-a2olP-FdCcA8b56XtRoCh-gQAvD_BwE] en Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform [https://nationaalklimaatplatform.nl/home/default.aspx]. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Vereniging Eigen Huis en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** De Woontop was vooral een exercitie om 'de neuzen dezelfde richting op te krijgen'. Vicepremier Mona Keijzer bouwde in zekere zin haar eigen polder. Volgens hoogleraar volkshuisvesting Peter Boelhouwer was het ‘vooral veel wishful thinking’. Toch ziet Karsten Klein in het bijeenbrengen een zinvolle stap, ook om het realiteitsgehalte van de afspraken samen te toetsen. Niet blijven hangen in korte-termijnacties, maar de langetermijnresultaten goed 'borgen' is nuttig, zegt hij. Erg ongelukkig was daarom de losse flodder van Keijzer om haar stoerheid bij deregulering te bewijzen: een stop op verplichte nestkastjes. Klein en Vendrik hebben er weinig woorden voor nodig: “Dit is precies het verkeerde voorbeeld.” Kees Vendrik pleit er juist voor dat elk betrokken ministerie wél serieuze pogingen gaat doen om overbodige regels te schrappen. Alle creativiteit en ondernemerschap is nodig, zegt hij. Want het verduurzamen en energiezuinig maken van acht miljoen woningen is de grootste verbouwing ooit. "Iedereen gaat dit meemaken, dat kan niet anders. Laat het dan vooral iets van ons allemaal zijn en het liefst ook een beetje leuk maken." Eigen woningbezitters en alle huurders zijn daarbij elkaars bondgenoten. Klein en Vendrik ontdekken veel raakvlakken en gezamenlijke belangen. En dat is niet zo vreemd, omdat het een gigantische transitie is. “Met alle inconsistenties die veranderingen en daarvan leren altijd eigen is.” Niets is daarbij zo funest als grilligheid van politieke processen en van besluiten die ineens over ons 'neerdalen'. Bij warmtepompen en de saldering van de opbrengst van zonnepanelen zijn door het nieuwe kabinet onverhoedse ingrepen gepleegd die afschrikken en argwaan oproepen. "Als je besluit warmtepompen te verplichten en het volgende kabinet schrapt dat dan meteen weer, dan helpt dat niet", zegt Klein. Deze ‘grootste verbouwing ooit’ doet denken aan de introductie van aardgas in de jaren zestig. Ook toen moest iedereen mee in een omwenteling van zowel de keuken als haard, huis, kantoor en omgeving. En er is nog een verrassende analogie: de Deltawerken in de jaren vijftig met al hun complexiteit én als aanjager van technologische innovatie. De populaire 'koken op gas'-cursussen bleken een machtig middel van ongedwongen omgang met die transitie. Vendrik pleit daarom nu ook voor 'groene opbouwwerkers' in buurten. Bij de transitie moet de nadruk minder liggen op de hoogstandjes van de techniek en complexiteit van de aanpak en meer op de bestaanszekerheid [https://www.nationaalklimaatplatform.nl/nieuws12/2758858.aspx?t=Met-klimaatbeleid-bouwen-aan-bestaanszekerheid] door uiteindelijk drastisch lagere energiekosten. En de Vereniging Eigenhuis weet dat zekerheid cruciaal is, ook voor woningeigenaren. Om deze grootste verbouwing ooit een duidelijk perspectief te geven raadt Vendrik aan om een glasheldere maatschappelijke keuze voorop te zetten. Begin met de wijken waar energiearmoede deel is van een optelsom van sociale problemen. Benadruk dat mensen hier als eerste de zekerheid van lagere energiekosten zullen krijgen. *** Verder kijken Webinars van het Nationaal klimaat Platform [https://nationaalklimaatplatform.nl/webinars+van+het+nationaal+klimaat+platform/default.aspx] *** Verder luisteren 449 - De echte crisis is de woningnood [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9a2aeb1b-3cb4-4a4e-a6a3-8c34e01e5802] 422 - Een eigen huis, een plek onder de zon - woningnood toen en nu [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/abaeec39-90bb-4c8c-a969-63653742e18e] 460 - VVD'er Silvio Erkens strijdt voor versnelling van het klimaatbeleid [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/24cb20fd-6374-4a27-b07c-252a18a324b1] 435 - Klimaat en Groene Groei: Sophie Hermans heeft grote ambities, maar wordt het haar mogelijk gemaakt? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6788a21d-d2c8-4124-a765-385ca22e7728] 415 – Klimaatbeleid: de inhaalslag van Nederland in Europa [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b6c685db-4cdd-4135-a8b7-f148ede7238d] 389 - De lange en hobbelige weg naar een klimaatneutraal Nederland [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4f1a53f7-01a8-482f-9d8d-873ffa005f3d] 55 - Ed Nijpels over zijn klimaatakkoord [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/30a5611d-26f5-4ae8-b8ee-ecc3c7b0713c] 470 - Het kabinet bestaat niet, het is een virtuele machine [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7bafc443-3b2c-4803-a6eb-4cbdb73d30cd] 463 - De eerste honderd dagen. Lessen in daadkracht voor het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c6f0296c-fddb-482b-ae16-fee4765ff964] 456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b679ced5-2a6f-417b-83e0-1cd701f4abbb] 452 - Wie is de baas in de coalitie? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ae547de-d25c-460d-98a8-4b5010d0609c] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:34:32 – Deel 2 01:21:03 – Epiloog 01:26:22 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Het parlement gaat met Kerstreces. De debatten over de begrotingen geven ons een tableau van de ideeën, aanpak, tactiek en strategie van de coalitie vanaf het aantreden van Dick Schoof en zijn inmiddels gehavende ploeg. Daarbij doemt vooral één vraag op. Bestaat dit kabinet eigenlijk wel? "We zijn nu als kabinet bijna een half jaar onderweg en ik kan me voorstellen dat u de afgelopen maanden wel eens hoofdschuddend het nieuws hebt gevolgd", zegt de premier [https://www.rijksoverheid.nl/documenten/toespraken/2024/12/12/toespraak-minister-president-schoof-bij-kennis--en-netwerksessie-van-e-y]. "Dat snap ik natuurlijk. Ik knijp mezelf ook wel eens in de arm." Minister Eelco Heinen van Financiën lichtte een puntje van de sluier. Hij onthulde een ‘baanbrekend project’ waarin hij en zijn departement via kunstmatige intelligentie een perfect fiscaal stelsel ontwikkelen. Een Aha-Erlebnis! Staat dit niet symbool voor het Binnenhof van nu? Een plek waar niet Schoof en zijn bewindslieden koers en inhoud bepalen, maar een virtuele beleidsmachine? Kunstmatige intelligentie! *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Deze aflevering bevat een advertentie van Lendahand.com [http://Lendahand.com]. Gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN500 tijdens het afrekenen van je eerste investering om de garantie te activeren. De code is geldig tot en met 31 maart 2025. Lendahand staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten. Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Bij de Onderwijsbegroting waren minister Eppo Bruins en de premier geheel absent. Fractieleiders Henri Bontenbal (CDA) en Rob Jetten (D66) sprongen in het gat en Geert Wilders (PVV) poogde te redden wat er te redden viel. De kleine oppositieclubs lieten hem zweten en achtereenvolgens Bruins, Heinen, Schoof, minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en zelfs vicepremier Fleur Agema (Volksgezondheid) bloeden. In de Kamer doken twee Machiavelli's op, D66-Onderwijswoordvoerder Jan Paternotte en Bontenbal, die een volleerd discipel van Maxime Verhagen blijkt te zijn. Ze kregen ongeveer alles wat ze eisten, ook al stapte D66 uit de onderhandelingen. Daarmee verlengden ze bovendien niet de levensduur van de coalitie, maar vergrootten de politieke chaos en interne tegenstellingen binnen coalitie en kabinet.       Eppo Bruins erkende dat hij van niets wist over de afspraken en rekensommen in zijn begroting. Op Onderwijs was de minister blijkbaar nu reeds vervangen door die AI-machine. Fleur Agema en Judith Uitermark waren ontzet over de gaten die Wilders voor D66, CDA, ChristenUnie, SGP en JA21 bereid was te hakken in hun budgetten.   Geen traan liet hij om hun ellende. Zoals hij evenmin zich bekreunt om de reputatieschade die hij met zijn privédiplomatie wereldwijd aanbrengt aan de premier en minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken.   Jaap en PG zien hoe de gevonden oplossingen allerminst betekenen dat de Eerste Kamer - waar de coalitie maar 30 van de voor een meerderheid benodigde 38 zetels heeft - nu moeiteloos de Onderwijsbegroting gaat behandelen. Allereerst is door Heinen een reeks doodzonden begaan tegen de in de VVD zo heilige Zalmnorm. Hij ‘keek of de tabellen klopten’ zei hij achteloos, alsof de AI-machine al aan het werk was.      Sommige oplossingen zijn staatsrechtelijk dubieus en enkele zelfs strijdig met artikel 1 van de Grondwet (het gelijkheidsbeginsel) en met artikel 23 (de vrijheid van onderwijs). Bruins, Uitermark en David van Weel (minister van Justitie) krijgen hiermee een harde dobber in de Eerste Kamer.    Geert Wilders heeft het ene gat proberen te dekken met het andere en ontdekte hoe niemand in zijn fractie of onder zijn bewindslieden enig idee heeft van het ambt van regeren. Zo staat de autocraat nu alleen, als een solist op het beleidstoneel, gewantrouwd door zijn publiek, dat zich bekocht voelt.     Is dit virtueel regeren eigenlijk wat informateur Kim Putters en Nieuw Sociaal Contract bedoelden met een 'extraparlementair programkabinet'? Een kabinet dat bewust buiten de beleidsvorming wordt gehouden en - in de woorden van premier Schoof – ‘wordt geïnformeerd over de uitkomsten’?      *** Verder luisteren 466 - Behandeling Onderwijsbegroting werd parcours vol struikelpartijen en miskleunen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/380fb0c8-e769-447d-be82-667641a5baf9] 50 - Vrijheid van onderwijs [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ca6e0fb5-3367-468a-a9d4-00d556393c28] 454 - Hoe Nederland als kennisland steeds weer vastloopt in bestuurlijke spaghetti [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e974b3f9-b00e-4019-8eae-c93aacccb90f] 463 - De eerste honderd dagen. Lessen in daadkracht voor het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c6f0296c-fddb-482b-ae16-fee4765ff964] 456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b679ced5-2a6f-417b-83e0-1cd701f4abbb] 452 - Wie is de baas in de coalitie? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ae547de-d25c-460d-98a8-4b5010d0609c] 448 - Premier zonder kompas [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cadea232-77f4-48d3-8ff8-e6cccb46e855] 442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b4ac1e54-fe74-446b-be86-12cc6c28d997] 438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d98180ef-659e-4273-a0b1-56bb9c8e23aa] 428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9488f43f-1ea4-49b9-b223-b42dac778d26] 200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/67379542-f134-4fa3-a50f-0fd6ed6e087a] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:30:30 – Deel 2 01:01:09 – Deel 3 01:19:29 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

De NAVO wil nieuwe kruisraketten plaatsen in Europa als antwoord op de nieuwe generatie van zulke middellange-afstandswapens die Vladimir Poetin al heeft neergezet. In Duitsland zijn de 600 Taurus-raketten hot topic in de verkiezingscampagne. In Nederland is het nog stil. Komt er – net als in 1979 - een nieuwe 'Hollanditis', de grootste crisis van Nederland in 75 jaar NAVO? De man die overal bij was, is Boudewijn van Eenennaam [https://spectator.clingendael.org/nl/auteur/boudewijn-van-eenennaam]. Als jong ambtenaar op Buitenlandse Zaken werd hij de kernwapenspecialist. En als topdiplomaat moest hij er met de Amerikanen in Washington over dealen. Jaap Jansen en PG Kroeger praten met hem naar aanleiding van zijn boek Een Beeld van een Diplomaat [https://www.boekenbestellen.nl/boek/een-beeld-van-een-diplomaat/9789083372310]. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door de Atlantische Commissie [https://www.atlcom.nl/]. En met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Boudewijn van Eenennaam (1946) begon in 1973 als jong ambtenaar in de jaren van het kabinet-Den Uyl en raakte bij toeval verzeild in de positiebepaling van ons land ten aanzien van de kernwapens in Europa. De discussie daarover barstte echt los toen vlak na het aantreden van premier Dries van Agt president Jimmy Carter een gloednieuwe nucleaire technologie wilde invoeren, het neutronenwapen. Samen met bondskanselier Helmut Schmidt kon de premier deze onberaden eenzijdige zet van de Amerikanen nog tegenhouden. Van Eenennaam raakte hiermee verwikkeld in de worstelingen van het NAVO-bondgenootschap op het allerhoogste niveau. Die werden nog heftiger toen Schmidt met Washington tegenover de Sovjetdreiging met nieuwe SS-20 raketten een ander antwoord overeenkwam. En ook Nederland zou meedoen. Maar de vredesbeweging kwam in opstand, demonstreerde massaal, kreeg links achter zich en slaagde er in ook regeringspartij CDA te verdelen. Premier Ruud Lubbers schoof met al zijn creativiteit de beslissing zover mogelijk vooruit. We horen Van Eenennaam er nóg over morren. De belangrijkste plaatsingsvariant kwam overigens uit zijn koker, benadrukt hij. Lubbers ging er mee aan de haal. Via Van Eenennaams contacten met de belangrijkste mensen onder Ronald Reagan groeide het idee van het ‘dubbelbesluit' en de ‘nuloptie’, dat vanaf 1981 de strategische lijn werd. In 1987, toen inmiddels Michail Gorbatsjov in het Kremlin zat, werd dat het begin van het einde van de Koude Oorlog. Over de vredesbeweging is hij nog altijd weinig complimenteus. Hij verwijt ze dat ze 'romantiek' bedreven en angstpolitiek. Hij maakte zes premiers mee, achttien ministers van Defensie en twaalf ministers op Buitenlandse Zaken. Met veel vrolijkheid – en soms wat cynisme – vertelt Van Eenennaam over zijn avonturen met ministers als Max van der Stoel, Henk Vredeling, Hans van Mierlo, Hans van den Broek, Jozias van Aartsen en Jaap de Hoop Scheffer. En over het societyleven van een ambassadeur in Washington DC, waar hij de huidige minister Caspar Veldkamp onder zich had. In zijn laatste functie – permanent vertegenwoordiger van Nederland bij de Verenigde Naties in Genève, tot 2011 – werd hij onverwacht uitgenodigd voor een kopje thee bij Asma al-Assad, de vrouw van de Syrische dictator. De actuele situatie vervult Van Eenennaam met zorgen. Hij vreest dat de Europese Unie onvoldoende opgewassen is tegen Poetin en ook niet goed is voorbereid op de terugkeer van Donald Trump. Terwijl sommige Europese leiders – zoals Manfred Weber, de leider van de Europese christendemocraten, de Poolse premier Donald Tusk en de Franse president Emmanuel Macron al in gesprek zijn over een eigen Europees kernwapen, schudt de oud-diplomaat zijn hoofd. Europa, dat heeft hij in al die jaren wel geleerd, zal nooit echt zonder de beschermende Amerikaanse paraplu kunnen. *** Verder lezen Boudewijn van Eenennaam - Een Beeld van een Diplomaat [https://www.boekenbestellen.nl/boek/een-beeld-van-een-diplomaat/9789083372310] B.J. van Eenennaam - Achtenveertig Kruisraketten Plaatsing van middellange-afstandsraketten, waarvoor in de jaren 80 het Malieveld nog vol liep, is nu weer nodig, zien Ko Colijn en Boudewijn van Eenennaam (NRC, augustus 2024) [https://www.nrc.nl/nieuws/2024/08/11/de-nieuwe-raketten-in-duitsland-dragen-geen-kernkoppen-maar-ze-maken-poetin-toch-bang-a4862449] Nikolaos van Dam - Van Eenennaam: tussen Atlantische trouw en Europese ambities (Clingendael Spectator, boekrecensie, februari 2024) [https://spectator.clingendael.org/nl/publicatie/van-eenennaam-tussen-atlantische-trouw-en-europese-ambities] *** Verder luisteren 461 - Ruud Lubbers zag het een slag anders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c2c97419-89bc-4f85-8316-58d1bee4efcf] 447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/eee9ebfb-042b-4753-b70d-a48e915b5beb] 434 – Vier iconische NAVO-leiders en hun lessen voor Mark Rutte [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/541ddcba-a626-49ba-8f60-82db47d02ef4] 413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c2b2b09b-bba3-45b6-999c-3f844dcfa76a] 404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4debd5ed-7488-4dd5-bdbb-61374459c4ab] 361 - Vilnius, juli 2023: NAVO-top in het oog van de storm [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ef328198-3d91-461e-b4a0-d3976e9b6c40] 279 - Jaap de Hoop Scheffer over Poetin, Oekraïne, de NAVO en de toekomst van de EU [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e4e83dbb-7071-4397-ba16-b9387ca9c3d5] 427 - Europa wordt een grootmacht en daar moeten we het over hebben [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/84273d61-0203-4764-b876-79a25695bed1] 272 - Dankzij Poetin: nu écht intensief debat over de toekomst van Europa [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/850aec01-fa0c-4e13-a733-add306627f32] 256 - Na de inval in Oekraïne: 'Nu serieus werk maken van Europese defensiesamenwerking' [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/28bd6509-1c65-4bcf-b55f-78d857980689] 351 - Politiek als hartstocht: drie jonge bewindslieden uit het kabinet-Den Uyl vijftig jaar later [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4503ee74-f481-4818-a08e-8c0711561424] BB 161 - Hans van Mierlo, een politieke popster [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/971dca8a-af1b-4e9e-88c6-df5df95d49d2] 401 - Adieu Dries! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/fde60cff-8fff-4be3-8a12-f8ba3ad9446e] BB 164 - Dries van Agt, eigenzinnig politicus, paradijsvogel, wereldburger [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e7db847-1a51-483f-a351-0fd1ab1ca68f] 213 - Van Agt/Den Uyl/Terlouw (1981), de verschrikkelijkste kabinetsformatie ooit [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f838cba5-cd3d-4acf-b7ef-b918ccbfa9d5] 443 – Negen premiers en een explosief Oranjehuis [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9913cb5e-ccb4-4c9c-8b4a-811736125db2] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:30:09 – Deel 2 01:17:48 – Deel 3 01:47:15 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].