De Groene Amsterdammer Podcast

Georgië strijdt al maanden voor vrijheid

Sinds november vorig jaar gaan in het land massaal mensen de straat op tegen de regeringspartij Georgische Droom, die steeds autoritairder optreedt en zich nadrukkelijk afzet tegen de Europese Unie. Dat staat haaks op de wens van een grote meerderheid van de bevolking, die juist een Europese toekomst voor zich ziet. Wat speelt er in dit land van heerlijke wijn en ruige bergen? Groene-journalist Irene van der Linde en fotograaf Nicole Segers reisden een maand lang door Georgië [https://www.groene.nl/artikel/zwarte-koffie-in-zwarte-tijden] om met bewoners te spreken. Ze ontmoetten journalisten die hun baan verloren, jongeren die een eigen kunstcentrum oprichtten, en burgers voor wie demonstreren inmiddels onderdeel van het dagelijks leven is – vaak samen met de hele familie. In de podcast vertellen Van der Linde en Segers over hun bevindingen. Ze zagen de repressie en de angst, maar ook de vasthoudendheid en het optimisme dat blijft oplichten. Het opvallendste symbool van die hoop is de Europese Unie, voor veel Georgiërs een belofte van vrijheid en democratie. Productie: Kees van den Bosch en Eva Markx. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Huiselijk geweld komt lang niet altijd voor een rechter

Huiselijk geweld komt lang niet altijd voor een rechter, zelfs als er een noodknop wordt ingedrukt. Het afgelopen jaar is femicide steeds hoger op de agenda gekomen, maar aan de moord op vrouwen gaat vaak veel vooraf: stalking, bedreigingen, herhaald huiselijk geweld. Zelfs wanneer daarvan aangifte wordt gedaan, belandt de zaak niet altijd bij een rechter. Slachtoffers kunnen dan in beroep gaan via een artikel-12-procedure, waarin een gerechtshof beoordeelt of het OM alsnog moet vervolgen. Maar die procedures vinden achter gesloten deuren plaats. Onderzoeksplatform Investico kreeg uitzonderlijk inzage in deze zaken van het gerechtshof Amsterdam [https://www.groene.nl/artikel/zij-een-noodknop-hij-een-sepot]. Ook zij wilden begrijpen hoe dit proces werkt, wat er precies gebeurt en of er patronen zichtbaar worden. Het onderzoek werd uitgevoerd door Jolanda van de Beld, Belia Heilbron en Bobby Uilen, in samenwerking met RTL. Er klinkt al langer kritiek op de manier waarop Nederland huiselijk geweld afhandelt. Maar in de regio Rotterdam is een nieuwe werkwijze ontwikkeld die, voorzichtige indicaties wijzen daarop, beter lijkt te werken. Productie: Kees van den Bosch en Matthijs Domen. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Waarom de stem van de niet-stemmer ook gehoord moet worden

Ze schitterden door hun afwezigheid: bij de Tweede Kamerverkiezingen van 29 oktober bleef 20% van de kiezers thuis. In buitenwijken van gemeenten als Rotterdam of Almere vond slechts 63,5% van de kiezers hun weg naar de stembus. Maar de opkomst is niet het grootste probleem, ontdekten journalist Froukje Santing en wetenschapper Floris Vermeulen [https://www.groene.nl/artikel/de-thuisblijvers]. Het zijn specifieke groepen die hun stem structureel niet uitbrengen. Vooral jongeren, mensen met een migratie-achtergrond en laagopgeleiden doen aan stemverzuim. Het gevolg? Een vicieuze cirkel waarin afgehaakten niet stemmen, waardoor ze minder vertegenwoordigd worden in de politiek, waardoor ze weer minder gaan stemmen. Die politieke stembusmijding is trouwens erfelijk: jongeren die het belang van stemmen van huis uit niet meekrijgen, blijven tijdens verkiezingen zelf ook liever thuis. Gelukkig zijn er oplossingen, zien Santing en Vermeulen: vooral bij jongeren onder de 18 valt nog flinke winst te behalen. Zo nodigt een school in Almere leerlingen uit in de raadszaal, om daar strategisch te leren debatteren over compromissen en belangen. Er is hoop, maar dan moet de politiek wel meer gaan verbinden. Productie: Simon van den Oever en Kees van de Bosch.   See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Europa durft meer aan geopolitiek te doen, Trumps opruiing en de Poolse valkuilen

Bouwt Europa in relatieve stilte aan een nieuw veiligheidsbeleid? Hoe zich op te stellen in een wereld zonder vriendschap met Amerika en met dreiging vanuit Rusland, is de rode draad als het gaat om leningen aan Oekraïne, computerchips, betalingsverkeer, enzovoort. We bespreken het met hoogleraar Catherine de Vries. In Historische Woorden klinkt de Trump van een aantal jaren geleden, maar dan in een omstreden montage door de BBC. En met correspondent Ekke Overbeek nemen we de niet-ingeloste beloften door van Polen, dat probeerde los te komen van rechts-autoritaire politiek, maar toch weer in het illiberale moeras lijkt te verzinken. Productie: Gizelle Mijnlieff. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Frank Westerman over de massazelfmoord in Jonestown

‘Don’t drink the Kool-Aid’ is inmiddels een veelgebruikte uitdrukking, die de toehoorder op het hart drukt niet zomaar de woorden van een charismatische leider aan te nemen. De uitspraak is geïnspireerd op de zogenoemde Jonestown Massacre, waarbij sekteleider Jim Jones zijn 915 volgelingen overtuigde zelfmoord te plegen door het drinken van Kool-Aid vermengd met cyanide. Voor zijn nieuwe boek Hotel De Wereld: Wageningen, Suriname en andere postkoloniale tragedies [https://www.groene.nl/artikel/onzalig-de-preciezen] bezoekt Frank Westerman de jungle van Guyana, waar de dramatische gebeurtenis zich bijna vijftig jaar geleden afspeelde. Hoe kreeg Jones zijn volgelingen zo ver hem te volgen? En waarom is het zoveel makkelijker om iets af te breken dan om iets op te bouwen? Over deze vragen spreekt hij deze week in de podcast, terwijl hij tegelijk pleit voor twijfel en nieuwsgierigheid. Als jonge, bevlogen ontwikkelingshulpstudent in Wageningen was hij namelijk op veel vlakken zekerder van zijn zaak dan nu. Productie: Eva Markx en Kees van den Bosch. See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.