Betrouwbare Bronnen

De derde woensdag in mei is Verantwoordingsdag [https://www.tweedekamer.nl/verantwoordingsdag]. President Pieter Duisenberg van de Algemene Rekenkamer presenteert dan zijn onderzoek naar het regeringsbeleid van het afgelopen jaar. [https://www.rekenkamer.nl/publicaties/rapporten/2025/05/21/srv-2024] "Ja, dat is dus ook de dag van de belastingbetalers, omdat die dan inzicht krijgen wat ministers doen met hun geld”, zegt hij.      In gesprek met Jaap Jansen en PG Kroeger kraakt hij een reeks harde noten. Veel gaat naar behoren, de financiën en hun beheer zijn snel hersteld van de klappen uit de coronajaren. Toch noteert Duisenberg een ‘zorgelijke reeks’ ernstige problemen; hij deelt zelfs 'rode kaarten' uit aan ministers. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Deze aflevering bevat een advertentie van Surfshark. Ga naar surfshark.com/betrouwbarebronnen [http://surfshark.com/betrouwbarebronnen] en gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN voor 4 extra maanden. Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Essentieel is hoe ministers én parlement degelijk beleid voeren aan de hand van heldere, serieuze uitgangspunten. Stel duidelijke doelen. Beloof niet wat je niet aankunt. Wees duidelijk en eerlijk over de resultaten. Duisenberg noemt het regeerprogramma van het kabinet-Schoof wat betreft zulke beginselen van goed bestuur ‘teleurstellend’. Doelen, resultaten en instrumenten zijn vaag of ontbreken soms geheel.    Zo zijn de ramingen voor het beleid van Asiel en Migratie al zo'n twintig jaar een rommelpot. Voortdurend moet met noodmaatregelen bijgesprongen worden en dat is erg duur, inefficiënt en zet mensen soms letterlijk in de kou. Als het kabinet dit terrein zo belangrijk acht, zou juist hier realistisch ramen en plannen voorop moeten staan.    Ook de enorme bezuiniging van 22% op de uitgaven voor rijksambtenaren is wel erg ondoorzichtig. Duisenberg constateert dat het aantal ambtenaren alleen maar stijgt, ook de inhuur van externen, en dat een fundamentele aanpak alleen lukt als overheidstaken veel eenvoudiger ingericht worden. "Begin dan meteen met de WIA."    Hiermee dreigen miljarden aan gaten in de kabinetsplannen. "Dat zijn uitgestelde teleurstellingen die je nu al ziet aankomen. Dan moet je bijsturen en corrigeren." Zo stelt het kabinet dat Nederland ‘de top van de mobiliteit wil zijn’. Duisenberg: "Wat is dat, de top? Als je dat niet concreet maakt en de plannen niet kunt financieren, is dat geen serieus beleidsdoel." Zeker niet als tegelijkertijd bruggen op instorten staan.    Bovendien blijven zaken liggen die juist veel kunnen opleveren. Het saneren van ondoelmatige fiscale regelingen kan 30 miljard euro besparen. "Stoppen tenzij. Dat is dan de stelregel voor effectief beleid." Duisenberg stelt vast dat het kabinet hier aanvankelijk slechts 250 miljoen wilde besparen en inmiddels nog minder. “Dat schiet niet op.” Bij Defensie zijn de uitdagingen enorm. "Kwetsbaar" zegt Duisenberg eufemistisch. Niet alleen blijkt de beveiliging er nog steeds volstrekt niet op orde - zelfs bij de cruciale kabels voor cyberverkeer - ook blijft veel op de plank liggen of onuitgevoerd. De aangekondigde expansie van uitgaven roept vooral kopzorgen op. Duisenberg maant dat men hier ‘écht realistisch ramen moet’; ook met de NAVO-partners samen zodat niet ieder land voor zich maar aanrommelt.     Beloven wat je helemaal niet aan kunt, is - zeker hier - funest. En dan blijkt ook nog dat Nederland de afspraak om 2 procent van het bnp aan defensie te besteden alleen op papier blijkt te halen. De Rekenkamer ontdekte verschil tussen de veel te positieve raming bij Financiën vergeleken met het behaalde resultaat op Defensie. Dit wegmoffelen wekt weinig vertrouwen in aanloop naar de NAVO-top in Den Haag.     Geen wonder dat de Rekenkamer in NAVO en in EU-verband nadrukkelijk actief wordt. Duisenberg vertelt over een alliantie met de Duitsers, Tsjechen en Slovenen om verantwoording van defensie-uitgaven beter te borgen. Ook vertelt hij over een fors conflict met minister Eelco Heinen (Financiën) over hoe Nederland zijn nationale balans formuleert en daar toezicht op houdt. Nederland is hier 'een Asterix-dorpje' in Europa. Juist omdat na de bankencrisis, de coronacrisis en de energiecrisis de situatie weer meer op orde is gekomen, is de Rekenkamer streng. Ook naar de Tweede Kamer. Zij moet haar budgetrecht actiever hanteren, bijvoorbeeld door de speciale controle-aanpak bij 'grote projecten' veel vaker en stevig in te zetten. "Doen wat je belooft," zegt Pieter Duisenberg. *** Verder luisteren 504 - Een jaar HOOP, LEF EN TROTS [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8301410e-bb12-4e5a-9b2a-c75f62e24c6c] 501 - Den Haag zonder Omtzigt en een Voorjaarsnota zonder beleid [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/03d5c905-9a8d-474c-980c-5e8dd7f209a9] 493 - Het belastingkaartenhuis wankelt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e0d7872-9be8-439b-94cc-911bf8f7509e] 476 – Trump II en de gevolgen voor Europa en de NAVO [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/3330bc70-e865-4a9b-a480-914f254f7f16] 466 - Behandeling Onderwijsbegroting werd parcours vol struikelpartijen en miskleunen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/380fb0c8-e769-447d-be82-667641a5baf9] 426 - Een doodgewoon meerderheidskabinet met een allesbepalende financiële plaat [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/efb48549-3266-405e-8a97-ddc3e6b4e486] 423 – Eerst zien, dan geloven – Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg over de controle op de rijksuitgaven [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f46ed50e-b5e7-430e-958f-8db017ce8d38] 410 - De Pirouette van Putters [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/25f2c253-d041-464c-9e56-5ba3ed589828] 382 - 250 jaar Verenigde Staten: de Boston Tea Party en de rechtsbescherming van belastingbetalers in Nederland [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c44ec04f-9408-41be-b5e3-3fab8905ab66] 349 - Woensdag gehaktdag: de regering zakt door het ijs, waarschuwen Rekenkamer en Raad van State [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e7bfc0f8-14c9-464a-b4d3-56c9f5d06105] 291 – De dubbele jaren van staatssecretaris Marnix van Rij [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2ae6cd4c-9054-4d48-8481-b868182cace2] 275 - Nina Olson: Waarom Nederland net als de VS een Taxpayer Advocate moet krijgen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/07aa7c05-edf7-4dac-a292-dd8ba7a2a5d1] 268 - En hoe moet het dan met Prinsjesdag? Het radicale plan van Sigrid Kaag [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4350bbb6-064e-4d69-be6f-30b17d1e3708] 247 - Belastingheffing in box 3: hoe de Hoge Raad de wetgever op de vingers tikt en opzadelt met een hels karwei [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cd788cd0-6982-444e-901f-f695ea8e2c79/] 147 – De kindertoeslagaffaire: het ging al mis bij de wetgeving [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b08f3ba1-eb89-4740-a5e7-8d3211038a26] 144 - Laura van Geest, voorzitter Autoriteit Financiële Markten [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/5d5d04af-7d53-4a0a-aa8f-cf1015362e47] 120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a2d44af3-4a3b-4ba1-bed9-7669047afacf] 112 - Snels en Sneller: Tweede Kamer moet uitgaven strenger controleren [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7e5a5628-abe2-437e-99dd-deebf7abe085] 104 - Nederland belasting doorsluisland [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/403fa231-f652-4fa6-ae40-59acda2b7ae5] 100 - Nederland in Europa: lusten en lasten door de eeuwen heen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/94ea4076-3118-4fe9-97e5-13b12f7a0355] 17 - Hoe Rekenkamerpresident Arno Visser de overheid controleert [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9052a9fc-235a-493c-aa5f-104e61d25ddd] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:07:29 – Deel 2 00:38:29 – Deel 3 01:09:51 – Deel 4 01:19:40 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Robert Francis Prevost, de Amerikaan die een groot deel van zijn leven in Peru werkte, verraste als nieuwe paus meteen. Vooral ook met zijn nieuwe naam. Die was een heel bewuste, ideologische keuze, onderstreepte hij zelf. De erfenis van zijn voorganger Leo XIII is voor Leo XIV van grote betekenis in tijden van geopolitieke omwenteling; technologische en industriële revolutie en hun impact op de samenleving. Om deze nieuwe paus en zijn visie op de wereld te doorgronden moet je dus Leo XIII leren kennen. Zijn levensverhaal is fascinerend, maar zijn betekenis als ideologisch denker en politiek dier is pas echt van historische allure. Jaap Jansen en PG Kroeger vertellen over Gioacchino Pecci, edelman uit Siena, geboren in 1810. De oudste mens ooit op film (hier [https://www.youtube.com/watch?v=3IVQ-1t92hA&list=WL&index=5] en hier [https://www.youtube.com/watch?v=BdaWpDtgm18&list=WL&index=15]) en als zanger in een audio-opname. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** De scholier Gioacchino bleek net als zijn oudere broer Giuseppe razend slim en leergierig. Hij groeide op onder Napoleon en beleefde nationale revoltes, de komst van de democratie, mobiliteit en massamedia, industrie en arbeidersbeweging, stoomschepen, treinen, telegraaf, technologie en wetenschap in een razend tempo. Heel zijn lange leven was hij gretig en nieuwsgierig en opende de geesten van tijdgenoten voor nieuwe ideeën en overtuigingen. Met 27 al was hij een dapper bestuurder die de Camorra bij Napels hard aanpakte, op zijn 33ste topdiplomaat in Brussel en de CEO van het Vaticaan voor een spijkerhard-conservatieve paus die best snapte dat hij zo'n talent niet kon negeren. 1878 werd hij zelf 'opvolger van Petrus'. En bleek als Leo XIII een wervelwind. Politiek moest hij meteen knokken met de briljante Duitse rijkskanselier Otto von Bismarck. En won. Hij maande katholiek Frankrijk vrede te sluiten met een seculiere liberale staat om polarisatie of erger te vermijden. Hij publiceerde reeksen politieke en spirituele boodschappen en verblufte met een openlijke verzoening van wetenschap en geloof. Leo XIII ontving in audiëntie zelfs sciencefiction-romancier Jules Verne! Faam verwierf hij met de encycliek 'Rerum Novarum', oftewel ‘Over de nieuwe dingen’. Het was een doorwrochte ideologische en filosofische afrekening met het reactionaire denken van zijn voorgangers sinds de Franse Revolutie in 1789. Hij sleurde de rooms-katholieke kerk de werkelijkheid van de industriële, geglobaliseerde wereld in. Met de nodige lef analyseerde hij hoe het kapitalistische liberaal-economisch denken en het socialistische denken en zijn collectivisme de kern van de samenleving en de menselijke waardigheid niet goed begrepen. Beiden maakten de mens een slaaf van materialisme en van de anonieme machten van markt en staat. Zijn alternatieve filosofie ging uit van politieke begrippen die wij ook nu nog als actueel en modern herkennen. Van subsidiariteit, rechten van werknemers en werkgevers en 'polderen' tot 'civil society', vrijheid van vereniging en het 'bonum commune'. In de jaren na 1880 drong dit ook buiten het katholieke milieu door. In Nederland bijvoorbeeld bij mensen als de antirevolutionair Abraham Kuyper en de sociaal-liberaal Sam van Houten met hun nadruk op 'de sociale kwestie'. In zijn strijd met Bismarck zorgde Leo XIII ervoor dat de Duitse katholieken de Duitse staat accepteerden en dat zij zich konden verenigen. De 'Zentrumspartei' werd het politiek thuis voor mensen als Konrad Adenauer en fuseerde na 1945 met protestantse groeperingen in de CDU. De sociale markteconomie en de Europese verzoeningsgedachte stammen direct uit de ideologische filosofie in Rerum Novarum. De nieuwe paus Leo XIV bouwt daar expliciet op voort. Hij spreekt van ‘de schatkist van de sociale leer’ van Leo XIII voor de 21e eeuw. Juist in ‘deze andere industriële revolutie en de ontwikkelingen in het terrein van artificiële intelligentie’ biedt Leo XIII actuele antwoorden voor ‘de verdediging van menselijke waardigheid, gerechtigheid en het werk van mensen’. Het zou dus logisch zijn als de nieuwe paus in 2026 op de 135ste verjaardag van Rerum Novarum dat denken met een eigen 'AI encycliek’ een nieuwe impuls geeft. Habemus Papam! *** In deze aflevering noemden we de boeken: Jürgen Osterhammel – De metamorfose van de wereld (Atlas Contact) [https://www.atlascontact.nl/boek/de-metamorfose-van-de-wereld/#:~:text=J%C3%BCrgen%20Osterhammel,-J%C3%BCrgen%20Osterhammel%20(1952&text=Hij%20publiceert%20over%20de%20Europese,in%20februari%202022%20is%20verschenen.] Giuliano da Empoli – Het uur van de wolven (Atlas Contact) [https://www.atlascontact.nl/boek/het-uur-van-de-wolven-ebook/] *** Verder luisteren 451 - 75 jaar Duitse Democratie [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8c874fbc-a533-48b8-abc7-037fcadf8a0b] 403 - Sam van Houten, een eeuw lang verrassend dwars [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/fa679f93-03cb-4c47-8bcf-26de3658e9bb] 373 - Nederland en België: de scheiding die niemand wilde [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0eb00268-9b56-427c-8687-505a0f69f401] 339 – De geopolitiek van de 19e eeuw is terug. De eeuw van Bismarck [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/375b5051-04c8-4181-b31e-56436dfda193] 336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e07445e-ee8e-4a8a-9559-02f6a918909e] 282 - Hoe Sammy Mahdi - de nieuwe Vlaamse leider - de christendemocraten er weer bovenop wil helpen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/5ed0cc92-867d-4f23-b0aa-0ddc1f16ade6] 274 - Thorbecke, denker en doener [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9fe72827-e9eb-4e1c-b370-f19c520e353a] 242 - Adrianus van Utrecht, de Nederlandse Paus [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0eddef55-2605-47f2-b7bc-b3e0d7bdef16] 222 - Na de kindertoeslagaffaire. Hoe Nederland rechtsstaat en democratie kan verbeteren. Gesprek met Richard Barrett van de Venetië Commissie [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d44f4878-f350-4c26-b5a0-7fb3e3f466f4] 190 - Napoleon, 200 jaar na zijn dood: zijn betekenis voor Nederland en Europa [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d6b3e04c-39d3-40c5-be2e-73a17c380ba0] 110 - Overleggen in crisistijd: Hans de Boer en Han Busker, voorzitters van de Stichting van de Arbeid [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cb1dfcbd-778e-41f5-a827-f5dfad96ac6e] 55 - De geboorte van het poldermodel [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/30a5611d-26f5-4ae8-b8ee-ecc3c7b0713c] 50 - De politieke strijd om de vrijheid van onderwijs [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ca6e0fb5-3367-468a-a9d4-00d556393c28] 47 - Konrad Adenauer, de eerste bondskanselier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/46ef1c9b-7a86-420f-b96c-3a108741e439] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:36:01 – Deel 2 01:04:46 – Deel 3 01:15:32 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Het gejuich hield maar niet op toen Donald Trump Democraat Kamala Harris versloeg. Radicaal-rechtse partijen in Europa zagen hun gelijk bevestigd, hoopten op rugwind uit Washington en een geestverwant die hun megafoon zou zijn. Maar intussen stokt het gejubel. Radicaal-rechts zwijgt bedremmeld. Niemand bedelt nog om een feestelijke ontvangst met diner in Mar-a-Lago. Integendeel, noteren Jaap Jansen en PG Kroeger. Radicaal-rechts Europa spat uiteen. Waar ze bij Trump op hoopten gebeurt juist niet en wat Trump wél doet jaagt de landen in Europa in elkaars armen en radicaal-rechts uiteen. En Trump? Die prijst opeens Ursula von der Leyen als ‘fantastic’. Ook zijzelf moet daar even aan wennen. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Allereerst kreeg Trump zijn 'vrede in Oekraïne binnen één dag' allerminst voor elkaar. De verwachting dat daarmee juist radicaal-rechts als het vredeskamp zou worden gezien en Vladimir Poetin Europa snel weer gas kon leveren bleek een fata morgana. Bovendien negeert Trump zijn belangrijkste vazal in de EU, Viktor Orbán, inmiddels geheel. Ook Washington heeft door dat Orbán politiek geïsoleerd is en bij komende verkiezingen wel eens een forse nederlaag zou kunnen lijden. En wat Orbán overkomt, kan dus iedereen gebeuren. Ook de hoop dat met Trump de 'anti-woke agenda' extra impuls zou krijgen is de bodem in geslagen. Europese burgers kunnen niks met een beeldentuin van Amerikaanse helden, ruzie met Harvard, met musea en het operahuis in Washington DC of de Pentagon-oorlog tegen 'DEI' en gedoe over transgenders. Trumps warrigheid leidt zo vooral af van wat radicaal-rechts in Europa wil agenderen. Nota bene op het thema dat hen het meest verbindt is de teleurstelling extra groot. PVV-minister Marjolein Faber vond 'trumpiaans' te worden genoemd eerst nog best een compliment. Maar juist bij migratievraagstukken helpt Trump zijn geestverwanten helemaal niet. Trumps obsessie met de grens met Canada en het beschimpen van dat brave buurland of met deporaties naar El Salvador stoten velen in Europa af. En bij het hoopvolle herstel van relaties met Syrië heeft de EU niets aan hulp van het duo Poetin en Trump. Steeds duidelijker blijkt dat radicaal-rechts geen serieus antwoord heeft op de demografische vraagstukken. Landen als Hongarije en Italië moeten juist vele migranten werven om de basisvoorzieningen overeind te houden. PVV-vicepremier Fleur Agema ondervindt inmiddels dat arbeidsmigratie op haar terrein – de zorg – onontbeerlijk is. En radicaal-rechts zwijgt nu Von der Leyen en Emmanuel Macron geschoffeerde Amerikaanse R&D-toppers naar de EU willen lokken. Nergens is de ramp voor radicaal-rechts zo groot als bij de economische en geopolitieke machtsverhoudingen. Ten principale was men op die vleugel tegen vrijhandel en protectionistisch, net als radicaal-links. Maar nu Trump stelt dat de EU er is ‘om Amerika te naaien’, zien we radicaal-rechts uiteen spatten. In het Europees Parlement werd dit vorige week spectaculair zichtbaar. [https://www.nrc.nl/nieuws/2025/05/06/trumps-handelstarieven-dwingen-radicaal-rechts-in-eu-tot-lastige-keuze-a4892263] De Franse aanvoerder van 'de Patriotten' vindt Von der Leyen niet hard genoeg optreden tegen Trump en zijn heffingen. Jordan Bardella roept dramatisch ‘Ontwaakt Europa!’ voor ‘het gevaar’ van Trump én Xi Jinping. Klassiek mercantilisme - als van Lodewijk XIV tegen Johan de Witt - uit de mond van Marine le Pens opvolger! De PVV vindt precies het omgekeerde. Sebastian Kruis prijst de Commissie met warme woorden en benadrukt hoezeer met Trump gepolderd moet worden om de vrijhandel te redden. Radicaal-rechts zit ook klem bij Trumps eisen aan Europa inzake defensie. De PVV vindt 2 procent van het bnp voor Defensie wel genoeg, bleek in de Tweede Kamer. En intensieve samenwerking van nationale legers is niet de bedoeling, vindt de PVV. Veel kiezers denken daar intussen heel anders over. Trump werd voor wie hem in Europa eerder zo bewierookten van idool, profeet en rolmodel in korte tijd risico en schrikbeeld. En om het voor de verdedigers van het 'joods-christelijk avondland' allemaal nog erger te maken verscheen vorige week plots een nieuw Amerikaans icoon. Habemus Papam! De nieuwe paus Leo XIV beschimpte Trump en JD Vance, bepleitte dialoog en het bouwen van bruggen in plaats van polarisatie en nam het vurig op voor Oekraïne. Ook dat nog. *** Verder luisteren 497 – De krankzinnige tarievenoorlog van Donald Trump [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6726d535-1e03-4b41-92d0-98b29876db9d] 494 - Trumps aanval op de geschiedenis en de geest van Amerika [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ec4b170a-05a9-4af3-9010-c0986376dd3a] 484 - Hoe Trump chaos veroorzaakt en de Europeanen in elkaars armen drijft [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c725d191-aa05-46ff-946f-de0d951a94ab] 478 - Was Hitler een socialist? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/66d40ee6-7e32-479e-bb62-f8003d5fbc83] 476 – Trump II en de gevolgen voor Europa en de NAVO [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/3330bc70-e865-4a9b-a480-914f254f7f16] 447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/eee9ebfb-042b-4753-b70d-a48e915b5beb] 446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7af41d6c-1463-4010-94df-a702f6f5cf08] 420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d7125306-e709-444a-b4ba-0f4fa0b70dd6] 379 - Migratie: het werkelijke verhaal [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d5de8cc4-937a-4481-986e-1ab92278fdd6] 169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4d64ef4e-63f6-46d6-b808-9dd33bc7d429] 162 - Pieter Omtzigt over macht en tegenmacht [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2c435c89-0141-4e6b-b15e-12b9adb5390e] 152 - De 19e-eeuwse wortels van Forum voor Democratie [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a05712e2-2b42-4b92-baff-5b5f617ca624] 48 - Wilders gewogen: Koen Vossen en Gerrit Voerman over de PVV [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6dc4b17d-c28c-46a7-bc80-93e6509fc853] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:37:51 – deel 2 00:56:42 – Deel 3 01:05:21 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Een jaar geleden kwamen PVV, VVD, NSC en BBB met hun hoofdlijnenakkoord [https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2024D19455&did=2024D19455]. De belofte was niet gering: 'HOOP, LEF EN TROTS'. Of, in een eerder concept: 'Bouwstenen voor doorbraken'. Dat zou een kabinet van experts vervolgens uitdiepen tot een regeerprogramma. En dat zou worden voorzien van een serie maatschappelijke akkoorden, zodat het draagvlak veel breder kon zijn dan bij vier fracties in de Tweede Kamer alleen. Jaap Jansen en PG Kroeger wandelen door de geschiedenis van het eerste jaar van de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB en noteren een reeks opvallend consistente politieke patronen. En noteren bijna vergeten momenten waarvan we nu begrijpen dat zij grote impact kregen. Geert Wilders kreeg drie keer op rij niét wat hij verlangde en nam wraak op Dick Schoof en zijn coalitiecollega's. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Wat zien we nu? Het is opmerkelijk achteraf dat de twee cruciale documenten voor het slagen van deze coalitie nooit in de Kamer besproken zijn op inhoud en betekenis. Noch de rechtsstaatverklaring [https://www.tweedekamer.nl/downloads/document?id=2024D05229] noch het regeerprogramma [https://www.rijksoverheid.nl/regering/regeerprogramma]. Het waren papieren tijgers, een soort wapenstilstandsverdrag. De enige politicus die de verklaring écht benutte was Geert Wilders. Hij rekt deze voortdurend op met zijn erupties in sociale media die de premier en NSC weigeren 'te recenseren'. Dat benut hij vervolgens ook voor zijn eigenstandige buitenlandse politiek op het wereldtoneel, die bedremmeld zwijgend wordt geslikt. Vanaf het onderhandelingsproces dat het hoofdlijnenakkoord dankzij het duo Elbert Dijkgraaf en Richard van Zwol opleverde, is de coalitie met die methode blijven overleggen. Steeds kwam er uit de koker van de vier fractieleiders een conclusie, die inhield dat men akkoord was met verdaging van de voorgenomen besluiten. In plaats van regeringsarbeid door ministers kwam een permanente kabinetsformatie tussen fractievoorzitters, waarbij overeenstemming op concrete beleidspunten vaak wordt uitgesteld. Zowel bij Prinsjesdag als bij de Voorjaarsnota was dit de werkwijze die conflicten en hun oplossing vermeed. Kabinet en coalitie kennen geen gezamenlijk aanvaard en geregeld consensusmechanisme. Zowel tussen de Kamerfracties niet als evenmin binnen het kabinet of tussen kabinet en fracties. De premier kan dat mechanisme niet vormen, omdat hij 'van niemand' is. De vier vicepremiers zijn door de fractieleiders politiek gemarginaliseerd. Een onthullend interview [https://fd.nl/politiek/1553804/tjebbe-van-oostenbruggen-woningbeleggers-zijn-niet-bepaald-de-mensen-die-het-meeste-in-de-knel-zitten] met NSC-staatssecretaris Tjebbe van Oostenbruggen schilderde de effecten hiervan. Premier, minister van Financiën en hijzelf zaten urenlang in een antichambre te wachten op een sein van de fractieleiders, terwijl ondersteuning door experts niet welkom bleek. De enige die als een soort oliemannetje weet te opereren is Geert Wilders, zoals ook bleek bij de Onderwijsbegroting. De machtsverhoudingen zijn in het jaar sinds ‘HOOP, LEF EN TROTS’ drastisch veranderd. De coalitie bestaat gezien de peilingen feitelijk nog uit twee partijen die samen zo'n 50 zetels halen. De eerst zo gehavende oppositie is krachtig terug als politieke factor – ook vanwege het belang van de Eerste Kamer. Naast het onvermogen van kabinet en coalitie is de herverkiezing van Donald Trump van cruciale betekenis gebleken. Zijn aantreden zorgde voor een volledig ander discours over volledig andere prioriteiten dan de coalitie in mei 2024 zich kon voorstellen. Europa, defensie, handelsoorlogen, recessie, monetaire orkanen en 'strategische autonomie' slaan nu de klok. Pogingen tot afleiding met lintjes, 130 kilometer of tripjes naar de Efteling werken inmiddels averechts. Binnen de PVV-gelederen breekt openlijke onmin uit door irritaties tussen hun bewindslieden en met Wilders. De teloorgang van Pieter Omtzigt en zijn partij, de motie-Eerdmans en de instorting van de plannen tot woningbouw destabiliseren kabinet en coalitie. In de zomer moet bovendien een lijn gevonden worden over de Europese meerjarenbegroting. Van enige samenhang is geen sprake en de Nederlandse begroting is op weg naar een tekort boven de kritische grens van 3 procent van het bruto nationaal product. Daarmee kan Nederland in Brussel slechts hoon oogsten. Zijn we hiermee terug in voorjaar 2012, toen Geert Wilders wegvluchtte voor Brusselse consequenties? *** Verder luisteren 501 - Den Haag zonder Omtzigt en een Voorjaarsnota zonder beleid [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/03d5c905-9a8d-474c-980c-5e8dd7f209a9] 497 – De krankzinnige tarievenoorlog van Donald Trump [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6726d535-1e03-4b41-92d0-98b29876db9d] 495 - De zeven burgeroorlogen van Dick Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a1b2f09f-ce52-4530-983e-80a3591cff0e] 493 - Het belastingkaartenhuis wankelt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e0d7872-9be8-439b-94cc-911bf8f7509e] 491 - De voortdurende twijfels van Nieuw Sociaal Contract [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/83010cd4-3e7d-474d-a4aa-502aa73c94ea] 480 - De dilemma's van links [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/365fbba7-cf8c-42e5-bcf9-95bb1c189826] 474 – Parlementair historicus Joop van den Berg: “De democratie is in groot gevaar. Je moet niet denken: het loopt wel los" [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cc04f1a0-75fa-4300-9ba6-a40b893f4c03] 470 - Het kabinet bestaat niet, het is een virtuele machine [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7bafc443-3b2c-4803-a6eb-4cbdb73d30cd] 466 - Behandeling Onderwijsbegroting werd parcours vol struikelpartijen en miskleunen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/380fb0c8-e769-447d-be82-667641a5baf9] 456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b679ced5-2a6f-417b-83e0-1cd701f4abbb] 452 - Wie is de baas in de coalitie? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ae547de-d25c-460d-98a8-4b5010d0609c] 448 - Premier zonder kompas [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cadea232-77f4-48d3-8ff8-e6cccb46e855] 442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b4ac1e54-fe74-446b-be86-12cc6c28d997] 438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d98180ef-659e-4273-a0b1-56bb9c8e23aa] 420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d7125306-e709-444a-b4ba-0f4fa0b70dd6] 410 - De Pirouette van Putters [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/25f2c253-d041-464c-9e56-5ba3ed589828] 400 - De kabinetsformatie als de kat van Schrödinger [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f711028f-725e-4977-98ac-791b2d52ec55] 398 - Kabinetsformatie 2024: de lege stoel van Pieter Omtzigt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0ccb72e7-d43b-4996-8ff9-109f4db861fe] 393 - Op naar een extraparlementair kabinet! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b6a4a2e0-f522-40a2-93e2-83315a6476ed] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:34:04 – Deel 2 01:04:59 – Deel 3 01:25:33 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Een nieuwe Duitse regering van twee klassieke partijen – CDU en SPD, aangevuld met de Beierse CSU - zou voorpaginanieuws moeten zijn voor heel Europa. De CDU-bondskanselier is bijna 70, maar Friedrich Merz was nooit eerder minister. En van de SPD is Boris Pistorius de cruciale minister; de minister van Defensie is de enige die mag blijven. Vicekanselier is Lars Klingbeil op Financiën. Jaap Jansen en PG Kroeger noteren dat hun beleidsplan gewaagd is. En CDU en SPD komen met nieuwe mensen en een generatiewissel. Met hen zullen ze de stagnatie van de Duitse economie, de groei, de innovatie en het bestuur moeten overwinnen. Duitslands lot raakt heel Europa en zeker ook Nederland. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Merz wil primair een 'buitenlandpolitieke kanselier' zijn. Geopolitiek en Europees moet heel veel gebeuren en Duitsland staat nogal op achterstand, vreest hij. Zijn ruw ontwaken over Donald Trump, JD Vance en Vladimir Poetin belichtte hij scherp op het congres van de Europese Volkspartij in Valencia. De as met Frankrijk en het ‘Weimar Format' met Polen erbij krijgen hoge prioriteit. Merz richt geopolitiek een Nationale Veiligheidsraad op, wat samenhangt met het aanbod van Emmanuel Macron van een atoomschild voor Europa. Pistorius botste meteen al fors met Trumps minister van Defensie Pete Hegseth, wat de route naar de NAVO-top in Den Haag niet gemakkelijker maakt. Binnenlands zal er daarom politiek veel te doen zijn voor sleutelfiguren als Thorsten Frei (chef van de bondskanselarij) en CSU-minister van Binnenlandse Zaken Alexander Dobrindt in intensieve afstemming met SPD-aanvoerder Lars Klingbeil op Financiën. Voor de coalitie als geheel zullen de partijchefs Merz en Klingbeil samen een pakkend thema moeten vinden. Waar Olaf Scholz faalde, staan zij hier extra onder druk. Angela Merkel weet alvast raad. In de oppositie is het niet minder tumultueus. De AfD staat op scherp nu de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst, de Verfassungsschutz, de partij officieel heeft bestempeld als ‘bewezen rechtsextremistisch’. De Groenen zijn gefrustreerd, al hielpen ze de coalitie bij de start juist krachtig. De verrassendste rol kunnen de geheel verjongde Die Linke weleens gaan spelen. Of wordt de ware oppositieleider misschien CDU-fractieleider Jens Spahn? Profileert hij zich straks tegen de SPD - en dus ook tegen Merz - voor zijn eigen kansen? En hoe gretig is de Beierse CSU-leider Markus Söder nog? Ruikt hij zijn laatste kans? Is de 70-jarige Merz daardoor snel een zwakke schakel of denkt hij: de grote Konrad Adenauer begon op z’n 73ste als bondskanselier en bleef eindeloos lang? En Olaf Scholz? Is die nu al vergeten? Op zijn laatste dag liet hij de militaire kapel van de Bundeswehr de Beatles, Bach en Aretha Franklin spelen: graag een beetje respect, ja! *** Verder luisteren 490 – Duitslands grote draai. Friedrich Merz, Europa en Nederland [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8bac6adf-1b0e-49f1-8a4a-8340c99c6db3] 483 - Friedrich Merz, eerzuchtig en onbesuisd [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/57cbbafc-e966-48ae-ab8b-d3a03bf1c77e] 497 – De krankzinnige tarievenoorlog van Donald Trump [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6726d535-1e03-4b41-92d0-98b29876db9d] 492 – Macrons Europese atoombom [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/74f5b1d5-4824-482a-a504-704904c8b021] 484 - Hoe Trump chaos veroorzaakt en de Europeanen in elkaars armen drijft [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c725d191-aa05-46ff-946f-de0d951a94ab] 476 – Trump II en de gevolgen voor Europa en de NAVO [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/3330bc70-e865-4a9b-a480-914f254f7f16] 474 – Parlementair historicus Joop van den Berg: “De democratie is in groot gevaar. Je moet niet denken: het loopt wel los" [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cc04f1a0-75fa-4300-9ba6-a40b893f4c03] 467 - De twee levens van Angela Merkel [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/5e3f2740-723b-4279-bce6-39eb58ac963a] 465 – Nederland en Duitsland, labiel en leiderloos. En: de opmerkelijke overeenkomsten met Noordrijn-Westfalen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4c172833-611f-43dd-ab7f-2338c2829ab8] 451 - 75 jaar Duitse Democratie [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8c874fbc-a533-48b8-abc7-037fcadf8a0b] 421 - Bewonderd en gevreesd. De memoires van Wolfgang Schäuble [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d3971f5a-5150-4a6b-8739-b44b308a84e8] 399 - Politieke problemen in Duitsland, Nederland en Europa: de grote zorgen van Bondsdaglid Otto Fricke [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/95e57d0e-ce21-48e2-a12e-a588ad663ed9] 366 - De zieke man van Europa: hoe komt Duitsland uit de economische verlamming? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/246e28ce-a055-4751-93ef-97d36e7c5d29] 321 - Umwertung aller Werte - Parijs en Berlijn van elkaar vervreemd op hun eigen feest [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/940b3b86-08bc-46f8-b5e9-121564697eca] 302 - De Frans-Duitse motor hapert. Gesprek met Bondsdaglid Otto Fricke [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/5582ded0-2a6a-4a87-b3dd-6a2b7f3a88d9] 290 - Bondskanselier Olaf Scholz en de razendsnelle ontwikkeling van de EU [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c7fffdb1-a776-4113-bb5d-7ce160ca6ee9] 47 - Adenauer, de eerste bondskanselier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/46ef1c9b-7a86-420f-b96c-3a108741e439] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:33:32 – Deel 2 01:04:58 – Deel 3 01:20:00 - Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].