Betrouwbare Bronnen

Niemand liet een traan nadat Geert Wilders de coalitie opblies. Elk van de vier coalitiepartners schoot onmiddellijk in de typerende stand van het eigen politiek DNA. Van daadkracht dankzij een bevrijding uit de wurggreep van de PVV was geen sprake.    Jaap Jansen en PG Kroeger bezien het politieke landschap na de val van Schoof. Hoe schudden PVV, VVD, NSC en BBB de coalitiestof van hun schoenen op weg naar de stembus? Waar moeten we nu op letten? Wie gaan verrassen? *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Deze aflevering bevat een advertentie van Greenpeace. Stop diepzeemijnbouw en bescherm de wonderen van de diepzee. Word nu donateur en ontvang tijdelijk een volledig duurzaam en uniek oceanenshirt. Ga naar greenpeace.nl/betrouwbarebronnen [http://greenpeace.nl/betrouwbarebronnen] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** De PVV zag de breuk vooral als aanleiding tot vuurspuwende verachting voor de partners uit de elf maanden bij Dick Schoof. Verachtend dedain ook voor de premier die zo wanhopig poogde zijn best te doen. Maar meest opvallend was hoe Wilders zijn eigen bewindslieden per direct als oud vuil behandelde. Ze waren lucht voor hem; politiek verdampt. Alsof het verleden bij Schoof, deze politieke deconfiture en hun rol als regeringsteam per direct uitgewist moesten worden.    De PVV-autocraat presenteerde zich met een nieuwe kandidatencommissie, een nieuwe programopsteller en de ambitie om terug te keren naar radicale oppositie. Geen Milders meer, puur Orbán alleen nog. Desnoods ten koste van de eigen PVV-voorstellen onder Schoof. Alles moet weg. Want nu leven we in ‘een andere waarheid’, zegt PVV-Kamerlid Peter van Haasen. De VVD staat ineens alleen. Dilan Yesilgöz had de sleutels in handen maar gooit ze weg [https://www.vvd.nl/nieuws/er-is-een-stabiel-rechts-liberaal-kabinet-nodig-dus-zonder-de-pvv/]. Niet alleen die naar de PVV van 'de volstrekt onbetrouwbare Wilders', maar – in elk geval voor de duur van de campagne – ook naar GroenLinks-PvdA dat volgens haar onder de verderfelijke invloed staat van radicaal-links. De flop van ‘Hoop, lef en trots’ is ingeruild voor 'lef, durf en optimisme', maar wie gelooft nog dat Yesilgöz nú pas ontdekte dat Wilders alles en iedereen verraadt met wie hij gemene zaak maakt?    Nieuw Sociaal Contract was al stuurloos en onthoofd vóór de coalitiebreuk. Alsof het dit nog eens extra wilde accentueren brak een chaotische strijd uit om de troon van Pieter Omtzigt. Ontgoocheld en verraden trad Nicolien van Vroonhoven terug. Gretig greep Diederik Boomsma naar de kroon. In paniek werd toen maar Eddy van Hijum naar voren geschoven. Over goed bestuur, bestaanszekerheid of Omtzigts andere kroonjuwelen sprak niemand meer.    De Boer Burger Beweging zag de breuk vooral als een kans om in het centrum van de macht gulzig nog een extra post op te eisen. Slaande ruzie met de VVD en Schoof was het gevolg. De migratie-portefeuille is herverkaveld – zelfs ten koste van Onderwijsminister Eppo Bruins – maar de VVD trok voor David van Weel uiteindelijk toch aan het langste eind. Intussen schoot de Tweede Kamer intussen al voor miljarden aan gaten in de begroting. De komende maanden zou elke budgettaire discipline wel eens verloren kunnen gaan. Van het Havik-imago van minister van Financiën Eelco Heinen blijft zo weinig over. Voor defensie is de coalitiebreuk een godsgeschenk, klonk het in Den Haag en Brussel. Het kabinet kan nu zonder PVV-tegenstand simpelweg Ruttes eis accepteren van harde defensie-uitgaven à 3,5 procent van het bnp. Pas een volgend kabinet moet opdraaien voor de dekking. Hoe erg zal Omtzigt gemist worden? En kan Van Hijum wel aanblijven als vicepremier? Omtzigt eiste toch dat de politiek leiders niet in het kabinet zitten maar vanuit de Kamer het kabinet controleren? *** Verder luisteren 511 – De val van het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/53d47dca-5918-404a-acc6-d87f4690c93e] 509 - Het verdriet van Geert Milders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/07517a5c-fcf6-4ccb-815d-0dd4d08f26bd] 504 - Een jaar HOOP, LEF EN TROTS [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8301410e-bb12-4e5a-9b2a-c75f62e24c6c] 501 - Den Haag zonder Omtzigt en een Voorjaarsnota zonder beleid [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/03d5c905-9a8d-474c-980c-5e8dd7f209a9] 495 - De zeven burgeroorlogen van Dick Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a1b2f09f-ce52-4530-983e-80a3591cff0e] 491 - De voortdurende twijfels van Nieuw Sociaal Contract [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/83010cd4-3e7d-474d-a4aa-502aa73c94ea] 485 - De bijzondere veelzijdigheid van Frits Bolkestein [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/507ea4ef-8db6-409d-a138-5a3f61e2049a] 477 - De VVD staat sterk, maar zit ook klem [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/73d13efe-789a-411a-9b2c-1cb8826843ef] 474 – Parlementair historicus Joop van den Berg: “De democratie is in groot gevaar. Je moet niet denken: het loopt wel los" [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cc04f1a0-75fa-4300-9ba6-a40b893f4c03] 470 - Het kabinet bestaat niet, het is een virtuele machine [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7bafc443-3b2c-4803-a6eb-4cbdb73d30cd] 456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b679ced5-2a6f-417b-83e0-1cd701f4abbb] 452 - Wie is de baas in de coalitie? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ae547de-d25c-460d-98a8-4b5010d0609c] 448 - Premier zonder kompas [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cadea232-77f4-48d3-8ff8-e6cccb46e855] 442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b4ac1e54-fe74-446b-be86-12cc6c28d997] 438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d98180ef-659e-4273-a0b1-56bb9c8e23aa] 251 - Nederlanders hebben groot vertrouwen in de democratie, veel minder in partijen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b033f6fa-1758-4d72-8ae1-40fa0b4318c0] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:04:59 – Deel 2 00:32:50 – Deel 3 00:59:02 – Deel 4 01:12:42 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Zaterdag 14 juni wordt president Donald Trump 79. Hij houdt een militaire parade in Washington DC ter viering van de 250e verjaardag van het nationale leger [https://www.youtube.com/watch?v=D0xc6L1rBhY&list=WL&index=6], de US Army. En daar beginnen de problemen al. Want klopt dat wel? En past een parade echt bij die historie? Wat weten we eigenlijk van die rijk geschakeerde geschiedenis? Jaap Jansen en PG Kroeger praten hierover met Amerika-kenner par excellence Pirmin Olde Weghuis. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Deze aflevering bevat een advertentie van Greenpeace. Stop diepzeemijnbouw en bescherm de wonderen van de diepzee. Word nu donateur en ontvang tijdelijk een volledig duurzaam en uniek oceanenshirt. Ga naar greenpeace.nl/betrouwbarebronnen [http://greenpeace.nl/betrouwbarebronnen] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** In 1775 was er nog geen US Army, de Verenigde Staten zélf bestonden nog niet eens. Wel was er een bende ongeregeld, vaak zonder uniform en schoenen, die onder generaal George Washington de 'Continental Army' vormde. Deze rebellen vochten tegen het machtige leger dat wereldwijd in vele koloniën de dienst uitmaakte. Het Britse leger van koning George III. Washington en zijn mannen wonnen die opstand. De rebellen maakten daarmee de stichting van een nieuwe Republiek van vrije burgers mogelijk. Hun legertje werd ontbonden en aanvoerder Washington moest heel zijn gezag inzetten om muiterij te voorkomen. De helden waren eigenwijs én ontevreden.    De politici van die Republiek braken zich het hoofd over 'hoe nu verder?' Pirmin Olde Weghuis vertelt hoe zij een groot staatsrechtelijk en strategisch dilemma moesten ontwarren: géén leger zoals George III dat had, geen krijgsmacht zonder controle door burgers, maar wel een effectieve bescherming van de nieuwe natie. Eén van hun vondsten was het fameuze ‘tweede amendement op de Grondwet’, dat elke burger het recht gaf voor de militie van de nieuwe Republiek een wapen te dragen. Zo werd de US Army een tijdelijke krijgsmacht, die door vrijwilligers gevormd werd in tijden van plotselinge nood of gevaar voor de natie. Heel anders was de Navy. De marine was de trots van Amerika en vertoonde zich niet zachtzinnig op de wereldzeeën. Het leger was vooral een grenspolitie in de enorme wildernis van het westen van het continent. PG vertelt over Fort Davis in zuidwest-Texas, waar de boeiende, maar prozaïsche realiteit van dat cavaleristenleger van toen nu nog te beleven is.    De US Army was zo klein dat bij het uitbreken van de Burgeroorlog in 1861 maar 16.000 troepen dienden, onder wie vele ambtenaren in Washington en buitenposten. Geen wonder dat president Abraham Lincoln af en toe wanhopig was over zijn manschappen, hun incompetente generaals en de bloederige confrontaties met de zuidelijke slavenstaten. Pas toen hij Ulysses Grant ontdekte, vond hij een militair professional die de overwinning kon afdwingen.    Na de Burgeroorlog werd - zoals al eerder na elke militaire confrontatie - de US Army onmiddellijk gedechargeerd. De krijgsmacht verdampte tot een papieren organisatie. Wel liet deze oorlog iets heel nieuws achter. De meest geduchte politieke lobbyclub van Amerika, de belangenorganisatie van veteranen en hun weduwen en wezen.    Ook bij de Eerste Wereldoorlog gebeurde dit. De US Army was kleiner dan het leger van Portugal. Franklin Delano Roosevelt zette vanaf 1938 een revolutie in gang. Als een soort militaire 'New Deal' begon deze president een herbewapening, waarmee hij Amerika en de hightech en industriële macht in zijn natie in recordtijd tot een supermacht uitbouwde. Inclusief de eerste kernwapens. Zijn opvolger Harry Truman reorganiseerde dat reusachtig apparaat zeer fors en die ingreep is ook nu nog het fundament van Amerika's militaire dominantie.    Een Republikeinse generaal werd president in 1953. Hij analyseerde wat sinds 1938 was gebeurd en Dwight Eisenhower besloot bij zijn afscheid in 1961 te waarschuwen voor de impact van die combinatie van technologie, economie en militaire macht op een Republiek van vrije burgers. Het ‘militair-industriële complex’ moest aan banden gelegd [https://www.youtube.com/watch?v=cyZoUfNsUl8&list=WL&index=2] en het toezicht nadrukkelijk bij de burgers.    Het is een visie die we bij de Republikeinse partijgenoot Donald Trump nimmer horen. Hij wil zo'n parade al sinds hij op 14 juli 2017 eregast was bij president Emmanuel Macron in Parijs. 14 juni, zijn eigen verjaardag, is geen toevallige datum. Overal in de Verenigde Staten zijn op die dag protestbijeenkomsten [https://www.youtube.com/watch?v=zLlOaBf0Law&list=WL&index=3] onder de pakkende titel 'No Kings'. Het achttiende-eeuwse, principiële besef en de visie van Eisenhower slaan de handen ineen. 250 jaar na George Washington en met de lessen van Lincoln, FDR en Eisenhower voor ogen, staan de Amerikanen opnieuw op een tweesprong. Autocratie of Democratie? *** Verder kijken Trump: toespraak over 250 jaar US Army, juni 2025 [https://www.youtube.com/watch?v=XNZbjW5JKvs&list=WL&index=4] *** Verder luisteren 508 – De NAVO-top in Den Haag moet de onvoorspelbare Trump vooral niet gaan vervelen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/54a96f6f-976b-410d-8c76-96a82065afcd] 476 – Trump II en de gevolgen voor Europa en de NAVO [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/3330bc70-e865-4a9b-a480-914f254f7f16] 447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/eee9ebfb-042b-4753-b70d-a48e915b5beb] 404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4debd5ed-7488-4dd5-bdbb-61374459c4ab] 494 - Trumps aanval op de geschiedenis en de geest van Amerika [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ec4b170a-05a9-4af3-9010-c0986376dd3a] 481 - Donald Trumps nieuwe idool William McKinley, ‘de tarievenkoning’ [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/018eaa63-b81a-4b17-9342-e98ee53bf516] 475 – Trumps rolmodel Andrew Jackson [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/06d493a9-b8fd-4fb9-a125-6399192697c0] 228 - De Amerikaanse Burgeroorlog (2): hoe Abraham Lincoln onvoorbereid de strijd in ging [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f374cf3c-cd97-4419-8b02-317d49a311ec] 185 - De Amerikaanse Burgeroorlog (1): Black Lives Matter en George Floyd, hoe de burgeroorlog op de VS nog altijd zijn stempel drukt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/19ad2079-b9a7-4148-9851-be0b0fc5a234] 263 - De Amerikaanse Burgeroorlog (3): de overwinning van Abraham Lincoln en Ulysses Grant [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/86ecaed3-fa50-4a13-b958-af8a57672865] 459 – Rolmodel George Washington [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/92f012be-cd93-4928-b3b3-5bef409c6bca] 397 - Benjamin Franklin, Zijner Majesteits meest loyale rebel [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/18e40074-a4f4-4752-8dc9-6fbdaf8c91f0] 115 - Thomas Paine en De Rechten van de mens [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2271fce7-c85d-41fa-a64a-94e589251166] 363 - Extra zomeraflevering: PG tipt boeken! [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d834c464-00ed-45f6-9018-6ab7f8536e29] (oa over de biografie van George III door Andrew Roberts) 281 - Fourth of July: Amerika reisgids voor politieke junkies [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d1f6fb79-49b3-456e-a7b3-b09ddf2a5ae8] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:06:43 – Deel 2 00:32:40 – Deel 3 01:19:57 – Deel 4 01:36:18 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Twee derde van de bedrijven in Nederland heeft een ernstig tekort aan personeel. Sinds 2021 zijn er meer vacatures dan werkzoekenden. Economie en arbeidsmarkt zijn hiermee in een nieuwe realiteit beland van te weinig banen voor mensen naar te weinig mensen voor banen. Nederland is hierin niet uniek in Europa. Elk jaar krimpt de arbeidsmarkt in de Europese Unie met 4 miljoen mensen, waarschuwde Mario Draghi al. Wat te doen? Dit wordt één van de grootste uitdagingen voor het komende kabinet. Jaap Jansen en PG Kroeger spreken met Jacco Vonhof, voorzitter van MKB Nederland en Hans de Jong, oud-president van Philips Nederland, voorman van het Project Beethoven en lid van de Raad van Toezicht van Platform Talent voor Technologie. Samen goed voor 99% van de bedrijven in ons land en de top van de hightech industrie. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt door Platform Talent voor Technologie [https://www.ptvt.nl/] en met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show [https://vriendvandeshow.nl/bb]! Deze aflevering bevat een advertentie van Greenpeace. Stop diepzeemijnbouw en bescherm de wonderen van de diepzee. Word nu donateur en ontvang tijdelijk een volledig duurzaam en uniek oceanenshirt. Ga naar greenpeace.nl/betrouwbarebronnen [http://greenpeace.nl/betrouwbarebronnen] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** Jacco Vonhof noemt het tekort aan mensen en nieuwe talenten samen met de regeldruk de meest nijpende zorgen van zijn achterban. Hans de Jong berekent dat alleen al in de technische industrie een tekort aan talent en menskracht bestaat zo groot als een hele stad. "Er zijn ook geen tekortsectoren meer waar de tekorten slechts tijdelijk nijpend zijn. Krapte zie je nu overal", zegt Vonhof. Lapmiddelen en tijdelijke subsidies voldoen allang niet meer. En het idee dat de overheid kan sturen op hele sectoren en bijvoorbeeld de studie en beroepskeuze van jongeren is een illusie. Keuzevrijheid is een groot goed en het verleiden van jongeren naar techniekstudies moet steeds weer hand in hand gaan met sociaal-culturele en technologische veranderingen. Zeker nu zijn daarin revolutionaire veranderingen gaande, benadrukt De Jong. Daar moeten we nu op leren inspelen. In Nederland lukt het slecht ingrijpende systeemwijzigingen door te voeren. "Bij de Nordics lukt dat duidelijk beter,' signaleert De Jong. Vonhof merkt dat de infrastructuur van ons sociale bestel en de fiscus vaak tegen de klok in werken als je de tekorten wilt aanpakken’. “Dat schiet niet op." Terwijl we ondertussen weten wat wel werkt, zegt De Jong. “Een netwerk als Katapult - van bedrijven, mbo, hbo en regio laat al tien jaar zien hoeveel dit kan opleveren.” 148.000 studenten en 32.000 bedrijven vinden elkaar daarin met hulp van 18.000 docenten. "De lessen uit Katapult zijn helder. Maak die in een regeerakkoord structureel in plaats van iets tijdelijks uit het Groeifonds dat afloopt. De uitzondering moet de regel worden." Vonhof valt hem bij vanuit zijn ervaring met intensieve samenwerkingsrelaties van mkb met mbo en hbo. Zo kun je meer jongeren beter aan de slag krijgen en dat verhoogt de arbeidsproductiviteit om de tekorten tegen te gaan. Eigenlijk moet dit met elke werknemer gebeuren. Leven lang ontwikkelen begint eigenlijk al in de allereerste ervaringen in het vmbo en wordt een permanent aspect gedurende het mbo, de stages, het hbo en heel de loopbaan door. Hans de Jong noemt in dit opzicht Project Beethoven rond de hightech-sector ‘één groot leerproject, ook in het sociale domein’. Het komende kabinet moet die lessen helpen vertalen naar heel het beroepsonderwijs en de structurele samenwerking met bedrijven. Het vrijblijvende moet eruit, geholpen door fiscale regelingen. Vonhof heeft hier nog een vurige wens. De ingreep van het kabinet-Schoof bij de Voorjaarsnota in de kansenimpuls voor vmbo’ers maakt hem ziedend. "We moeten juist de basis op orde krijgen, juist voor hén. Dan kun je de tekorten ook aanpakken doordat zij doorstromen. Schrap deze ingreep dus." Uit de top die het kabinet-Schoof in maart organiseerde over de arbeidsmarktkrapte kwam nog niets concreets. Maar de bewustwording dat je het samen moet aanpakken, zoals bij Katapult en Beethoven, biedt perspectief voor onderwijs, bedrijfsleven en overheden. Het nieuwe kabinet kan daar meteen op aansluiten. Ook in Europa is men zich daarvan bewust, blijkt uit het rapport-Draghi. Nederland wordt hierbij met Katapult als 'avant-garde' beschouwd. Dat biedt extra kansen, bijvoorbeeld door een 'kopgroep' te vormen met gelijkgestemde landen, hun bedrijven en opleidingen. Europa en Beethoven horen tenslotte bij elkaar. *** Verder lezen Arbeidsmarktkrapte: het nieuwe normaal? [https://www.dnb.nl/media/tlzp2ktq/dnb-analyse-arbeidsmarktkrapte-het-nieuwe-normaal.pdf] Kabinetsverslag Arbeidsmarktkrapte top [https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-sociale-zaken-en-werkgelegenheid/documenten/kamerstukken/2025/05/15/bijlage-verslag-top-arbeidsmarktkrapte] Brief Platform Talent voor Technologie na de top [https://www.ptvt.nl/actueel/oproep-tot-structurele-aanpak-van-arbeidsmarkttekorten] Impact en meerwaarde samenwerking beroepsonderwijs bedrijfsleven [https://www.wijzijnkatapult.nl/files/downloads/Downloads/Impactmeting%202023%20def.pdf] Meerjarige impuls [https://www.wijzijnkatapult.nl/files/downloads/Meerjarige%20impuls%20voor%20het%20opschalen%20van%20publiek-private%20samenwerking%20in%20het%20beroepsonderwijs%20def.pdf] *** Verder luisteren 511 – De val van het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/53d47dca-5918-404a-acc6-d87f4690c93e] 507 - Het strenge oordeel van Rekenkamerpresident Pieter Duisenberg [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/19fb3651-29be-49dd-854b-eeb65ec692ff] 504 - Een jaar HOOP, LEF EN TROTS [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8301410e-bb12-4e5a-9b2a-c75f62e24c6c] 501 - Den Haag zonder Omtzigt en een Voorjaarsnota zonder beleid [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/03d5c905-9a8d-474c-980c-5e8dd7f209a9] 446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7af41d6c-1463-4010-94df-a702f6f5cf08] 379 - Migratie: het werkelijke verhaal [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d5de8cc4-937a-4481-986e-1ab92278fdd6] 371 - Banen op zoek naar mensen. Hoe in Europa bedrijven en beroepsonderwijs intensief samenwerken [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/160ba8a6-0cbe-4400-9cba-2407f3f33701] 324 - Nederland loopt vast door tekort aan jongeren met technische opleiding, hoe lossen we dit op? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d10d8707-bf0b-49d8-9125-959d7786544c] 216 - Crisis op komst: Nederlandse economie loopt vast door tekort aan technisch geschoolde arbeidskrachten [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9227465c-f10b-4558-9133-773dc1c8e61f] 201 - Het geheim van het hbo-succes [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/228d138a-8583-4fe2-ab74-4329c9c67ec4] 183 - Samen slimmer worden: het Leidse kennisecosysteem als aanjager van duurzame groei [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/87c5e519-2b67-4a16-ba44-ea1f3b52ba97] 143 – Emile Roemer over arbeidsmigranten, het burgemeesterschap en de SP [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b6927dbb-6808-4be9-8a85-04c9e6c61060] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:03:22 – Deel 2 00:28:59 – Deel 3 00:50:21 – Deel 4 01:03:16 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

De coalitie brak niet in de ministerraad of in het parlement, maar op 3 juni 2025 in het overleg van de vier fractievoorzitters. Het paste in het patroon sinds de kabinetsformatie begon na de verkiezingen van 2023. Een staatkundig experiment met ongekende pretenties ging binnen 11 maanden roemloos ten onder. Jaap Jansen en PG Kroeger kijken naar de onderliggende krachten, de effecten op beleid, partijen, reputaties en naar veelzeggende details. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Pech onderweg? Geen stress! Met BMW Pechhulp ben je zeker van hulp onderweg en vervangend vervoer in Nederland en bijna heel Europa. Maak een afspraak bij jouw BMW Service Partner en zorg zonder zorgen voor jouw BMW. Bekijk meer informatie op: bmw.nl/verlengdepechhulp [http://bmw.nl/verlengdepechhulp] Deze episode bevat ook een advertentie van Surfshark. Ga naar surfshark.com/betrouwbarebronnen [http://surfshark.com/betrouwbarebronnen] en gebruik de code BETROUWBAREBRONNEN voor vier extra maanden. Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier *** Het Kamerdebat over de val van het kabinet ging over de vraag 'waarom eigenlijk?', over de oogst van het kabinet-Schoof en over de eerste pogingen tot positiebepaling naar de kiezers en een toekomstige coalitie. Die oogst is de magerste ooit. Er zijn geen gevolgen van de kabinetsval, want er waren nauwelijks plannen, meldde de hoofdeconoom van een belangrijk bankhuis aan beleggers. Forensisch doorvragen door Henri Bontenbal (CDA) bij Dilan Yesilgöz (VVD) en Nicolien van Vroonhoven (NSC) legde bloot dat Geert Wilders (PVV) gelijk had met zijn verslag over de coalitiebreuk. De truc van Yesilgöz om met een motie eensgezindheid van de vier fracties te suggereren en zo de PVV te kunnen verwijten te breken zette hij vakkundig te kijk. Want het bleek dat NSC dit slechts als ‘procedure oplossing' zag om toe te dekken dat Wilders' tienpuntenplan voor asiel en migratie de rechtsstaat aan alle kanten schond. Wilders wilde helemaal niet op inhoud gelijk krijgen en VVD-pogingen om daarover toch consensus te veinzen waren ‘lulkoek’, zei de CDA-leider. Vanuit Boedapest werd de ware reden voor het tienpuntenplan en de coalitiebreuk nog even toegelicht. Viktor Orbán zette in een CPAC-panel helder uiteen hoe Wilders zijn beginselen verkwanseld had voor het pluche. De PVV hield een waarschuwing in voor elke ware Europese patriot. Het Kamerdebat wasde aftrap voor de verkiezingscampagne. De VVD zette in op 'Hoed u voor het gevaar van links!' Frans Timmermans (PvdA) pleitte tegen polarisatie, voor ‘samen' en de nationale veiligheid. Rob Jetten (D66) lonkte opzichtig naar VVD'ers die nooit meer met Wilders willen. En Yesilgöz wilde de principiële brief uit 2017 van Mark Rutte liefst onder het tapijt vegen. Intussen zijn in de coalitie de verhoudingen totaal verziekt. Wilders' haat voor NSC kreeg alle ruimte nu hij geen partner meer is. Van Vroonhoven had hem ‘tergend gek gemaakt’ en haar partij was geen Nieuw Sociaal Contract maar ‘de Nederlandse sabotage club’. Ook de ijzige afkeer van Caroline van der Plas (BBB) voor Bontenbal viel op. En vooral bijna dat niemand een woord van waardering kon opbrengen voor Dick Schoof. De premier nam sowieso pijnlijk afscheid van zijn missionaire. Interventies van Denk, SP en zelfs BBB lieten merken dat voor zijn geschutter geen geduld meer is. En voor hemzelf bleek de coalitie inderdaad nooit meer geweest dan een pizzadoos met vier losse punten. *** Verder luisteren 509 - Het verdriet van Geert Milders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/07517a5c-fcf6-4ccb-815d-0dd4d08f26bd] 505 - Donald Trump, een ramp voor radicaal-rechts in Europa [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/f0fb8fa8-3cae-401c-8d71-ab5ef4db7f23] 504 - Een jaar HOOP, LEF EN TROTS [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8301410e-bb12-4e5a-9b2a-c75f62e24c6c] 501 - Den Haag zonder Omtzigt en een Voorjaarsnota zonder beleid [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/03d5c905-9a8d-474c-980c-5e8dd7f209a9] 495 - De zeven burgeroorlogen van Dick Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a1b2f09f-ce52-4530-983e-80a3591cff0e] 493 - Het belastingkaartenhuis wankelt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e0d7872-9be8-439b-94cc-911bf8f7509e] 491 - De voortdurende twijfels van Nieuw Sociaal Contract [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/83010cd4-3e7d-474d-a4aa-502aa73c94ea] 477 - De VVD staat sterk, maar zit ook klem [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/73d13efe-789a-411a-9b2c-1cb8826843ef] 474 – Parlementair historicus Joop van den Berg: “De democratie is in groot gevaar. Je moet niet denken: het loopt wel los" [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cc04f1a0-75fa-4300-9ba6-a40b893f4c03] 470 - Het kabinet bestaat niet, het is een virtuele machine [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7bafc443-3b2c-4803-a6eb-4cbdb73d30cd] 456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b679ced5-2a6f-417b-83e0-1cd701f4abbb] 452 - Wie is de baas in de coalitie? [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ae547de-d25c-460d-98a8-4b5010d0609c] 448 - Premier zonder kompas [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cadea232-77f4-48d3-8ff8-e6cccb46e855] 442 - Na de sportzomer van Schoof de hete herfst van Wilders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b4ac1e54-fe74-446b-be86-12cc6c28d997] 438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d98180ef-659e-4273-a0b1-56bb9c8e23aa] 420 - Wilders formeert in Boedapest, niet Den Haag [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d7125306-e709-444a-b4ba-0f4fa0b70dd6] 410 - De Pirouette van Putters [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/25f2c253-d041-464c-9e56-5ba3ed589828] 398 - Kabinetsformatie 2024: de lege stoel van Pieter Omtzig [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0ccb72e7-d43b-4996-8ff9-109f4db861fe]t 379 - Migratie: het werkelijke verhaal [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d5de8cc4-937a-4481-986e-1ab92278fdd6] 169 - Vijftien jaar Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4d64ef4e-63f6-46d6-b808-9dd33bc7d429] 141 – Hans Vijlbrief: een nieuwe relatie overheid-burger in de strijd tegen het populisme [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8bc7cc0b-dd9b-4ff6-a142-fefd1488109b] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:07:45 – Deel 2 00:22:32 – Deel 3 00:43:50 – Deel 4 01:14:33 – Deel 5 01:25:52 – Einde  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].

Het is 45 jaar later, maar de gebeurtenissen in de wereldpolitiek van 1980 zijn verbluffend en leerzaam voor het heden. Vlak voor de cruciale NAVO-top en de daaropvolgende EU-top gaan we op bezoek in het Kremlin van toen en naar de ruige bergpassen van Afghanistan en het Vaticaan – met ook toen een nieuwe paus uit een bijzonder land.    Jaap Jansen en PG Kroeger over de paranoïde, dementerende leider in het Kremlin [https://www.youtube.com/watch?v=E66oM2iAMwM], Leonid Brezjnev. Het dagboek wat hij bijhield werd steeds leger. Zijn bewind werd verlamd door de woeste baarden van de Moedjahedien, een wegzakkende economie die olie en gas rijkdom verspilde en door angst voor een kleine, gisse kettingroker in Beijing.     *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend een mailtje naar adverteren@dagennacht.nl [adverteren@dagennacht.nl] en wij zoeken contact. Op sommige podcast-apps kun je niet alles lezen. De complete tekst plus linkjes en een overzicht van al onze eerdere afleveringen vind je hier [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen] *** De jeugd in Moskou verveelde zich en keek jaloers naar de welvaart en vrijheden van leeftijdsgenoten elders. In het Westen maakte 'Eurosclerose' en verdeeldheid plaats voor 'één stem' en dynamiek. En een nieuwe paus riep: "Weest niet bevreesd!" In het bijzonder tegen zijn landgenoten en alle onderdrukten in het Oosten.    De inval in Afghanistan in 1979 bleek direct al een rampzalige onderneming. Het kwam tot oneindig bloedvergieten, zware materiële verliezen en enorme schade aan de reputatie van de supermacht die hier in het drijfzand van de oorlog ten onder ging. Hoe kwam het tot die militaire ramp? Waarom maakte het Kremlin zo'n grote fout en waarom durfde niemand daar ermee te kappen?    Brezjnev verpestte zo niet alleen zijn grote trots, de Olympische Zomerspelen in Moskou, maar ook de relatie met Washington. Afghanistan ruïneerde de herverkiezing van de Amerikaanse president [https://www.youtube.com/watch?v=u2Y4t0-_9MY&list=WL&index=1]Jimmy Carter, Brezjnevs droom van wereldheerschappij samen met Amerika en de faam van technologische superioriteit van de Sovjeteconomie.     Vilein sloot China's Deng Xiaoping een alliantie met Amerika [https://www.youtube.com/watch?v=DNKhvixdV4o], Arabische landen en islamitische strijders - gefinancierd door rijke families als Bin Laden - om Moskou verder in het verderf te storten. Zelfs vazal Saddam Hoessein in Bagdad trok zich van Brezjnev niets meer aan en begon zijn eigen oorlog. Het bewind in Moskou was in verval, wereldwijd.   Al in 1968 had KGB-chef Joeri Andropov gewaarschuwd dat de economie op instorten stond. Maar Brezjnev gokte liever op het gasgeld en stopte diens memorandum in de diepste la van zijn bureau. Toen Andropov hem 1982 opvolgde was het te laat, ook de chef van de geheime dienst was zwaar aan het aftakelen. Hij promootte nog jonge protegés als Gorbatsjov, Jeltsin en Poetin, maar zijn beleid stokte in repressie.  Hij stierf al snel en zijn opvolger, de bureauchef van Brezjnev Konstantin Tsjernenko, was een nog korter leiderschap beschoren. De oorlog ging voort, het bloedvergieten was vreselijk, het Russische Rode Leger bleek zwak en ouderwets. Deng opende de poorten naar het Westen en China nam een finale voorsprong als nieuwe tijger van de wereldeconomie. De nieuwe Kremlinchef, Michail Gorbatsjov, kende die poorten naar het Westen. Hij had incognito rondgereisd en in Frankrijk een paradijs voor de arbeiders, welvaart, overvloed, openheid en culturele dynamiek ontdekt, waar Moskou geen idee van had. In Londen ontdekte hij een felle discussiepartner. Maggie Thatcher, met wie hij ongeremd kon bekvechten. Maar ook hij was te laat. Een nieuwe generatie westerse leiders trad aan. Van Helmut Kohl tot Ruud Lubbers en Ronald Reagan. De Europese Gemeenschap bloeide op, terwijl Moskou en de DDR het ravijn van een bankroet zagen opdoemen. De Afghaanse oorlog bleef een bloedende wond tot Gorbatsjov de aftocht blies. De paus en de Polen zorgden voor een revolutie. De Muur viel.    De analogieën met vandaag zijn adembenemend. Zelfs de obsessies van de leiders in het Kremlin en hun vernedering door China lijken op elkaar. En ook hoe Europa zichzelf hervindt en een nieuwe paus ineens zijn stempel drukt. De smoezen van Sergej Lavrov om Leo XIV buiten de deur te houden zijn bijna lachwekkend herkenbaar.    En Donald Trump? Die is geen Reagan of George Bush senior. Trumps lijn lijkt nog het meest op die van Richard Nixon en zelfs van Carter. *** Verder lezen Sergey Radchenko - To run the world (Cambridge University Press, 2024) [https://www.cambridge.org/core/books/to-run-the-world/6C2B9062482ECE81680C78DDDB08BE5D] *** Verder luisteren 508 – De NAVO-top in Den Haag moet de onvoorspelbare Trump vooral niet gaan vervelen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/54a96f6f-976b-410d-8c76-96a82065afcd] 486 - ‘Welkom in onze hel’ Een jonge verslaggever aan het front in Oekraïne [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0552f0eb-998a-4af2-8960-05429aa1f510] 469 – Nieuwe kruisraketten in Europa? In de jaren '70 en '80 zat topdiplomaat Boudewijn van Eenennaam in het brandpunt van de besluitvorming [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8c36ef90-f578-4054-b345-6e9c1f19f715] 455 - De bufferstaat als historische - maar ongewenste - oplossing voor Oekraïne [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0feef3c8-fd13-4461-860a-e54e2eba2f2c] 434 – Vier iconische NAVO-leiders en hun lessen voor Mark Rutte [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/541ddcba-a626-49ba-8f60-82db47d02ef4] 413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c2b2b09b-bba3-45b6-999c-3f844dcfa76a] 404 - 75 jaar NAVO: in 1949 veranderde de internationale positie van Nederland voorgoed [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4debd5ed-7488-4dd5-bdbb-61374459c4ab] 394 – Honderd jaar na zijn dood: de schrijnende actualiteit van Lenin [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/27f967ab-d2e5-496f-83bd-d5d3c1e26413] 354 - Eenzaamheid, machtsstrijd en repressie in het Russische rijk van Poetin, Stalin en tsaar Nicolaas II [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/411a9106-9da2-40f5-9f06-9f19aff37246] 336 - Timothy Garton Ash: Hoe Europa zichzelf voor de derde keer opnieuw uitvindt [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8e07445e-ee8e-4a8a-9559-02f6a918909e] 327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b4e93b54-7979-4cf2-9909-9a14c06514e0] 258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ad5bd584-a93d-4a0a-9d1d-4d1eb6ca3819] 257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c9bf723e-2e02-4471-99c6-c5410883ce27] 245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8041cd16-d577-45e1-83a9-efd7676c226a] 235 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Gorbatsjov strijkt de rode vlag [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/81c0de71-f2a7-4dc4-99c6-ae6a573c8306] 197 - De ondergang van de Sovjet-Unie: Boris Jeltsin, een tragische held [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e9afea44-47ff-4b31-94a0-f9d5bc9c7bc7] 163 - De ondergang van de Sovjet-Unie: hoe een wereldmacht verdampte [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0b674b5e-f7aa-4606-8b1e-b3340c796f25] 95 - Grote speeches in tijden van crisis (deel 2) [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/22a3c65c-18a8-4112-9e8b-d0b1af10d5d2] oa Deng Xiaoping 93 - Hoe Gorbatsjov en het Sovjet-imperium ten onder gingen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4ab86e1f-6b06-4187-a4c8-5ab0b860aeca] 58 - PG over 70 jaar China, de Volksrepubliek van Mao, Deng en Xi [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/16914bf4-3e63-42a8-a1ff-b561d1c31216] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:07:32 – Deel 2 00:36:30 – Deel 3 01:12:07 – Deel 4 01:41:22 – Einde Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy [https://art19.com/privacy] en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info [https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info].