De Universiteit van Nederland Podcast

In Nederland worden elk jaar zo’n 40 vrouwen vermoord. Bijna altijd door mannen. Hoe herken je deze mannen voordat er een moord gepleegd wordt?  Vaak denken we aan een man in de bosjes, of juist de stalkende partner die zijn vrouw slaat. Maar als je alleen let op deze stereotypes, dan mis je veel belangrijke waarschuwingssignalen. Volgens Marieke Liem (Universiteit Leiden) is het belangrijk om alle red flags van femicide te herkennen, dus ook van de plegers die we niet zo vaak in het nieuws zien. Met haar ‘femicide monitor’ brengt ze in kaart welke signalen voorafgaan aan dodelijk geweld tegen vrouwen, zodat de juiste maatregelen genomen kunnen worden tegen femicide.  Maak je je zorgen om jezelf of om iemand anders, bel naar Veilig Thuis: 0800-2000 See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Ongeveer 20 procent van de mensen mist bij geboorte één of meerdere verstandskiezen. Niet zo erg, want eigenlijk hebben we die extra kiezen niet meer nodig. Vroeger sleten onze tanden veel sneller en was het  handig dat er rond je twintigste nog een derde set kiezen doorkwam. Maar tegenwoordig hebben verstandskiezen nauwelijks meer een functie, omdat we ons eten koken en onze tanden beter verzorgen.  Dat ze langzaam verdwijnen, heeft alles te maken met evolutie; als iets niet meer nuttig is, dan kan het in de loop van de tijd verdwijnen. Dat geldt niet alleen voor verstandskiezen, maar ook bijvoorbeeld voor een spiertje in onze onderarm of het vermogen om je oren te bewegen. Yanell Braumuller (Naturalis | Universiteit Leiden) onderzoekt dit soort evolutionaire overblijfsels bij mensen en dieren. Zulke ‘restanten’ kunnen namelijk nog meer evolutionaire mysteries ontrafelen. Hoe dat zit legt hij uit in deze aflevering! See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Je zult het maar hebben: donderdag is rood, het cijfer 9 is pimpelpaars en bij de naam van je geliefde ervaar je de geur van schimmelkaas. Ongeveer twee procent van de bevolking heeft een vorm van synesthesie, waarbij zintuigen op een gekke manier samenwerken. Hoe dat precies werkt in je brein en of je dit jezelf aan kunt leren, hoor je van neurowetenschapper Tessa van Leeuwen (Tilburg University en Radboud Universiteit).  See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Ons kraanwater lijkt vanzelfsprekend, maar schijn bedriegt: de kwaliteit van onze rivieren, meren en sloten is op dit moment de slechtste van heel Europa. Gelukkig zijn we in Nederland enorm goed in water zuiveren, maar vervuiling maakt het een steeds grotere uitdaging. Hoe vervuilder dat water raakt, hoe moeilijker én duurder het wordt om er schoon drinkwater van te maken. Daarom zoeken wetenschappers, zoals Roos Goedhart van de TU Delft, naar slimme manieren en nieuwe oplossingen om ons water veilig te houden. Schrijf je in voor onze nieuwsbrief: https://universiteitvannederland.substack.com [https://universiteitvannederland.substack.com] 00:00 Problemen door vies water 00:30 Drinkwaterbronnen in Nederland onder druk 01:10 Kaderrichtlijn Water en Europese regels 02:52 waar komt ons drinkwater vandaan? 03:14 problemen met grondwater 04:34 ook de economie wordt geraakt 05:30 drinkwatertekort 06:10 hoe water wordt gezuiverd 07:10 is brak water de oplossing? 08:20 zuinig omgaan met ons water Wl je meer weten over Kaderrichtlijn Water? Hier vind je informatie van Rijkswaterstaat en Unie van Waterschappen ► https://unievanwaterschappen.nl/waterkwaliteit/kaderrichtlijn-water-krw/ [https://unievanwaterschappen.nl/waterkwaliteit/kaderrichtlijn-water-krw/] & https://www.rijkswaterstaat.nl/water/wetten-regels-en-vergunningen/overige-wetten/kaderrichtlijn-water [https://www.rijkswaterstaat.nl/water/wetten-regels-en-vergunningen/overige-wetten/kaderrichtlijn-water] Wil je meer weten over het onderzoek van Roos? Dat vind je hier ► https://www.tudelft.nl/en/techforimpact/safe-drinking-water-thanks-to-bacteria [https://www.tudelft.nl/en/techforimpact/safe-drinking-water-thanks-to-bacteria] & https://www.tudelft.nl/2021/citg/oplossing-voor-ijzerafval-verduurzaamt-drinkwatersector [https://www.tudelft.nl/2021/citg/oplossing-voor-ijzerafval-verduurzaamt-drinkwatersector] En haar wetenschappelijke publicaties ► https://scholar.google.com/citations?view_op=list_works&hl=nl&hl=nl&user=gqT62DEAAAAJ&scilu=&scisig=ACUpqDcAAAAAaNKrpF7-mxskNe-8p4D3ApKwkiw&gmla=AH8HC4xbwL2y0mFudf_wQMAS5KYrdbubpkMgj348VdjSHlj1eoFcqb9zolvzV0fkCue9ETi1Q4f-xmDJkYmAn9Ehy18px7B8mxOdzc22whmI7H_bloRTxT4GXQ&sciund=13221067559175913137 [https://scholar.google.com/citations?view_op=list_works&hl=nl&hl=nl&user=gqT62DEAAAAJ&scilu=&scisig=ACUpqDcAAAAAaNKrpF7-mxskNe-8p4D3ApKwkiw&gmla=AH8HC4xbwL2y0mFudf_wQMAS5KYrdbubpkMgj348VdjSHlj1eoFcqb9zolvzV0fkCue9ETi1Q4f-xmDJkYmAn9Ehy18px7B8mxOdzc22whmI7H_bloRTxT4GXQ&sciund=13221067559175913137]   See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

Koffie is voor velen een onmisbaar drankje, zeker in de ochtend. Even wakker worden dankzij een shot cafeïne. Voor de een blijft het daarbij, maar de ander drinkt rustig nog een kopje - of zes. Kun jij dan nog slapen? Of stuiter je na een bakkie al door de kamer? Moleculair bioloog Margit Janssen (Radboud Universiteit Nijmegen) legt uit hoe je DNA bepaalt hoe goed je tegen koffie kan. 329. Is koffie slecht voor je? https://open.spotify.com/episode/74cmBfyY6ZJN22VmBbPOYp?si=c29b1834326e4cef See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.