Betrouwbare Bronnen

552 - Formeren in versplinterd en blokkerend Den Haag

De uitkomst van het werk van informateur Sybrand Buma is complex, iets voor fijnproevers. Hij zette een tikje achteloos het hele Binnenhof onder druk. Iedereen wilde toch tempo maken? Nou dan moet de nieuwe en voorlaatste fase op 30 januari helemaal afgerond zijn. Daarna ontvangt formateur Rob Jetten zijn kandidaat-bewindslieden. Jaap Jansen en PG Kroeger analyseren het Buma-debat in de Tweede Kamer en de resultaten, afspraken en dilemma's in het positiespel eromheen. En wie is de nieuwe informateur Rianne Letschert? *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend ons een mailtje [adverteren@dagennacht.nl]  en wij zoeken contact. *** Letschert heeft een niet geringe opdracht gekregen van de Kamer. Maar haar profiel doet een brein vermoeden dat niet voor één gat te vangen is. Als collegevoorzitter van de Universiteit Maastricht en voorzitter van het Nationaal Groeifonds is zij vast buitengewoon gemotiveerd, want die rollen maakten haar een van de hardst getroffenen van het beleid van Schoof. Buma's eindadvies maakt duidelijk dat de ‘uitgestoken hand’ Samen aan de slag voor een sterker Nederland [https://www.kabinetsformatie2025.nl/site/binaries/site-content/collections/documents/2025/12/02/tussenverslag/inhoudelijke-en-ambitieuze-agenda-van-d66-en-cda.pdf] van Jetten en Henri Bontenbal een basisdocument is voor de vervolggesprekken met de VVD en andere fracties die willen meedenken. Een meerderheidskabinet blijft daarbij in beeld, zeker bij D66 en CDA. Wie dat blijft blokkeren laadt het odium op zich, niet te handelen in het landsbelang. In het debat over het eindverslag van Buma schoot Laurens Dassen van Volt in de roos met nadruk op krachtige eensgezindheid van ons land in Europa tegenover Trumps haatdragende Nationale Veiligheidsstrategie ten gunste van het Kremlin. Terwijl Geert Wilders als enige bij Buma had laten weten helemaal niets te zien in het document en verder praten geen zin had, toonde Rob Jetten zich reeds minister-presidentiëel. De fractievoorzitters stelden hem zoveel vragen dat het leek alsof zijn kabinet er al was. Ideologisch - “Het wordt geen neo-liberaal kabinet” - en pragmatisch gaf hij zijn visitekaartje af. De VVD wilde nu aan tafel, maar bewoog zich wiebelig tussen de bluf van de voorbije weken en het besef niet meer te kunnen domineren zonder echte bondgenoten. GroenLinks-PvdA wilde geen minderheidskabinet, waardoor het nu buitenspel staat. Maar wel in het besef dat elk nieuw kabinet zonder de grootste fractie in de Eerste Kamer vrijwel niets kan uitrichten.  Het CDA wil in een nieuwe politieke cultuur ‘de VVD een tweede kans laten verdienen’. Voor de goede verstaander: reken niet op nog een vierde informateur na Letschert. Sybrand Buma gaf schijnbaar mild een harde boodschap mee. Formeren draait om geven, nemen, gunnen, besef van urgentie en aandacht voor de uitvoering. Rianne Letschert zal geen vrijblijvende 'tussenfase' begeleiden, waarschuwde hij. En Letschert zelf beseft de complexiteit van haar opdracht. Juist haar kwaliteiten als buitenstaander [https://www.trendsinhr.nl/rianne-letschert-kwetsbaarheid-hoort-bij-leiderschap/] kunnen de formatie vooruit helpen, denkt Jetten. *** Verder lezen Kabinetsformatie 2025 [https://www.kabinetsformatie2025.nl/] *** Verder luisteren 547 – Knopen doorhakken, hervormen en stevig investeren: het formatie-advies van Jeroen Dijsselbloem en Pieter Duisenberg https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/547-knopen-doorhakken-hervormen-en-stevig-investeren-het-formatie-advies-van-jeroen-dijsselbloem-en-pieter-duisenberg 545 - Het verfijnde advies van Wouter Koolmees en de struikelpartij van Hans Wijers, die de toekomstagenda al in z'n hoofd had https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/545-het-verfijnde-advies-van-koolmees-en-de-struikelpartij-van-wijers-die-al-wist-hoe-de-toekomstagenda-moest-luiden 543 – Kabinetsformatie: Hoe verkenner Wouter Koolmees een ‘nieuw moment’ kan creëren https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/543-kabinetsformatie-hoe-verkenner-wouter-koolmees-een-nieuw-moment-kan-cre-ren 541 - De terugkeer van het politieke midden https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/541-de-terugkeer-van-het-politieke-midden 396 – Waarom kabinetsformaties vaak zo tergend lang en stroperig zijn https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/15b76cd0-2ef3-4758-b963-08a00a687b07 108 - Rianne Letschert in Betrouwbare Bronnen https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/172d8f9a-087d-4cb7-9abb-afb5b259445f *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:20:29 – Deel 2 00:53:26 – Deel 3 01:17:27 – Einde See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

551 – Klem tussen Amerika en China: de koude oorlog rond ASML

De belangrijkste machine ter wereld' is een huzarenstukje van ongekend vernuft, innovatieve durf en wereldwijd ondernemerschap. Wat ASML met zijn rijkgeschakeerd ecosysteem rond Brainport Eindhoven gepresteerd heeft, is indrukwekkend. En hoe die duizenden bedrijven hun kennis en toepassingen gestaag uitbouwen en zo een monopoliepositie in de meest geavanceerde industriesector  bestendigen is dat niet minder. Maar de prijs daarvoor is hoog. Nederland is speelbal geworden in een nieuwe koude oorlog om de greep op die industrie en dat monopolie. Jaap Jansen en PG Kroeger duiken in dat wereldomspannende conflict met Diederik Baazil, die met Cagan Koc daarover een boek schreef: De belangrijkste machine ter wereld, hoe ASML verwikkeld raakte in een internationale machtsstrijd [https://uitgeverijprometheus.nl/boeken/belangrijkste-machine-ter-wereld-paperback/]. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend ons een mailtje [adverteren@dagennacht.nl]  en wij zoeken contact. *** In 2019 ontdekte Charles Kupperman – plaatsvervangend nationale veiligheidsadviseur in het Witte Huis van Donald Trump - dat niemand ter wereld kan wat ASML kan. Ook bondgenoot Japan niet. En dat in apparatuur van het vermaledijde Chinese Huawei - die Silicon Valley naar de kroon steeg - chips zaten van dat bedrijf in een dorp genaamd Veldhoven. Premier Mark Rutte moest daarom in juli 2019 prompt langs bij Trump. De chaos van diens beleid leidde ertoe dat pas begin 2021 onder president Joe Biden serieus onderzocht werd hoe dit zat. Jake Sullivan - Bidens 'Kissinger' - hield zijn chef op een harde lijn tegen China en Rutte moest dus buigen. Het echte verhaal van deze oorlog draait om Taiwan, niet om Veldhoven. Daar leeft Morris Chiang. Deze bejaarde geleerde heeft de geschiedenis veranderd, zegt Diederik Baazil. Chiangs bedrijf TSMC maakt 90 procent van de geavanceerde chips wereldwijd. Die kan TSMC alleen maken dankzij de techniek van partner ASML. Zijn memoires heeft hij alleen in het Chinees geschreven. Een Engelstalige versie zou te explosief zijn voor de politieke relatie met Taiwans beschermheer Amerika. In Veldhoven moest toenmalig ASML-chef Peter Wennink sinds 2019 deze koude oorlog zien te overleven. Zijn focus was helder: het bewaken en uitbouwen van het monopolie van zijn bedrijf, grote omzet en winst om te kunnen investeren in de volgende generatie hightech en politici zoveel mogelijk buiten de deur houden. Hij deed de ruitjes van het Torentje rinkelen en schoffeerde zijn gastheren in het Witte Huis. De fronten verharden zich. De Nederlandse neiging tot soloacties irriteren bondgenoten. Cruciale partners zijn Frankrijk en Duitsland – bijvoorbeeld vanwege toeleverancier par excellence Zeiss - maar ook Japan, Zuid-Korea en natuurlijk het bedreigde Taiwan. Volgens de huidige ASML-baas Charles Fouquet moet de vraag nu zijn: “Wat is goed voor Europa en dus voor Nederland?” Wie gaat het antwoord hierop formuleren? Het kabinet-Schoof en PVV-minister voor Buitenlandse Handel Reinette Klever waren in dit opzicht rampzalig. Aanstaand premier Rob Jetten zal hier 'nieuw leiderschap' moeten tonen. De confrontatie rond Nexperia is hierbij klein bier, signaleert Baazil maar vast. De ontwarring van deze geopolitieke knoop moet prioriteit nummer 1 zijn voor Jetten en zijn nieuwe kabinet. Net nu de nieuwe nationale veiligheidsstrategie van Trump de EU-bondgenoten dumpt en deals met Vladimir Poetin en Xi Jinping voorop zet. *** Verder luisteren 549 - China en Japan op ramkoers https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/549-china-en-japan-op-ramkoers [https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/549-china-en-japan-op-ramkoers] 547 – Knopen doorhakken, hervormen en stevig investeren: het formatie-advies van Jeroen Dijsselbloem en Pieter Duisenberg  https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/547-knopen-doorhakken-hervormen-en-stevig-investeren-het-formatie-advies-van-jeroen-dijsselbloem-en-pieter-duisenberg [https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/547-knopen-doorhakken-hervormen-en-stevig-investeren-het-formatie-advies-van-jeroen-dijsselbloem-en-pieter-duisenberg] 525 –Wat Brainport Eindhoven ons leert en hoe we onze economie nóg toekomstbestendiger kunnen maken https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/525-wat-brainport-eindhoven-ons-leert-en-hoe-we-onze-economie-n-g-toekomstbestendiger-maken?in_playlist=podcast [https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/525-wat-brainport-eindhoven-ons-leert-en-hoe-we-onze-economie-n-g-toekomstbestendiger-maken?in_playlist=podcast] 497 – De krankzinnige tarievenoorlog van Donald Trump https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6726d535-1e03-4b41-92d0-98b29876db9d [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/6726d535-1e03-4b41-92d0-98b29876db9d] 462 - Allard Castelein moet essentiële grondstoffen veiligstellen [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/1d3bdae5-949a-420a-912e-f5eb6598dfba] 458 - De gedroomde nieuwe wereldorde van Poetin en Xi https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7e62cdac-bdb9-450c-af23-a7f974ec3e42 [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7e62cdac-bdb9-450c-af23-a7f974ec3e42] 454 - Hoe Nederland als kennisland steeds weer vastloopt in bestuurlijke spaghetti https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e974b3f9-b00e-4019-8eae-c93aacccb90f [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/e974b3f9-b00e-4019-8eae-c93aacccb90f] 453 – 75 jaar Volksrepubliek China, waar is het feestje? https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2268a339-e0ca-4d2a-85bd-2ec5c4b6a1ca [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2268a339-e0ca-4d2a-85bd-2ec5c4b6a1ca] 446 - Doe wat Draghi zegt of Europa wacht een langzame doodsstrijd https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7af41d6c-1463-4010-94df-a702f6f5cf08 [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7af41d6c-1463-4010-94df-a702f6f5cf08] 431 - Handelsland Nederland staat op het spel https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8f019a55-5189-4ed9-972a-3987b4de72c6 [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8f019a55-5189-4ed9-972a-3987b4de72c6] 306 - De gevoelige geopolitieke relatie met China https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/05aea6d2-35e8-4d84-9c04-db5af915ec35 [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/05aea6d2-35e8-4d84-9c04-db5af915ec35] 220 - China's nieuwe culturele revolutie https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/3d52b1c2-d383-4e2c-991b-5531b6de78ae [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/3d52b1c2-d383-4e2c-991b-5531b6de78ae] 25 - Hoe China ondanks boycot toch zaken wilde doen met Nederland https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4e108b0b-48b8-4f08-ae56-581bde7d9fd2 [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4e108b0b-48b8-4f08-ae56-581bde7d9fd2] 24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/796c8734-7866-4295-b672-335e345da39e [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/796c8734-7866-4295-b672-335e345da39e] 200 - De Heerser: Machiavelli's lessen zijn nog altijd actueel https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/67379542-f134-4fa3-a50f-0fd6ed6e087a [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/67379542-f134-4fa3-a50f-0fd6ed6e087a] *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:31:37 – Deel 2 01:00:55 – Deel 3 01:20:20 – Einde See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

550 - Dick Schoof, een premier om van te leren

Voordat hij uitzwaait als minister-president lijkt hij al vergeten. Terwijl er van leven en werk van Dick Schoof en van de resultaten veel valt te leren. Reflecties daarop zijn zinvol voor Rob Jetten en iedereen die geeft om de publieke zaak. Jaap Jansen en PG Kroeger praten hierover aan de hand van twee gloednieuwe boeken: Lamyae Aharouay & Petra de Koning – Dick Schoof [https://www.uitgeverijbrooklyn.nl/home/alle-boeken/dick-schoof/] en Alexander van Kessel, Wilma Borgman ea - Jaarboek Parlementaire Geschiedenis: Parlement en politiek in tijden van oorlog [https://www.boom.nl/geschiedenis/100-19797_Parlement-en-politiek-in-tijden-van-oorlog] Het boek over Schoof is 128 bladzijden. Geen 'Thorbecke wilt het!' of 'Een slag anders' over Ruud Lubbers. Gelet op zijn palmares als premier niet onbegrijpelijk. Maar in Schoof had wel degelijk een uitvoerige en indringende biografie gezeten indien hij nimmer premier geworden was. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend ons een mailtje [adverteren@dagennacht.nl]  en wij zoeken contact. *** De man die zo'n 40 jaar in het Haagse bestuur een rijkgeschakeerde loopbaan kende, had een waarschijnlijk zeer fascinerende biografie verdiend van 'ambtelijk fikser' gedurende decennia waarin Den Haag en de departementen en zbo's diepgaand veranderden. Schoofs lessen, crises, aanpak, belevenissen en visie op bewindslieden, premiers en collega's hier en elders hadden voor bestuurskundigen verplichte kost kunnen zijn. Zijn eerste functie op Onderwijs en Wetenschappen was al leerzaam. Hoe hij als groeibriljant bij een doorgewinterd en gul leermeester gelanceerd werd. Later, bij minister Ivo Opstelten op Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, werd zijn capaciteit als fikser en troubleshooter het kenmerk dat hem op de ambtelijke roltrap omhoog zette. Toch ging het mis toen hij zijn droombaan sectretaris-generaal van Defensie niet kreeg. Daar was meer vereist dan een fikser en zijn imago van 'lachende moordenaar' bij het reorganiseren van ambtelijke diensten past ook niet erg bij de missie van dat ministerie. Als NCTV en AIVD-baas kwam Schoof in de kring rond Mark Rutte. Diens afkeer van 'visie' in combinatie met waardering voor dienstbaarheid gaven Schoof vleugels. De vraag van Geert Wilders of hij premier wilde worden was overrompelend, maar wat het meest opvalt is hoe luchthartig hij die beantwoordde. Te laat merkte hij daarom dat de vier fractieleiders van de coalitie hem hadden belazerd in hun wanhopige zoektocht naar een bereidwillige kandidaat. Al bij de regeringsverklaring werd hij door Wilders en Pieter Omtzigt vernederd. En – onthullend in het boek van Aharouay en De Koning - ambtelijk AZ was verbijsterd: "Het ging he-le-maal niet goed." Als premier had hij één moment waarop hij werkelijk het verschil had kunnen maken. Dat betrof het thema dat hem in zijn eerdere loopbaan rond MH17 had geleerd 'het kan zomaar voorbij zijn': Oekraïne. In een fel Tweede-Kamerdebat lieten PVV en BBB blijken niet gediend te zijn van een soevereine lijn van de premier in Europees overleg. Uiteindelijk zwichtte hij voor die twee partijen en NSC, opgejaagd door JA21. Pikant nu we weten wie waarschijnlijk Schoofs opvolger wordt: één fractieleider uitte zich toen erkentelijk en onder de indruk van Schoofs moment van principiële volharding. Rob Jetten. Maar ook dat mocht niet helpen. Het dunne boek biedt wel een inzicht in diepere oorzaken van Schoofs onhandige en soms de Kamer irriterende wijze van communiceren. Hij kon als scholier niet goed spellen en is nog steeds beperkt taalvaardig. Zijn favoriete boek is Guust Flater. *** Verder luisteren Dick Schoofs premierschap 428 – Dick Schoof, de 'premier van buiten', is de ultieme insider https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9488f43f-1ea4-49b9-b223-b42dac778d26 [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9488f43f-1ea4-49b9-b223-b42dac778d26] 438 –Het nieuwe kabinet als kleuterklas. De koning kun je niet spelen https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/d98180ef-659e-4273-a0b1-56bb9c8e23aa 448 - Premier zonder kompas https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cadea232-77f4-48d3-8ff8-e6cccb46e855 456 - De zeven crises van het kabinet-Schoof https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b679ced5-2a6f-417b-83e0-1cd701f4abbb 495 - De zeven burgeroorlogen van Dick Schoof https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a1b2f09f-ce52-4530-983e-80a3591cff0e 511 – De val van het kabinet-Schoof https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/53d47dca-5918-404a-acc6-d87f4690c93e Nederland nu 474 – Parlementair historicus Joop van den Berg: “De democratie is in groot gevaar. Je moet niet denken: het loopt wel los" https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cc04f1a0-75fa-4300-9ba6-a40b893f4c03 [https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cc04f1a0-75fa-4300-9ba6-a40b893f4c03] 521 - Hoe saaier de politiek, hoe gelukkiger het land  https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/521-hoe-saaier-de-politiek-hoe-gelukkiger-het-land?in_playlist=podcast 527 - Politici en hun boek   https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/527-politici-en-hun-boek?in_playlist=podcast Eerdere premiers 520  -  De radicaaldemocratische erfenis van Pieter Vreede https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/520-de-radicaaldemocratische-erfenis-van-pieter-vreede 274 - Thorbecke, denker en doener https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9fe72827-e9eb-4e1c-b370-f19c520e353a 149 - De zeven levens van Abraham Kuyper, een ongrijpbaar staatsman https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/da2d9a1c-dbaa-4a64-85dc-c6b0323e2f0b 443 – Negen premiers en een explosief Oranjehuis  https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/9913cb5e-ccb4-4c9c-8b4a-811736125db2 461 - Ruud Lubbers zag het een slag anders  https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c2c97419-89bc-4f85-8316-58d1bee4efcf 64 - Wim Kok, een leven op eigen kracht - gesprek met biograaf Marnix Krop https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/44962077-a973-4459-969c-812d1efac686 173 - Onder de pragmatische Mark Rutte werd de VVD de grootste, maar ook kwetsbaar https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b0fb026c-d48c-4947-9b3a-cdb01c636929 Ambtelijk leiderschap 120 - Roel Bekker: Waarom bij de overheid dingen zo vaak fout gaan https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/a2d44af3-4a3b-4ba1-bed9-7669047afacf 186 - Hoe je een ministerie bestuurt, terreur bestrijdt en Poetin op je dak krijgt: Tjibbe Joustra over crisis en controle https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/4a65dc95-a50f-437f-a04a-e5a8ead82291 226 - In het oog van de orkaan: Roel in 't Veld over wat er mis is met politiek en bestuur https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/258ddef0-b3f6-43fc-a88b-c70dafb7eeb7 *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:35:35 – Deel 2 00:53:15 – Deel 3 01:21:00 – Einde See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

549 - China en Japan op ramkoers

Een slaande ruzie tussen de nieuwe premier van Japan Sanae Takaichi en het Chinese bewind van Xi Jinping zet een oud conflict op scherp. Dit raakt niet alleen de machtsverhouding in Oost-Azië, maar meteen ook de rol van de Verenigde Staten in de Stille Oceaan en die van Rusland in zijn eigen verre oosten. En omdat het uiteindelijk draait om het eiland Taiwan, raakt het ook de Europese Unie. En bovenal Nederland, als thuisbasis van ASML. Jaap Jansen en PG Kroeger diepen drie vragen uit: -Waarom provoceerde premier Takaichi meteen bij haar aantreden de grote buur? En waarom reageerde Trump, die 'groot respect' voor haar heeft, [https://www.youtube.com/watch?v=Q09sCRIOws0] zo afhoudend? -Waarom sloeg Xi zo fel terug? -Welke diepe historische gevoeligheden, herinneringen en angsten maken deze explosie even begrijpelijk als riskant? *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend ons een mailtje [adverteren@dagennacht.nl]  en wij zoeken contact. *** Het pacifisme werd Japan na 1945 opgelegd door president Harry Truman als prijs voor de terugkeer onder de 'fatsoenlijke  naties'. Maar in 1972 kwam de 'Nixon Shokku'. De opening naar China door Richard Nixon leek Japan in de kou te zetten en dwong tot herijking van de geopolitieke strategie. Premier Shinzo Abe zette de deur open naar 'zelfverdediging' als agressievere houding en stelde: “Een noodsituatie rond Taiwan is een noodtoestand voor Japan." Dat zijn protegee Takaichi dit herhaalde toen zij Taiwan bezocht, alarmeerde Beijing. Haar coalitie werd direct vanuit  China onder druk gezet. Maar dit gaf haar populariteit alleen maar een impuls. Het lijkt erop dat het Chinese bewind hier ook een onverwachte kans zag. Een overleg met een hoge ambtenaar uit Tokyo werd theatraal in scène gezet om hevige nationalistische en historische affecten op te jagen. Zowel militair als cultureel werd Japan in de ban gedaan. Popconcerten van JO1 [https://www.youtube.com/watch?v=q-RrB2OBf6s] werden geschrapt, toerisme opgeschort. Een herhaling van massale anti-Japan demonstraties van 2010 dreigde. De Japanse premier probeerde meteen te sussen. [https://www.youtube.com/watch?v=E2umhldtEks]  Xi Jinping kan deze opwinding goed gebruiken. Hij laat het volk stoom afblazen nu hij zijn nieuwe vijfjarenplan inluidt waarin hightech prioriteit heeft maar het platteland en de middenklasse moeten inleveren. En door Japan aan te pakken terwijl Trump hem schijnbaar bijvalt, laat hij Taiwan voelen dat het eiland nog verder in het isolement gedreven wordt. Deze harde aanpak is in China niet zonder reden populair. Japan overtrof na 1870 de grote buur als nieuwe, moderne wereldmacht en veroverde Taiwan en Korea. Sleutelfiguur in deze razendsnelle ontwikkeling was keizer Meiji die zijn land opengooide naar het Westen als een soort Thorbecke of Deng Xiaoping van zijn tijd. De gruwelen van Japanse agressie in China na 1930 en Mao's militaire triomf over Japan drukken een zwaar stempel op de relaties. Ten diepste is China nog steeds bevreesd voor een ambitieus Japan. Dat premier Takaichi zich als een soort beschermvrouwe van Taiwan zou profileren raakt een open zenuw. Maar tegelijkertijd kan Xi dat eiland laten nu voelen hoe het alleen staat. Het kan zich maar beter in de open armen van China storten. Zijn droom van een 'vreedzame hereniging' naar het model van Dengs greep naar Hong Kong kan zo dichterbij komen. Hij zou dan de voltooier zijn van de nationale eenheid en als heerser voorgoed de gelijke worden van Mao en Deng. *** Verder luisteren 458 - De gedroomde nieuwe wereldorde van Poetin en Xi https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/7e62cdac-bdb9-450c-af23-a7f974ec3e42 453 – 75 jaar Volksrepubliek China, waar is het feestje? https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2268a339-e0ca-4d2a-85bd-2ec5c4b6a1ca 24 - Ties Dams over China's nieuwe keizer Xi Jinping https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/796c8734-7866-4295-b672-335e345da39e 220 - China's nieuwe culturele revolutie https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/3d52b1c2-d383-4e2c-991b-5531b6de78ae 245 - Oompje neemt de trein – de reis die China naar de 21e eeuw bracht https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/8041cd16-d577-45e1-83a9-efd7676c226a 250 - Nixon in China: de week die de wereld veranderde https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/bee983d6-1372-470a-8ce9-27ea6a2d3020 225 - Nixon in China: Henry Kissinger's geheime (en hilarische) trip naar Beijing https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/cff20ade-b4b1-47a8-b554-0fccc620e096 447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/eee9ebfb-042b-4753-b70d-a48e915b5beb 488 - Het Congres van Wenen (1814-1815) als briljant machtsspel https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/1423134d-c671-4a71-805a-1d21ab9f7de6 *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:36:16 – Deel 2 00:54:06 – Deel 3 01:20:19 – Einde See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.

548 – Poetins dictaat voor Oekraïne

Europa en Oekraïne staren naar een ‘vredesplan' dat twee vastgoedmaatjes van Vladimir Poetin en Donald Trump hebben opgesteld. Ongeloof is hun deel. Intussen lekten telefoongesprekken van die bemiddelaars uit, waaruit blijkt dat Trumps gezant Steve Witkoff het Kremlin adviseerde hoe de president te vleien en manipuleren. Jaap Jansen en PG Kroeger  analyseren de situatie in het licht van actualiteit en historie. Poetin wil - net als Jozef Stalin tegenover Franklin D. Roosevelt en Leonid Brezjnev tegenover Richard Nixon - erkend worden als een gelijkwaardig wereldheerser. Te meer nu zijn oorlog geen triomf werd en China Rusland meer en meer als vazal behandelt. *** Deze aflevering is mede mogelijk gemaakt met donaties van luisteraars die we hiervoor hartelijk danken. Word ook vriend van de show! [https://vriendvandeshow.nl/bb] Heb je belangstelling om in onze podcast te adverteren of ons te sponsoren? Zend ons een mailtje [adverteren@dagennacht.nl]  en wij zoeken contact. *** Trump moet een 'vrede' realiseren die Poetin als winnaar etaleert, omdat hij alleen zo het Kremlin kan afsplitsen van Beijing en een deal met Xi Jinping over hun invloedssferen kan regelen. Europa, Gaza en Kyiv zijn alleen maar lastige obstakels voor die geopolitieke ambitie. Dat is de reden waarom de 28 punten van het vredesplan nog het meest lijken op het Verdrag van Versailles, met Oekraïne in de rol van het verslagen Duitsland. Trump vindt Volodymyr Zelensky toch al ondankbaar, dus zetten Witkoff, JD Vance en hij in op een overeenkomst die Poetin comfort geeft. Elementen als de afsplitsing van grensprovincies, halvering van de strijdkrachten, economische exploitatie van grondstoffen, decennia van financieel-economische slavernij en een bewust politiek-diplomatiek isolement moesten in 1919 Duitsland breken en worden nu Oekraïne opgelegd. Zelfs wordt gedicteerd waarin Kyiv als toekomstig EU-lid wel of niet mag participeren, zodat ook de soevereiniteit van de EU en haar lidstaten aan Poetins welgevallen onderworpen zou worden. Eén detail is veelzeggend. De Russische taal en de Russisch-Orthodoxe kerk moeten 'in ere hersteld' worden. Poetin grijpt weer terug op zijn beruchte speech van februari 2022, waarin hij het bestaan van Oekraïne als natie, als volk en cultuur ontkende. Het land moet zich cultureel weer onderwerpen aan het Kremlin en patriarch Kirill, kortom. Hij is de winnaar van deze oorlog. Deze eis grijpt terug naar de oorsprong van de oosterse orthodoxie. In 325 - precies nu groots herdacht, ook door Leo XIV - zat keizer Constantijn de Grote het eerste wereldwijde concilie voor. Met die rol begon het Cesaropapisme waarin de keizer zowel wereldlijk heerser als spiritueel hoofd van zijn imperium was. De historie van die traditie voert ons langs de grandioze Hagia Sophia, via de eerste kathedraal in Kyiv in 1011 en de opkomst van Moskou na het eind van het Mongoolse wereldrijk. De tsaar - ceasar - vereenzelvigde zich ook daar met wereldlijke én spirituele dominantie. Peter de Grote wilde modernere heerschappij en vervolgde bruut de vrome oudgelovigen. Catharina de Grote sloot een politiek compromis met de patriarch, zodat zij - als 'matushka', moerder van het volk - haar verlichte despotie kon doorzetten. Poetins rolmodel, tsaar Nicolaas I, gaf dat cesaropapisme repressieve ideologische  en romantisch-nationalistische scherpte. Na de revolutie van 1917 waren de vervolgingen hard, totdat Stalin in 1941 de kerk nodig had als bron van nationale aanmoediging tegen Hitlers Wehrmacht. Om te overleven boog de patriarch opnieuw. Poetin heeft zich dit model eigen gemaakt. Een triomf over Oekraïne via Trump zou bewijzen dat hij een ware tsaar is die de ‘joodse president’, de westerse jeugd en de afgesplitste kerk van dat land weet te onderwerpen. Met de zegen van patriarch Kirill. *** Verder luisteren 253 - Poetins bizarre toespraak: hoe de president de geschiedenis van Oekraïne herschrijft https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/2b612355-44ba-44d2-a02d-f2ad719fe23b 522 - Zeven zomerboeken (oa over Sergey Radchenko's boek To run the world) https://omny.fm/shows/betrouwbare-bronnen/betrouwbare-bronnen-522-zeven-zomerboeken 486 - ‘Welkom in onze hel’ Een jonge verslaggever aan het front in Oekraïne https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0552f0eb-998a-4af2-8960-05429aa1f510 455 - De bufferstaat als historische - maar ongewenste - oplossing voor Oekraïne https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/0feef3c8-fd13-4461-860a-e54e2eba2f2c 447 - Als Trump wint staat Europa er alleen voor https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/eee9ebfb-042b-4753-b70d-a48e915b5beb 487 - Donder en bliksem in het Oval Office https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/1470ab7b-7d1b-4138-be83-0d4bdd6f37aa 413 - "Eensgezind kunnen we elke tegenstander aan." Oana Lungescu over Poetin, Trump, Rutte en 75 jaar NAVO https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c2b2b09b-bba3-45b6-999c-3f844dcfa76a 287 - Waarom Robert Serry altijd weer terugkeert naar zijn Oekraïne https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/03b9a61e-53d2-4b8f-bdaf-7c46b9a9e229 510 - Brezjnev, Poetin en hun rampzalige oorlog. Lessen voor nu uit 1980 https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/1c5da2a5-4328-455d-ac31-e4d699afa73b 354 - Eenzaamheid, machtsstrijd en repressie in het Russische rijk van Poetin, Stalin en tsaar Nicolaas II https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/411a9106-9da2-40f5-9f06-9f19aff37246 327 - Poetin, Zelensky en wij. Een jaar na de inval https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/b4e93b54-7979-4cf2-9909-9a14c06514e0 258 - De kille vriendschap tussen Rusland en China https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/ad5bd584-a93d-4a0a-9d1d-4d1eb6ca3819 257 - Het machtige Rusland als mythe: hoe 'speciale militaire operaties' een fiasco werden https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/c9bf723e-2e02-4471-99c6-c5410883ce27 488 - Het Congres van Wenen (1814-1815) als briljant machtsspel https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/1423134d-c671-4a71-805a-1d21ab9f7de6 311 - De wereld volgens Simon Sebag Montefiore [over Catharina en Potjomkin] https://art19.com/shows/betrouwbare-bronnen/episodes/caaa9aac-ea36-4633-9460-74da8adf4c2f *** Tijdlijn 00:00:00 – Deel 1 00:28:18 – Deel 2 01:00:09 – Deel 3 01:22:10 – Einde   See omnystudio.com/listener [https://omnystudio.com/listener] for privacy information.