Toekomst voor Natuur

De stad lijkt op de binnenkant van een mierennest. Overal krioelen mensen. Er wordt gebouwd, er is dynamiek. Menno Schilthuizen ziet de stad niet meer als treurig decor maar als veerkrachtig ecosysteem. Hoe komt hij tot die conclusie? En welke rol spelen burgerwetenschappers daarbij? Anthonie spreekt Menno in deze aflevering zijn fascinatie voor kleine natuur, zijn nieuwe boek ‘Darwin in de achtertuin’ en over de revolutie die burgerwetenschap in de biologie ontketent. Waarom speelt juist burgerwetenschap zo’n grote rol? En wat heb je nodig om zelf als burgerwetenschapper natuur te bestuderen? We spreken over leermeesters, de paradox van de stad en vier karaktereigenschappen van stadsnatuurbescherming. We ontdekken de duizelingwekkende soortenrijkdom van het ‘regenwoud op de stoep’ en komen tot de conclusie dat kleine gebiedjes ontzettend waardevol zijn voor de biodiversiteit. De leestip van Menno is ‘Privileged hands [https://www.amazon.nl/Privileged-Hands-Remarkable-Scientific-Life/dp/0716729547]’ van Geraat Vermeij, een oorspronkelijk Nederlandse bioloog dieondanks zijn blindheid grootse ontdekkingen doet. Anthonie tipt het nieuwe boek van Menno, ‘Darwin in de achtertuin [https://libris.nl/a/menno-schilthuizen/darwin-in-de-achtertuin/501607409#paperback-9789045051512]’. We verwijzen in deze aflevering naar aflevering 44 [https://open.spotify.com/episode/24QXgNeAiNsp2RZl6SxjA3?si=1dT3BeLFSvuvq6CFmK32DA] over de Duinen van Voorne met Rolf Roos, waarin gesproken wordt over het keveronderzoek van Menno dat hij na 40 jaar herhaalde. Reacties op deze of eerdere afleveringen zijn vanharte welkom! Je kunt ons bereiken op onze sociale mediakanalen of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl. [toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.Je]Voor updates en kijkjes achter de schermen, volg ons via @toekomstvoornatuur.bsky.social [https://bsky.app/profile/toekomstvoornatuur.bsky.social] op Bluesky en @toekomstvoornatuur [https://www.instagram.com/toekomstvoornatuur/] op Instagram.

De Noordzee is een industriegebied geworden. Windmolens, datakabels, scheepvaart, olie- en gaswinning, visserij: de belangen zijn groot. Hoe kunnen we de Noordzee weer als levend ecosysteem behandelen? En waarom is dat zo moeilijk? Anthonie spreekt daarover met zeebioloog Emilie Reuchlin, oprichter en directeur van Stichting Doggerland [https://doggerland.earth/]. Het ecosysteem van de Noordzee staat sterk onder druk. Er is niet één vierkante meter waarop het zeeleven vrij is van alle schadelijke activiteiten. Wat doet dat met Emilie, waar put ze hoop uit? Emilie vertelt over de rechtszaken die ze met haar stichting Doggerland aanspant tegen de overheid. Wat staat er op het spel en wat wil ze ermee bereiken? We bespreken drukfactoren zoals windmolenparken en visserij en ontdekken hun schadelijke effecten. Ook werpen we de blik vooruit. Hoe wordt de Noordzee weer wild? Aan de hand van elke letter uit het woord ‘Rewild’ schetst Emilie een gedurfde nieuwe toekomst voor de Noordzee. Emilie tipt ‘In gesprek met de Noordzee [https://libris.nl/a/arita-baaijens/in-gesprek-met-de-noordzee/501607401#paperback-9789045048857]⁠’ van Arita Baaijens en ‘Grayson [https://www.bol.com/nl/nl/p/grayson/1001004005649289/]’ van Lynne Cox.  We verwijzen in deze aflevering naar aflevering 15 [https://open.spotify.com/episode/7JxnyirT7heKd4MFeKP2IW?si=tO_2PValTumi_MSbQlUB3Q] over natuuramnesie met Marc Argeloo. Reacties op deze of eerdere afleveringen zijn van hartewelkom! Je kunt ons bereiken op onze sociale mediakanalen of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl. [toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.Je]Voor updates en kijkjes achter de schermen, volg ons via @toekomstvoornatuur.bsky.social [https://bsky.app/profile/toekomstvoornatuur.bsky.social] op Bluesky en @toekomstvoornatuur [https://www.instagram.com/toekomstvoornatuur/] op Instagram.

Achter paardenbloemen gaat een wereld vol variatie en verhalen schuil. Wat zijn paardenbloemen eigenlijk voor planten? En welke verhalen vertellen ze over onze natuur? Anthonie spreekt hierover met Karst Meijer, botanicus en oprichter van het Herbarium Frisicum en Erik van den Ham, fotograaf en curator van Herbarium Frisicum . Karst en Erik zijn beide auteur van de kersverse Veldgids paardenbloemen [https://noordboek.nl/boek/veldgids-nederlandse-paardenbloemen/]. Waar veel mensen ‘een paardenbloem’ zien, zien Karst en Erik meer dan 150 verschillende soorten. Hoe is die grote variatie ontstaan? En hoe zijn ze zelf paardenbloemenliefhebber geworden? We bespreken waarom de veldgids er moest komen, hoe je die kunt gebruiken en waar je moet beginnen met het kijken naar paardenbloemen. Hoe komt het dat ze zo achteruit zijn gegaan? En wat kunnen we daaraan doen? Karst tipt het boek ‘Uitgestorven [https://libris.nl/a/maarten-christenhusz--rafael-govaerts/uitgestorven/501467701#gebonden-9789056158019] - Op plantenjacht rond de wereld’ van Maarten Christenhusz en Rafaël Govaerts.De leestips van Erik zijn ‘De kikkerkamasutra [https://libris.nl/a/kees-moeliker/de-kikkerkamasutra/501583395#gebonden-9789044656855]’ van Kees Moeliker en het antiquarische ‘Folklore van wilde planten [https://www.boekwinkeltjes.nl/su/?qs=&qt=folklore+van+wilde+planten&qo=&zip=&dist=0&lang=&tl=&img=0&shfee=0&oud=0&t=1&n=1&prijsvan=0.00&prijstot=]’ van Philippe van Wersch. Reacties op deze of eerdere afleveringen zijn van hartewelkom! Je kunt ons bereiken op onze sociale mediakanalen of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl. [toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.Je] Voor updates en kijkjes achter de schermen, volg ons via @toekomstvoornatuur.bsky.social [https://bsky.app/profile/toekomstvoornatuur.bsky.social] op Bluesky en @toekomstvoornatuur [https://www.instagram.com/toekomstvoornatuur/] op Instagram.

De lokroep van de wildernis heeft al velen getrokken. Filosofe Linde De Vroey was als kind betoverd door wilde natuur. Ze vond die betovering tijdens de pandemie weer terug toen ze met haar handen in de aarde werkte op een biologische boerderij. Het bracht haar op het spoor van rewilding, waarnaar ze promotie-onderzoek verricht. Anthonie spreekt met Linde over haar filosofische zoektocht naar de essentie van rewilding en wildernis. Hoe heeft het denken over de wildernis zich in de afgelopen anderhalve eeuw ontwikkeld? En wat is de invloed van de plaats en culturele context? We bespreken dit aan de hand van drie gebieden: Yellowstone National Park als grondlegger van het concept wildernis in de 19e eeuw, de Oostvaardersplassen als Europees icoon van wildernis met alle controverse die volgde en de Schotse Hooglanden waar de baseline voor verwildering afwijkt van veel andere plaatsen. We bespreken de rol van de mens en de ruimte die Linde ontdekt in de diverse visies op rewilding. Linde bezocht deze gebieden zelf. Hoe heeft ze dat ervaren? En strookte dat met haar verwachtingen van wildernis? In de synthese zien we waarom de tuin zo’n centrale plaats heeft in het herstel van de relatie tussen mens en omgeving. Ook staan we stil bij de bruikbaarheid van de begrippen ‘nederigheid’ en ‘wilde dienstbaarheid’ voor verwildering. Tenslotte zien we welke plaats wildernis kan hebben in de Lage landen en hoe wij daaraan kunnen bijdragen. Op 1 april verschijnt het boek Verwilderen [https://ertsberg.be/boek/verwilderen/] bij UitgeverijErtsberg, waarin Linde haar zoektocht naar wildernis en de grens tussen cultuur en natuur prachtig beschrijft. Anthonie las Verwilderen en geeft het als leestip mee aan luisteraars van Toekomst voor Natuur. Linde geeft twee leestips. ‘A sand county almanac [https://www.bol.com/nl/nl/p/a-sand-county-almanac/1001004000656043]’ van Aldo Leopold, onlangs in het Nederlands vertaald als ‘⁠Denken als een berg [https://noordboek.nl/boek/denken-als-een-berg/]’. En ‘De levende berg [https://libris.nl/a/nan-shepherd/de-levende-berg/500295668#gebonden-9789029540285]’ van Nan Shepherd. Reacties op deze of eerdere afleveringen zijn vanharte welkom! Je kunt ons bereiken op onze sociale mediakanalen of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl. [toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.Je] Voor updates en kijkjes achter de schermen, volg ons via @toekomstvoornatuur.bsky.social [https://bsky.app/profile/toekomstvoornatuur.bsky.social]op Bluesky en @toekomstvoornatuur [https://www.instagram.com/toekomstvoornatuur/] op Instagram.

Vooral om te genieten, daarom heeft Kars een insectvriendelijke tuin. En natuurlijk om insecten te helpen. Hoe doe je dat eigenlijk, een tuin insectvriendelijk maken? In deze aflevering spreekt Anthonie daarover met Kars Veling, projectleider bij De Vlinderstichting. Aan de hand van voorbeelden en verhalen uit zijn eigen tuin, neemt Kars je mee naar een tuin die een thuis wordt voor insecten. Waar moet je beginnen? We bespreken de vier V’s voedsel, veiligheid, voortplanting en verspreiding, bekend van aflevering 69 [https://open.spotify.com/episode/1ShUhQFZKu5QjGbFHOvm2C?si=g2KjU2L5SDGJmStuL5U_Bg] met Marijn Nijssen. Hoe geef je die v’s vorm in je tuin? Met welke soorten planten? En maakt het dan uit of het inheemse of uitheemse planten zijn? We bespreken de verrassende gevolgen van een vijver en lopen tenslotte enkele veelgehoorde bezwaren tegen een insectvriendelijke tuin langs. Dansen in het groen, wie wil dat nou niet? Kars tipt ‘Geroezemoes in het gras [https://www.boekwinkeltjes.nl/su/?qs=&qt=geroezemoes+in+het+gras&qo=&zip=&dist=0&lang=&tl=&img=0&shfee=0&oud=0&t=1&n=1&prijsvan=0.00&prijstot=]’ van Dave Goulson. Ook tipt hij de presentatie over waardplanten [https://assets.vlinderstichting.nl/docs/cd12d1a5-66d8-43fa-b1bc-a62978aca4fd.pdf] (pdf) die Wankja Ferguson maakte voor de Landelijke Dag van De Vlinderstichting op 1 maart 2025. Anthonie tipt een handige Britse database [https://dbif.brc.ac.uk/] waarin je kunt zoeken op welke insecten van een plantensoort gebruik maken en andersom welke plantensoortendoor een insectensoort gebruikt worden.   Reacties op deze of eerdere afleveringen zijn van hartewelkom! Je kunt ons bereiken op onze sociale mediakanalen of door een mailtje te sturen naar toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl. [toekomstvoornatuur@vlinderstichting.nl.Je]Voor updates en kijkjes achter de schermen, volg ons via @toekomstvoornatuur.bsky.social [https://bsky.app/profile/toekomstvoornatuur.bsky.social] op Bluesky en @toekomstvoornatuur [https://www.instagram.com/toekomstvoornatuur/] op Instagram.