Lyt til De Eerstelijns

‘We moeten naar een wereld waar je weer om de hoek naar school kan, om de hoek naar een huisarts kan, dat er buurtwinkels zijn, dat er sportvoorzieningen in de buurt zijn’ Wouter Veldhuis is stedenbouwkundige, architect en rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving. Hij vindt dat ’nabijheid ‘ in de 21e eeuw het sturende idee achter de inrichting van het publieke domein moet zijn. In deze nieuwe aflevering van de podcast ‘De toekomst van de eerste lijn’ bevraagt journalist Piet-Hein Peeters hem hierover. Waarom nabijheid? En met welke ideeën en reflexen hebben we dan af te rekenen?

"Eigenlijk wil je toewerken naar zorgzame wijken, waar zorgprofessionals heel goed samenwerken met het sociaal domein. De hechte wijkteams zijn daar onderdeel van. Waar je een team formeert van huisarts, apotheek en wijkverpleging. Dat is de kern van de samenwerking. Als je dat goed met elkaar goed organiseert en opgavegericht te werk gaat; daar is het om te doen!" Sam Siemssen is directeur bestuurder van RegiozorgNu Noordwest Utrecht. Het vertrekpunt van deze podcast is een uitspraak van Sam uit een interview met De Eerstelijns. “De samenwerking in de eerstelijnszorg was tot voor kort vooral toegespitst op multidisciplinaire eerstelijnszorg, dus de samenwerking tussen de huisarts, de paramedici en de apotheker. De stap die nu gezet wordt, is uitbreiding van de samenwerking met het sociaal domein in de wijk, om te komen tot passende zorg. Theoretisch klinkt dat mooi, maar in de praktijk brengen is een uitdaging”.

Wat wij zien is dat een deel van het werk, ook in de eerstelijnszorg, ouderwets en hiërarchisch hebben ingericht alsof we nog in fabrieken werken, terwijl professionals op de werkvloer heel goed weten hoe je slimmer en anders kan werken, zegt Patrick Banis van CAOP. CAOP is het Kenniscentrum op het gebied van de Nederlandse arbeidsmarkt. In deze podcast gaat Piet Hein Peeters met Patrick Banis in gesprek over het begrip arbeidsproductiviteit. De arbeidsproductiviteit in de zorg (en de publieke sector) daalt, terwijl de zorgbehoefte toeneemt. De daling van arbeidsproductiviteit heeft een aantal oorzaken, die in deze podcast besproken worden!

"In thuissituatie van kwetsbare ouderen is veel meer mogelijk dan we tot nog toe denken" In de Maasvallei, rondom Cuijk en Boxmeer, kunnen huisartsen bij penibele situaties van thuiswonende ouderen een beroep doen op het zorgcoördinatiecentrum. Ervaren verpleegkundigen denken met de bellende huisarts mee over hoe een ziekenhuisopname voorkomen kan worden en bieden daarbij indien nodig personele inzet aan van bijvoorbeeld een specialist ouderengeneeskunde en een gespecialiseerd verpleegkundige. Het zorgcoördinatiecentrum is een van de initiatieven die voortgekomen is uit het samenwerkingsverband Mooi Maasvallei, waarin zorgpartijen, welzijnsorganisaties, gemeenten en onderwijs gezamenlijk optrekken in het bevorderen en ondersteunen van de gezondheid van de bewoners van het gebied. In de podcast van de Eerstelijns, een serie over de toekomst van de eerste lijn, vertelt Pauline Terwijn, bestuursvoorzitter van Pantein, waar onder meer het regionale ziekenhuis onder valt, over de werkwijze van het zorgcoördinatiecentrum. De ontwikkeling van het centrum heeft er toe geleid dat huisartsen niet meer alleen in crisissituaties bellen, maar juist eerder om zo die situaties te voorkomen. Volgens Terwijn laten de resultaten van het zorgcoördinatiecentrum zien dat "er in de thuissituatie van kwetsbare ouderen veel meer mogelijk is dan we tot nog toe denken". Terwijn ziet ook hoe in haar werkgebied het onderscheid tussen welzijn, eerste lijn en intramurale zorg zoals het ziekenhuis aan het vervagen is.

"We moeten ervoor zorgen dat we in iedere wijk en dorp in Nederland een zorgzame gemeenschap hebben waar de huisarts en de wijkverpleegkundige en de gemeentelijk partij onderdeel van uitmaken". Hiervoor pleit Jan Smelik in deze aflevering van De Toekomst van de Eerstelijns. Jan Smelik is een van de initiatiefnemers van Austerlitz Zorgt – opgezet in 2012 – en algemeen coördinator van NLZVE (Nederland Zorgt Voor Elkaar), het landelijk netwerk van bewonersinitiatieven in welzijn, wonen en zorg. Want Austerlitz Zorgt is niet de enige. ‘Er zijn inmiddels zo’n 2.000 zorgzame gemeenschappen in Nederland’, zegt Smelik, ‘dus in elke gemeente zijn er meerdere.’